Πρωταγωνιστικός ο ρόλος του Ρεθύμνου στο πρόγραμμα συνολικού ύψους 150 εκ. ευρώ
Τον επόμενο μήνα υποβάλλονται οι πρώτες προτάσεις για έργα 23 εκ. ευρώ που αφορούν στην ύδρευση των οικισμών
Υπεγράφη από τον ειδικό γραμματέα Διαχείρισης Προγραμμάτων Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ταμείου Συνοχής Γιώργο Ζερβό, η πρόσκληση για το «Πρόγραμμα ολιστικής διαχείρισης υδάτων και αστικών λυμάτων» προκειμένου να υποβληθούν προτάσεις στο πρόγραμμα «Περιβάλλον και κλιματική αλλαγή» συνολικού ύψους 150 εκ. ευρώ με δικαιούχους τους α) Δήμο Κασσάνδρας – και τις Δ.Ε.Υ.Α. α) Ρεθύμνου β) Αλεξανδρούπολης γ) Κορίνθου ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και την Περιφέρεια Αττικής.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά σε επίπεδο χώρας και για το οποίο πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο δήμος Ρεθύμνης και η ΔΕΥΑΡ, όπου το σχέδιο και το όραμά τους έγινε αποδεκτό από υπηρεσιακούς παράγοντες της Κομισιόν και πλέον αποτελεί ένα σχέδιο πιλότο για τον σχεδιασμό έργων στη χώρα.
Ο δήμος και η ΔΕΥΑΡ επενδύουν πολύ στο φιλόδοξο αυτό πρόγραμμα και έχουν ήδη έτοιμες και ώριμες μελέτες για ένα πρώτο πακέτο έργων συνολικού ύψους 23 εκ. ευρώ, για τα οποία μάλιστα ετοιμάζονται να καταθέσουν φακέλους σε ενάμιση μήνα αφού πρώτα διευθετηθούν οι τελευταίες λεπτομέρειες, με βάση και τα ακριβή ζητούμενα από την πρόσκληση που δημοσιεύτηκε μόλις χθες.
Παράλληλα σε πλήρη εξέλιξη είναι και η ωρίμανση μελετών και αλλαγών για τη μεγαλύτερη δυνατή απορρόφηση κονδυλίων από το πρόγραμμα.
Πρόκειται για έναν σχεδιασμό που δουλεύεται με ιδιαίτερη προσοχή και επιμονή από την ΔΕΥΑ Ρεθύμνου εδώ και δυο χρόνια, με στόχο να αξιοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερα κονδύλια μέσα από αυτό το ευρωπαϊκό πρόγραμμα, για να δώσει οριστικές και ολιστικές λύσεις, σε ζητήματα ύδρευσης και αποχέτευσης της πόλης και των οικισμών, αλλά και σε θέματα αντιπλημμυρικής προστασίας.
Ως ημερομηνία λήξης της προθεσμίας επιλεξιμότητα των δαπανών των προτεινόμενων πράξεων, μπορεί να ορίζεται από την πρόσκληση η 31/12/2027, ωστόσο ο δήμος Ρεθύμνου δεν θα χάσει χρόνο και ετοιμάζεται να υποβάλλει τους πρώτους φακέλους έργων με τα τεχνικά τους δελτία ήδη σε ενάμιση μηνά. Στα θετικά του προγράμματος είναι και το γεγονός ότι οι εκπτώσεις επί των δημοπρασιών θα επιστρέφουν στον δήμο Ρεθύμνου.
Η διευθύντρια της ΔΕΥΑ Ρεθύμνου Βέτα Γεωργιάδου που έχει δουλέψει πολύ το συγκεκριμένο έργο, χθες αμέσως μετά τη δημοσίευση της πρόσκλησης στη Διαύγεια, ενημέρωσε τον δήμαρχο για τις θετικές αυτές εξελίξεις, που σηματοδοτούν την αφετηρία μιας νέας εποχής για τη ΔΕΥΑΡ.
Όπως η ίδια ανέφερε σε δηλώσεις της: «Είναι μια μέρα που δεν την έχει ξανά ζήσει, όχι μόνο το Ρέθυμνο, αλλά καμία πόλη στην Ελλάδα. Ξεκινάει μια εμβληματική πολιτική, πρωτότυπη, ως προς τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων»
Τον Σεπτέμβριο του 2020 έγινε η πρώτη επαφή με τη νέα διοίκηση της DG Regio (που είναι η αρμόδια διεύθυνση περιβάλλοντος της Κομισιόν), με τον νέο διευθυντή τότε κ. Ρασμούσεν. Όπως εξήγησε η Ευρωπαϊκή Ένωση διαφωνούσε με τον αποσπασματικό τρόπο που γίνονταν τα έργα στη χώρα μας. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μια αντίρρηση και την έχει πει σε όλες τις συναντήσεις που γίνονται σε όλα τα επίπεδα, σε επίπεδο πρωθυπουργού, υπουργών, διαχειριστικών αρχών, ότι ο αποσπασματικός τρόπος που γίνονται τα έργα στην Ελλάδα, χωρίς να «κουμπώνουν», χωρίς να υπάρχει αρχή μέση και τέλος, στην ουσία δημιουργούμε μια φλυαρία έργων τα οποία στο τέλος δεν παράγουν υπεραξία. Σε μια από τις τρίωρες τηλεδιασκέψεις που κάναμε με τον κ. Ρασμούσεν όπου έβγαζε ένα παράπονο και μια διαμαρτυρία για την αποσπασματικότητα των έργων, για τη μη συνέχεια και την μη εξασφάλιση της αποδοτικότητας των έργων. Όταν ακούσαμε το παράπονο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτά τα θέματα, η κ. Βέτα Γεωργιάδου πρότεινε έναν ολιστικό τρόπο διαχείρισης. Εκεί λοιπόν ήρθε το Ρέθυμνο και του είπε ότι εμείς θα σας προτείνουμε κάτι που θα είναι πιλοτικό για όλη την Ελλάδα, δηλαδή να κάνουμε ένα ολιστικό πρόγραμμα για να δείξουμε πως κουμπώνουμε τα έργα μεταξύ τους και έτσι υπάρχει η αποδοτικότητα που ζητάτε» σημείωσε ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης.
«Εμείς ξέρουμε τα κριτήρια με τα οποία επιλέχτηκε το Ρέθυμνο και αυτά τα κριτήρια είναι επειδή το Ρέθυμνο γέννησε την ιδέα, γιατί το Ρέθυμνο αξιολογήθηκε από τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων τους Τζάσπερς (τεχνικοί σύμβουλοι του ΕΣΠΑ) που ήρθαν, μας μέτρησαν, μας αξιολόγησαν και είδαν ότι είμαστε ικανοί να φέρουμε εις πέρας έναν τέτοιο σχεδιασμό. Από το 2023 μέχρι σήμερα που βγήκε η πρόσκληση και οι τέσσερις περιοχές, μέσα και η ΔΕΑΥΡ, περνάμε διαρκώς «φιλτραρίσματα» και ελέγχους γιατί πρέπει να πειστούν οι Ευρωπαίοι ότι εμπιστεύονται τα χρήματά τους σε ικανούς δικαιούχους. Η ΔΕΥΑΡ είναι πληττόμενη από το ενεργειακό, από τον υπερτουρισμό και από τη μεγάλη διασπορά και πολυπλοκότητα των δικτύων της» συμπλήρωσε η κ. Γεωργιάδου.
Οι άξονες του προγράμματος και τα πρώτα έργα συνολικού προϋπολογισμού 23 εκ. ευρώ
Το πρόγραμμα αφορά σε πέντε άξονες:
α) Ύδρευση.
β) Αποχέτευση, όμβρια.
γ) Αντιπλημμυρική προστασία.
δ) Ψηφιακός μετασχηματισμός.
ε) και ενεργειακή ουδετερότητα.
Η ΔΕΥΑΡ έχει μάστερ πλαν και για τους πέντε άξονες. Από τα έργα που περιλαμβάνονται στο επιχειρησιακό 23 εκ. ευρώ είναι πλήρως έτοιμα προς δημοπράτηση και οι φάκελοι θα κατατεθούν σε ενάμιση μήνα.
Τα έργα αυτά αφορούν υδρεύσεις όλων των οικισμών, εκτός του Αρκαδίου, τα έργα του οποίου έχουν χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στο θέμα των προμηθειών, όπως πρόσθεσε η Γεωργιάδου, περιλαμβάνονται τρία μικρά διυλιστήρια νερού αντίστοιχα με αυτά που υπάρχουν στον Πλατανιά. Επίσης, περιλαμβάνεται ένα μεγάλο αποφρακτικό που είναι αναγκαίο να συμπληρώσει τον μηχανολογικό εξοπλισμό της ΔΕΥΑΡ και ένα μικρότερο αποφρακτικό για την Παλιά Πόλη και για πιο στενούς δρόμους.
Όπως τόνισε η κ. Γεωργιάδου, η στόχευση είναι να αξιοποιηθεί το Φράγμα Ποταμών για το Ρέθυμνο και βέβαια να διατηρηθούν οι εναλλακτικές πηγές. Ένα έργο που είναι έτοιμο είναι Κούμοι – Γάλλου, που είναι μια τρίτη εναλλακτική πηγή και περιλαμβάνεται στις προτάσεις προς άμεση δημοπράτηση.
«Το πρόγραμμα στον άξονα των 650 εκ. ευρώ δεσμεύει 250 εκ. ευρώ για τα ολιστικά. Εμείς τον Μάρτιο του 2021 είχαμε έτοιμο το σχέδιο. Αυτό όμως ήθελε μια ετοιμότητα τεχνικών προδιαγραφών που θα κολλάει στην πρόσκληση. Εμείς τώρα θα υποβάλλουμε φάκελο, θα αξιολογηθεί, πρέπει να είναι έτσι όπως το θέλει η πρόσκληση για να έχουμε την ένταξη του σχεδίου και μετά να προχωρήσουμε στη σταδιακή υλοποίηση του περιεχομένου του σχεδίου. Στη διετία αυτή εμείς αρχίσαμε να εξειδικεύουμε και να ωριμάζουμε. Αυτοί οι πέντε άξονες έπρεπε να εξειδικευτούν σε επίπεδο έργου, δηλαδή στο τι θα κάνουμε στον κάθε έναν από αυτούς τους άξονες. Οπότε εμείς εκπονήσαμε με χρηματοδότηση της τεχνικής βοήθειας του ίδιου προγράμματος, πέντε master plan, τα οποία αποτύπωσαν την κατάσταση και εξειδίκευσαν την πρόταση. έτσι ώστε να επιτευχθούν μετρήσιμοι στόχοι σε κάθε έναν τομέα και μετά συνολικά στο σχέδιο. Αποτυπώνεται μια κατάσταση ανά τομέα, μπαίνουν στόχοι ανά τομέα και προτείνουμε τις δράσεις για να φτάσουμε εκεί. Τα master plan έχουν εκπονηθεί, έχουν παραληφθεί και αυτήν τη στιγμή ο φάκελος κατά 90% υποβολής της πρότασης είναι έτοιμος και τώρα ολοκληρώνεται και η έκθεση κλιματικής ανθεκτικότητας. Αυτό είναι κάτι καινούριο. Στη νέα προγραμματική περίοδο όλα τα σχέδια και όλα τα έργα πρέπει να έχουν ένα πιστοποιητικό κλιματικής ανθεκτικότητας, δηλαδή ότι τηρούνται προδιαγραφές έναντι της κλιματικής κρίσης και πιστοποιείται η κλιματική προσαρμογή. Επίσης χρειάζεται μια ειδική χρηματοοικονομική ανάλυση για το σύνολο της επένδυσης και αυτό θα ολοκληρωθεί εκτιμώ μαζί με όλη την άλλη γραφειοκρατία που απαιτείται, που το αργότερο σε έναν μήνα θα υποβάλλουμε τον φάκελο για να αξιολογηθούμε. Εμάς το ενιαίο επιχειρησιακό μας σχέδιο που αφορά τους πέντε άξονες ξεπερνούν τα 75 εκ. ευρώ».
Γ. Μαρινάκης: «Ανοίγουμε παράθυρο στην Ευρώπη»
Φανερά ικανοποιημένος ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης ανέφερε ότι το Ρέθυμνο έχει τον καθοριστικό ρόλο σε αυτό το πρόγραμμα ανοίγοντας ένα παράθυρο στην Ευρώπη: «Σήμερα είναι από τις μέρες που χαίρομαι που είμαι δήμαρχος του Ρεθύμνου και χαίρομαι που είμαι εκείνος ο υπεύθυνος, που μέσα από τη συνεργασία μου με τις ευρωπαϊκές αρχές, μπορούμε να οδηγούμε την Ευρώπη σε σωστές αποφάσεις. Οφείλουμε να ευχαριστήσουμε πολλούς. Όμως εάν δεν ήταν η κα Γεωργιάδου στη ΔΕΥΑΡ με την τεράστια διαχειριστική της ικανότητα, επάρκεια και γνώση και τον σεβασμό που κερδίσαμε γενικά και μέσω αυτής, αλλά και μέσω όλων των ανθρώπων της ΔΕΥΑΡ που συνεργαστήκαμε με τις ευρωπαϊκές αρχές και τη DG Regio, του Τζάσπερς και το υπουργείο, δεν θα μιλούσαμε σήμερα για κάτι που δεν έχει ξανά συμβεί πουθενά. Θα διαπιστώσουν πολύ σύντομα οι Ρεθεμνιώτισσες και οι Ρεθεμνιώτες πόση μεγάλη σημασία έχει όλη αυτή η προετοιμασία που γίνεται και πόσο άδικο είναι που πολλές φορές που κάποιοι προπετείς θέλουν να πουν χαρακτηρισμούς και λόγια ή να απαξιώσουν τη δουλειά που γίνεται στη ΔΕΑΥΡ και στον δήμο Ρεθύμνης. Με αυτό το έργο ανοίγουμε ένα παράθυρο στην Ευρώπη. Είμαστε ο πιλοτικός δήμος και η πιλοτική ΔΕΥΑ που θα καθοδηγήσει και τα υπόλοιπα χρηματοδοτικά εργαλεία».
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου ευχαρίστησε όλους όσους βοήθησαν ώστε να υπάρχει αυτή η θετική εξέλιξη: «Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνω στην υπηρεσία και τη γενική διευθύντρια Βέτα Γεωργιάδου. Ευχαριστούμε την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον κ. Σκυλακάκη, τον Γιώργο Ζερβό ειδικό γραμματέα του ΕΣΠΑ, τον Νίκο Μαμαλούγκα και τον Κουντρουμπά που είναι εισηγητές, ενστερνίστηκαν και εισηγήθηκαν θετικά στα αρμόδια όργανα και στην ελληνική κυβέρνηση για αυτήν την πρόταση και όλο το επιτελείο στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ, οι οποίοι αγκάλιασαν αυτήν την πρωτότυπη πρόταση, την ενστερνιστήκαν και την έκαναν τελικά κυβερνητική πρόταση. Ευχαριστούμε τον Μπάμπη Συρόπουλο ο οποίος έχει βάλει πολύ κόπο για αυτήν την πρόσκληση. Ευχαριστούμε επίσης τον κο Παναγιώτη Θάνου και τον κο Νίκο Κουντούρογλου. Με όλους αυτούς θα συνεργαστούμε για την επιτυχία του εγχειρήματος. είναι ένα στοίχημα όλων μας. Ό,τι είπαμε στα λόγια πρέπει να το δούμε και στο πεδίο ότι υλοποιείται. Οι Ευρωπαίοι λένε ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο θα γίνονται έργα πλέον, άρα πρέπει να πετύχει αυτό το πείραμα για να επιβεβαιωθούν και αυτοί. Ευχαριστούμε την Ελληνική Κυβέρνηση που αποδέχτηκε όλες αυτές τις εισηγήσεις και τις προτάσεις και ενσωματώθηκε στο τελικό σύμφωνο που υπεγράφη μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδας σε σχέση με το νέο ΕΣΠΑ. Ευχαριστούμε τον υφυπουργό και τοπικό βουλευτή μας, ο οποίος παρακολουθούσε στενά και ενημερωνόταν από εμένα για την πορεία αυτής της μεγάλης επιτυχίας» ανέφερε ο κ. Μαρινάκης.
Από την πλευρά της η διευθύντρια της ΔΕΥΑΡ πρόσθεσε ότι: «Εκτιμώ ότι το Ρέθυμνο με αυτήν την πρόσκληση αποκτά μια ανοιχτή γραμμή χρηματοδότησης που υπερβαίνει τη θητεία της παρούσας διοίκησης και θα πάει στην επόμενη θητεία, και καλό θα είναι να είναι ο δήμαρχος σε αυτήν τη θητεία, να πάρει κι άλλα 50 εκ. ευρώ. Η προθεσμία υποβολής προτάσεων είναι μέχρι τον Μάιο του 2027. Εάν το Ρέθυμνο καταθέσει σε δύο μήνες θα γίνει άμεσα η αξιολόγηση της πρότασης και θα μπορεί να δημοπρατήσει, ανεξάρτητα από τους άλλους».
Ξεπερνούν τα 80 εκ. ευρώ τα έργα που χρειάζεται ο δήμος Ρεθύμνου
Όπως ανάφερε ο δήμαρχος οι ανάγκες έργων στον δήμο Ρεθύμνου ξεπερνούν τα 80 εκ. ευρώ. Όπως πρόσθεσε έχει γίνει η σχετική ακτινογραφία και θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε η ΔΕΥΑΡ να διεκδικήσει το δυνατόν περισσότερα χρήματα από το πρόγραμμα: «Η φιλοδοξία μας είναι με την ολοκλήρωση του προγράμματος που θα φανεί πολύ γρήγορα από αυτό το καλοκαίρι με τις δημοπρατήσεις που θα γίνουν ότι θα καλύψουμε όλους τους οικισμούς του δήμου στο κομμάτι της ύδρευσης. Εμείς έχουμε κάνει μια πλήρη ακτινογραφία. Τα έργα που έχουμε δει ότι χρειαζόμαστε, προφανώς ξεπερνάνε τα 80 εκ. ευρώ. Όμως το μερτικό μας μέχρι στιγμής είναι 53 εκ. ευρώ στην τρέχουσα περίοδο. Ευελπιστούμε ότι η επιμέλειά μας, η ταχύτητά μας, η ωριμότητά μας που είναι προχωρημένη σε σχέση με άλλες περιοχές θα μας δίνουν περαιτέρω προτεραιότητα. Όπως και τώρα, η δική μας ωριμότητα έπαιξε έναν πολύ σοβαρό ρόλο στο να επιμένει η Ευρωπαϊκή Ένωση να ξεκινήσουν και από την άλλη μεριά δημιούργησε και μια μικρή ανάσχεση, διότι άλλες περιοχές δεν ήταν έτοιμες και δεν ήθελαν να φανεί ότι ήταν μόνο για το Ρέθυμνο αυτή η πρόσκληση».
Και πρόσθεσε ότι: «Εμείς θα φροντίσουμε το Ρέθυμνο να έχει διασφαλιστεί από οποιανδήποτε κίνδυνο λειψυδρίας. Δεν απεμπολούμε δικαίωμα από καμία πηγή που έχουμε δικαιώματα. Όμως είναι προφανές ότι το διυλιστήριο στο Γιαννούδι πρέπει άμεσα να ξεκινήσει. Πρέπει να γίνει και εκεί γρήγορα η υπογραφή του έργου και η μεταφορά του στο νέο ΕΣΠΑ. Η μη εκκαθάριση ακόμη του προηγούμενο ΕΣΠΑ και η μη μετάβαση των έργων καθυστερεί όλο το πρόγραμμα. Μπορεί για όλα τα έργα να έχουμε ανησυχία, αλλά για το θέμα του διυλιστηρίου είναι ιδιαίτερη η ανησυχία μας. Παράλληλα, μέσα στον προγραμματισμό μας είναι η πρόβλεψη για χρήματα, ώστε να μπορέσουμε να επουλώσουμε τα προβλήματα του αγωγού που έρχεται από του Μουσέλα που είχαμε τη μεγάλη βλάβη.
Είναι προτιμότερο να φτιάξουμε τα ενδιάμεσα συστήματα, και αφού το διυλιστήριο ξεκινήσει, να φτάσουμε μέχρι τις δεξαμενές του Γάλλου, καθώς δεν αρκεί αυτό που κάναμε στον αγωγό Καστελλάκια – Μασταμπά.
Το Ρέθυμνο θα φροντίσει μέσα από αυτό το πρόγραμμα ώστε να επικοινωνούν όλες οι δεξαμενές μεταξύ τους, ώστε όταν υπάρχει πρόβλημα από τη δυτική μεριά – όπως τώρα – να μπορεί να τροφοδοτηθεί από το μεγάλο έργο του Γιαννούδι. Αυτό το κομμάτι θα το βάλουμε στα 53 εκ. ευρώ.
Εάν φέρουμε τον υδροφόρο των Κούμων στου Γάλλου εναλλακτικά, παρόλο που είναι ένα έργο ακριβό, θα είναι μια εναλλακτική πρόταση που θα τη δούμε. Θα μας οδηγήσει η ίδια η πραγματικότητα».
