Σημαντικές υπηρεσίες σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας παρέχει τα τελευταία χρονιά το Κέντρο Ψυχικής Υγείας του Ρεθύμνου που λειτουργεί υπό την εποπτεία του Γενικού Νοσοκομείου Ρεθύμνου. Μια δομή που εντάσσεται την πρωτοβάθμια παροχή υγείας του νόμου, η οποία προσφέρει υπηρεσίες σε εκατοντάδες πολίτες.
Ωστόσο η υποστελέχωσή του δημιουργεί προβλήματα στην αποτελεσματική λειτουργία του αλλά και στον αριθμό των περιστατικών που μπορεί να εξυπηρετήσει. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο κέντρο σήμερα εργάζεται ένας μόνο ψυχίατρος που είναι και ο διευθυντής τη στιγμή που οι οργανικές θέσεις είναι τρεις, ενώ ελλείψεις καταγράφονται και στις υπόλοιπες ειδικότητες όπως είναι αυτές των κοινωνικών λειτουργών, των ψυχολόγων και των νοσηλευτών.
Σύμφωνα με τον επιστημονικά υπεύθυνο και διευθυντή του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου Ανδρέα Βαρδιάμπαση, οι ανάγκες του κέντρου σε προσωπικό είναι μεγάλες μιας και εξυπηρετεί μηνιαίως περί τους 400 ασθενείς:
«Η αλήθεια είναι πως υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις. Για παράδειγμα, ενώ προβλέπονται τρεις θέσεις ψυχιάτρων, την συγκεκριμένη στιγμή είμαι μόνο εγώ. Έχουμε ελλείψεις προσωπικού και άλλων ειδικοτήτων. Πιο συγκεκριμένα, είμαστε ένας ψυχίατρος, τέσσερις ψυχολόγοι, μία κοινωνική λειτουργός και δύο νοσηλευτές. Οι οργανικές θέσεις είναι περισσότερες».
Σύμφωνα με τον κ. Βαρδιάμπαση, το τελευταίο διάστημα λόγω και της διετίας της πανδημίας του κορονοϊού καταγράφεται αύξηση στη ζήτηση για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας στον νομό. «Η ζήτηση είναι πολύ μεγάλη και θεωρώ ότι έχει αυξηθεί, ωστόσο επειδή όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρχε ποτέ διαθεσιμότητα, δεν μπορώ να μιλήσω με αριθμούς, διότι εμείς τον ίδιο αριθμό ασθενών περίπου μπορούμε ακόμη να βλέπουμε. Η εκτίμησή μου είναι ότι και τρεις φορές παραπάνω άτομα να ήμασταν εδώ, πάλι δεν θα φτάναμε. Χρειαζόμαστε πολύ περισσότερο προσωπικό, το λιγότερο τον διπλάσιο αριθμό στους ψυχιάτρους και στους ψυχολόγους».
Το κέντρο ψυχικής υγείας στεγάζεται προσωρινά – την τελευταία τετραετία – στο Κέντρο Φυσικής και Ιατρικής Αποκατάστασης Ρεθύμνου στην περιοχή της Καλλιθέας – σε χώρους που δεν επαρκούν – για τον λόγο αυτό η διοίκηση του νοσηλευτικού ιδρύματος καταβάλλει προσπάθειες, προκειμένου να μισθώσει ένα κτίριο στο οποίο θα μπορεί να λειτουργήσει σε άνετους χώρους παρέχοντας αναβαθμισμένες υπηρεσίες στους πολίτες που το επισκέπτονται. Η διαδικασία αυτή είναι δύσκολη με δεδομένη την απουσία ακινήτων αλλά και των συγκεκριμένων προδιαγραφών που απαιτούνται για τη λειτουργία του Κέντρου Ψυχικής Υγείας: «Τόσο εμείς όσο και το Κοινοτικό Κέντρο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων φιλοξενούμαστε προσωρινά στο κτίριο του ΚΕΦΙΑΠ (Κέντρο Φυσικής και Ιατρικής Αποκατάστασης). Όταν λέω προσωρινά εννοώ εδώ και 4-5 χρόνια τώρα, μέχρι να βρεθεί ένας κατάλληλος χώρος για να μεταφερθούμε. Οι χώροι δεν είναι επαρκείς, χρειαζόμαστε και άλλους χώρους. Προσπαθεί το Νοσοκομείο να βρει κάποια καινούργια στέγη, αλλά στο Ρέθυμνο δυστυχώς υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με την ανεύρεση κάποιου κτιρίου, οπότε είμαστε ακόμη σε κατάσταση αναμονής. Προτεραιότητα όμως για εμάς είναι η στελέχωση το κέντρου με προσωπικό. Για τη στέγη νομίζω ότι εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και δεν είμαι αισιόδοξος ότι στο Ρέθυμνο μπορούμε να βρούμε, χρειαζόμαστε ένα κτίριο τουλάχιστον 500-600 τετραγωνικών, κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί μέσα στην πόλη. Θα μπορούσαμε όμως και στον υπάρχοντα χώρο να έχουμε πολύ περισσότερες δράσεις και αποτελεσματικότητα για να παρέχουμε αυτά που πρέπει να παρέχουμε στον κόσμο, εφόσον έχουμε το κατάλληλο προσωπικό».
Οι παρεχόμενες υπηρεσίες του Κέντρου Ψυχικής Υγείας
Στο Κ.Ψ.Υ. αντιμετωπίζονται πολυποίκιλα προβλήματα, όπως ψυχικές διαταραχές (ψυχώσεις, κατάθλιψη, άγχος, φοβίες κ.ά.), διαταραχές συμπεριφοράς, ψυχολογικά προβλήματα, προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις, οικογενειακά προβλήματα, ή ειδικά προβλήματα (π.χ. πένθος), στόχος των παρεχόμενων υπηρεσιών του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου είναι η προαγωγή της ψυχικής υγείας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων του νομού μέσα από την παροχή υπηρεσιών ψυχιατρικής φροντίδας, θεραπείας, πρόληψης, ψυχοκοινωνικής μέριμνας, συμβουλευτικής παρέμβασης και ευαισθητοποίησης στον τομέα της ψυχικής υγείας.
Το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου όμως ετοιμάζεται και για κάποιες νέες δράσεις. Ο κ. Βαρδιάμπασης μας ανέφερε χαρακτηριστικά: «Προσπαθούμε να ξεκινήσουμε το Κέντρο Ημέρας, υπάρχει δηλαδή, αλλά χρειαζόμαστε προσωπικό. Ήδη έχει γίνει συζήτηση και με τη διοίκηση, η οποία θα προσπαθήσει να μας βρει 2-3 άτομα τουλάχιστον που χρειαζόμαστε ακόμα, για να μπορέσει να δρομολογηθεί η δράση. Σκοπεύουμε, επίσης, να ξεκινήσουμε εκ νέου την Κινητή Μονάδα που είχε ανασταλεί μετά την πανδημία, να πηγαίνουμε στα Κέντρα Υγείας του νομού. Συνεχίζουμε ακόμη τις δραστηριότητές μας για την άνοια, οι οποίες περιλαμβάνουν αρκετά πράγματα∙ έχουμε ιατρική παρακολούθηση, ψυχομετρικές δοκιμασίες, ένα πρόγραμμα ψυχολογικής βοήθειας για τους φροντιστές των ανθρώπων με άνοια, ομάδες νοητικής ενδυνάμωσης, και ομάδες φυσικοθεραπείας σε συνεργασία με το ΚΕΦΙΑΠ, έχουμε διάφορα πράγματα για την άνοια».
