Η ανάγκη για άμεση απόσυρση του Προεδρικού Διατάγματος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που δημοσιεύτηκε στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης την Μεγάλη Τρίτη, που αφορά τη δόμηση σε οικισμούς κάτω των 2000 κατοίκων και ουσιαστικά μετατρέπει πλήθος οικοδομήσιμων οικοπέδων της περιφέρειας, σε αγροτεμάχια, ένα διάταγμα που εξαϋλώνει την περιουσία των πολιτών και των μικροϊδιοκτητών και πλήττει σημαντικά το οικονομικό μέλλον και του ίδιου του Νομού Ρεθύμνου, όπως τονίστηκε, συζητήθηκε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης που πραγματοποίησε το βράδυ της Πέμπτης 22/5 η Νομαρχιακή Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ Ρεθύμνου, στην αίθουσα του Επιμελητηρίου. Ασκώντας δριμεία κριτική στην κυβέρνηση για την πρόκληση ενός προβλήματος που ενισχύει την ιδιωτική πολεοδόμηση και απαξιώνει την περιουσία χιλιάδων μικροϊδιοκτητών, ιδίως σε περιοχές της Περιφέρειας, οι ομιλητές παρουσίασαν τα επιχειρήματα και τις προτάσεις τους για την επίλυση του προβλήματος που δημιουργεί το νέο ΠΔ στους μικρούς οικισμούς και ανέδειξαν τους κινδύνους και τις επιπτώσεις που αυτή η τακτική θα επιφέρει στο μέλλον. Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε παρουσία πλήθους υποστηρικτών του ΠΑΣΟΚ, αυτοδιοικητικών και τεχνικού κόσμου του νομού Ρεθύμνης μίλησαν ο πρώην υπουργός Μιχάλης Καρχιμάκης, η αναπληρώτρια εκπρόσωπος τύπου του ΠΑΣΟΚ, Όλγα Μαρκογιαννάκη, ο Χάρης Καλυβιαννάκης, εκλεγμένο μέλος στην Κεντρική Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ και ο Γιώργος Μαρινάκης, δήμαρχος Ρεθύμνου και πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων.
Επισημάνθηκε από όλους τους ομιλητές η ανάγκη άμεσης απόσυρσης του Προεδρικού Διατάγματος καθώς και της επαναδιαπραγμάτευσης του προκειμένου να γίνει σεβαστό το συνταγματικό κατοχυρωμένο δικαίωμα της περιουσίας των πολιτών. Η σε μια νύχτα εξαΰλωση της περιούσιας των πολιτών και κυρίως των μικροϊδιοκτητών αποτελεί τεράστιο πλήγμα τόσο για το οικονομικό μέλλον του νομού όσο και σημαντική οπισθοδρόμηση στο καίριο θέμα της στέγασης που αντιμετωπίζει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε και ο βουλευτής Ρεθύμνου του ΠΑΣΟΚ Μανόλης Χνάρης.
Ουσιαστικά, το νέο Προεδρικό Διάταγμα αναγνωρίζει τρεις διακριτές ζώνες:
• Ζώνη Α: Ο ιστορικός πυρήνας των οικισμών, προ του 1923, τεκμηριωμένος με αεροφωτογραφίες του 1939 ή του 1945.
• Ζώνη Β: Το συνεκτικό τμήμα του οικισμού που δημιουργήθηκε μεταξύ 1923 και 1983.
• Ζώνη Β1: Το διάσπαρτο, εκτός συνοχής τμήμα, με βάση επίσης αεροφωτογραφίες του 1983.
Από το νέο πλαίσιο εξαιρούνται πλήρως οι επεκτάσεις που πραγματοποιήθηκαν από νομάρχες μετά το 1985, ακόμη κι αν έχουν έκτοτε δομηθεί, αφού κρίθηκαν αυθαίρετες.
Το υπουργείο είχε αρχικά εντάξει αυτές τις περιοχές στη λεγόμενη ζώνη Γ’, αλλά το ΣτΕ απέρριψε τη ρύθμιση, θεωρώντας τις ως υπερβολικές οριοθετήσεις χωρίς επαρκή τεκμηρίωση.
Αυτοί που πλήττονται από το ΠΔ είναι όσοι έχουν εκτάσεις σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων που ανήκαν στη Ζώνη Γ’ Οικισμών, περιπτώσεις που με το νέο Προεδρικό Διάταγμα βγαίνουν εκτός ορίου, άρα γίνονται μη οικοδομήσιμες.
Ουσιαστικά το ΠΔ προσπαθεί να επαναχαράξει και να επαναπροσδιορίσει τα γεωγραφικά όρια των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων και τις προϋποθέσεις, υπό τις οποίες ένα οικόπεδο θεωρείται οικοδομήσιμο εντός αυτών των ορίων. Το διάταγμα προσπαθεί να καθορίσει επακριβώς και αυστηρότερα ποια είναι τα όρια των οικισμών, επιχειρώντας συνεπώς να μειώσει τον αριθμό των οικοπέδων που θεωρούνται οικοδομήσιμα και την άναρχη δόμηση σε περιοχές χωρίς εγκεκριμένα σχέδια. Αυτό σημαίνει ότι ένα οικόπεδο που μέχρι πρότινος μπορούσε να οικοδομηθεί, με το νέο ΠΔ μπορεί να χαρακτηριστεί «εκτός ορίων» και άρα μη οικοδομήσιμο, επηρεάζοντας ιδιαίτερα τους μικροϊδιοκτήτες, που κατείχαν μικρά αγροτεμάχια ή οικόπεδα σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων που ανήκαν στη Ζώνη Γ’ Οικισμών, και είχαν ως σκοπό τη μελλοντική δόμηση, υποβαθμίζοντας την ιδιωτική τους περιουσία, καθώς η αξία των ακινήτων πέφτει δραματικά. Ένας δήμος μπορεί να οριοθετήσει εκ νέου την ένταξη ενός οικοπέδου που κρίθηκε μη οικοδομήσιμο από το ΠΔ, μέσω νέου Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου, αλλά πρόκειται επίσης για μία χρονοβόρα διαδικασία, που απαιτεί μελετητικές επάρκειες, εγκρίσεις από το αρμόδιο υπουργείο και υψηλό κόστος.
«Αυτοί οι άνθρωποι κοιμήθηκαν με οικόπεδα και ξύπνησαν με χωράφια»
Ο Μανόλης Χνάρης, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ τοποθετήθηκε στην αρχή της εκδήλωσης, καταγράφοντας μεταξύ άλλων την κάθετα αντίθετη στάση του ΠΑΣΟΚ στο ΠΔ της κυβέρνησης, το οποίος, όπως τόνισε, μετατρέπει τα οικόπεδα σε χωράφια. «Το ΠΔ που έφερε νύχτα η κυβέρνηση της ΝΔ, απαξιώνει τις περιουσίες των μικροϊδιοκτητών και δίνει τη δυνατότητα σε ξένα και χώρια συμφέροντα να αγοράσουν πλέον την απαξιωμένη γη και να προχωρήσουν σε ιδιωτική πολεοδόμηση. Αυτοί οι άνθρωποι κοιμήθηκαν με οικόπεδα και ξύπνησαν με χωράφια. Εμείς ως ΠΑΣΟΚ είμαστε κάθετα αντίθετοι εξαρχής, ζητάμε έντονα την απόσυρσή του, έχουμε καταθέσει το σύνολο της κοινοβουλευτικής ομάδας ερώτηση και σε κάθε περίπτωση θα παρακολουθούμε το θέμα από πολύ κοντά και ανεξαρτήτως του τι θα κάνει η κυβέρνηση, επεξεργαζόμαστε δική μας πρόταση, η οποία θα διασφαλίζει τις περιουσίες των μικροϊδιοκτητών και την κοινωνική συνοχή της Περιφέρειας και θα αντιμετωπίζει το μεγάλο πρόβλημα που είναι το δημογραφικό και υπονομεύει το ίδιο το ελληνικό κράτος», ανέφερε.
Η Όλγα Μαρκογιαννάκη, αναπληρώτρια εκπρόσωπος τύπου ΠΑΣΟΚ με τη σειρά της δήλωσε: «Δυστυχώς το ΠΔ απαξιώνει τις περιουσίες χιλιάδων μικροϊδιοκτητών, είναι ένα ζήτημα θεμελιώδους σημασίας και για την ελληνική Περιφέρεια και για τη μικροϊδιοκτησία, τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και για την εμπιστοσύνη που πολίτη απέναντι στο κράτος. Χιλιάδες συμπολίτες μας κοιμήθηκαν με οικόπεδα και ξύπνησαν με χωράφια. Είναι πραγματικά απίστευτο το πώς εκμηδενίζεται σε μία νύχτα η περιουσία χιλιάδων πολιτών και ταυτόχρονα κλείνουν το μάτι σε μεγαλοεπενδυτές, οι οποίοι θα μπορούν να δρουν ανεξέλεγκτα και οι μικροϊδιοκτήτες να μην μπορούν να κλείσουν ένα σπίτι στο οικόπεδό τους».
Στην εύνοια των ισχυρών και στην αποδυνάμωση των μικρών, των μεσαίων και των αδύναμων αποσκοπεί η κυβέρνηση σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Μιχάλη Καρχιμακη, ο οποίος σημείωσε: «Είναι άλλη μία περίπτωση που στην ουσία οδηγεί τους ανθρώπους που έχουν μικρές ιδιοκτησίες σε οικισμούς κάτω από 2.000 κατοίκους, να απαξιωθούν και βεβαίως όπως σωστά έχει ειπωθεί και έχει κυριαρχήσει, να κοιμούνται με οικόπεδο και να ξυπνούν και τα οικόπεδά τους να είναι χωράφια. Εμείς στο ΠΑΣΟΚ ζητούμε την απόσυρση αυτού του ΠΔ, ενός διατάγματος που σίγουρα ήρθε έτσι ξαφνικά την Μεγάλη Εβδομάδα, δεν είναι τυχαίο, προκειμένου ίσως να ζωγραφίσει κάποιους φίλους της κυβέρνησης ανά την Ελλάδα. Η κυβέρνηση ίσως να μην περίμενε αυτήν την αντίδραση, αλλά η αλήθεια είναι εδώ, η πραγματικότητα είναι εδώ, εμείς είμαστε εδώ να ενημερώσουμε τον λαό του Ρεθύμνου, τον λαό της Κρήτης και αντίστοιχα τον λαό όλης της Ελλάδας, έτσι ώστε το 90% των ιδιοκτησιών να μην μετατραπούν ή να μην μεταταγούν σε χωράφια. Το κόστος το οποίο αναλογεί από τη μείωση της αξίας αυτών των ιδιοκτησιών θεωρείται ότι μπορεί να φτάνει και τα 100 δις ευρώ. Αυτό είναι μία πραγματικότητα, το θέμα είναι ποιους θέλει να εξυπηρετήσει η κυβέρνηση, αυτό θα το δούμε μέσα στο επόμενο διάστημα».
Ο Χάρης Καλυβιαννάκης, εκλεγμένο μέλος στην Κεντρική Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ σημείωσε: «Το νέο ΠΔ καταργεί και κρίνει ουσιαστικά αντισυνταγματικά τα όρια των οικισμών καθολικά στη χώρα, όπως είχαν αυτά οριστεί με προγενέστερες αποφάσεις. Πλέον περιοχές πέρα από το Ρέθυμνο και σε όλη την Ελλάδα, βρίσκονται αντιμέτωπες με μία συνθήκη, η οποία όχι μακριά, αλλά σε ορίζοντα δύο ετών και αφού ολοκληρωθούν τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, θα αποτελεί πλέον την εξής πραγματικότητα: Οι οικισμοί συρρικνώνονται, η αναπτυξιακή πορεία συγκεκριμένων περιοχών ανακόπτεται και οι πολλοί βλέπουν τις περιουσίες τους να εξανεμίζονται, ενώ οι λίγοι τρίβουν τα χέρια τους στις ευκαιρίες οι οποίες θα έρθουν. Ο δρόμος προς την ιδιωτική πολεοδόμηση είναι πλέον ανοικτός», ανέφερε, ενώ στη συνέχεια απαντώντας στο ερώτημα του τι πρέπει ο κόσμος της χώρας και οι τεχνικοί φορείς να κάνουν, υπογράμμισε: «Πρέπει να απαιτήσουμε να παρθεί πίσω το συγκεκριμένο διάταγμα, το οποίο δημοσιεύτηκε τον προηγούμενο μήνα και να δημιουργηθεί μία στρατηγική από το μηδέν για πιο άμεσες, πιο γρήγορες πολεοδομήσεις, με συγκεκριμένο πλαίσιο, που να μην θίγει την περιουσία των πολλών και να μην ανακόπτει την ανάπτυξη του τόπου».
«Χρειάζεται να αποκατασταθεί μία αδικία που έγινε και έχει τρομακτικές επιπτώσεις στην οικονομική ζωή, εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών, αλλά έχει να κάνει άμεσα και με τη βιωσιμότητα των οικισμών»
Είχαμε εργαλεία, τα οποία δεν αξιοποιήθηκαν, τόνισε σε δηλώσεις του ο δήμαρχος Ρεθύμνης και πρόεδρος της ΠΕΔ μιλώντας για το παράδειγμα του Ρεθύμνου που αξιοποίησε τον νόμο 4258 και κύρωσε δύο οικισμούς με τη σύμφωνη γνώμη του ΣτΕ, με δεδομένη την αρνητική απόφαση της Ολομέλειας. «Άρα λοιπόν, υπήρχε δρόμος, όλοι, ακόμα και το ΣτΕ ακολούθησε τον δρόμο της θεσμικής ευκολίας, δηλαδή θεώρησε με μία λέξη και μία γραφή ότι η οριοθέτηση οικισμών έγιναν από αναρμόδια όργανα, τους νομάρχες, ενώ το ΠΔ το 85′, το οποίο είχε θεσμοθετήσει αυτήν την αρμοδιότητα προέβλεπε νομάρχες και μάλιστα όχι τον νομάρχη τον αιρετό, το σημερινό, αλλά το νομάρχη τον διορισμένο από το ελληνικό κράτος και την ελληνική κυβέρνηση. Αυτό όταν έσκασε το θέμα, με την πρώτη απόφαση του 2005, πήρε πολύ χρόνο για να βρουν, μετά να έχουν να το θεραπεύσουν, το βρήκαν μετά κόπον με τον νόμο του 2014.
Το βαθύ κράτος και το υπουργείο, αυτόν τον νόμο ποτέ δεν τον εναγκαλίστηκε, ποτέ δεν ήθελε να τον εφαρμόσει και μάλιστα και σήμερα, αυτοί που προΐστανται διοικητικά αυτού του υπουργείου και δεν μιλάω για την πολιτική ηγεσία, τον πολέμησε. Αποτέλεσμα είναι ότι ενώ το Ρέθυμνο, πέρα από τους δύο οικισμούς που κύρωσε, είχε προετοιμάσει άλλους τέσσερις μεγάλους οικισμούς, ουδέποτε προχώρησε αυτή η διαδικασία, με σθεναρή αντίσταση και αντίδραση από το βαθύ κράτος του υπουργείου».
Όπως επισήμανε χρειάζεται να γίνει επαναδιαπραγμάτευση του θέματος ώστε να ρυθμιστεί: «Έχοντας ως δεδομένη, την κλονισμένη σχέση πολίτη κράτους, που ο πολίτης εμπιστεύτηκε κρατικά όργανα, επένδυσε στη γη, δημιούργησε την προσδοκία δικαιώματος και σήμερα βρίσκεται όχι στο μηδέν 0, αλλά στο πλην. Αυτό δεν μπορούμε να το αφήσουμε χωρίς ρύθμιση. Το άλλο θέμα που πρέπει να αντιληφθούμε είναι ότι ό,τι νόμο και αν βγάλουμε, αν δεν είναι σύμφωνο το ΣτΕ, ο οποιοσδήποτε και στο Ρέθυμνο φαίνεται ότι έχουμε περισσότερους από ότι στην υπόλοιπη Ελλάδα, μπορούν να το προσβάλλουν και να το ακυρώσουν».
Επομένως κατέληξε: «Είναι ένα θέμα, το οποίο αν θέλουμε να το δούμε από πλευράς πολιτικής, θα πούμε ότι η κυβέρνηση το υποτίμησε και μετά τις αντιδράσεις του κόσμου και όταν κατάλαβε το βάθος και την έκταση του προβλήματος, αναδιπλώνεται.
Εγώ προσωπικό είμαι συνέχεια σε επαφή με κρίσιμους υπουργούς, γιατί το θέμα δεν είναι να δημιουργήσουμε ένα κίνημα διαμαρτυρίας, αλλά μία διαδικασία, αποκατάστασης μίας αδικίας που έγινε και η οποία δυστυχώς έχει τρομακτικές επιπτώσεις στην οικονομική ζωή, εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών, αλλά έχει να κάνει άμεσα και με τη βιωσιμότητα των οικισμών μας. Το ότι δεν έχουμε σύμμαχο τον χρόνο, δυστυχώς είναι γεγονός και αυτό οφείλεται στο ότι τα ΤΠΣ, τα οποία καλούνται να ακυρώσουν όρια οικισμών, ήξεραν από το υπουργείο, ότι δεν πρόκειται το ΣτΕ να ακυρώσει όρια, τα οποία θεωρεί αντισυνταγματικά ορισμένα. Γι’ αυτό είδατε και αυτήν την επίσπευση του ΠΔ και την πίεση των γεγονότων. Θεωρώ ότι το ΣτΕ, όπως έδωσε στον ΝΟΚ, μία μεταβατικότητα, ως προς την εφαρμογή των αντισυνταγματικών διατάξεων, κάτι ανάλογο πρέπει να κάνει και τώρα και εδώ, για να μπορέσουμε παράλληλα με τα άλλα εργαλεία, που σας λέω ότι μία καλή ιδέα είναι ο 42/58 ο οποίος να ενεργοποιηθεί και να επανακυρωθεί, για να μπορέσουμε να δώσουμε μία ελπίδα και μία επίλυση, χωρίς να θεωρούμε βέβαια οικισμό, ούτε τα δασικά, ούτε τα ρέματα, ούτε τους αιγιαλούς, ούτε επικίνδυνα χώματα από κατολισθήσεις. Δεν είμαστε υπέρ της άκρατης και άκριτης πολεοδομικής επέκτασης, αλλά δεν μπορούμε για τα μέχρι τώρα να είμαστε το ίδιο αυστηροί, όσο με τα από εδώ και πέρα».
