Το ζήτημα της πολιτικής προστασίας αποτελεί βασική προτεραιότητα του δήμου Ρεθύμνης ο οποίος παρά τα προβλήματα που εστιάζονται κυρίως στην ελλειπή κρατική χρηματοδότηση που ανέρχεται σε 60.000 ευρώ και την υποστελέχωση, επιχειρεί με ότι μέσα και προσωπικό διαθέτει να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες που υπάρχουν, λόγω και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Στο πλαίσιο αυτό χθες το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε κατά πλειοψηφία δυο σχέδια, ένα για τη διαχείριση των πυρκαγιών με την ονομασία «Ιόλαος» και ένα για την αντιμετώπιση των πλημμυρών με την ονομασία «Δάρδανος». Πρόκειται για δύο σχέδια τα οποία ουσιαστικά αποτελούν χρήσιμα εγχειρίδια με όλες τις απαραίτητες ενέργειες και τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν σε περίπτωση έκτακτου συμβάντος, δίδοντας βαρύτητα τόσο στον τομέα της πρόληψης όσο και της καταστολής. Τα σχέδια ψηφίστηκαν κατά πλειοψηφία στη χθεσινή συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου.
Την εισήγηση για το θέμα έκανε ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Αλλαγής Γιώργος Σκορδίλης ο οποίος ανέφερε ότι τα δύο σχέδια αποτελούν ένα χρήσιμο «εργαλείο στα χέρια του δήμου επισημαίνοντας ότι είναι αναγκαία η συνεργασία της τοπικής κοινωνίας. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Σκορδίλης στην εθελοντική ομάδα «Ένα» του δήμου που προσφέρει σημαντικά στο έργο της πολιτικής προστασίας. Εξηγώντας τα δυο αυτά σχέδια, μεταξύ άλλων ο κ. Σκορδίλης, ανέφερε: «Με τα σχεδία αυτά επιδιώκεται η άμεση και συντονισμένη απόκριση των φορέων σε τοπικό επίπεδο για υποστήριξη του έργου της Πυροσβεστικής (αφορά το σχέδιο «Ιόλαος»), την αστυνομία (αφορά το σχέδιο «Δάρδανος»), στην καταστολή των δασικών πυρκαγιών και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών λόγω έκτακτων συνθηκών, καθώς και την άμεση διαχείρισή τους. Τα δεδομένα με την κλιματική αλλαγή έχουν στενέψει πολύ, και τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Το έχουμε καταλάβει όλοι. Αρκεί να αναφέρω ότι αρχές του 2023 στα συμπεράσματα από το Παγκόσμιο Φόρουμ στο Νταβός, στους δέκα κυριότερους κίνδυνους σε διάστημα δέκα ετών, πρώτη ήταν η αποτυχία αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, η αποτυχία προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και τρίτον οι φυσικές καταστροφές από ακραία καιρικά φαινόμενα. Όσον αφορά τα κύρια προβλήματα σε βάθος δυο ετών, στη δεύτερη θέση είναι οι φυσικές καταστροφές και τα ακραία καιρικά φαινόμενα και στην τετάρτη θέση η αποτυχία αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης. Βλέπουμε ότι πάντα θα πρέπει να κάνουμε προσπάθειες για να περιορίσουμε τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Στα πλαίσια αυτά ο δήμος Ρεθύμνου ολοκλήρωσε δυο σχέδια. Το προσχέδιο το δίνει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και, είναι μια υποχρέωση που έχει ο δήμος για να το εντάξει στη φαρέτρά του και να το χρησιμοποιήσει ως όπλο του στα ακραία καιρικά φαινόμενα είτε στην πρόληψη, είτε στην αντιμετώπισή τους. Σαν δήμος κάνουμε τα αδύνατα δυνατά για να φτάσουμε στο σημείο να ακολουθούμε τους ρυθμούς που πρέπει. Και αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο και αναφέρομαι κυρίως στους οικονομικούς παράγοντες. Ενώ το κράτος μιλά συνέχεια για πολιτική προστασία, για πρόληψη κτλ., η χρηματοδότηση είναι ελλιπής. 60.000 ευρώ είναι η χρηματοδότηση του δήμου. Από κει και πέρα ο δήμος με ίδιους πόρους προσπαθεί, μετά και την οργάνωση του αυτοτελούς γραφείου πριν από ένα χρόνο, να φανούμε αντάξιοι στις περιπτώσεις που έτυχαν αλλά και στην προετοιμασία μας σε θέματα πρόληψης».
Από την πλευρά του ο Βασίλης Ποθητός, προϊστάμενος του τμήματος Πολιτικής Προστασίας του δήμου Ρεθύμνου ανέφερε πως τα σχέδια προσπαθούν να βάλουν σε τάξη τις υπηρεσίες του δήμου και τους άλλους φορείς που εμπλέκονται». Κατά τη διάρκεια των γεγονότων είναι μια μεγάλη συνεργασία που πρέπει να γίνει με τις υπηρεσίες και τους φορείς. Μέσα από τα σχέδια φαίνεται ο σημαντικός ρόλος του πολιτικού προσωπικού, όχι μόνο του δημάρχου και του αντιδημάρχου αλλά και των προέδρων των τοπικών κοινοτήτων. Ο ρόλος τους είναι πολύ σημαντικός, όπως πολύ σημαντικός είναι και ο ρόλος των εθελοντικών ομάδων. Έχουμε την εθελοντική ομάδα «Ένα», τον Ερυθρό Σταυρό, τους ραδιοερασιτέχνες και του προσκόπους. Είμαστε σε συνεργασία προκείμενου να τους τροφοδοτήσουμε με ότι μας επιτρέπει ο νόμος για να είναι έτοιμοι να συνδράμουν» είπε μεταξύ άλλων.
Γ. Μαρινάκης: Υψίστης σημασίας η πρόληψη
Στην εισήγησή του ο δήμαρχος Ρεθύμνου αναφέρθηκε στη σημασία της πολιτικής προστασίας και ειδικότερα στον τομέα της πρόληψης ο οποίος όπως είπε είναι ο σημαντικότερος. Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην πενιχρή κρατική χρηματοδότηση αλλά και στα αντιπλημμυρικά έργα που πρέπει να γίνουν στον δήμο, όπως υποδεικνύουν οι μελέτες που εκπόνησε η Περιφέρεια Κρήτης για τους ποταμούς Πλατανιανό, Πηγιανό Αρκαδιώτη, Αρσανιώτη το κόστος των οποίων όπως είπε φτάνει τα 53 εκ. ευρώ. Παράλληλα αναφερόμενος στη χρησιμότητα των δυο σχεδίων – Ιόλαος και Δάρδανος – έκανε ιδιαίτερη αναφορά και στις ευθύνες που αυτά καταλογίζουν στον δήμαρχο, τονίζοντας πως: «Αυτά τα σχέδια πρέπει να υπάρχουν, όπως πρέπει να υπάρχει και η ετοιμότητα και η πληρότητα που απαιτούν. Με αυτά τα σχέδια δημιουργούνται πολύ ωραία κατηγορητήρια για να μπλέξει πολύς κόσμος αν συμβεί το κακό. Κύριο πρόσωπο που πραγματικά αισθάνομαι ότι είναι με αναστολή έξω, είναι ο δήμαρχος, ο οποίος πρέπει να φροντίσει να κάνει αλλεπάλληλες ενέργειες και να πάρει και ευθύνες» είπε.
Αναφερόμενος στο κομμάτι της πρόληψης είπε ότι χρειάζονται επενδύσεις: «Χρειάζεται να επενδύσουμε για να μιλήσουμε για πρόληψη. Ξοδεύουμε εκατοντάδες εκατομμύρια για να επουλώσουμε πληγές καταστροφών» σχολίασε.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στις αρμοδιότητες των προέδρων των τοπικών κοινοτήτων και των εθελοντών λέγοντας πως: «Είναι πολύ σημαντική η δουλειά των προέδρων των τοπικών κοινοτήτων. Είναι οι θεματοφύλακες των περιοχών τους. Ιδιαίτερη σημασία έχουν και οι εθελοντές που έχει αποδειχτεί και σε πρόσφατα επεισόδια που είχαμε ότι η άμεση ενέργεια, ο καλός συντονισμός απέτρεψε να μην έχουμε πολύ σοβαρά φαινόμενα. Όμως χωρίς χρηματοδότηση δεν μπορούμε να πάμε πουθενά. Το πόσο των 60.000 ευρώ που λαμβάνει ο δήμος είναι γελοίο. Μόνο το περιαστικό δασός Άη Γιάννη θέλει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ κάθε δυο χρόνια για να καθαρίζεται. Πρέπει να το καταλάβουμε αυτό. Τα σχέδια είναι χρήσιμα. Αποτελούν ένα εγχειρίδιο συμπεριφοράς».
Ο δήμαρχος εξήρε το έργο του αντιδημάρχου Πολιτικής Προστασίας Γ. Σκορδίλη αλλά και του μηχανικού και υπεύθυνου του γραφείου Βασίλη Ποθητού, ενώ επεσήμανε πως μοναδική υπηρεσία που μπορεί να δώσει επίσημα στοιχεία βάση της οποίας θα ληφθούν αποφάσεις είναι η ΕΜΥ. Πρόσθεσε μάλιστα ότι ο δήμος συμμετέχει σε πολιτικό πρόγραμμα σε συνεργασία με ΕΜΥ και τοποθετεί σταθμούς μετεωρολογικούς, οι οποίοι σύντομα θα τεθούν σε λειτουργία «Θα έχουμε τη δικιά μας ρεθεμνιώτικη πρόγνωση, με τοπικά στοιχεία και δεδομένα και θα μπορούμε πραγματικά να ‘μαστε ένα βήμα πίσω από το πρόβλημα και σε συντονισμό όλων να κάνουμε το σωστό. Έχουμε συνεργασία και με τον ΟΑΚ, καθώς είναι πολύ σημαντική η διαχείριση με την έννοια της αντιπλημμυρικής προστασίας της πόλης του μεγάλου φράγματος των ποταμών» κατέληξε.
Θ. Νίνος: Αναγκαία η εκπαίδευση της κοινωνίας
Ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης Θοδωρής Νίνος, αναφέρθηκε στη σημασία των σχεδίων τα οποία και η παράταξη του ενέκρινε, έκανε όμως ιδιαίτερη μνεία στην ανάγκη ενημέρωσης και εκπαίδευσης της κοινωνίας, η συνεργασία της οποίας είναι απαραίτητη και στον τομέα της πρόληψης αλλά και της αντιμετώπισης έκτακτων συμβάντων.
Μεταξύ άλλων ο κ. Νίνος ανέφερε: «Πρακτικά τα δυο σχέδια είναι δυο όπλα για να οργανώσουμε καλύτερα την πολιτική προστασία. Θέλω να τονίσω την ανάγκη, για να μπορούμε να διαφοροποιηθούμε από τους υπόλοιπους δήμους, που θα κάνουν αντίστοιχα σχέδια, αλλά και για να λειτουργήσουν αυτά τα εργαλεία, θα πρέπει να εκπαιδεύσουμε το προσωπικό μας. Ο κ. Ποθητός έχει όλα τα εχέγγυα από άποψη διοικητικής επάρκειας να διαχειριστεί το θέμα. Δεν θα βλάψει να επιδιώξουμε να κάνει μετεκπαίδευση στον τομέα διαχείρισης φυσικών καταστροφών. Την ίδια μετεκπαίδευση κανονικά πρέπει να παρακολουθήσουν και οι αιρετοί. Δεν μπορεί ο δήμαρχος να ‘ναι υπόλογος για όλα αυτά τα σχέδια. Προφανέστατα αναλαμβάνει πολιτική ευθύνη ο αρμόδιος αντιδήμαρχος, όμως δεν επαρκεί. Δεν μπορεί δύο άνθρωποι να ‘ναι υπό τη δαμόκλειο σπάθη αυτών των οποίων έρχονται, ούτε όλοι εμείς να μαστέ με το δάχτυλο να δείχνουμε σε μια ενδεχόμενη κακοτοπιά, ένα ή δυο ανθρώπους. Πρέπει να συμμετέχουμε ευρύτερες ομάδες, πρέπει σαν δημοτικό συμβούλιο, να αναζητήσουμε τρόπους να καταστίσουμε κοινωνούς όλη την κοινωνία. Δηλαδή να πετύχουμε εκπαίδευση του γενικού πληθυσμού. Τα σχέδια δεν θα πετύχουν, αν ο γενικός πληθυσμός δεν το έχει κάνει κτήμα του και δεν γνωρίζει βασικές κατευθύνσεις. Θα πρέπει να γνωρίζει με ψυχραιμία και ηρεμία πως θα ακολουθήσει οδηγίες. Αυτό για μένα είναι βασικό. Είναι μα πρόκληση για τον δήμο. Αντιλαμβάνομαι ότι δεν είναι απλό αλλά πρέπει να το βάλουμε σε προτεραιότητα». Τέλος ο κ. Νίνος έκανε ιδιαίτερη μνεία στην ομάδα εθελοντικής προστασίας του δήμου.
Θ. Κρεβετζάκης: Σε θετική κατεύθυνση τα σχέδια
Θετική ήταν και η ψήφος της παράταξης «Οι πολίτες μπροστά, ένας δήμος για όλους». Ο επικεφαλής της παράταξης Θωμάς Κρεβετζάκης έκανε λόγο για εξαιρετική δουλειά από πλευράς του αντιδημάρχου Σκορδίλη και του υπεύθυνου του γραφείου κ. Ποθητού, μεταξύ άλλων είπε: «Αν εξαιρέσουμε τη μεγάλη αλλαγή στον αντισεισμικό κανονισμό στο κομμάτι των πυρκαγιών και των πλημμυρικών φαινομένων που τα τελευταία 10 χρόνια ήταν έντονα με μεγάλες τραγωδίες, στην παρούσα φάση μετατίθεται ένα κομμάτι ευθύνης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, χωρίς να έχει αρμοδιότητες χωρίς στελέχωση χωρίς χρηματοδότηση. Ο δήμος προσανατολίστηκε προκειμένου να έχει στο οπλοστάσιό του προληπτικά εργαλεία παρέμβασης. Είναι μια θετική προσπάθεια και ψηφίζουμε θετικά».
Καταψήφισαν οι Στ. Βουρβαχάκης και Μ. Μανουσογιάννης
Ο επικεφαλής της παράταξης «Ρέθυμνο Ενεργοί Πολίτες» Σταύρος Βουρβαχάκης καταψήφισε τα δυο σχέδια επισημαίνοντας ότι υπάρχει μετάθεση ευθυνών από το κράτος το οποίο καθιστά υπεύθυνους τους δήμους, χωρίς όπως τόνισε να καταβάλλει τους αναγκαίους κρατικούς πόρους.
Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Έχω επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητά τους σχεδίου. Χρειάζεται σε ότι αφορά τις πυρκαγιές ένα εθνικό σχέδιο δράσης με πόρους του κρατικού προϋπολογισμού. Ο δήμος δεν είναι κατασταλτικός φορέας. Είναι συνειδητή επιλογή της κυβέρνησης να μεταφέρει αρμοδιότητες στους δήμους. Είμαι κάθετα αντίθετος σε αυτό. Δεν υπάρχουν υποδομές και δεν υπάρχει εκπαίδευση. Την ευθύνη για τις πυρκαγιές έχει η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Η κεντρική διοίκηση έχει εκχωρήσει αρμοδιότητα πυροπροστασίας στους δήμου χωρίς πόρους και αδιαφορεί. Το δημοτικό συμβούλιο είναι υποχρεωμένο να αντιμετωπίσει ουσιαστικά τις πυρκαγιές και όχι τυπικά. Οφείλουμε να διεκδικήσουμε πόρους, να εκπαιδεύσουμε αυτούς που πρέπει να δράσουν και φυσικά να ενημερώσουμε πολίτες Ρεθύμνου πριν συμβεί το κακό. Δεν ανησυχώ όταν κάνουμε σχέδια αλλά στην εφαρμογή τους. Με τα σχέδια αυτά γίνεται διάχυση της ευθύνης μετά την αποτυχία».
Ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Μανούσος Μανουσογιάννης καταψήφισε το σχέδιο ξεκαθαρίζοντας ότι η αρνητική ψήφος δεν αφορά τη δουλειά του αυτοτελούς τμήματος πολιτικής προστασίας, αλλά τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς: «Τα σχέδια δεν έχουν καμιά δέσμευση για χρηματοδότηση των όποιων δράσεων. Είναι μια προσπάθεια για να υπάρχει κουκούλωμα της προκλητικής αδιαφορίας του κράτους για την πολιτική προστασία που δεν είναι επιλέξιμη δαπάνη από τα κονδύλια ούτε της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε του ΠΔΕ. Με άλλα λόγια είναι προσπάθεια ξεφορτώματος και αποποίησης ευθυνών. Το μόνο ενδιαφέρον και χρήσιμο είναι τα στοιχεία που ενσωματώνει το προσωπικό του δήμου που μπορεί λόγω ειδικότητας και αντικειμένου, να χρησιμοποιεί στην αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων τα ξενοδοχεία που θα χρειαστεί να φιλοξενήσουν πολίτες, τους εργολάβους που θα χρειαστεί να παρέμβουν και τις άλλες κρατικές υπηρεσίες με τις οποίες πρέπει να συνεργάζεται ο δήμος για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων. Κατά την αντίληψή μας αυτό δεν είναι ακριβώς πρόληψη.
Δεν περιλαμβάνεται στους σχεδιασμούς καμιά μελέτη υδρολογικών δεδομένων περιοχής μας, της ικανότητας ή μη των αντιπλημμυρικών έργων που έχουμε, της συντήρησής τους, των καλυμμένων ρεμάτων και της κατάστασης που βρίσκονται και της ενδεχόμενης συντήρησης που χρειάζονται και βέβαια δεν υπάρχουν τα κονδύλια για να γίνουν αυτά. Αυτά δεν είναι ευθύνη του τμήματος πολιτικής προστασίας και των υπαλλήλων μας. Είναι υποχρεωμένοι να λειτουργήσουν με τις οδηγίες του σχεδίου. Εμείς όμως έχουμε την ευθύνη να δούμε αν αυτά τα σχέδια λύνουν ή όχι το πρόβλημα. Εμείς πιστεύουμε ότι αυτά τα σχέδια δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα. Δεν θα ψηφίσουμε παρά το γεγονός ότι θεωρούμε ότι η υπηρεσία μας έχει κάνει ότι μπορούσε υλοποιώντας αυτές τις κατευθύνσεις αλλά αυτό δεν είναι αρκετό».
