Όλοι θα συμφωνήσουμε πόσο σημαντικός είναι, σε κάθε εποχή και κοινωνία, ο ρόλος του δασκάλου στη δημιουργία θετικής αλληλεπίδρασης μεταξύ του ίδιου και των μαθητών του. Και τούτο, διότι μονάχα έτσι συμβάλλει τα μέγιστα ώστε η εκπαίδευση να γίνεται παιδεία και ο ίδιος φορέας των απαιτούμενων για την πνευματική καλλιέργεια των παιδιών γνώσεων.
Για να τα καταφέρει, όμως, ο διδάσκων, πρώτα απ’ όλα οφείλει να είναι συνεπής σε κάθε του πράξη· γεγονός, εξάλλου, αναντίρρητο είναι ότι κάθε φορά που ο διδάσκων είναι ενθουσιώδης, δραστήριος, αυθόρμητος, ενεργητικός, δείχνει κατανόηση και άμεσο ενδιαφέρον για ό,τι απασχολεί – σκέψεις και επιθυμίες – τους μαθητές του, τότε δημιουργούνται θετικές – ευνοϊκές – συγκυρίες για μιαν αμφίδρομη ειλικρινή και απαραίτητη για την παιδαγωγική διαδικασία επικοινωνία και αλληλεπίδραση.
Συνοπτικά, για να έχουμε θετική αλληλεπίδραση μαθητών – δασκάλου, πρέπει να πραγματώνονται, όσο μπορούν οι δύο πόλοι πιο πολύ, μέσα στο σχολείο μια σειρά από στόχους, μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους, εύκολους και δύσκολους, ανάλογα με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
Η έννοια και η κατανόηση της ευθύνης, που ο διδάσκων έχει έναντι των μαθητών, μα και αυτοί απέναντι στο σχολείο, ως θεσμό και φορέα κοινωνικοποίησης και γνώσεων, αυξάνει τον αμοιβαίο σεβασμό.
Τα παιδιά μαθαίνουν να ψάχνουν και να βρίσκουν τα εφόδια που θα τους χρειάζονται καθημερινά με την ένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο χάρη στην παρότρυνση και ενίσχυση από το δάσκαλο, με τη δημιουργία απ’ αυτόν θετικών κινήτρων για περαιτέρω εξέταση ενός θέματος και ανάπτυξη κριτικών λειτουργιών, που βοηθούν στον έλεγχο, τη γνώση όσων τους περιβάλλουν εντός και εκτός σχολείου.
Όταν ο διδάσκων είναι σίγουρος για τον εαυτό του και αισθάνεται χωρίς αλαζονεία δυνατός αλλά και ότι έχει θετική εικόνα του χαρακτήρα του σύμφωνα με τα κοινώς αποδεκτά, με την αυτοπεποίθησή του βοηθά τα παιδιά να αποκτήσουν την απαραίτητη πίστη στις δυνάμεις και τις δυνατότητές τους.
Το αίσθημα της αμοιβαίας κατανόησης των ιδιαιτεροτήτων, που συνθέτουν κάθε ανθρώπινο χαρακτήρα και τον επηρεάζουν σε κάθε του λίγο, σκέψη και πράξη, φέρνει πιο κοντά δασκάλους και μαθητές.
Η ελεύθερη έκφραση των ιδεών, των συναισθημάτων και των γνωμών, στα πλαίσια του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της αξίας της αναγνώρισης τόσο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όσο και των θετικών, που διακρίνουν τον έναν από τον άλλον ή τον ίδιο, σπάει κάθε φράχτη που δεν αφήνει τους ανθρώπους να έρχονται κοντά.
Ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι εφοδιασμένος με δύναμη και αποτελεσματικότητα, για να μπορεί να χειριστεί τα προβλήματα της τάξης, να ελέγχει τα προσωπικά του προβλήματα και να μην τα αφήνει να τον επηρεάζουν στη διδασκαλία· ταυτόχρονα, με συμπόνια και καταδεκτικότητα, ν’ αναπτύσσει υγιείς φιλικές και ανθρώπινες σχέσεις με τους μαθητές του, ώστε να μπορεί με ειλικρινές και άδολο ενδιαφέρον να τους συμπαραστέκεται οσάκις τον έχουν ανάγκη.
Τέλος, με επιθυμία και όρεξη για την προσωπική του μάθηση και βελτίωση των γνώσεών του, ο διδάσκων θα αποτελέσει παράδειγμα ως προς την επιθυμία για αυτοβελτίωση και των μαθητών.
Κι όλα αυτά θα γίνουν πράξη εάν ο ίδιος ο δάσκαλος αντιμετωπίζει όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά της τάξης του με ένα στοργικό σαν πνευματικός γονιός χαμόγελο και επουδενί με σκληρό και αυστηρό προσωπείο· πρέπει, όμως, και οι μαθητές να μην τον βλέπουν ως δυνάστη, αλλά ας τείνουν σε ο,τι τους λέει και συμβουλεύει ευήκοα ώτα, έτσι δεν είναι;
