Χρηματοδότηση προγραμμάτων και δράσεων της Ε.Ε.

Η υλοποίηση των στόχων πολιτικής της ΕΕ δεν μπορεί να γίνει με μαγικό τρόπο. Απαιτούνται πόροι. Προς τούτο ο κοινοτικός προϋπολογισμός προικοδοτείται κάθε επτά χρόνια με τα ποσά που αναλογούν για την εφαρμογή κάθε πολιτικής που αποφασίζουν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ. Η επταετία που διανύουμε άρχισε το 2021 και λήγει το 2027. Η προίκα που υιοθετήθηκε μετά από πολλούς πόνους γέννας, όπως είχαμε ενημερώσει, ανέρχεται στο φαραωνικό ποσό άνω των 2,0 τρισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές. Από τους πόρους αυτούς πληρώνονται οι δαπάνες των προγραμμάτων κάθε έτος, μετά από υιοθέτηση των ετήσιων προϋπολογισμών που συναποφασίζονται από το συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο. Εν τούτοις, παρά το ότι φαίνεται ότι όλα βαδίζουν «όπως πρέπει», είμαστε πολύ μακριά ακόμη από τη στυγνή πραγματικότητα που δείχνει άλλα πράγματα από τα φαινόμενα. Και τούτο γιατί πολλές φορές οι αποφάσεις παίρνονται με το στανιό και εμείς οι Έλληνες έχουμε πληρώσει ακριβά στο πετσί μας την υποχρέωση αυτή.

Το πακέτο τόνωσης που αξίζει 2,018 τρισεκατομμύρια ευρώ (1,8 τρισ. ευρώ σε τιμές 2018), αποτελείται από τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για 2021 έως 2027 1,211 τρισεκατομμυρίων ευρώ (1,074 τρισ. ευρώ σε τιμές 2018), συμπληρωμένες κατά 806,9 δισεκατομμύρια ευρώ (EUR 750 δισεκατομμύρια σε τιμές 2018) μέσω της NextGenerationEU, που είναι ένα προσωρινό μέσο για την ανάκτηση της ανάπτυξης. Αυτή ήταν η απάντηση στην κρίση του κορονοϊού που έπληξε την Ευρώπη και τον κόσμο.

Συνολικά, τα κεφάλαια θα βοηθήσουν στην αποκατάσταση της οικονομικής και κοινωνικής ζημιάς που προκλήθηκε από την πανδημία του κορονοϊού και να κατευθύνουν τη μετάβαση προς μια σύγχρονη, βιώσιμη και ανθεκτική Ευρώπη.

Η ΕΕ θέτει τα όρια των δαπανών της στο πολυετή δημοσιονομικό πλαίσιο, και εξασφαλίζει τους πόρους για τις πολιτικές της προτεραιότητες, όπως η ψηφιοποίηση και η πράσινη συμφωνία.

Ο προϋπολογισμός εξασφαλίζει επίσης περιθώρια ευελιξίας, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα η ΕΕ να ανταποκριθεί σε απρόβλεπτες περιστάσεις. Και μιας και το λέμε, ας του δώσουμε και το όνομα «ρωσο-ουκρανική κρίση».

Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός 2021–2027 ή ο πολυετής δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ), ύψους 1,211 τρισ. ευρώ, θα επιδιώξει να υποστηρίξει την ανάκαμψη ενώ επενδύει στις περιφέρειες της ΕΕ, αγρότες, εταιρείες, ερευνητές, φοιτητές και πολίτες σε γενικά καθώς και τις γειτονικές μας χώρες.

Ο τρόπος και η κατανομή των πόρων είναι κατ ευθείαν ανάλογοι της ικανότητας κάθε εκτελεστικής εξουσίας του κράτους μέλους, αλλά και των οικονομούντων ατόμων που θα επιδιώξουν είτε να ωφεληθούν από τις πολυποίκιλες επιδοτήσεις, είτε από τη συνδρομή σε επενδυτικά κεφάλαια, ακόμη και μέρους της κάθε επένδυσης, ή και της εγγύησης που θα απαιτηθεί¹.

Στο πίνακα που ακολουθεί συγκεντρώσαμε τα βασικά κονδύλια σχεδόν ολόκληρης της προσπάθειας αυτής και τα παραθέτουμε με τα ποσά που αντιστοιχούν στην κάθε πολιτική.

Στο επόμενο σημείωμά μας θα ασχοληθούμε με το φετινό προϋπολογισμό, όπως διαμορφώθηκε με τις κοινοτικές αποφάσεις. Θα εμφανίσουμε ένα νέο πίνακα με τα κεφάλαια ενός τόμου που τιτλοφορούμε ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. που θα δημοσιεύσουμε αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές εν όλω, έχοντας δημοσιεύσει σειρά άρθρων για την κατανόηση όλων των ενδιαφερομένων που προαναφέρθηκαν και στο παρόν.

¹ https://op.europa.eu/el/publication-detail/-/publication/d3e77637-a963-11eb-9585-01aa75ed71a1 από αυτή τη διεύθυνση μπορεί ο ενδιαφερόμενος να κατεβάσει το σχετικό έντυπο που έχει τίτλο «The EU’s 2021-2027 long-term Budget and NextGenerationEU».

*Ο Γιώργος Μαρκατάτος είναι διευθύνων σύμβουλος