Η ραγδαιότητα των καιρικών φαινομένων, ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής, ανησυχεί ιδιαίτερα τους αρμόδιους φορείς και τα όργανα πολιτικής προστασίας, οι οποίοι καλούνται να βρουν τρόπους να αναβαθμίσουν τις υπάρχουσες υποδομές και να διαχειριστούν αποτελεσματικά έκτακτες καταστάσεις.
Όπως επισημάνθηκε στη χθεσινή πρωινή συνεδρίαση του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης, που διεξήχθη στην αίθουσα συσκέψεων της αντιπεριφέρειας Ρεθύμνου , υπάρχει ανάγκη από απαραίτητα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα εξυπηρετήσουν τον σχεδιασμό και τη δυνατότητα λήψης αντιπλημμυρικών μέτρων, ενόψει των χειμερινών μηνών. Ειδική μνεία έγινε στο Ειδικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Έκτακτων Αναγκών και Άμεσης/Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την εκδήλωση πλημμυρικών και έντονων καιρικών φαινομένων της Περιφέρειας Κρήτης με την ονομασία «Χειμώνας – Κρήτη ΙΙ».
Ο απολογισμός της αντιπυρικής περιόδου και τα προληπτικά αντιπλημμυρικά μέτρα προστασίας απασχόλησαν ιδιαίτερα το συντονιστικό όργανο πολιτικής προστασίας, στο οποίο συμμετείχαν φορείς του δήμου, της περιφέρειας, των σωμάτων ασφαλείας και εθελοντικών ομάδων. Συνολικά 142.000 ευρώ δαπανήθηκαν για την κάλυψη έκτακτων εξόδων κατά τη διάρκεια της εαρινής περιόδου, ενώ όπως σημείωσε η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου, Μαρία Λιονή, ο Πλατανιανός ποταμός είναι ο πρώτος, που εντάσσεται σε ένα κονδύλι για την οριοθέτηση και τον καθαρισμό ποταμών, ρεμάτων και φραγμάτων του νησιού, αξίας 25 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση της πολιτικής προστασίας ολόκληρης της Κρήτης.
«Ολοκληρώνουμε μελέτες για την θωράκιση του νομού – Εν αναμονή της χρηματοδότησης του έργου οριοθέτησης του Πλατανιανού ποταμού»
Η Μαρία Λιονή, αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου, κατέγραψε την ταχύτητα με την οποία έχουν δρομολογηθεί και ολοκληρωθεί μελέτες για την αντιπλημμυρική προστασία του Ρεθύμνου: «Κάναμε εκτεταμένες αναφορές στα θέματα των υποδομών κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης. Εμείς από την πλευρά μας ως περιφέρεια προσπαθούμε να είμαστε συνεπείς, να καθαρίζουμε ρέματα, ποταμούς, δρόμους και οπουδήποτε μπορεί να κινδυνεύσουν άνθρωποι και περιουσίες. Έχουμε προχωρήσει αρκετά γρήγορα στα θέματα των μελετών για αντιπλημμυρική προστασία πόλεων, όπως είναι το Ρέθυμνο και το Πέραμα. Είμαστε έτοιμοι στην οριοθέτηση του Πλατανιανού ποταμού, ήδη έχει βρεθεί ένα χρηματοδοτικό εργαλείο αρκετών εκατομμυρίων για όλη την Κρήτη. Για το Ρέθυμνο, ο πρώτος ποταμός που θα μπει στο χρηματοδοτικό αυτό εργαλείο είναι ο Πλατανιανός ποταμός. Ο προϋπολογισμός αυτού του κονδυλίου είναι στα 25 εκατομμύρια ευρώ, ένα μεγάλο έργο που θα προστατεύσει την περιοχή, γιατί μέσα σε αυτόν τον ποταμό γίνεται και η υπερχείλιση του φράγματος ποταμών. Στη συνέχεια, θα ολοκληρωθούν και οι μελέτες για τον Πηγιανού, του Αρκαδιανού ποταμού και όλων των υπόλοιπων ποταμών. Αυτό το κονδύλι πέρασε από ΦΕΚ, προχωρήσαμε πολύ γρήγορα σε μία μελέτη της τάξης των 2 εκατομμυρίων ευρώ, η οποία ήταν ιδιαίτερα δύσκολη και μεγάλη. Από τη στιγμή που θα ενταχθεί το έργο, θα πρέπει να δούμε πόσο θα διαρκέσει η σύμβαση εργασίας», ανέφερε.
Η κ. Λιονή πρόσθεσε: «Οφείλω να πω ότι πρόκειται για μελέτες και έργα που έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και αρκετά χρόνια. Κάλλιο αργά παρά ποτέ. Στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης έχουμε δώσει 9,5 εκατομμύρια σε μελέτες για οριοθετήσεις ποταμών τα τελευταία χρόνια. Οφείλουμε να ξεκινήσουμε, σε συνεργασία με το κεντρικό κράτος, την εκπόνηση αυτών των μεγάλων έργων, τα οποία θα θωρακίσουν την πόλη του Ρεθύμνου, την Περιφερειακή Ενότητα και εν τέλει όλη την Κρήτη».
Παρά το γεγονός ότι ο δήμος Ρεθύμνου βρίσκεται σε καλό επίπεδο αντιπλημμυρικής προστασίας, οι ελλείψεις χρηματοδοτήσεων καθυστερούν απαραίτητες εργολαβίες καθαρισμών: «Εμείς αναφέραμε ότι σαν Περιφερειακή Ενότητα είχαμε τη μεγάλη ατυχία με τις ζημιές που πάθαμε από τα πλημμυρικά φαινόμενα το 2019. Βέβαια, είχαμε μία καλή χρηματοδότηση τότε, της τάξης των 50 εκατομμυρίων ευρώ. Με αυτή τη χρηματοδότηση αποκαταστήσαμε πολλές ζημιές που είχαν γίνει από το οδικό δίκτυο και το Κουρταλιώτικο φαράγγι, όμως ένα ποσό των 10 εκατομμυρίων πήγε στις μελέτες για τις οριοθετήσεις πολλών ποταμών που διέπονται από κατοικημένες περιοχές, ενώ άλλα 9,5 εκατομμύρια πήγαν σε καθαρισμούς ρεμάτων, ποταμών. Την περίοδο 2020-2023 κάναμε πάρα πολλούς καθαρισμούς, με αποτέλεσμα ο νομός μας να βρίσκεται σε ένα καλό επίπεδο. Πλέον, κάνουμε κάποιες εργολαβίες καθαρισμών, όμως πλέον δεν υπάρχουν οι χρηματοδοτήσεις. Το παλιό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων δεν έχει χρήματα για να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε και εμείς στις ανάγκες», υπογράμμισε η αντιπεριφερειάρχης, Μαρία Λιονή.
Τέλος, η κ. Λιονή ανέφερε: «Κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου του καλοκαιριού, τα λεωφορεία που χρησιμοποιήσαμε για τη μεταφορά είτε μεταναστών, είτε πυροσβεστών, οι υδροφόρες που χρειάστηκαν για τις φωτιές είναι της τάξης των 142.000 ευρώ μόνο για τις ώρες που εργάστηκαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Αυτά τα χρήματα στερούνται από ένα έργο το οποίο λείπει και έχουμε ανάγκη. Άρα χρειαζόμαστε οικονομική στήριξη από την κεντρική κυβέρνηση, γιατί οι περιφέρειες δεν έχουν δικά τους έσοδα. Η κυβέρνηση μας γεμίζει ευθύνες χωρίς να υπάρχει απαιτούμενη χρηματοδότηση».
Θ. Νινος: «Χρειαζόμαστε 1,7 δις για τις αναβαθμίσεις υποδομών και τις εκπονήσεις έργων στην Κρήτη»
Ο Θοδωρής Νίνος, πρόεδρος του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης ανέφερε: «Τα φαινόμενα είναι πολύ πιο ραγδαία και πάνω από τις δυνατότητες των υποδομών μας. Οι κατασκευές και οι υποδομές είναι ξεπερασμένες. Αυτή η παραδοχή οδηγεί στο ότι θα πρέπει να τις αναβαθμίσουμε άρα υπάρχει μια προτεραιοποίηση προκειμένου να θωρακίσουμε τη δημόσια ζωή και την περιουσία. Οι ρυθμοί όμως είναι πάρα πολύ αργοί. Δυστυχώς τα πράγματα έχουν ξεπεράσει την ταχύτητα με την οποία εμείς τα επικαιροποιούμε. Καλούμαστε να ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας, πρέπει το κεντρικό κράτος να τρέξει και να επιταχύνει τις αδειοδοτήσεις. Έχουν γίνει βήματα θεσμικά και νομοθετικά. Ο ΟΑΚ διαχειρίζεται δύο μεγάλα φράγματα, μια αστοχία σε αυτά δημιουργεί από μόνη της ένα πλημμυρικό φαινόμενο. Θα πρέπει να παρακολουθούμε τη στατικότητα των φραγμάτων και να ενισχύουμε την ανθεκτικότητά τους. Χρειαζόμαστε 1,7 δις για να γίνουν αυτές οι αναβαθμίσεις των έργων στην Κρήτη».
Οι υποδομές προστασίας από ακραία καιρικά φαινόμενα στο νησί βρίσκονται σε επίπεδα κατώτερα των προσδοκιών, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για ταχύτερες και αποτελεσματικότερες λύσεις βελτίωσής τους: «Δυστυχώς τα πράγματα έχουν ξεπεράσει την ταχύτητα με την οποία εμείς τα επικαιροποιουμε, οι κατασκευές και οι υποδομές είναι ξεπερασμένες», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Θοδωρής Νίνος.
Γ. Σκροδίλης: «Δεν έχουμε καταφέρει να αποκαταστήσουμε ούτε τις μισές ζημιές που προκάλεσαν οι θεομηνίες του 2019-2020»
Ο Γιώργος Σκορδίλης, αντιδήμαρχος Κλιματικής Αλλαγής και Πολιτικής Προστασίας του δήμου Ρεθύμνης, αναφέρθηκε στην ανάγκη να παρασχεθούν χρηματοδοτήσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση, προκειμένου να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις επερχόμενες προκλήσεις, αλλά και να ολοκληρώσει ένα σχέδιο αποκατάστασης υποδομών από το 2019: «Η χρηματοδότηση που έχουν τα όργανα πολιτικής προστασίας του δήμου δεν είναι αυτή που θα έπρεπε. Μέχρι πέρσι ήταν 60.000 ευρώ, που αφορούσαν τον καθαρισμό περιαστικών δασών. Τα τελευταία χρόνια, αυτά που κάνουμε, παρά την επάρκειά τους δεν είναι αρκετά, γιατί τα φαινόμενα γίνονται ακόμα πιο συχνά και έντονα. Πρέπει, λοιπόν, να βρεθούν χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε οι πόλεις να θωρακιστούν και να γίνουν οι δομές τους ικανές να αντιμετωπίσουν έντονα καιρικά φαινόμενα. Ο δήμος Ρεθύμνης βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από το 2019, προκειμένου να επιδιορθώσει τις κατεστραμμένες υποδομές του 2019 και του 2020. Μέχρι σήμερα, δεν έχουμε καταφέρει να αποκαταστήσουμε ούτε τις μισές από αυτές. Είναι λογικό να έχουμε την αγωνία μιας πόλης που έχει ρέματα γύρω γύρω, ότι θα δημιουργηθούν προβλήματα. Μέχρι τώρα μας έχει δείξει ότι μπορεί να ανταπεξέλθει σε ποσότητες νερού, πρέπει όμως να είμαστε σε μία διαρκή προσπάθεια ώστε οι υποδομές να γίνουν ανθεκτικές, γιατί τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής θα είναι ακόμα περισσότερα και πιο έντονα από τα προηγούμενα χρόνια. Γίνεται μία έκκληση για πιέσεις προς το κεντρικό κράτος και από το κεντρικό κράτος προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να θεσπιστούν χρηματοδοτικά εργαλεία και να μπορέσουν οι δήμοι και οι περιφέρειες και το ελληνικό κράτος να ανταπεξέλθουν στις υπάρχουσες ανάγκες».
Επιπλέον, ο κ. Σκορδίλης υπογράμμισε τις προληπτικές κινήσεις που γίνονται στο Ρέθυμνο, προκειμένου η πόλη και οι κάτοικοί του να είναι όσο το δυνατόν καλύτερα προετοιμασμένοι πλησιάζοντας στο χειμώνα: «Οι κινήσεις που κάνουμε τώρα είναι λογικό να βρίσκονται στο κομμάτι της πρόληψης. Δεν έχουμε τα οικονομικά μέσα για να κάνουμε αυτά που θα μπορούσαμε. Αυτή τη στιγμή η ΔΕΥΑΡ δουλεύει εργολαβία για να καθαριστούν τα φρεάτια, οι υπηρεσίες του δήμου εξασφαλίζουν την ύπαρξη διακλαδικών διαβάσεων, γίνονται ακροάσεις της επιστημονικής κοινότητας για τις προειδοποιήσεις που κάνει για τα φαινόμενα, ενώ μπαίνει σε προτεραιότητα ο σχεδιασμός για την προστασία των ευάλωτων πληθυσμών. Πρέπει να φύγουμε από τη λογική ότι διαχειριζόμαστε μεμονωμένα ένα δύσκολο γεγονός, είναι πολλά τα δύσκολα κομμάτια που πρέπει να επιληφθούμε».
«Η πιο δύσκολη αντιπυρική περίοδος των τελευταίων 40 ετών»
Ο Μιχάλης Σαρρής, εντεταλμένος περιφερειακός σύμβουλος Πολιτικής Προστασίας δήλωσε: «Φτάνουμε στο τέλος μιας μακράς και απαιτητικής αντιπυρικής περιόδου και, επί τη ευκαιρία, θέλω να ευχαριστήσω όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την πολύ καλή συνεργασία και την ανεκτίμητη συνεισφορά τους. Νομίζω ότι χρειάζεται ένας σχεδιασμός για την χειμερινή περίοδο, ο οποίος θα καλύπτει οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη μπορεί να προκύψει. Υπάρχει ετοιμότητα στις υπηρεσίες της περιφέρειας για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα φαινόμενα. Παρ’ όλα αυτά, όλοι παρακαλούμε να έχουμε ένα χειμώνα με βροχές».
Τέλος, ο Γιώργος Τσαπάκος, αντιπεριφερειάρχης Πολιτικής Προστασίας τόνισε ότι η Περιφέρεια Κρήτης θέτει ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση των προβλημάτων που θα προκύψουν κατά τη διάρκεια της αντιπλημμυρικής περιόδου: «Εξετάσαμε ελλείψεις και αδυναμίες ενόψει της χειμερινής περιόδου, ενώ οφείλουμε να επανασχεδιάσουμε για τον επόμενο καιρό, ο οποίος μακάρι να έρθει με νερά και χιόνια, τα οποία δεν θα είναι ακραία. Δυστυχώς η κλιματική αλλαγή είναι εδώ, δεν αφορά μόνο την Κρήτη, αλλά όλο τον πλανήτη και δυστυχώς προκύπτουν ακραία φαινόμενα. Εμείς δεν θέλουμε να αφήσουμε τίποτα στην τύχη τους, περάσαμε μία δύσκολη αντιπυρική περίοδο, τη δυσκολότερη των τελευταίων 40 ετών, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Στο ίδιο μοντέλο θα δουλέψουμε και για την αντιπλημμυρική περίοδο, ώστε να προστατεύσουμε την ανθρώπινη ζωή και τη δημόσια και ιδιωτική περιουσία. Για την περιφέρεια Κρήτης, όλα αυτά βρίσκονται σε προτεραιότητα και δουλεύουμε πάντα και πέρα των στεγνών αρμοδιοτήτων μας και βρισκόμαστε δίπλα σε κάθε πολίτη και κάθε πρόβλημα, με όλες μας τις δυνάμεις».
Στη σύσκεψη συμμετείχαν στελέχη φορέων και υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας, ο αντιπεριφερειάρχης στον τομέα Πολιτικής Προστασίας, Γιώργος Τσαπάκος, ο εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος Πολιτικής Προστασίας Π.Ε. Ρεθύμνης, κ. Μιχάλης Σαρρής, η προϊσταμένη της Αυτοτελούς Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας Περιφέρειας Κρήτης, Ελένη Πλουμίδη, εκπρόσωποι των σωμάτων ασφαλείας, αλλά και εθελοντικών οργανώσεων, δήμων, Ελληνικής Αστυνομίας, Πυροσβεστικού Σώματος, Λιμενικού κ.ά.
