Σε αρκετές περιοχές της Κρήτης, παρατηρείται πλήρης ακαρπία
Με απόφαση του περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρου Αρναουτάκη, συστάθηκε οκταμελής Ειδική Επιστημονική Ομάδα Εργασίας με σκοπό τη διαχείριση των εκτεταμένων προβλημάτων που προκλήθηκαν στις καλλιέργειες ελιάς και αμπέλου στην Κρήτη, εξαιτίας των δυσμενών και ασυνήθιστων καιρικών συνθηκών κατά την καλλιεργητική περίοδο του έτους 2023. Για την επίτευξη του παραπάνω σκοπού, η Ομάδα Εργασίας επεξεργάστηκε στοιχεία που αφορούσαν τη βροχόπτωση, τη θερμοκρασία και άλλους πιο εξειδικευμένους μετεωρολογικούς δείκτες, καθώς και εκτιμήσεις παραγωγής ελαιόλαδου στις Περιφερειακές Ενότητες της Κρήτης.
Για την ποσοτικοποίηση της παραγωγής ελαιόλαδου στην Κρήτη, χρησιμοποιήθηκαν εκτιμήσεις των αρμόδιων Υπηρεσιών (Διευθύνσεις Γεωργίας και Κτηνιατρικής-Περιφέρειας Κρήτης) την περίοδο σύνταξης της έκθεσης και στη συνέχεια συγκρίθηκαν με εκτιμήσεις των περασμένων δέκα ετών.
Τα συμπεράσματα της Έκθεσης ήταν τα εξής:
Φέτος, η παραγωγή ελαιόλαδου αναμένεται σημαντικά μειωμένη σε σχέση με την περυσινή χρονιά. Σε αρκετές περιοχές της Κρήτης, παρατηρείται πλήρης ακαρπία. Η παρενιαυτοφορία (συνήθης εναλλαγή μεγάλου και μικρού φορτίου καρποφορίας σε διαδοχικές χρονιές) δεν αρκεί για να εξηγήσει αυτή την αστοχία του ελαιοκομικού τομέα. Αρνητική επίδραση είχε ο ήπιος χειμώνας που προηγήθηκε (2022-2023) χωρίς τις απαιτούμενες χαμηλές θερμοκρασίες (5-12 Κελσίου) για την προετοιμασία της ανθοφορίας, ειδικά στις ποικιλίες ελιάς που καλλιεργούνται στην Κρήτη.
Ζημιά προκλήθηκε την περίοδο άνθισης των ελαιοδέντρων σε αρκετές περιοχές όπου επικράτησαν βροχοπτώσεις. Η βροχή ξεπλένει την γύρη των ανθέων και μειώνει την καρπόδεση, δηλαδή τον σχηματισμό καρπών. Αυτό το φαινόμενο φέτος ήταν έντονο στην Κρήτη.
Σε άλλες περιοχές παρατηρείται σοβαρή καταπόνηση των δέντρων από έλλειψη νερού κατά την καλοκαιρινή περίοδο γιατί οι βροχοπτώσεις εδώ και 2-3 χρόνια είναι πολύ περιορισμένες. Το αποτέλεσμα είναι η δραστική μείωση της καρποφορίας αλλά και η εξάντληση των δέντρων που έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Με εξαίρεση την τρέχουσα χρονιά, όπου σημειώθηκε εντυπωσιακή άνοδος στις τιμές του ελαιολάδου, τα τελευταία χρόνια η βιωσιμότητα των ελαιώνων δοκιμάζεται από το υψηλό κόστος παραγωγής, τις μέτριες τιμές των ελαιοκομικών προϊόντων και τα πολλά προβλήματα από την κλιματική κρίση.
Τα μέλη της Ομάδας Εργασίας όπως και η υπηρεσιακή και πολιτική ηγεσία της Περιφέρειας Κρήτης είναι πάντα διαθέσιμοι για συνεργασία με όλους τους φορείς που εμπλέκονται με την παραγωγή και ευρύτερα τον κλάδο της ελαιοκομίας.
Την Ειδική Επιστημονική Ομάδα Εργασίας απαρτίζουν οι: Ειρήνη Χουδετσανάκη – Γιακουμάκη Περιφέρεια Κρήτης, Κωνσταντίνος Φωτάκης, Περιφέρεια Κρήτης, Εμμανουήλ Α. Μαρκάκης ΕΛΓΟ-Δήμητρα, Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου, Δημήτριος Γκούμας ΕΛΜΕΠΑ Τμήμα Γεωπονίας, Μαρίνος Βλαχάκης ΠΚΠΦΠ και ΦΕ Ηρακλείου, Νικόλαος Μπαγκής ΠΚΠΦΠ και ΦΕ Ηρακλείου, Νικόλαος Δασκαλάκης ΕΛΓΑ Κρήτης, Γεώργιος Κουμπούρης ΕΛΓΟ-Δήμητρα, Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου.
Σημειώνεται ότι η ελαιοκομική περίοδο 2023-2024 χαρακτηρίζεται ως μια από τις χειρότερες για την Κρήτη λόγω της συρρίκνωσης της ελαιοπαραγωγής, η οποία σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγωγών ανέρχεται στο ¼ της περυσινής. Πιο συγκεκριμένα από 130.000 τόνους που ήταν η παραγωγή το ελαιοκομικό έτος 2022-2023, φέτος αυτή εκτιμάται σε 30.000 τόνους το πολύ. Την ίδια στιγμή βέβαια η τιμή του λαδιού έχει εκτοξευθεί στα ύψη φτάνοντας τα 10 ευρώ τιμή παραγωγού. Και μπορεί οι ελαιοπαραγωγοί να πήραν σημαντική ανάσα βλέποντας την τιμή του προϊόντος τους να διπλασιάζεται ή και να τριπλασιάζεται σε κάποιες περιπτώσεις, όμως, οι επιπτώσεις στην αγορά ήταν αρνητικές. Το προϊόν κατέστη ξαφνικά είδος πολυτελείας, αποτελώντας το τρόφιμο με τη μεγαλύτερη αύξηση σε πανελλαδικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με αποτέλεσμα οι τιμές που έχουν διαμορφωθεί να είναι απαγορευτικές για τους καταναλωτές.
