Όρους και κανόνες οργάνωσης του θαλάσσιου χώρου έθεσε η Ελλάδα, με την ανακοίνωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού. Για πρώτη φορά αποτυπώνονται επίσημα τα εξωτερικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και ο χάρτης που δημοσιεύτηκε, καταγράφει το υφιστάμενο καθεστώς των χωρικών υδάτων. «Η Ελλάδα ψηλώνει και μεγαλώνει το διπλωματικό της αποτύπωμα» τόνισε ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Το υπουργείο Εξωτερικών της γείτονος αντέδρασε, μιλώντας για περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας.
Στον χάρτη καταγράφονται οι συμφωνίες οριοθέτησης Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών με την Ιταλία και την Αίγυπτο, οι οποίες προέκυψαν κατόπιν διμερών διαπραγματεύσεων, στη βάση των κανόνων του Δικαίου της Θάλασσας και των αρχών καλής γειτονίας. Η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία τέμνει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, αμφισβητώντας την αναθεωρητική λογική της Γαλάζιας Πατρίδας.
Ειδικότερα, με την κατάθεση του Θαλάσσιου Χωροταξκού Σχεδιασμού αποτυπώνονται κατ’ αρχάς οι δύο συμφωνίες ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο. Ιδίως αυτή με την Αίγυπτο είναι μια συμφωνία στη βάση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και των αρχών καλής γειτονίας και κυρίως αποτελεί την ισχυρότερη έμπρακτη αμφισβήτηση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Κατά δεύτερον, με την καταγραφή της πλήρους επήρειας της υφαλοκρηπίδας, ουσιαστικά αποτυπώνονται τα μέγιστα δυνητικά όρια του ελληνικού θαλάσσιου χώρου. Κατοχυρώνεται ουσιαστικά το σημείο από το οποίο θα ξεκινούσε η Ελλάδα μια πιθανή διαπραγμάτευση περί οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Η δημοσίευση του Χάρτη έρχεται σε συνέχεια των εξελίξεων με τις έρευνες για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, με την Αθήνα να έχει δεύτερες σκέψεις, καθώς φάνηκε ότι ενδεχομένως να φτάναμε στα όρια κρίσης μεταξύ Αθήνας – Άγκυρας.
Από εκεί και πέρα, η κίνηση της Αθήνας φέρνει ξανά στην επιφάνεια τις δομικές διαφορές των δύο πλευρών όσον αφορά το μείζον ζήτημα οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών.
Οι αντιδράσεις – Αναλύσεις στο ΕΡΤNews από ειδικούς
«Ζωτικής σημασίας» χαρακτήρισε το κείμενο ο Γιώργος Γεραπετρίτης. «Για πρώτη φορά βρίσκονται καταγεγραμμένα σε χάρτη τα απώτατα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, βεβαίως στη βάση του διεθνούς δικαίου (…) Είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου, στο πλαίσιο ευρωπαϊκής νομοθεσίας η Ελλάδα καταγράφει την μέγιστη δυνατότητά της στις θαλάσσιες ζώνες», δήλωσε στον ΣΚΑΪ ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών. Αναφερόμενος και σε αντίστοιχο χάρτη που εξέδωσε η Τουρκία, είπε πως εάν έχουμε δυο διαφορετικές εκδοχές, υπάρχει ο δρόμος του συνυποσχετικού για να επιλύσουμε το θέμα των αποκλειστικών ζωνών.
Μέρος του ευρωπαϊκού κεκτημένου ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, Θανάσης Κοντογεώργης, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8.
Η Γενική Διευθύντρια του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής, Μαρία Γουβανέλη, μιλώντας στο ΕΡΤNews τόνισε ότι «ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός είναι στην πραγματικότητα η τακτοποίηση του δωματίου που έχουμε φτιάξει με τις θαλάσσιες ζώνες. Eίναι υποχρεωμένη κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά είναι και μια καλή πρακτική διεθνώς, να τακτοποιήσει τις χρήσεις της θάλασσας. Ουσιαστικά δηλαδή να πει “σε αυτή την περιοχή θα έχω αλιεία, εκεί πέρα θα έχω τουρισμό, πιο πέρα θα κάνω στρατιωτικά γυμνάσια”. Λίγο να ξέρει κανείς πως δουλεύει το σύστημα. Η ομάδα μου στη Νομική συνεργάστηκε για κάμποσα χρόνια με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου ακριβώς για να προετοιμάσουμε αυτή τη δουλειά. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένας ψηφιακός χάρτης όπου μπορεί κανείς να κάνει κλικ και να δει σε μια συγκεκριμένη περιοχή τι χρήσεις έχει κανείς από κάτω».
- Αγγ. Συρίγος στο ΕΡΤΝews για ΘΧΣ: Οι θέσεις μας εν αντιθέσει με τις θέσεις της Τουρκίας βασίζονται απολύτως στο διεθνές δίκαιο
«Ο σχεδιασμός καλύπτει όλο το εύρος της δικαιοδοσίας μας, που περιλαμβάνει τις θαλάσσιες ζώνες μας, σύμφωνα με τα δικαιώματα που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο. Αφήνουμε πίσω εκκρεμότητες του παρελθόντος και ενισχύουμε την Πατρίδα μας, προχωρώντας μπροστά με αυτοπεποίθηση», είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου.
«Για πρώτη φορά αποτυπώνονται οι θέσεις Ελλάδας για μία ζώνη η οποία ξεπερνάει τις 480.000 km²», σημειώνει ο αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Διπλωματίας, Αντώνης Κλάψης.
Όσον αφορά τα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, ο χάρτης δείχνει 6 ναυτικά μίλια, με την επέκταση στα 12 να παραμένει αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας.
«Είναι ένα δικαίωμα για την άσκηση του οποίου η Ελλάδα επιφυλάσσεται όταν και όπως το κρίνει εθνικά συμφέρον με βάση τους κανόνες που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο», επισημαίνει το Υπουργείο Εξωτερικών.
Κυβερνητικές πηγές διαμηνύουν ότι η Ελλάδα κλείνει εκκρεμότητες του παρελθόντος και υπερασπίζεται τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη, με το Υπουργείο Εξωτερικών να ξεκαθαρίζει ότι η Αθήνα συνεχίζει να επιδιώκει το διάλογο.
«Ο ελληνοτουρκικός διάλογος είναι επιθυμία μας να συνεχιστεί (…) Εμείς δεν επιθυμούμε να έχουμε εχθρικές σχέσεις με κανένα από τα γειτονικά μας κράτη (…) Είμαστε πάρα πολύ σαφείς όταν εννοούμε ότι τα ελληνικά νησιά έχουν πλήρη επήρεια, είναι πλέον ευρωπαϊκό κεκτημένο (…) έχει πολύ μεγάλη σημασία, δεν φοβόμαστε την οποιαδήποτε ξένη παρέμβαση» τόνισε ο κ. Γεραπετρίτης.
Η αντίδραση του Τουρκικού ΥΠΕΞ
«Ορισμένες από τις περιοχές που καθορίζονται στο «Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο» που κατατέθηκε από την Ελλάδα στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ, παραβιάζουν τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Επαναλαμβάνουμε ότι οι μονομερείς ενέργειες και αξιώσεις της Ελλάδας δεν θα έχουν νομικές συνέπειες για την Τουρκία. Υπενθυμίζουμε επίσης ότι πρέπει να αποφεύγονται μονομερείς ενέργειες σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες όπως το Αιγαίο και η Μεσόγειος», ανακοίνωσε το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών.
