Προβληματισμός για τη μονάδα καύσης απορριμμάτων
Ανέφικτους χαρακτηρίζουν οι αυτοδιοικητικοί τους στόχους του υπουργείου Περιβάλλοντος για αύξηση της ανακύκλωσης σε ποσοστά που αγγίζουν το 60% το 2030 την ώρα που σήμερα αυτά δεν ξεπερνούν το 20%. Δηλαδή, εκτιμούν ότι σε πέντε χρόνια είναι αδύνατον η χώρα να τριπλασιάσει την ανακύκλωση. Αντίστοιχα, ο στόχος για την ταφή απορριμμάτων βάση του σχεδίου είναι το 10%, νούμερο που σήμερα ξεπερνά το 60% και για την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων το 25%. Η νοοτροπία των ίδιων των πολιτών από τη μια και από την άλλη η απουσία σύγχρονων και έξυπνων συστημάτων και μια σειρά άλλων δυσκολιών καθιστούν το εγχείρημα δυσκοίλιο και στα μάτια των περισσότερων σχεδόν αδύνατον τουλάχιστον μέχρι το 2030.
Αυτό ανέφερε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης και δήμαρχος Ρεθύμνης, Γιώργης Μαρινάκης, λίγες ώρες μετά τη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο υπό τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Περιβάλλοντος, Μανόλη Γραφάκο, ο οποίος συμμετείχε σε σύσκεψη και παρουσίασε το ολιστικό σχέδιο για τη διαχείριση των αποβλήτων.
«Θέλει μία διαφορετική νοοτροπία πολιτών, θέλει διαφορετικά συστήματα συλλογής, θέλει συντονισμό, θέλει αλλαγή κουλτούρας, είναι πολύ δύσκολο κατά τη γνώμη μου. Κουβεντιάζουμε να λύσουμε με προδιαγραφές NASA, θέματα που δεν μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε. Πώς μία καθημερινότητα, που τώρα είναι 20% η ανακύκλωση, σε πέντε χρόνια θα την πάμε στο 60%; Είναι πολύ δύσκολο», ανέφερε χαρακτηριστικά στα «Ρ.Ν.» ο Γιώργης Μαρινάκης ο οποίος πρόσθεσε ότι: «Από την άλλη μεριά, επειδή όλοι μου λένε….Όποιο απόρριμμα δεν ανακυκλώνεις, τι το κάνεις; Ή το καις ή το θάβεις; Έχεις άλλη λύση; Τότε γιατί κολλάμε; Όλη η Ευρώπη δουλεύει με μηχανήματα, εργοστάσια, εμάς εδώ μας έπιασαν πάλι τα οικολογικά μας. Αλλά το ότι γεμίζουμε τους υδροφόρους με σκουπίδια δεν είναι περιβαλλοντολογικό και δεν φαίνεται, το βάζουμε κάτω από το χαλί».
Ο στόχος στο πλαίσιο του ολιστικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων είναι ότι 10% των απόβλητων να θάβεται και το 27% να οδηγείται σε ενεργειακή αξιοποίηση.
Όπως εξήγησε στα «Ρ.Ν.» ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος του δήμου Ρεθύμνης Στέλιος Σπανουδάκης: «Μας είπε (σ.σ. ο γενικός γραμματέας το υπουργείου Περιβάλλοντος) ότι υπάρχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις και στόχοι της Ελλάδας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες είναι: ένα 65% του συνόλου των αποβλήτων μας να ανακυκλώνεται, ένα 10% να θάβεται και ένα 25% να καίγεται και να παράγεται ενέργεια. Όλα αυτά μέχρι το 2030. Επειδή εμείς το 10% της καύσης δεν το πιάνουμε, είναι πολύ μακρινό, -εδώ εμείς θάβουμε το 60% και 70% και η ανακύκλωση επίσης είναι πολύ πιο πίσω,- υπάρχει ανάγκη από ότι καταλαβαίνω να γίνει ενεργειακή αξιοποίηση». Παράλληλα πρόσθεσε ότι είναι σημαντικό και το οικονομικό κομμάτι καθώς υπάρχει ένα πρόσθετο κόστος της τάξεως των 80 ευρώ ανά τόνο απορριμμάτων που θα οδηγείται σε καύση.
Επίσης σύμφωνα με τη ενημέρωση που έκανε ο γενικός γραμματέας στα σκαριά και στα χαρτιά παραμένει ο σχεδιασμός οι δήμοι να κάνουν την αποκομιδή μόνο των σύμμεικτων απορριμμάτων και για τα υπόλοιπα α- ανακύκλωση και βιοαπόβλητα- η αποκομιδή να γίνεται από την Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και την Horeca (GHotel, restaurant and coffee) αντιστοιχία. Τόσο τα στελέχη του ΕΣΔΑΚ όσο και οι δήμαρχοι φάνηκαν ιδιαίτερα προβληματισμένοι και επιφυλακτικοί με τους σχεδιασμούς αυτούς θέτοντας σειρά ερωτημάτων που έχουν να κάνουν τόσο με τη χωροταξία, δηλαδή που θα τοποθετηθούν τόσοι οι κάδοι (στα πεζοδρόμια; σε δρόμους περιορίζοντας τις ήδη λιγοστές θέσεις στάθμευσης;) όσο και με το οικονομικό κόστος. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δήμος Ρεθύμνης προτείνει την υπογειοποίηση ενός δικτύου καφέ κάδων, παρέμβαση που απαιτεί ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό, το οποίο μπορεί να αντληθεί από το νέο ΕΣΠΑ. Όπως εξήγησε στον γενικός γραμματέα ο δήμαρχος Ρεθύμνης η λύση της υπογειοποίησης είναι μονόδρομος για τις τουριστικές περιοχές όπως το Ρέθυμνο. «Μας είπε ο γενικός γραμματέας, ότι στους δήμους θα μείνουν οι αρμοδιότητες αποκομιδής μόνο για τα σύμμεικτα και τα οργανικά των κατοικιών και ανά 60 κατοίκους να βάζουμε έναν κάδο. Δηλαδή θα γεμίσω καφέ κάδους σε όλες τις γωνιές του Ρεθύμνου; Ιδίως η συλλογή των βιοαποβλήτων είναι πάρα πολύ δύσκολη να γίνει. Έχουμε συγκεκριμένες κλιματολογικές συνθήκες που δεν θέλω να φανταστώ τί θα συμβεί και νομίζω χρειάζεται πολύ περισσότερη επεξεργασία και ρεαλισμό για να μη δημιουργήσουμε κακό αντί για καλό. Αντιλαμβάνομαι ότι πρέπει να πηγαίνουμε με τους ευρωπαϊκούς στόχους αλλά πρέπει να είμαστε και ρεαλιστές. Τα εύκολα βιοαπόβλητα είναι στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και στις εγκαταστάσεις-επιχειρήσεις, στις κατοικίες είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο. Γενικά και οι πολίτες θα πρέπει με την συμπεριφορά τους να μην ακυρώνουν προσπάθειες που γίνονται για το καλό του περιβάλλοντος και των ιδίων. Έχουμε το θλιβερό παράδειγμα 15 τόνοι ανακυκλώσιμων να επιστρέφονται πίσω επειδή μέσα βρέθηκαν σφάγια και άλλα μη ανακυκλώσιμα. Έχει να κάνει με την ατομική μας ευθύνη. Πιστεύω ότι στο τέλος της ημέρας θα επικρατήσει η λογική και η λογική είναι το δυνατόν και το εφικτό γιατί δεν πιστεύω ότι είναι στρατηγική η ευχή. Ο σχεδιασμός θα φέρει τα σωστά αποτελέσματα και αυτό απαιτεί ρεαλισμό και φυσικά τα κατάλληλα μέσα για να επιτευχθεί.
Εγώ ανέφερα στον γενικός γραμματέα ότι αν δεν εφαρμόσουν σύστημα υπογειοποίησης ιδίως στις μεγάλες πόλεις, με τουριστικό ενδιαφέρον και κυκλοφοριακό ζήτημα, δεν μπορεί να γίνει. Είναι αλλιώς να περνάμε 03:00 τα ξημερώματα να μαζεύουμε τον κάδο, χωρίς να μυρίζει, να βρωμίζει και με τις ζέστες τα ζουμιά να βράζουν μέσα στους καφέ τους κάδους.
Στο Ρέθυμνο διεκδικούμε 40 ζεύγη κάδων. Αν βάλω 40 ζεύγη κάδων, καλύπτω όλη την πόλη στο σημείο που είναι προβληματική και τα προάστια. Αυτά είναι που ζητάμε εμείς να υπογειοποιηθούν»
Τέλος του χρόνου την Παρασκευή στη διαβούλευση για τις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης
Εν τω μεταξύ την Παρασκευή (17 Οκτωβρίου) ολοκληρώνεται η διαβούλευση για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων όπου αφορά στις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης δηλαδή τα εργοστάσια καύσης απορριμμάτων.
Ο κ. Γραφάκος σε δηλώσεις του ανέφερε πως δεν υπάρχουν ειλημμένες αποφάσεις μεν, ενεργειακή αξιοποίηση θα γίνει δε, παραπέμποντας στην υποχρέωση της χώρας μας να μειώσει σημαντικά τον όγκο των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή.
«Ειλημμένες αποφάσεις δεν υπάρχουν, με δεδομένο ότι υπάρχει ένας διάλογος που έχει ξεκινήσει από το 2020 και θα συνεχιστεί» – υπογράμμισε ο Γ.Γ. τονίζοντας ωστόσο την ανελαστική υποχρέωση της χώρας μας να μειώσει στο 10% ως το 2035 τα απορρίμματα που οδηγούνται σε ταφή, καθώς, όπως σημείωσε «η ταφή έχει αποδειχθεί ότι επιβαρύνει σημαντικά το περιβάλλον και παίζει ρόλο και στην κλιματική κρίση».
Ο περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, τόνισε ότι πριν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση αναμένεται η πρόταση της Περιφερειακής Επιτροπής Περιβάλλοντος και η εξέταση από το Περιφερειακό Συμβούλιο. Όπως σημείωσε, «Δεν μπορεί να ληφθεί μία απόφαση επειδή πρέπει να ληφθεί αύριο. Το θέμα είναι η καλύτερη δυνατή λύση. Αν δεν προχωρήσουμε σε ανακύκλωση, ό,τι κι αν συζητήσουμε θα είναι λάθος».
Χαρακτηριστικές του κλίματος που επικρατεί στη σύσκεψη οι δηλώσεις του δημάρχου Χανίων, προέδρου της ΓΣ της ΔΕΔΙΣΑ και προέδρου του δικτύου ΦοΔΣΑ Ελλάδας Παναγιώτη Σημανδηράκη, ο οποίος ανέφερε: «Όσον αφορά την αντιμετώπιση που τύχαμε από τον Γενικό Γραμματέα και την αναφορά του περί κομματικής αντιπολίτευσης να ξεκαθαρίσω ότι όχι μόνο εγώ, αλλά θεωρώ το σύνολο των δημάρχων της Κρήτης δρούμε καθαρά για το συμφέρον των τοπικών κοινωνιών, μακριά από όλες αυτές τις περιχαρακώσεις που ενδεχομένως βολεύουν το υπουργείο και αποτελούν μια βολική απάντηση απέναντι στα ισχυρά επιχειρήματα τα οποία προβάλουμε. Μόνη μας αγωνία είναι να μπορέσουμε από ουραγοί σε επίπεδο Ευρώπης στο θέμα της διαχείρισης απορριμμάτων να ανέβουμε θέσεις και να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τα ευρωπαϊκά κονδύλια επί της ουσίας και όχι με τρόπους που υποδεικνύει πολλές φορές το υπουργείο και αποδεικνύονται εκ των υστέρων όχι μόνο εσφαλμένοι αλλά και επιζήμιοι για τις τοπικές κοινωνίες».
«Είναι γνωστές οι έντονες και ισχυρές αντιρρήσεις τις οποίες έχουμε ήδη εκφράσει και εντός και εκτός δημοτικού συμβουλίου, Σήμερα όμως είμαστε εδώ για να συζητήσουμε και να θέσουμε ερωτήματα στον κ. Γραφάκο. Από την δική μου μεριά τα ερωτήματα αυτά ομαδοποιούνται σε τέσσερις βασικές ενότητες που είναι τα περιβαλλοντικά, τα οικονομικά, τα θεσμικά ζητήματα που προκύπτουν και τέλος η σκοπιμότητα της δημιουργίας της μονάδας», δήλωσε ο δήμαρχος Ηρακλείου και πρόεδρος του ΕΣΔΑΚ Αλέξης Καλοκαιρινός.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τον σχεδιασμό της κυβέρνησης, ο οποίος βρίσκεται σε διαβούλευση έως τις 17 Οκτωβρίου, στην χώρα αναμένεται να δημιουργηθούν συνολικά έξι μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων, εκ των οποίων η μία στην Κρήτη, η οποία θα εξυπηρετεί τις Περιφέρειες Κρήτης (ΜΑΑ Χανίων, Ηρακλείου, Χερσονήσου, Αμαρίου και Σητείας) και μέρος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (Θήρα, Ρόδο και Κάρπαθο).
Στη συνάντηση εργασίας συμμετείχαν οι Δήμαρχοι, Αμαρίου, και Αντιπρόεδρος του ΕΣΔΑΚ, Παντελής Μουρτζανός, Χερσονήσου Ζαχαρίας Δοξαστάκης, Γόρτυνας Μιχάλης Κοκολάκης, Αρχανών – Αστερουσίων Μανόλης Κοκοσάλης, Σητείας Γιώργος Ζερβάκης, Μαλεβιζίου Μενέλαος Μποκέας, Βιάννου Παύλος Μπαριτάκης, Οροπεδίου Λασιθίου Γιώργος Αθανασάκης, Ιεράπετρας Μανόλης Φραγκούλης, ο Πρόεδρος του Δ.Σ. Ανωγείων Μιχάλης Δραμουντάνης, οι Αντιδήμαρχοι, Ηρακλείου Νίκος Γιαλιτάκης και Τάσος Τσατσάκης, Ρεθύμνου Στέλιος Σπανoυδάκης, Ιεράπετρας Γιώργος Γιακουμάκης, Αγίου Νικολάου Γιώργος Μπελούκας, Φαιστού Γιάννης Φασομυτάκης και Γιώργος Ντισπυράκης, ο Αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος Νίκος Ξυλούρης, το στέλεχος της Περιφέρειας Κρήτης Λένα Καργάκη, ο Ειδικός Σύμβουλος του Δημάρχου Ηρακλείου Σπύρος Δοκιανάκης και υπηρεσιακά στελέχη του ΕΣΔΑΚ.
