• Εξαρτημένη από τρίτες χώρες η παραγωγή και η διάθεση φαρμάκων στην Ευρώπη
Ένα «δυναμικό» και απρόβλεπτο φαινόμενο αποτελούν οι ελλείψεις φαρμάκων στην αγορά, καθώς τα ελλειπτικά σκευάσματα αλλάζουν συνεχώς, με τους φαρμακοποιούς και τους ασθενείς να έρχονται αντιμέτωποι κάθε βδομάδα με διαφορετικές λίστες φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη.
Η «εξάρτηση» της Ευρώπης στην παραγωγή και στη διάθεση των φαρμάκων από τρίτες χώρες, όπως η Κίνα, παίζει σημαντικό ρόλο στη διεύρυνση του προβλήματος, κάτι το οποίο εντείνει την ανάγκη για επαναφορά της παραγωγικής βάσης στην Ευρώπη, ώστε να διασφαλιστεί η αυτάρκεια και η σταθερότητα στην εφοδιαστική αλυσίδα, που τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε κρίση δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στη διαθεσιμότητά φαρμάκων στην αγορά.
Η γραμματέας του Φαρμακευτικού Συλλόγου, Ευρυδίκη Ψυχαράκη, επεσήμανε πως οι ελλείψεις φαρμάκων είναι ένα σταθερό πρόβλημα το οποίο δεν λύνεται. «Δεδομένης της εποχικότητας αυτήν την περίοδο όλο και αλλάζει η λίστα των ελλειπτικών φαρμάκων. Αυτήν τη στιγμή έχουμε ελλείψεις σε αντιβιοτικά, σε εισπνεόμενα, σε διάφορα σκευάσματα που αφορούν την εποχικότητα, συν και όλες τις υπόλοιπες ελλείψεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε και που είναι σταθερές», σημείωσε.
Την καθημερινότητα στα φαρμακεία της Κρήτης περιέγραψε και ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ηρακλείου Αριστοτέλης Σκουντάκης, μιλώντας στην εκπομπή της Αντιγόνης Ανδρεάκη στο Ραδιόφωνο ΣΚΑΙ Κρήτης 92,1, περιγράφοντας το πρόβλημα των ελλείψεων φαρμακευτικών σκευασμάτων ως ένα «ζωντανό» φαινόμενο: «Κάθε εβδομάδα βλέπουμε νέες ελλείψεις και αποκατάσταση παλιών. Η καθημερινότητά μας στα φαρμακεία χαρακτηρίζεται από τη συνεχή προσπάθεια να εξυπηρετήσουμε συνταγές που περιλαμβάνουν ελλειπτικά φάρμακα», κάτι το οποίο δεν φαίνεται να αλλάζει στο άμεσο μέλλον, όπως τόνισε ο ίδιος.
Η παγκόσμια διάσταση του προβλήματος
Οι ελλείψεις φαρμάκων δεν περιορίζονται στην Ελλάδα, αλλά αποτελούν παγκόσμιο φαινόμενο, όπως εξηγεί ο κ. Σκουντάκης, κάτι το οποίο εντάθηκε στη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού και συνεχίζεται με την Ευρώπη και την Αμερική να είναι οι ήπειροι που επηρεάζονται περισσότερο.
«Οι ελλείψεις είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη και την Αμερική οι ελλείψεις είναι κάτι που ζούμε τα τελευταία περίπου 10 χρόνια, εντάθηκε ιδιαίτερα μετά την υγειονομική κρίση του κορονοϊού που πολλές εφοδιαστικές αλυσίδες υπολειτουργούσαν ή έκλεισαν εντελώς. Έχουμε λοιπόν πρόβλημα στην εφοδιαστική αλυσίδα, έχουμε πρόβλημα στην εξεύρεση πρώτων υλών, η παγκοσμιοποίηση δυστυχώς δημιούργησε ζήτηση για τα φάρμακα σε όλο τον κόσμο. Μπήκε η Κίνα όχι μόνο στην παραγωγή φαρμάκων, αλλά και στη ζήτηση. Οπότε όσο αυξάνεται η ζήτηση σε μια χώρα του 1 δισ. πολιτών δεν προλαβαίνουν πλέον οι βιομηχανίες να καλύψουν αυτήν την υπερβολική ζήτηση».
Επιπλέον, η γήρανση του πληθυσμού στην Ευρώπη και την Αμερική οδηγεί σε αυξημένες ανάγκες για φάρμακα, ενώ το ενεργειακό κόστος και η έλλειψη πρώτων υλών επιδεινώνουν την κατάσταση, όπως επεσήμανε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ηρακλείου: «Στην Ευρώπη και στην Αμερική έχουμε επίσης το δημογραφικό ζήτημα. Ο κόσμος μεγαλώνει ηλικιακά, κάτι το οποίο σημαίνει ότι χρειαζόμαστε νοσηλείες, φάρμακα, περισσότερους γιατρούς, κάτι που δημιουργεί αυξημένη ζήτηση σε φάρμακα. Υπάρχουν και κάποια άλλα θέματα που είναι το ενεργειακό κόστος το οποίο έχει ενταθεί πολύ και έχει δημιουργήσει πρόβλημα στις βιομηχανίες. Παρότι η ζήτηση έχει αυξηθεί υπερβολικά, η παραγωγική βάση, οι βιομηχανίες των φαρμάκων, εξακολουθούν να βρίσκονται 20 χρόνια πίσω. Δεν έχουμε δημιουργήσει καινούργιες παραγωγικές μονάδες εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων».
Ένα βασικό πρόβλημα είναι η μεταφορά των φαρμακευτικών μονάδων παραγωγής σε τρίτες χώρες, όπως η Ινδία και η Κίνα, για λόγους κόστους. Αυτό έχει αφήσει την Ευρώπη σε θέση εξάρτησης, δυσχεραίνοντας την άμεση κάλυψη των αναγκών της.
«Είναι γεγονός ότι η μη ύπαρξη νέων παραγωγικών μονάδων φαίνεται. Έχουν εξαντλήσει πλέον τα περιθώρια αυξημένης παραγωγής. Ένα άλλο λάθος που έγινε εδώ και πολλά χρόνια είναι πολλές παραγωγικές μονάδες έφυγαν από την Ευρώπη, πήγαν σε τρίτες χώρες όπως είναι η Ινδία και η Κίνα, με αποτέλεσμα πλέον η Ευρώπη να μην μπορεί να ελέγξει άμεσα την παραγωγή. Είναι ευρωπαϊκό ζήτημα υπό την έννοια ότι η Ευρώπη μετέφερε σχεδόν όλα της τα εργοστάσια κάποια στιγμή σε τρίτες χώρες», ενώ συμπλήρωσε ο κ. Σκουντάκης: «Η αυτονομία αυτή τη στιγμή μιας χώρας σε φαρμακευτικό υλικό είναι πολύ σημαντική και κυρίως της Ευρώπης. Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα που παρότι έχει μια πολύ ισχυρή φαρμακευτική βιομηχανία -πιθανόν μετά τον τουρισμό να είναι η δεύτερη ισχυρή βιομηχανία της χώρας μας- δεν έχει τη δυνατότητα να παράγει όλων των τύπων τα φάρμακα. Έχουμε όμως τη δυνατότητα να παράγουμε πάρα πολλές κατηγορίες φαρμάκων και ως εκ τούτου να καλύψουμε και να δημιουργήσουμε μια αυτόνομη κατάσταση για τη χώρα μας. Από εκεί και πέρα όμως το παιχνίδι παίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εκεί πρέπει να δει η Ευρώπη πως θα καλύψει τις όποιες ανάγκες, χωρίς να έχει κάποια εξάρτηση από τρίτες χώρες, και πόσο μάλλον χώρες που αντιμετωπίζουν εχθρικά την Ευρώπη όπως είναι η Κίνα, και εκβιάζουν πολλές φορές μέσω της διάθεσης των φαρμάκων ή οποιοδήποτε άλλων πρώτων υλών την Ευρώπη».
Αναγκαία η επιστροφή των φαρμακοβιομηχανιών στην Ευρώπη
Η επιστροφή των παραγωγικών μονάδων στην Ευρώπη αποτελεί αναγκαιότητα για την αυτάρκεια σε φαρμακευτικά προϊόντα.
«Είναι πολύ σημαντικό η Ε.Ε. να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει η πολιτική του χαμηλού κόστους να σταματήσει και να λάβει υπόψη όλες τις άλλες παραμέτρους που παίζουν ρόλο στην παραγωγή και τη διάθεση φαρμάκων στον ευρωπαϊκό πληθυσμό. Τα εργοστάσια και οι παραγωγικές μονάδες πρέπει να έρθουν πίσω ή να δημιουργηθούν καινούργιες στην Ευρώπη. Οι φαρμακευτικές βιομηχανίες της Ευρώπης είναι οι μεγαλύτερες στον κόσμο, οπότε δεν υπάρχει η δικαιολογία ότι δεν μπορούμε. Το παρήγορο είναι ότι έχει συνειδητοποιηθεί και έχουν αρχίσει να γίνονται τα πρώτα βήματα να έρθουν αυτές οι παραγωγικές μονάδες πίσω».
Θετικές εξελίξεις σημειώνονται και στην Ελλάδα, όπου ελληνική φαρμακοβιομηχανία ξεκίνησε την κατασκευή της πρώτης μονάδας βιολογικών παραγόντων στην Τρίπολη.
«Πολύ θετική εξέλιξη για εμάς είναι ότι μια ελληνική φαρμακοβιομηχανία στην Τρίπολη ξεκίνησε να φτιάξει την πρώτη στην Ελλάδα παραγωγική μονάδα βιολογικών παραγόντων, που είναι οι καινούργιες κατηγορίες φαρμάκων που χρησιμοποιούμε και είναι και τα πιο ακριβά φάρμακα. Οπότε η τοπική παραγωγή θα βοηθήσει να πέσουν και οι τιμές για τους Έλληνες ασθενείς», σημείωσε ο κ. Σκουντάκης.
Ασπίδα προστασίας εν μέσω «κυκλώνα» ο αντιγριπικός εμβολιασμός
Βασικό «όπλο» προστασίας αποτελεί ο εμβολιασμός ενάντια στη γρίπη, τονίζουν οι φαρμακοποιοί, που διενεργείται δωρεάν και χωρίς απαραίτητη τη συνταγή από γιατρό στα φαρμακεία.
Η Ευρυδίκη Ψυχαράκη, αντιπρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ρεθύμνου, μιλώντας στα «Ρ.Ν.» επεσήμανε ότι ο αντιγριπικός εμβολιασμός είναι ιδανικός να διενεργείται τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο, αλλά μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμα και τώρα. Όπως εξηγεί, «αν και η ανοσοποίηση χρειάζεται περίπου 15 ημέρες για να ολοκληρωθεί, όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί μπορούν να το κάνουν, λαμβάνοντας υπόψη ότι η γρίπη βρίσκεται ήδη σε έξαρση».
Η Κρήτη, λόγω του ιδιαίτερου κλίματός της, παρουσιάζει έντονη επιδημιολογική δραστηριότητα από τον Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο. Επιπλέον, η διαδικασία εμβολιασμού έχει γίνει πιο προσιτή, καθώς δεν απαιτείται πλέον ιατρική συνταγή. Όπως διευκρινίζει, «οι πολίτες μπορούν να εμβολιαστούν εύκολα και δωρεάν σε οποιοδήποτε φαρμακείο».
Πάνω από το 30% του πληθυσμού στην Ελλάδα έχει εμβολιαστεί
Ο κ. Σκουντάκης υπογράμμισε ότι το εμβόλιο παραμένει το πιο ισχυρό όπλο της επιστήμης για την προστασία της δημόσιας υγείας. «Με πάνω από το 30% του πληθυσμού εμβολιασμένο, έχουμε πετύχει σημαντική προστασία», αναφέρει.
Παράλληλα, τόνισε ότι η διαδικασία είναι εξαιρετικά απλοποιημένη: «Ο πολίτης μπορεί να εμβολιαστεί επιτόπου, μόνο με το ΑΜΚΑ του, εφόσον κριθεί απαραίτητο από τον φαρμακοποιό».
Μελέτες δείχνουν ότι το εμβόλιο επιτυγχάνει ανοσία στο 40% του πληθυσμού, μειώνοντας τη μετάδοση του ιού και προστατεύοντας τις ευπαθείς ομάδες, τόνισε ο κ. Σκουντάκης: «Οι μελέτες δείχνουν ότι με το εμβόλιο επιτυγχάνεται το 40% της ανοσίας, βέβαια εξαρτάται και από τη μεταδοτικότητα και από τις καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν στην εξάπλωση της γρίπης. Τα εμβόλια είναι αυτήν τη στιγμή τα πιο ισχυρά όπλα που έχει η επιστήμη για την προστασία της δημόσιας υγείας, δεν συγκρίνονται σε καμία περίπτωση με όλα τα υπόλοιπα φάρμακα που έχουμε στη διάθεσή μας, είναι η απόλυτη ασπίδα προστασίας. Οι παρενέργειες στον γενικό πληθυσμό είναι ελάχιστες, πολύ λίγες. Το ρίσκο που παίρνουμε όταν δεν κάνουμε το εμβόλιο είναι πολύ μεγαλύτερο για την υγεία μας απ’ ό,τι εάν δεν το κάνουμε και η σύσταση παραμένει ισχυρή και για το αντιγριπικό εμβόλιο, αλλά και για όλα τα υπόλοιπα εμβόλια που πρέπει να κάνουμε».
Επιμέλεια: Μαγδαληνή Κουντουνιώτη
