«Πλημμύρισε» από κόσμο η πόλη και τα χωριά του Ρεθύμνου την εβδομάδα του Δεκαπενταύγουστου, με εκατοντάδες επισκέπτες Έλληνες και ξένους να κάνουν τις καλοκαιρινές διακοπές τους στον τόπο μας. Η κίνηση στους δρόμους ήταν και συνεχίζει να είναι σημαντικά αυξημένη. Στα στενά του ιστορικού κέντρου ειδικά τις απογευματινές και βραδινές ώρες δεν έπεφτε καρφίτσα, ενώ γεμάτα είναι και τα καταστήματα εστίασης και αναψυχής όπου οι επισκέπτες απολαμβάνουν τον καφέ, το ποτό και το φαγητό τους.
Η αυξημένη κίνηση είναι αδιαμφισβήτητη από το σύνολο των επιχειρηματιών του κλάδου ωστόσο δεν συμβαίνει το ίδιο και σε σχέση με την κατανάλωση, η οποία δείχνει να είναι σημαντικά μειωμένη σε σχέση με πέρυσι.
Οι επιπτώσεις της ακρίβειας στο σύνολο των Ευρωπαίων αλλά και των Ελλήνων φυσικά είναι ορατές. Αρχικά αυτό φάνηκε από τα ξενοδοχεία οπού οι κρατήσεις στην πλειοψηφία τους αφορούν σε καταλύματα χαμηλότερης κατηγορίας και στη συνεχεία στην εστίαση. Ο κόσμος είναι πολύς και ίσως περισσότερος από πέρυσι, όμως η κατανάλωση είναι σημαντικά μειωμένη, όπως λένε οι επιχειρηματίες του κλάδου της εστίασης. Παρότι τα μαγαζιά τους είναι γεμάτα εν τούτοις οι παραγγελίες του γίνονται πολύ συγκρατημένα και με γνώμονα την τιμή. Επιλέγουν λιγότερα πιάτα, κυρίως στη μέση και όχι ατομικές μερίδες, ενώ είναι φειδωλοί με το ποτό έχοντας εγκαταλείψει τις συνήθειες του ακριβού κρασιού. Παράλληλα όπως παρατηρούν οι επαγγελματίες του κλάδου τα φιλοδωρήματα έχουν εξανεμιστεί.
Όπως λένε οι επιχειρηματίες στους τιμοκαταλόγους των καταστημάτων τους δεν έχουν επιβληθεί νέες αυξήσεις πέραν αυτές του Απριλίου, παρά το γεγονός ότι οι πρώτες ύλες και κυρίως το ελαιόλαδο και τα τυροκομικά καταγράφουν συνεχώς ανατιμήσεις δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στον κλάδο. Το μόνο καλό όπως λένε σε αυτό το κύμα ακρίβειας που επηρεάζει καταναλωτές και τους ίδιους τους επιχειρηματίες είναι ότι η κίνηση αυξήθηκε από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και συνεχίζει με καλούς ρυθμούς καθ’ όλη τη διάρκεια του Αυγούστου, κάτι που όπως λένε μπορεί να περιορίσει κάπως τις απώλειες που καταγράφονται στην κατανάλωση.
Ο πρόεδρος του συλλόγου εστίασης και αναψυχής Ανδρέας Κλαψινός, μιλώντας στα «Ρ.Ν.» για την κίνηση στα εστιατόρια ανέφερε:
«Ο Αύγουστος ήταν ένας καλός μήνας και, συνεχίζει να είναι έτσι ως το τέλος. Τον Ιούλιο τον φοβηθήκαμε λίγο αλλά μετά τις 10-15 άρχισε να έχει μια καλή δυναμική, και από τότε συνεχίζει με πολύ καλή ροή η κίνηση. Έχουν κατέβει και πάρα πολλοί Έλληνες, πολύς κόσμος, πολλοί τουρίστες, όλα είναι καλά. Απλά το πρόβλημα είναι στην κατανάλωση. Οι πελάτες είναι πολύ συγκρατημένοι. Έχει γεμίσει το Ρέθυμνο και η εστίαση με κόσμο αλλά δεν κάνουν λογαριασμούς. Δεν επιλέγουν ακριβά φαγητά, ούτε τα ακριβά κρασιά. Αυτό είναι εν μέρει λογικό με την ακρίβεια που επικρατεί οπότε δεν έχει καμία σχέση με τη χρονιά που ήταν πέρυσι, απλά έχει πολύ κόσμο και ενδεχομένως να αναπληρωθούν τα όποια κενά υπάρχουν. Δηλαδή, πέρυσι ήταν εξαιρετική χρονιά, και σε κόσμο και στην εστίαση, γενικά ήταν πολύ καλή χρονιά. Φέτος, έχει πολύ κόσμο – δεν ξέρω αν είναι περισσότερος ή λιγότερος σε σχέση με πέρυσι, όμως το αποτύπωμα δεν είναι καλό στον κλάδο. Ενώ είμαστε ευχαριστημένοι δεδομένου των αναλογιών γιατί ξέρουμε ότι οι Ευρωπαίοι ζορίζονται και πέρασαν ένα δύσκολο χειμώνα λόγω των οικονομικών συνθηκών και τα ξέρουμε όλα αυτά και τα καταλαβαίνουμε, απλά το αποτύπωμα στα τραπέζια δεν είναι ίδιο με πέρυσι. Τα μηνύματα ωστόσο από τους ξενοδόχους είναι καλά, ότι θα έχει κόσμο, έχουν καλή πληρότητα, και τον επόμενο μήνα. Άλλωστε παραδοσιακά τον Σεπτέμβρη έρχονται πιο ποιοτικοί τουρίστες, και μεγαλύτερης ηλικίας και ενδεχομένως πιο ευκατάστατοι και ταυτόχρονα κατεβαίνουν και οι γονείς των φοιτητών να ψάξουν για σπίτι, και όσο να ‘ναι θα κινηθεί ο Σεπτέμβριος καλά, αλλά το αποτύπωμα το τελικό δεν το ξέρουμε. Θα δούμε στο τέλος όταν κάνουμε ταμείο».
Σύμφωνα με τον κ. Κλαψινό, δεν έχουν γίνει ανατιμήσεις στους τιμοκαταλόγους την περίοδο του καλοκαιριού, αφού όπως είπε δεν υπάρχει περιθώριο με δεδομένες τις οικονομικές δυσκολίες: «Ούτε τολμάμε να αυξήσουμε τις τιμές γιατί βλέπουμε ότι η κίνηση είναι μικρή και αν αυξήσουμε τις τιμές τότε θα χάσουμε εντελώς την πελατεία. Έχουμε κρατήσει σταθερές τις τιμές, και παρόλο που έχουν μείνει πάρα πολλά προϊόντα σταθερά, υπάρχουν κάποια προϊόντα του πρωτογενή τομέα που έχουν αυξηθεί, όπως τα τυροκομικά που έχουν πάει στα ύψη πλέον, και ίσως κάποιοι συνάδελφοι να έχουν αυξήσει τη σαλάτα τη χωριάτικη, τη γραβιέρα, κάποια τέτοια πιάτα που σχετίζονται με τον πρωτογενή τομέα, αλλά σε γενικές γραμμές οι τιμοκατάλογοι είναι ίδιοι».
Από την πλευρά του ο εστιάτορας Όθωνας Χριστουλάκης τόνισε ότι η κίνηση από πλευράς κόσμου είναι αυξημένη πάνω από 10% σε σχέση με πέρυσι, ωστόσο όπως είπε και ο ίδιος, η κατανάλωση έχει περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό. Όπως ανέφερε ο κ. Χριστουλάκης τα προβλήματα φέτος εντοπίζονται στην ακρίβεια, η οποία επηρεάζει και τους επιχειρηματίες αλλά και τους καταναλωτές:
«Η σεζόν εξελίσσεται πάρα πολύ ικανοποιητικά, αν εξαιρέσει κανείς τα προβλήματα που υπάρχουν εκ μέρους των ανθρώπων της εστίασης για τη διαχείρισή τους και αναφέρομαι στις τιμές των πρώτων υλών, στην ακρίβεια, στο ενεργειακό το οποίο ξανά-ξεφεύγει, στην αγορά εργασίας, στον παραπάνω κόσμο που υπάρχει. Κόσμος υπάρχει πολύς, η απόδοση όμως του πελάτη στα μαγαζιά μας είναι πολύ πιο μειωμένη από ότι ήταν πέρυσι. Δηλαδή ώρες και φορές, είναι χαμηλότερο το βαλάντιο απόδοσης από τις περυσινές τιμές, όπου φέτος έχουμε κάνει και κάποια αύξηση. Φαίνεται δηλαδή αυτό πια. Και οι Έλληνες και οι ξένοι. Δυστυχώς επιλέγουν, ή ένα πιάτο κυρίως στη μέση για δύο, ή επιλέγουν να φάνε μόνο μεζεδάκια και ελάχιστα για να καλύψουν την έξοδό τους. Για παράδειγμα προχθές ήρθε ένα ζευγάρι και πήρε ένα μπουκάλι νερό, μία κολοκύθια τηγανιτά και ένα τζατζίκι, και δεν έφαγε και ψωμί. Ένα παράδειγμα τώρα το οποίο αποτυπώνει κάπως την κατάσταση που επικρατεί. Υπάρχουν δυσκολίες. Αυτό βεβαίως προσδίδει και μία ανησυχία για το μέλλον, γιατί όσο δεν έρχεται η αναμενόμενη και περιβόητη σταθερότητα οικονομικά, αυτό θα δυσκολεύει και θα πηγαίνει. Οι πελάτες μας λένε ότι έχουμε πάρα πολύ καλές τιμές γιατί βεβαίως, τα εστιατόρια που πουλάνε 13 και 12,5€ τη χωριάτικη είναι ελάχιστα. Για εμάς ισχύει η λογική και προσπαθούμε να συγκρατηθούμε και να κρατηθούμε εκεί. Τα πάντα έχουν πάρει απάνω αλλά εμείς δεν έχουμε αλλάξει τιμές, αυτές που αλλάξαμε τον Απρίλιο και τίποτα άλλο, παρότι όλα είναι στον Θεό. Και κυρίαρχα, το χρυσάφι της Κρήτης, το ελαιόλαδο. Και τα τυροκομικά μετά. Αλλά το χρυσάφι της Κρήτης, το οποίο έχει διπλασιάσει την προ εικοσαημέρου τιμή του, – τώρα η τιμή κυμαίνεται κοντά στα 10 ευρώ και κάποιοι τρίβουν τα χέρια τους για την υπερβολική τιμή και δεν καταλαβαίνουν ότι αυτή η τιμή το διώχνει το προϊόν από την αγορά, γιατί δίνει άλλες δυνατότητες στον καταναλωτή να κάνει αλλιώς τη δουλεία του» ανέφερε ο κ. Χριστουλάκης ο οποίος πρόσθεσε ότι:
«Η αύξηση στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου ήταν γύρω στο 12% από πέρυσι σε ό,τι αφορά στην κίνηση, καθώς ο τζίρος δεν μπορεί να προσδιοριστεί. Δηλαδή υπάρχει κόσμος, όμως δεν καταναλώνει. Ο κόσμος επιθυμεί, του έχει μείνει απωθημένο από τον κόβιντ και τη δυσκολία που πέρασε ότι πρέπει να ξεκουραστεί, θέλει να κάνει διακοπές, επιζητεί την αναψυχή του, το ζητούμενο είναι όμως ότι δεν καταναλώνει».
