Η πρόληψη των παιδικών λοιμώξεων αποτελεί κρίσιμο ζήτημα που απασχολεί την γονεϊκή κοινότητα, ιδιαίτερα κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, που ο καιρός αρχίζει να αλλάζει και τα παιδιά έρχονται σε στενή επαφή με τους συμμαθητές τους.
Οι συνθήκες συγχρωτισμού στις σχολικές αίθουσες και η χρήση κοινών αντικειμένων αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης ιώσεων και λοιμώξεων, καθιστώντας απαραίτητη την εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων πρόληψης.
Η σωστή διατροφή, η τήρηση του χρονοδιαγράμματος εμβολιασμών, η επαφή των παιδιών με τη φύση και οι κανόνες υγιεινής είναι βασικοί παράγοντες για τη διασφάλιση της υγείας των παιδιών, τόσο μέσα όσο και έξω από το σχολικό περιβάλλον.
«Με την έναρξη των σχολείων τα παιδιά προσβάλλονται από τα κοινά κρυολογήματα, όπως είναι οι απλές ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού που έχουν τα συμπτώματα του μπουκώματος, του βήχα και του πονόλαιμου. Αυτά είναι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα μόλις αρχίσουν να συγχρονίζονται τα παιδιά, μπαίνουν στις τάξεις και έχουν πολλές επαφές μεταξύ τους. Ο στρεπτόκοκκος είναι όλο τον χρόνο, δεν έχει σταματήσει καθόλου. Βέβαια εμφανίζεται περισσότερο τους χειμερινούς μήνες. Επίσης έχουμε κοκκύτη διαρκώς», ανέφερε η διευθύντρια της Παιδιατρικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Ρεθύμνου, Ελισάβετ Γιαννούση, μιλώντας στα «Ρ.Ν.».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε η κ. Γιαννούση στα παιδιά που αντιμετωπίζουν χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, όπως άσθμα, καθώς το φθινόπωρο αρχίζει μια έξαρση που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από παιδιά και γονείς.
«Αυτό που θα πρέπει να προσέχουν τα παιδιά που έχουν άσθμα είναι η εποχή που αλλάζει τώρα ο καιρός και μπορεί να επιδεινωθούν, οπότε θα έπρεπε να έχουν αρχίσει τώρα την φαρμακευτική αγωγή τους το φθινόπωρο και να μην το καθυστερήσουν. Καμία φορά μπερδεύεται η εικόνα και νομίζουν οι γονείς ότι τα παιδιά έχουν ένα κοινό κρυολόγημα ή μια ίωση, ενώ ξεκινάει μια έξαρση του άσθματος. Άρα τα παιδιά που έχουν άσθμα και αυτήν την εποχή αρχίζουν να μπουκώνουν και βήχουν, θα έπρεπε ήδη να έχουν αρχίσει τα φάρμακά τους και να είναι σε επικοινωνία με τον γιατρό τους. Στα παιδιά με άσθμα είναι πολύ συχνό η αιτία που θα τους προκαλέσει μια κρίση άσθματος να είναι μια απλή ίωση. Σε ένα μη ασθματικό παιδί μπορεί μια ίωση να του προκαλέσει μια απλή ρινίτιδα, ενώ σε ένα παιδί με άσθμα μπορεί να του προκαλέσει μια κρίση δύσπνοιας. Άρα τώρα που ξεκινούν οι απλές ιώσεις του φθινοπώρου, τα παιδιά που έχουν άσθμα, δηλαδή χρόνιο αναπνευστικό πρόβλημα, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά».
Σημαντική η τήρηση του προγράμματος εμβολιασμών
Το συχνό και σχολαστικό πλύσιμο χεριών και η παραμονή στο σπίτι εάν το παιδί είναι άρρωστο είναι μέσα στους βασικούς κανόνες υγιεινής για τη μη διασπορά των λοιμώξεων και την προστασία του περίγυρου.
Παράλληλα, όπως τόνισε η κ. Γιαννούση, ο εμβολιασμός είναι ένα σημαντικό κομμάτι στην πρόληψη των ιώσεων στα παιδιά, όπως και στους ενήλικες, για να δημιουργηθεί ένα κέλυφος προστασίας:
«Σημαντικό είναι να ακολουθεί πιστά το παιδί το πρόγραμμα εμβολιασμών του όπως του έχει καθορίσει ο παιδίατρός του, διότι έχει σημασία να γίνονται στη σωστή χρονική στιγμή για να υπάρχει η καλύτερη δυνατή προστασία. Έχει μεγάλη σημασία να τηρείται το χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών. Οι ενήλικες θα πρέπει να εμβολιαστούν για τον κοκκύτη, διότι το έχουν αμελήσει».
Η κ. Γιαννούση έκανε αναφορά στους απαραίτητους εμβολιασμούς των παιδιών σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ:
«Φέτος έχει βγει μια επικαιροποίηση του εθνικού προγράμματος εμβολιασμών με κάποιες σημαντικές αλλαγές. Έχει προστεθεί το εμβόλιο του μινιγκιτιδόκοκκου τύπου Β που ήταν ένα πάγιο αίτημα των παιδιάτρων και τώρα έχει εγκριθεί για τη βρεφική ηλικία προς το παρόν που είναι πιο ευάλωτες ομάδες. Ελπίζουμε να μπει και στους εφήβους που είναι η δεύτερη πιο ευάλωτη ομάδα. Από πέρυσι επίσης έχει ενταχθεί το εμβόλιο για τον ιό των ανθρώπινων φυλλωμάτων και για τα αγόρια. Υποχρεωτικός εμβολιασμός υπάρχει για τον τέτανο, για τη διφθερίτιδα, για τον κοκκύτη, πνευμονιόκκοκο, ιλαρά, ερυθρά, παρωτίτιδα, ανεμοβλογιά, ηπατίτιδα Α και Β κ.λπ. Είναι πολλά νοσήματα που καλύπτει το πρόγραμμα εμβολιασμών. Κάποια από αυτά είναι με μια δόση και άλλα με επανειλημμένες».
«Μια σωστή διατροφή θωρακίζει τον οργανισμό»
Η σωστή διατροφή είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη και τη θωράκιση του ανοσοποιητικού συστήματος του παιδιού, όπως είναι και η μείωση του στρες που μπορεί να βιώνει ένα παιδί, όπως τόνισε η κ. Γιαννούση.
«Για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος είναι σημαντικό οι γονείς να φροντίζουν το παιδί τους να τρώει υγιεινά, δηλαδή από όλες τις ομάδες τροφών. Πολλά φρούτα, πολλά λαχανικά, πολλές ίνες, να μην τρώει επεξεργασμένες τροφές και τα τρανς λιπαρά. Μια σωστή διατροφή θωρακίζει τον οργανισμό, μια πλήρης μεσογειακή διατροφή που είναι ιδανική για τα παιδιά και αποφυγή της παχυσαρκίας. Επίσης σημαντικό είναι να έχουν περισσότερη δραστηριότητα στο περιβάλλον. Τελευταία τα παιδιά κάθονται στο σπίτι πολλές ώρες και δεν έχουν επαφή με τη φύση και τα ζώα, είναι σε ένα σπίτι κλεισμένα σε μια οθόνη, σε ένα κινητό ή μια τηλεόραση, κάτι το οποίο προσβάλλει το ανοσοποιητικό. Επίσης οι σταθερές ώρες ύπνου είναι σημαντικές για να ρυθμίζεται ο οργανισμός, ο ρυθμός να είναι ομαλός. Όπως και το στρες επιβαρύνει το ανοσοποιητικό πάρα πολύ. Το στρες από έλλειψη ύπνου, από μια κακή διατροφή, από μεγάλες ενδοοικογενειακές εντάσεις ή από έναν πιεστικό τρόπο ζωής. Πολλές φορές τρέχουμε τα παιδιά σε δραστηριότητες από το πρωί ως το βράδυ και είναι σαν να σπέρνει τον πανικό η οικογένεια. Αυτοί είναι οι γενικοί κανόνες για έναν υγιή οργανισμό».
Τα συμπτώματα που οδηγούν στον γιατρό
Τα συμπτώματα των παιδικών λοιμώξεων μπορεί συχνά να προκαλέσουν σύγχυση στους γονείς, καθώς πολλές φορές είναι ήπια ή μοιάζουν με κοινές εποχιακές ιώσεις, όπως το απλό κρυολόγημα.
Πολλοί γονείς αναρωτιούνται πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να επισκεφτούν τον παιδίατρο και να ζητήσουν ιατρική συμβουλή.
Όπως τόνισε η κ. Γιαννούση συνίσταται ιατρική περίθαλψη εάν τα συμπτώματα επιμένουν μερικές ημέρες και είναι έντονα, όμως σε κάθε περίπτωση η επικοινωνία με τον γιατρό είναι η ασφαλέστερη επιλογή.
«Ένας γονιός από την ώρα που γεννιέται το παιδί του έχει μια στενή επαφή με τον παιδίατρο. Άρα αυτές οι μικρές ερωτήσεις και οι απορίες που δημιουργούνται πρέπει να τις λύνει από νωρίς με τον παιδίατρό του που ουσιαστικά τον εκπαιδεύει τον γονιό στο πως αναγνωρίζει κάποια συμπτώματα. Σε γενικές γραμμές ένα παιδί που μπορεί να κάνει θορυβώδη συμπτώματα, δηλαδή βήχα, υψηλό πυρετό, αν τρέχει η μύτη του. Εάν πάρει αντιπυρετικό και είναι σε καλή κατάσταση και συνεχίζει τη δραστηριότητά του κανονικά, αυτό είναι καθησυχαστικό. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας εάν ο πυρετός δεν υπερβαίνει τις δύο ημέρες. Εάν εμφανιστεί ένα σύμπτωμα το οποίο δεν έχουν ξανά δει, όπως ένα περίεργο εξάνθημα τότε πρέπει να απευθυνθεί στον γιατρό. Εάν έχει ένα απλό κρυολόγημα, τρέχει η μύτη, έχει λίγο βήχα ή χαμηλό πυρετό, δεν χρειάζεται να πανικοβάλλονται οι γονείς. Στην ανάγκη μιλάνε με τον γιατρό τους. Ένα παιδί που έχει ιδιαίτερη κόπωση, διαμαρτύρεται για πόνους στο σώμα του, δεν μπορεί να περπατήσει, έχει ένα εξάνθημα, είναι θορυβώδη συμπτώματα και κάθε γονιός μπορεί να καταλάβει ότι είναι διαφορετικό από άλλες φορές που απλώς κρυολογεί. Σε κάθε περίπτωση, εάν έχει αμφιβολία είναι προτιμότερο να πάει το παιδί για εξέταση στον παιδίατρό του, παρά να κάνει από μόνος του υποθέσεις ή να ζητάει τηλεφωνικά και μόνο οδηγίες».
Έγκυρη ενημέρωση των γονιών από επιστημονικές ιστοσελίδες
Η σωστή ενημέρωση των γονιών είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των λοιμώξεων.
Ωστόσο σε μια εποχή που το διαδίκτυο προσφέρει πλειάδα πληροφοριών, είναι σημαντικό να επιλέγονται έγκυρες και αξιόπιστες πηγές, όπως είναι οι ιστοσελίδες υγείας που διαχειρίζονται από κρατικούς φορείς ή οργανισμούς.
Όπως ανέφερε η κ. Γιαννούση:
«Η ΥΠΕ κάνει κάθε χρόνο προγράμματα για την πρόληψη λοιμώξεων. Οι γονείς μπορούν να ενημερώνονται και από την επίσημη σελίδα του ΕΟΔΥ, όπως και από τη σελίδα της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας e-child που έχει πληροφορίες για τους γονείς. Είναι καλό να ενημερώνονται από έγκυρες επιστημονικές ιστοσελίδες και όχι από οπουδήποτε στο διαδίκτυο που απλώς κάποιος λέει την εμπειρία του, κάτι το οποίο δεν σημαίνει ότι ισχύει και για τον διπλανό του».