Η πιθανότητα ενός εμπορικού πολέμου μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ δημιουργεί ανησυχίες για τις ελληνικές εξαγωγές
Σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκεται η ελληνική εξαγωγική δραστηριότητα, καθώς καλείται να προσαρμοστεί σε ένα ρευστό διεθνές περιβάλλον, δεδομένης της οικονομικής κρίσης από την οποία πλήττονται χώρες της Ευρώπης -επηρεάζοντας τις ελληνικές εξαγωγές-, καθώς και της απειλής ενός εμπορικού πολέμου μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ.
Ταυτόχρονα, η έλλειψη σταθερής εθνικής στρατηγικής, η αύξηση του κόστους μεταφοράς και η ενεργειακή κρίση προσθέτουν, επιπλέον, εμπόδια στη δυναμική του κλάδου, ζητήματα τα οποία συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του προέδρου του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης Αλκιβιάδη Καλαμπόκη στην Τηλεόραση CRETA με τη Σώτια Πεντεδήμου.
Όπως αναφέρθηκε, μια από τις σημαντικότερες χώρες υποδοχής ελληνικών είναι η Γερμανία, που εκτιμάται μάλιστα πως είναι πρώτη στην κατάταξη των εξαγωγών τυποποιημένων ελληνικών προϊόντων.
Ωστόσο, η χώρα βιώνει οικονομική κρίση, κάτι που μεταφράζεται σε αλλαγές στη ζήτηση, επηρεάζοντας έμμεσα τις ελληνικές και κατ’ επέκταση τις κρητικές εξαγωγές: «Παρατηρούμε μια μικρή πτώση στις εκθέσεις στη Γερμανία, η οποία οφείλεται στο γενικότερο περιβάλλον που υπάρχει στη Γερμανία, καθώς και στην οικονομική κρίση που περνάει αυτή τη στιγμή. Βλέπουμε εικόνες στη Γερμανία τις οποίες δεν είχαμε συνηθίσει. Η Γερμανία είναι η δεύτερη χώρα υποδοχέας των ελληνικών και κρητικών προϊόντων – μετά την Ιταλία-, αλλά η Γερμανία στην ουσία είναι η πρώτη γιατί το μεγάλο μερίδιο του ελαιολάδου φεύγει στην Ιταλία με χύμα μορφή. Οπότε η Γερμανία είναι η χώρα που αγοράζει πιο πολύ τυποποιημένα ελληνικά προϊόντα και όταν περνάει κι αυτή με τη σειρά της μια κρίση, αντιλαμβανόμαστε ότι θα είναι ένα έμμεσο πλήγμα για τις εξαγωγές μας για το 2025», επεσήμανε ο κ. Καλαμπόκης.
Η Γαλλία επίσης συγκαταλέγεται στις δέκα χώρες με τις περισσότερες ελληνικές εξαγωγές, μια χώρα που ενδέχεται να επηρεαστεί από πιθανές αλλαγές στους δασμούς από τις ΗΠΑ. Όταν οι τιμές των αμερικανικών προϊόντων αυξάνονται λόγω εμπορικών μέτρων, το καταναλωτικό εισόδημα μειώνεται, πλήττοντας έμμεσα τις ελληνικές εξαγωγές.
«Η Γαλλία είναι μέσα στη δεκάδα των χωρών που αγοράζει προϊόντα. Η πιθανή επιβολή των δασμών θα πλήξει και αυτές τις χώρες. Άρα δεν θα είναι μόνο το θέμα της πιθανής απώλειας κάποιων αριθμών στην αγορά των ΗΠΑ, αλλά αντίστοιχα όταν τα αμερικάνικα προϊόντα θα γίνουν ακριβότερα στην Ευρώπη, θα πλήττεται το καταναλωτικό εισόδημα που διαθέτει η κάθε οικογένεια σε αυτές τις χώρες οι οποίες είναι μέσα στις δέκα χώρες που αγοράζουν τα προϊόντα μας, θα υπάρχει μια παράπλευρη απώλεια για τις εξαγωγές μας σε αυτές τις δύο χώρες που είναι η σημαντικότερες χώρες οικονομικά της Ε.Ε.».
Στρατηγικές για το ενδεχόμενο ενός εμπορικού πολέμου
Η πιθανότητα ενός εμπορικού πολέμου μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ δημιουργεί ανησυχίες για τις ελληνικές εξαγωγές, κάτι που εντείνει την ανάγκη ύπαρξης ενός σχεδιασμού για την αντιμετώπιση της κρίσης. Όπως σημείωσε ο κ. Καλαμπόκης: «Υπάρχει συγκεκριμένη στρατηγική. Πρώτα από όλα πρέπει να γίνουν οι διμερείς επαφές μετά Ελλάδας και ΗΠΑ. Μετά πρέπει να γίνουν οι επαφές μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ. Ο τρίτος μοχλός πίεσης είναι το ελληνικό lobby που υπάρχει στην Αμερική, το οποίο είναι ισχυρό, είναι συνδεδεμένο και στα δύο κόμματα, τόσο στο δημοκρατικό, όσο στο Ρεπουμπλικανικό, με ισχυρές προσωπικότητες που έχουν έναν ρόλο και λόγο ύπαρξης προκειμένου να βοηθηθούν τα προϊόντα μας».
Πλεονέκτημα αποτελεί η δημοτικότητα της μεσογειακής διατροφής στις ΗΠΑ, κάτι που ευνοεί τις ελληνικές εξαγωγές, καθώς οι Αμερικάνοι καταναλωτές αναζητούν ποιοτικά τρόφιμα, όπως επεσήμανε ο κ. Καλαμπόκης.
«Τα τελευταία χρόνια τα προϊόντα της ευρύτερης λεκάνης της Μεσογείου είναι αγαπητά στους Αμερικάνους, η μεσογειακή διατροφή είναι διάσημη και με όλα τα προβλήματα παχυσαρκίας που έχουν είναι μια έμμεση πίεση προκειμένου να εξαιρεθούν κάποια από τα προϊόντα μας, όπως είναι το ελαιόλαδα και αφορά την Κρήτη. Οι ΗΠΑ είναι η πέμπτη χώρα που αγοράζει προϊόντα τόσο από την Κρήτη, όσο και στην Ελλάδα. Το διμερές μας εμπόριο είναι σαφέστατα πλεονασματικό υπέρ της Ελλάδας».
«Η πολιτεία θα πρέπει να δει τις εξαγωγές με σοβαρή ματιά και να ακολουθήσει συγκεκριμένες πολιτικές»
Διαχρονικό ζήτημα για τις ελληνικές εξαγωγές αποτελεί η αστάθεια στη χάραξη πολιτικής, σημείωσε ο κ. Καλαμπόκης.
Η χώρα χρειάζεται μια εθνική στρατηγική εξωστρέφειας που να διατηρείται σταθερή, ανεξαρτήτως πολιτικών αλλαγών, με ιδιαίτερη έμφαση στις νέες αναδυόμενες αγορές και στη δημιουργία μακροχρόνιων εμπορικών σχέσεων.
«Εμείς σαν χώρα αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να στρέψουμε τη ματιά μας σε νέες αγορές. Η στροφή σε τρίτες χώρες, σε νέες αναδυόμενες αγορές, είναι ένα άνοιγμα σε νέες αγορές και νέους καταναλωτές. Πρέπει να πλησιάσουμε τη νέα γενιά ώστε να δημιουργήσουν τους καταναλωτές του αύριο. Αυτό για να γίνει χρειάζεται εθνική στρατηγική, κάτι το οποίο επισημαίνουμε πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια σε όλες τις κυβερνήσεις. Το μείζον πρόβλημα των εξαγωγών μας τα τελευταία χρόνια είναι ότι αλλάζουν οι υπουργοί και αλλάζουν οι στρατηγικές. Μέχρι να μάθει ένας καινούργιος υπουργός τι σημαίνει εξαγωγικό εμπόριο, ποιες είναι οι διαφαινόμενες ευκαιρίες, ποιες είναι οι τεχνολογικές εξελίξεις, πως πρέπει να κινηθούμε στρατηγικά σε νέες χώρες, έχουμε χάσει τον χρόνο», ενώ συμπλήρωσε: «Είναι σημαντικό η εξωστρέφεια να έχει μια στρατηγική, με συγκεκριμένες πολιτικές, οι οποίες είναι πάνω από όλους και πάνω από όλα, διότι είναι το ζωντανό χρήμα της ελληνικής οικονομίας και παράλληλα είναι η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό. Οποιοδήποτε ελληνικό προϊόν ενισχύει το brand και πρέπει να αποκτήσουμε την εθνική περηφάνεια ότι έχουμε προϊόντα τα οποία είναι περιζήτητα, ποιοτικά και να τα προστατέψουμε».
Τα εμπόδια δεν περιορίζονται μόνο στη στρατηγική, καθώς το κόστος μεταφοράς έχει αυξηθεί δραματικά λόγω διεθνών κρίσεων, η έλλειψη εργατικού δυναμικού δυσχεραίνει την παραγωγή, ενώ η ενεργειακή κρίση έχει επιβαρύνει σημαντικά το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων.
«Για τις επιχειρήσεις δεν υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία, το κόστος μεταφοράς έχει εκτιναχθεί στα ύψη λόγω του κλεισίματος διόδων λόγω των πολέμων, το ενεργειακό κόστος έχει τριπλασιαστεί, δεν υπάρχει εργατικό δυναμικό, δεν υπάρχει στρατηγική και αυξάναμε τις εξαγωγές για 12 συνεχόμενα χρόνια. Άρα ο Έλληνας εξαγωγέας έκανε το καθήκον του. Θέλει από την πολιτεία να δει τις εξαγωγές με σοβαρή ματιά και να ακολουθήσει συγκεκριμένες πολιτικές».
Αρνητικό το πρόσημο στις κρητικές εξαγωγές του 2024
Το προηγούμενο έτος στην Κρήτη καταγράφηκε μείωση στις εξαγωγές άνω των 200 εκ. ευρώ, σχεδόν αποκλειστικά λόγω του ελαιολάδου, όπως επεσήμανε ο κ. Καλαμπόκης: «Το προηγούμενο έτος στις κρητικές εξαγωγές είχαμε μια πτώση που ξεπερνούσε τα 200 εκ. ευρώ. Το 99% της πτώσης προερχόταν από το ελαιόλαδο, ήταν η κακή ελαιοκομική περίοδος. Ό,τι χάσαμε στις εξαγωγές χάθηκε αμιγώς από το ελαιόλαδο. Σε καμία περίπτωση το 2024 δεν έχει θετικό πρόσημο, έχει αρνητικό πρόσημο. Δεν θα ξανά δούμε τα νούμερα του 2023 που άγγιξαν τα 900 εκ. ευρώ. Θεωρώ ότι ήταν μια συγκυριακή χρονιά λόγω των υπερβολικών τιμών του ελαιολάδου. Εγώ κρατώ ως χρονιά σύγκρισης το 2022 που ήταν μια εξαιρετική χρόνια, κοντά στα 650 εκ. ευρώ. Αυτός είναι και ο στόχος του 2025 προκειμένου να μπούμε σε μια κανονικότητα».
Επιμέλεια: Μαγδαληνή Κουντουνιώτη
