Συνεχίζοντας την καταγραφή των διατροφικών συνηθειών λαών και ανθρώπων σε διάφορες χρονικές περιόδους, θα ήταν μεγάλη παράλειψη, εάν δεν αναφερθούμε σε αυτές των προγόνων μας και ειδικότερα των Αθλητών -Ολυμπιονικών της Αρχαίας Ελλάδας
Η διατροφή των προγόνων μας διέφερε σημαντικά από την σημερινή. Βασιζόταν στην αγροτική ντόπια παραγωγή, την κτηνοτροφία, την αλιεία και το εμπόριο, ενώ το ψωμί καταναλωνόταν σε καθημερινή βάση, μάλιστα για ένα καλοφαγά η Αθήνα ήταν το μέρος για να ζήσης, γιατί διέθετε μεγάλη ποικιλία τέτοιων τροφίμων
Οι πρόγονοι μας έτρωγαν μόνο δύο γεύματα την ημέρα. Την αυγή που ονομαζόταν άριστον, αποτελούνταν από ελιές, τυρί,ψωμί και φρούτα και αργά το απόγευμα ή νωρίς το βράδυ, το κυρίως γεύμα εναλλακτικά όπως παρακάτω
Ποια είναι αναλυτικά τα διάφορα είδη τροφίμων των Αρχαίων Ελλήνων:
– Ψωμί
Το ψωμί κατά βάση ήταν σταρένιο ή μείγμα σταρένιου και κρίθινου αλεύρου. Το σταρένιο ήταν είδος πολυτελείας και θεωρείτο ψωμί των πλουσίων, γιατί ήταν ακριβό, ενώ εκείνο από σιτάρι και κριθάρι ήταν το ψωμί των περισσοτέρων. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού έτρωγε μια εναλλακτική μορφή ψωμιού κάτι σαν την σημερινή γαλέτα. Ήταν ένας χυλός από από κριθάρι και νερό, τον οποίο έπλαθαν και τον άφηναν να στεγνώσει. Πριν τον καταναλώσουν τον μούλιαζαν είτε σε λάδι, είτε σε γάλα, καμιά φορά πρόσθεταν μερικά αρωματικά ή τυρί ή ακόμα και μέλι και το έτρωγαν.
Λέγεται ότι η Αθήνα φημιζόταν για τα αρτοσκευάσματα και τις πίτες. Τις διέθεταν δε από ειδικούς πάγκους στην αγορά.
– Όσπρια -Λαχανικά – Φρούτα
Τα όσπρια,τα λαχανικά και τα φρούτα ήταν τα κατ εξοχή καταναλώσιμα διατροφικά είδη.
Τα λαχανικά ήταν κρεμμύδια, σκόρδα,σπαράγγια, καρότα,μαρούλια, λάχανα και τα οποία συνέλεγαν άγρια ή τα καλλιεργούσαν και τα κατανάλωναν είτε ωμά, είτε μαγειρεμένα. Τα φρούτα που συμπλήρωναν το διαιτολόγιο των αρχαίων ήταν συνήθως ρόδια, σταφύλια, δαμάσκηνα, αχλάδια και μήλα, ενώ τα ξερά σύκα συνήθιζαν να τα χρησιμοποιούν σε αρκετές συνταγές ως γλυκίσματα.
Τα όσπρια ήταν το συνηθέστερο των φτωχών έδεσμα και μάλιστα οι φακές. Ήταν το πρώτο όσπριο που κυριαρχούσε στον Ελλαδικό χώρο, το οποίο το μαγείρευαν κυρίως σε μορφή πουρέ και ονομαζόταν «έτνος».Υπήρχαν επίσης τα κουκιά, τα ρεβίθια, και ο αρακάς, τα οποία συνήθως έτρωγαν βραστά σε σούπα.
Προκειμένου να νοστιμίσουν τα φαγητά τους, χρησιμοποιούσαν διάφορα αρτύματα, όπως το λάδι, αλάτι,πιπέρι, ξύδι.Το λάδι,αλάτι,ξύδι, ήταν ντόπιας παραγωγής, ενώ το πιπέρι,κανέλα και άλλα μπαχαρικά, τα διακινούσαν εμπορικά από χώρες της ανατολής.
– Κρέας
Το κρέας λόγω κόστους το έτρωγαν μόνο οι πλούσιοι, συνήθως σε γιορτινές εκδηλώσεις, προσφορά σε θυσίες στους Θεούς, όπως επίσης και το ψάρι.
Οι πρόγονοι μας φαίνεται ότι έτρωγαν συγκεκριμένα κρέατα, καθώς κάποια τα θεωρούσαν ιερά, όπως του λευκού κόκορα και δεν τα άγγιζαν.
Η θρησκεία έπαιζε καθοριστικό ρόλο στη διατροφή. Τις περισσότερες φορές πού έτρωγαν κρέας, ήταν όταν υπήρχε μια μεγάλη γιορτή όπου θυσίαζαν ζώα στους θεούς και εκείνοι έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε.
– Ροφήματα
Από τα ροφήματα των αρχαίων το πιο διαδεδομένο ήταν ο κυκεώνας.
Παρασκευαζόταν από κριθάρι χονδρό, αλεσμένο και αναμεμειγμένο με νερό. Μερικές φορές πρόσθεταν και λίγο λάδι ή γάλα. Το όνομα του προέρχεται από το αρχαίο ρήμα κυκάω που στη νέα ελληνική σημαίνει ανακινώ, γιατί πριν το πιούν έπρεπε να το ανακατεύουν, για να αναμιχθούν τα στερεά υλικά με τα υγρά.
– Σούπες
Οι σούπες παρασκευάζονταν από στομάχι αγελάδας ή προβάτου, πατσάς όπως τον ονόμαζαν.
Οι παραπάνω διατροφικές συνήθειες των Αρχαίων Ελλήνων, προέρχονται από τα γραπτά κείμενα, του Πλάτωνα, Ησίοδου, Πλούταρχου και άλλων.
Ένα επίσης από τα αγαπημένα των προγόνων μας, ήταν τα σαλιγκάρια, μάλιστα οι Κρήτες τα έτρωγαν από την εποχή του Μίνωα.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η διατροφικές συνήθειες των Αρχαίων Ελλήνων, ήταν απολύτως υγιεινή.
Η Σπάρτη διέφερε εντελώς από την Αθήνα και την υπόλοιπη Ελλάδα Οι Σπαρτιάτες τρέφονταν με πιο πρωτόγονες και πιο χονδρές τροφές. Χαρακτηριστικός ήταν ο «μέλανας ζωμός», ήταν ένα όχι ευχάριστο στη γεύση φαγητό από χοιρινό κρέας βρασμένο σε αίμα και ξύδι
Διατροφή των Ολυμπιονικών
Οι αθλητές στην αρχαία Ελλάδα και ιδιαίτερα οι Ολυμπιονίκες, η διατροφή των περιελάμβανε καρύδια, γαλακτοκομικά κυρίως φρέσκο τυρί πριν καλά στραγγίσει, κριθαρένιο ή σταρένιο ψωμί, μαζί με τα πίτουρα και κυρίως προζύμι και φρούτα. Από τα κρέατα προτιμούσαν το βοδινό, του ταύρου και του ζαρκαδιού.
Πηγές -Βιβλιογραφία
– Εγκ.Μπριτάνικα
