Ένα από τα πιο προβεβλημένα μέτρα της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι τα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία στο Ε.Σ.Υ., το κόστος των οποίων θα καλυφθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε. Μπορεί ο «επικοινωνιακός θόρυβος» για τη ρύθμιση αυτή να είναι μεγάλος, αλλά η καθημερινότητα της δημόσιας χειρουργικής περίθαλψης είναι πολύ σκληρή για να ανεχόμαστε τόση διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Ας δούμε λίγο την εξέλιξη της υπόθεσης. Το Μάιο του 2022 ψηφίζεται ο νόμος 4931 που προβλέπει τη δυνατότητα ιδιωτικών απογευματινών χειρουργείων στα δημόσια νοσοκομεία. Το υπουργείο Υγείας θεωρεί ότι αυτή είναι η απάντηση στο πρόβλημα των μεγάλων χρόνων αναμονής για τακτικές χειρουργικές επεμβάσεις. Είναι γνωστό ότι στις λίστες αναμονής όλων των νοσοκομείων έχουν συσσωρευθεί πάνω από 100.000 χειρουργικά περιστατικά. Η «λύση» που δίνει λοιπόν η κυβέρνηση είναι απλή και απολύτως νεοφιλελεύθερη: όποιος έχει λεφτά χειρουργείται άμεσα, οι υπόλοιποι θα περιμένουν, ενδεχομένως με κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών στην υγεία τους. Προφανώς έτσι δεν αντιμετωπίζεται η βασική αιτία του προβλήματος, που είναι η δραστική μείωση των διαθέσιμων χειρουργικών αιθουσών του Ε.Σ.Υ. ( -40%) λόγω των μεγάλων ελλείψεων αναισθησιολόγων και νοσηλευτών. Αντί λοιπόν να δρομολογηθεί η επαναλειτουργία των κλειστών χειρουργικών αιθουσών, με στοχευμένες προσλήψεις στα αναισθησιολογικά τμήματα όλης της χώρας και με ειδικά μισθολογικά κίνητρα για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, αντί δηλαδή να γίνει μια μακροπρόθεσμη επένδυση στο Ε.Σ.Υ., η κυβέρνηση αποφάσισε να αποδυναμώσει το δημόσιο χαρακτήρα του, διευρύνοντας το ιδιωτικό έργο μέσα στα νοσοκομεία. Και μάλιστα στο «σκληρό πυρήνα» του συστήματος, που είναι τα χειρουργεία. Στην κριτική της «συμμορίας της μιζέριας», όπως αποκαλεί ο υπουργός Υγείας τους αριστερούς συνδικαλιστές, ο κ. Α. Γεωργιάδης απαντά ότι τα επί πληρωμή χειρουργεία εντός του Ε.Σ.Υ. θα είναι φθηνότερα σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό βέβαια δεν είναι κίνητρο τόσο για τους ασθενείς αλλά κυρίως για τις ασφαλιστικές εταιρείες, που θέλουν να φέρουν την «πελατεία» τους στα δημόσια νοσοκομεία και όχι στα ιδιωτικά θεραπευτήρια που συνήθως υπερτιμολογούν και κερδοσκοπούν ασύστολα. Αν μάλιστα βελτιωθούν και λίγο οι υποδομές του Ε.Σ.Υ. με ευρωπαϊκό χρήμα, ακόμα καλύτερα. Επειδή όμως τα 2/3 της κοινωνίας δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα και να καλύψουν τις καθημερινές τους ανάγκες, δεν υπήρξε ανταπόκριση σ’ αυτό το «εκπτωτικό πακέτο» της κυβέρνησης. Δύο χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου, τα απογευματινά χειρουργεία που πραγματοποιήθηκαν ήταν ελάχιστα και τα περισσότερα από αυτά εκτός λίστας αναμονής. Στο σημείο αυτό εμφανίζεται το «τυρί», που είναι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης. Από το σύνολο των 1,5 δισ. ευρώ που η χώρα μας έχει δεσμεύσει για την Υγεία, τα 54 εκ. ευρώ θα διατεθούν για να πραγματοποιηθούν 37.000 δωρεάν χειρουργεία μέχρι τέλος του 2025, σε ασθενείς που περιμένουν πολύ καιρό να χειρουργηθούν. Η «προσφορά» είναι δελεαστική. Μόνο που η «φάκα» είναι στη γωνία. Μετά από ένα χρόνο που θα έχει λήξει η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα ιδιωτικά απογευματινά χειρουργεία θα έχουν καθιερωθεί και θα τα πληρώνει πλέον από την τσέπη του ο ασθενής. Αυτό δεν είναι δημόσια πολιτική υγείας αλλά επιθετικό marketing για την προώθηση «προϊόντος» στην αγορά!
Έχει μεγάλο ενδιαφέρον μια πρόσφατη επιστημονική μελέτη που δημοσιοποίησε το Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία, την Πολιτική Υγείας και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΚΕΠΥ), σύμφωνα με την οποία οι χαμένες χειρουργικές επεμβάσεις από τα νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. την περίοδο 2020-2023 ήταν σωρευτικά 544.914, αν συγκριθούν με τη μεσοσταθμική χειρουργική δραστηριότητα της περιόδου 2014-2019. Άρα τα πολυδιαφημισμένα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία αποτελούν το 6,8% του συνόλου των μη πραγματοποιηθέντων χειρουργείων τα τελευταία τέσσερα χρόνια, κυρίως λόγω της πολιτικής επιλογής της κυβέρνησης Μητσοτάκη να «κατεβάσει ρολά» το Ε.Σ.Υ. για τα τακτικά χειρουργικά περιστατικά, ευνοώντας προφανώς τις ιδιωτικές κλινικές. Έχουν επίσης ενδιαφέρον τα στοιχεία της ίδιας μελέτης, για τη διαχρονική εξέλιξη των χειρουργικών επεμβάσεων στα νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. τη δεκαετία 2014-2023. Μέσα στην κρίση και στα Μνημόνια, χωρίς Ταμείο Ανάκαμψης και δημοσιονομική «ευρυχωρία» όπως σήμερα, καταγράφεται σταθερά αυξητική τάση των χειρουργείων από το 2016 μέχρι το 2019. Και αυτό δεν ήταν τυχαίο. Ήταν αποτέλεσμα της εγγυημένης και δωρεάν κάλυψης των ανασφάλιστων από το Ε.Σ.Υ. με το ν.4368/2016, αλλά και της αύξησης του χειρουργικού χρόνου στα δημόσια νοσοκομεία, λόγω των προσλήψεων μόνιμου και επικουρικού προσωπικού που δρομολογήθηκαν από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, η Νέα Αριστερά και τα περισσότερα κόμματα της προοδευτικής αντιπολίτευσης, δεν ψήφισαν τη ρύθμιση για τα απογευματινά χειρουργεία. Γιατί αποτελεί μια one-off παρέμβαση, χωρίς διάρκεια και προοπτική, που υπηρετεί το μακροπρόθεσμο σχέδιο της ιδιωτικοποίησης του Ε.Σ.Υ. Το συμπέρασμα είναι ότι αν κάτι έχει αναβαθμίσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη και ειδικά ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, δεν είναι η δημόσια περίθαλψη αλλά η κοροϊδία των υγειονομικών και της κοινωνίας.
