Το τουριστικό προϊόν της Κρήτης επανήλθε δυναμικά, παραμερίζοντας – προς το παρόν – τον σκόπελο της πανδημίας. Οι αφίξεις και οι πληρότητες πλησιάζουν σε μεγάλο βαθμό τα επίπεδα του 2019, ενδιαφέρον εκδηλώνεται και για τους φθινοπωρινούς μήνες, κι αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά η σεζόν θα …τραβήξει (τουλάχιστον) ως τον Οκτώβριο. Όλοι και όλα θα συνηγορούσαν ότι διανύουμε μία εξαιρετική χρονιά, εάν έλειπε ένας βασικός και καθοριστικός παράγοντας: Αυτός της ακρίβειας, που σαν… τορπίλη έρχεται και πέφτει στα ταμεία επιχειρήσεων του κλάδου, απειλώντας να τινάξει στον αέρα όχι μόνο τα έσοδα, αλλά και την ίδια τους τη βιωσιμότητα!
«Αρρυθμίες» προκαλεί και το χάος σε μεγάλα αεροδρόμια της Ευρώπης, τα οποία παραλύουν από τις απεργίες και τις (επακόλουθες) απεργίες! Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει προκληθεί σοβαρή ζημιά (εξαιτίας αυτού του γεγονότος) στην πατρίδα μας.
Η Κρήτη (και το Ρέθυμνο) βρίσκονται σε περίοπτη θέση στον τουριστικό χάρτη των ταξιδιωτών της Ευρώπης, με τις προκλήσεις που διανοίγονται μπροστά μας να προμηνύονται μεγάλες: Ο ανταγωνισμός τα επόμενα χρόνια θα είναι αυξημένος. Απαιτούνται κινήσεις χειρουργικής ακρίβειας για την διατήρηση των σκήπτρων και την περαιτέρω ανάπτυξη της πιο ισχυρής βιομηχανίας μας. Η στασιμότητα συνεπάγεται μαρασμό και παρακμή.
Σκανδιναβοί: Κλείνουν θέση από τώρα για τον Σεπτέμβρη
Μικρές αποκλίσεις απ’ το αντίστοιχο προ τριετίας διάστημα είχε η έναρξη της φετινής τουριστικής περιόδου. «Οι πρώτοι μήνες, Απρίλιος και Μάιος, έδειξαν μία μείωση της τάξεως του 3,5% – 4% στα αεροδρόμια, στις διεθνείς αφίξεις σε σχέση με το 2019. Άρα μιλάμε ότι προσεγγίζουμε αυτά τα επίπεδα. Για τον Ιούλιο δεν έχουμε επίσημους αριθμούς, αλλά τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι θα είμαστε κοντά στο 2019, αν όχι παραπάνω, κυρίως στα Χανιά. Ο προγραμματισμός πτήσεων και οι κρατήσεις δείχνουν ότι θα είμαστε στο επίπεδο του 2019 και Ιούλιο – Αύγουστο» δηλώνει στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος των τουριστικών πρακτόρων νομού Ρεθύμνης Στράτος Μπερέτης.
Οι ακυρώσεις και οι αλλαγές πτήσεων δημιουργούν, βεβαίως, ερωτηματικά. «Έχουμε αρκετά προβλήματα αλλά προς το παρόν δεν φαίνεται να έχουμε τεράστιες ακυρώσεις οι οποίες θα επηρεάσουν τη δυναμική της σεζόν» διευκρινίζει ο ίδιος.
Η δυναμική φαίνεται υψηλή και τον Σεπτέμβρη, θα προσθέσει. Ο κορονοϊός, όπως διαπιστώνει, δεν αποτελεί για την ώρα ανασταλτικό παράγοντα. «Και βλέπουμε και τους πελάτες μας εξαιρετικά ανέμελους, να έχουν βάλει στο πίσω μέρος του μυαλού τους το θέμα αυτό».
Ο κ. Μπερέτης κομίζει ευχάριστα μαντάτα και για το φθινόπωρο: «Ιδίως στο Ρέθυμνο θα πάει καλά ο Σεπτέμβρης γιατί έχει γίνει πλήρης επαναφορά των Σκανδιναβών πελατών κι έτσι όλοι οι παλιοί πελάτες που το 2020 και το 2021 δεν μπόρεσαν να έρθουν, έχουν κλείσει ήδη από τώρα».
Για εκείνο το διάστημα, οι πληρότητες (δια)φαίνονται υψηλές για την πόλη και τα περίχωρα του Ρεθύμνου, λόγω κυρίως των Σκανδιναβών.
Πιο ακριβά τα πακέτα διακοπών από το 2023
«Φθηνές διακοπές δεν υπάρχουν πλέον, γιατί απλούστατα το κόστος τους έχει ακριβύνει» ξεκαθαρίζει στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος του συλλόγου ξενοδόχων Ρεθύμνου Μανόλη Τσακαλάκη.
«Οι μόνοι που χάνουν αυτή τη στιγμή χρήματα είναι οι ξενοδόχοι. Διότι, απλούστατα εμείς εδώ στην Κρήτη δουλεύουμε ως επί το πλείστον με πρακτορειακό τουρισμό. Δηλαδή, με tour operators, με συμβόλαια τα οποία έχουμε υπογράψει από πέρυσι τον Μάιο κι είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε κλειδωμένες τιμές μέχρι και τον Οκτώβριο. Δουλεύουμε με τιμές του 2019. Το κόστος μας όμως έχει αυξηθεί ανάλογα το ξενοδοχείο και την πληρότητα, από 25% μέχρι και 35%. Πώς θα το παλέψουμε αυτό;» διερωτάται.
Επαναλαμβάνει την άποψη ότι στο τέλος της σεζόν «Πολλοί συνάδελφοι, ακόμα κι αυτοί που θα δουλέψουν με καλές πληρότητες, θα βρεθούν με κόκκινα ταμεία. Δεν θα τους φτάσουν τα χρήματα να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους».
Ευελπιστεί ότι «Την επόμενη χρονιά θα είναι καλύτερα τα πράγματα» και μάς προετοιμάζει για «πολύ πιο ακριβά» πακέτα διακοπών για … του χρόνου: Το αυξημένο μεταφορικό κόστος μετακυλίεται στους tour operators κι έχει ως τελικούς αποδέκτες τους καταναλωτές.
«Εμείς να απορροφήσουμε όλο το κόστος, αυτό που κάνουμε εφέτος, δεν μπορούμε. Δεν έχουμε τη δυνατότητα, θα κλείσουμε! Γι’ αυτό και θα το μεταφέρουμε -ένα μέρος από αυτό – στον πελάτη, πιθανότατα ένα 10%. Επομένως, τα πακέτα του χρόνου θα είναι πολύ πιο ακριβά» εξηγεί ο κ. Τσακαλάκης.
Οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης εξασφαλίζουν σε ετήσια βάση ένα κομμάτι της (τουριστικής) …πίτας. «Οι μισοί περίπου πελάτες που φτάνουν στα αεροδρόμια, δεν κατευθύνονται σε ξενοδοχεία, αλλά σε παραξενοδοχεία: Εννοώ σε οτιδήποτε δεν είναι κύριο κατάλυμα – να έχει δηλαδή την άδεια και το σήμα του ΕΟΤ. Μπορεί να είναι νόμιμο, μπορεί να είναι παράνομο. Δεν είναι όμως ξενοδοχειακό κατάλυμα» τονίζει ο πρόεδρος του συλλόγου ξενοδόχων Ρεθύμνου. «Έχουν πλέουν τους μισούς πελάτες, από τους οποίους κατά κανόνα το κράτος δεν εισπράττει τίποτα, δεν εισπράττει ούτε ΦΠΑ. Και το κυριότερο από όλα: είναι ο μεγαλύτερος αθέμιτος ανταγωνισμός προς τα ξενοδοχεία. Εμείς δεν λέμε να μην υπάρχουν. Λέμε να υπάρχουν αλλά με ίσους όρους. Εμείς πληρώνουμε τα πάντα, αυτοί μας παίρνουν το προσωπικό το οποίο χρησιμοποιούν και είναι ανασφάλιστο κατά κανόνα».
Όπως και να’ χει το τουριστικό προϊόν έχει επανέλθει δυναμικά, παρά τις αντιξοότητες. Ο κ. Τσακαλάκης θα αποφύγει συνειδητά τις μεγαλοστομίες και τις θριαμβολογίες, παραλληλίζοντας την Ελλάδα με «ένα μπαλόνι γεμάτο… αέρα. Εάν το αφήσουμε, δεν θα πάει προς τα πάνω; Θα ξεφουσκώσει και θα πάει προς τα πάνω. Αυτό είναι που φοβάμαι: μην τυχόν και ξεφουσκώσουμε κάποια στιγμή».
Τι πρέπει να γίνει όμως για να μην …ξεφουσκώσουμε; «Θέλει σύνεση, να γίνει σωστή διαχείριση όλων αυτών των προβλημάτων που υπάρχουν. Άλλες χώρες θεσπίζουν πλέον νομοθεσία για τον υπερ-τουρισμό. Άλλες ετοιμάζονται να επιβάλλουν τέλη, όπως η Βενετία» απαντά.
Σταθερά πρώτοι οι Γερμανοί
Από πληρότητες πάμε …καλά! Το Ρέθυμνο (και η Κρήτη συνολικά) βρίσκεται σταθερά στην κορυφή της προτίμησης των Γερμανών, που αποτελούν την πλειοψηφία των ξένων επισκεπτών μας. Ακολουθούν οι Άγγλοι, ενώ αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία των Σκανδιναβών. Ο πόλεμος (στα σύνορά τους) χάλασε τα σχέδια κι έκοψε τη… φόρα των Πολωνών, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια «ψήφιζαν» Κρήτη για τις διακοπές τους.
«Οι άνθρωποι, στρεσαρισμένοι όπως είναι, έμειναν μέσα δύο χρόνια και δεν μπόρεσαν να ταξιδέψουν. Θέλουν επομένως να κάνουν διακοπές. Αλλά υπάρχουν χίλια – δυο εμπόδια, όπως οι διαρκείς απεργίες από το προσωπικό αεροπορικών εταιρειών και τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί σε αεροδρόμια του εξωτερικού, όπως στην Αγγλία και τη Γερμανία» σχολιάζει ο κ. Τσακαλάκης.
Παρά τα εμπόδια που ορθώνονται, κόσμος έρχεται. «Τον Ιούνιο που μας πέρασε, οι πληρότητες κυμάνθηκαν από 65-75% από περιοχή σε περιοχή. Εννοείται ότι υπάρχουν ξενοδοχεία που δούλεψαν με 80-90% πληρότητα. Υπάρχουν κι άλλα που δούλεψαν τον προηγούμενο με 50%. Το μήνα που διανύουμε οι πληρότητες είναι πολύ υψηλές: δηλαδή, υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία που είναι γεμάτα, αλλά η μέση πληρότητα κυμαίνεται από 75-85%. Κάποιοι είναι στο 90-95%. Για τον επόμενο μήνα, εάν συνεχιστεί η ροή των επισκεπτών απρόσκοπτα, θα μείνουμε περίπου στα ίδια επίπεδα. Πολλά ξενοδοχεία θα είναι στο 90-95% και 100%, και κάποια άλλα θα είναι λίγο πιο κάτω. Η μέση πληρότητα τον Αύγουστο υπολογίζεται στο 80-85%. Για τον Σεπτέμβρη, είμαστε ακόμα μακριά. Υπάρχουν πάρα πολλά κενά, αλλά θεωρώ ότι ο κόσμος έχει στραφεί στις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, γιατί δεν ξέρει τί θα του προκύψει» συμπληρώνει ο πρόεδρος των ξενοδόχων του Ρεθύμνου.
Πράγματι, αρκετοί εν δυνάμει παραθεριστές είναι -δικαιολογημένα – διστακτικοί λόγω covid – όχι βεβαίως στον ίδιο βαθμό με την προηγούμενη διετία.
Θα προτιμήσουν να κλείσουν 1-2 βδομάδες πριν πάνε διακοπές, όπως μας αναφέρει ο κ. Τσακαλάκης. Κάποιοι δε προετοιμάζονται από τώρα για του χρόνου: και προσανατολίζονται σε χαμηλότερης κατηγορίας ξενοδοχεία (τριών και τεσσάρων αστέρων).
«Ήρθαμε για να μείνουμε»
Αναγνωρίζοντας ότι διανύουμε «μία ακόμη δύσκολη σεζόν», ο πρόεδρος των Ταξιδιωτικών και Τουριστικών Πρακτόρων Κρήτης Μιχάλης Βλατάκης. παρατηρεί ότι «ο κόσμος έρχεται, αυτό είναι το σίγουρο».
Οι αριθμοί που μας παρουσιάζει αποτυπώνουν την αλήθεια: «Σε επίπεδο Κρήτης τον Ιούνιο κλείσαμε με 750.000 περίπου επισκέπτες από πτήσεις του εξωτερικού. Είχαν προγραμματιστεί ένα εκατομμύριο, υλοποιήθηκαν 750.000. Είναι αυτά τα οποία είχαμε προβλέψει από τέλος Μαΐου. Για τον Ιούλιο, έχουν προγραμματιστεί σε επίπεδο Κρήτης (από πτήσεις του εξωτερικού μόνο) 1.200.000. Υπολογίζουμε ότι καλώς εχόντων των πραγμάτων θα έρθουν ένα εκατομμύριο περίπου επισκέπτες, που αντιπροσωπεύουν περίπου αυτό που είχαμε το 2019».
Ο κ. Βλατάκης δεν αρέσκεται να προβαίνει σε (αδόκιμες) συγκρίσεις: «Το 2019 πέρασε, είχαμε δύο πέτρινα χρόνια, τώρα πάμε για τα επόμενα. Η μάχη η οποία θα πρέπει να δοθεί είναι – όχι αν θα φτάσουμε σε νούμερα επισκεπτών αυτά του 2019 – αλλά αν θα καταφέρουμε να έχουμε ανάλογα έσοδα και κυρίως να έχουμε τα ανάλογα κέρδη. Αυτό είναι το ζητούμενο. Αυτό το οποίο εμένα με ενδιαφέρει πρωτίστως είναι οι επισκέπτες μας να ευχαριστηθούν και να επιστρέψουν πίσω στις χώρες τους πρεσβευτές της Κρήτης, ώστε να έχουμε τη χαρά να τους έχουμε και τα επόμενα χρόνια. Διότι τα επόμενα χρόνια θα είναι δύσκολα. Θα ανοίξουν οι μακρινοί προορισμοί ξανά που είχαν κλείσει λόγω πανδημίας. Θα ανοίξουν όλοι οι ανταγωνιστές μας και θα αποβληθεί αυτή η κακή ψυχολογία της πανδημίας. Οπότε, θα είναι δύσκολα χρόνια στα οποία θα πρέπει να έχουμε τους πελάτες μας, αυτούς που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια. Και πρέπει να μας ξανάρθουν. Και αν δεν έρθουν αυτοί, ξανά, τουλάχιστον να είναι πρεσβευτές για να μας έρθουν άλλοι».
Η έκκλησή του προς τους ανθρώπους του τουρισμού «είναι να μην υποβιβαστούν οι υπηρεσίες μας για να μην έχουμε δυσαρεστημένους πελάτες. Αυτό είναι το πρώτιστο για μένα, όταν υπάρχουν τόσες αυξήσεις και τόσο μεγάλη έλλειψη προσωπικού. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μειώσουμε το επίπεδο των υπηρεσιών, γιατί εμείς ήρθαμε για να μείνουμε ως προορισμός!».
