Δομή Παροχής Συσσιτίου: Ένα φωτεινό παράδειγμα κοινωνικής αλληλεγγύης

Η κοινωνική αλληλεγγύη αποτελεί βασικό στοιχείο για την υποστήριξη, ιδίως, των ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Στο Ρέθυμνο, η δομή Παροχής Συσσιτίου του δήμου, έχει αναδειχθεί ως παράδειγμα έμπρακτης βοήθειας προς τις ευάλωτες ομάδες. Η κοινωνική δομή που βρίσκεται πλησίον του ναού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (Ηγ. Γαβριήλ και Δρίσκου 1) λειτουργεί καθημερινά 7:30-15:30, από το 2017 – στο πλαίσιο της πράξης «Ξένιος Ζευς _Δομή παροχής βασικών αγαθών: κοινωνικό παντοπωλείο, παροχή Συσσιτίου στον δήμο Ρεθύμνης».

Το έργο υλοποιείται με τη σύμπραξη του δήμου Ρεθύμνης και της ΑμΚε «Ξένιος Ζευς» – προσφέρει γεύματα στους ωφελούμενούς της, ενώ παράλληλα τους παρέχει πολύπλευρη υποστήριξη, συμβάλλοντας καθοριστικά στην κοινωνική τους επανένταξη και ενδυνάμωση.

Μέσα από την αφοσίωση των ανθρώπων που εργάζονται στη δομή, τη βοήθεια των πολιτών και τη συνεργασία με σημαντικούς φορείς, η δομή καταφέρνει να διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ανακούφιση των συμπολιτών που βρίσκονται σε ανάγκη, καθώς όπως εξηγεί η κ. Άννα Ελευθεριάδου – Γκίκα, αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής, το Ρέθυμνο δεν αποτελεί εξαίρεση των κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων, παρά την τουριστική ανάπτυξη της πόλης και τον φυσικό πλούτο της περιοχής.

Η δομή όπως τονίζει «έρχεται να καλύψει μια ρεαλιστική ανάγκη», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Η δομή όπως εξηγεί η Νικολέτα Αποστολάκη, κοινωνική λειτουργός και υπεύθυνη «Απευθύνεται σε άτομα και οικογένειες που κατοικούν εντός της γεωγραφικής εμβέλειας του δήμου Ρεθύμνης – κατά προτεραιότητα και όχι αποκλειστικά – και βρίσκονται σε αποδεδειγμένη ανάγκη. Γεύμα παρέχεται προκειμένου να ανακουφιστούν ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού όπως άνεργοι, άστεγοι, ΑΜΕΑ, μοναχικοί αλλά και ολόκληρες οικογένειες που ζουν στο όριο της φτώχειας ή και κάτω από αυτό».

Με την υποστήριξη των πολιτών και την αναντικατάστατη συνεισφορά της Μητρόπολης

Αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας της δομής αποτελεί η εθελοντική συμμετοχή είτε μεμονωμένων πολιτών είτε σημαντικών φορέων, όπου μέσα από αυθόρμητες αλλά και οργανωμένες συνδρομές, μοιάζει να έχουν αγκαλιάσει τη δομή προσφέροντας πολύτιμη υποστήριξη.

«Η δομή Παροχής Συσσιτίου έχει τύχει ευρείας αποδοχής από τον τοπικό πληθυσμό», σημειώνει η κ. Αποστολάκη ενώ η κ. Ελευθεριάδου – Γκίκα, εξηγεί: «Γνωρίζει ο κόσμος για τη δομή, βεβαίως. Επειδή κάνουμε και δράσεις εξωστρέφειας. Βοηθάει και ο κόσμος, βοηθάνε και οι τοπικοί καλλιτέχνες πάρα πολύ. Για παράδειγμα, το καλοκαίρι στην εκδήλωση που πραγματοποιήσαμε στον κήπο ο Στέλιος Σταματογιαννάκης και ο Κονταρός ήρθαν αφιλοκερδώς – όλες τους οι ομάδες και οι ίδιοι – κάνοντας μια φοβερή βραδιά στον κήπο, όπου ο κόσμος έφερε τρόφιμα για το συσσίτιο και μας βοήθησαν πολύ. Το ίδιο γίνεται, περιοδικά, και με τα σχολεία μας. Τα οποία σχολεία μας πλέον – και είναι συγκινητικό – δεν χρειάζεται καν να κάνουμε κάλεσμα. Συνήθως στις γιορτές, τα ίδια τα σχολεία, οι εκπαιδευτικοί, και οι σύλλογοι γονέων από μόνοι τους μαζεύουν τρόφιμα και συνήθως μας τα φέρνουν οι ίδιο στο συσσίτιο, έτσι ώστε και τα παιδιά να εξοικειώνονται με την προσφορά και με την αλληλεγγύη.

Θυμάμαι κατά περιόδους υπήρχε σχολείο που καλλιεργούσε λαχανόκηπο στην αυλή στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και τα μαρούλια που παρήγαγαν τα φέρανε στο συσσίτιο. Όπως, επίσης, γίνονται και επισκέψεις εκπαιδευτικές στο συσσίτιο. Φέρνουν τα παιδιά να δουν τι γίνεται και πως γίνεται. Επίσης, κάθε μήνα έχουμε και πάρα πολλές δωρεές από καταστήματα. Έχουμε σταθερά δωρεές από σούπερ-μάρκετ του Ρεθύμνου. Από επιχειρήσεις που κάνουν χοντρικό εμπόριο, από ξενοδοχεία. Αυτά όταν κλείνουν συνήθως, έτσι τέτοια εποχή, πολλές φορές μας δωρίζουν ό,τι περισσεύει σε τρόφιμα μακράς διαρκείας, τα οποία δεν θα αντέξουν μέχρι του χρόνου που ανοίγουν πάλι, οπότε αντί να τα πετάξουν, τα δίνουν στη δομή όπου θα τα καταναλώσουμε αμέσως αφού καμιά φορά κοντεύουμε και τις 200 μερίδες ημερησίως».

Παράλληλα, η κ. Ελευθεριάδου – Γκίκα, κάνει ιδιαίτερη μνεία στη συνεισφορά της Μητρόπολης Ρεθύμνου και Αυλοποτάμου τονίζοντας την στήριξή της: «Το συσσίτιο του δήμου γίνεται σε συνεργασία με την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία «Ξένιος Ζευς» και υποστηρίζεται σταθερά από τη Μητρόπολη Ρεθύμνου και Αυλοποτάμου και όταν λέω σταθερά εννοώ ενεργά και ουσιαστικά γιατί καταρχήν μας παραχωρεί τον χώρο που στεγάζεται το συσσίτιο, που είναι δίπλα ακριβώς στην εκκλησία Κωνσταντίνου και Ελένης, στο κέντρο της πόλης. Και κάθε μήνα, σταθερά, προσφέρει κάποια από τα προϊόντα – κατά κανόνα, προϊόντα που χρειάζονται και δυσκολεύεται ο δήμος να προμηθευτεί όπως τα αρωματικά και είδη κυρίως μαναβικής, αλλά και κατά καιρούς και ο,τι άλλο χρειαζόμαστε, για παράδειγμα ακόμα και λάδι μας έχει προμηθεύσει. Επιπλέον, συνεισφέρει σημαντικά, ειδικά στις νηστείες, που η σύμβασή μας σαν δήμος με τα σούπερ μάρκετ κάπου υστερεί και δεν μας αρκούν τα νηστίσιμα προϊόντα όπως καλαμαράκια κ.ά. – γιατί πάντα τηρούμε τις νηστείες. Είναι πάρα πολύ σημαντική η στήριξη της Μητρόπολής μας και ηθικά και στην πράξη. Είναι, επίσης, συγκινητικό που οι ενορίτες πολλές φορές αφήνουν χρήματα αντί μνημοσύνου και στεφάνων στη Μητρόπολη και στην ενορία Κωνσταντίνου και Ελένης υπέρ του συσσιτίου».

Ο πολλαπλός ρόλος της δομής

Ο ρόλος της δομής δεν περιορίζεται στη διανομή φαγητού, αλλά επιτελείται ένα πολυδιάστατο έργο, που στόχο έχει την κοινωνική επανένταξη των ωφελούμενων, ενδυναμώνοντάς τους να γίνουν ξανά ανεξάρτητοι και αυτάρκεις.

«Ο ρόλος της κοινωνικής λειτουργού πέρα από το να ελέγχει ποιος πληροί τα κριτήρια για να αποτελέσει ωφελούμενο της δομής, είναι και να τον βοηθήσει να επανενταχτεί, να βρει δουλειά, να σταθεί στα πόδια του και να μην χρειάζεται το συσσίτιο. Και το πετυχαίνουμε αυτό πάρα πολλές φορές. Άνθρωποι, δηλαδή να επωφελούνται απ το συσσίτιο για ένα χρόνο και στη συνεχεία να βρίσκουν δουλειά, να πατάνε στα πόδια τους και να μην χρειάζονται πια τη βοήθεια του συσσιτίου. Στη θέση τους έρχονται άλλοι άνθρωποι και υπάρχει, έτσι, μια «ανακύκλωση» ωφελούμενων. Ο ρόλος του συσσιτίου είναι πολλαπλός. Βοηθάει τους ανθρώπους να κάνουν τα χαρτιά τους για άλλα επιδόματα, βοηθάει σε άλλα κοινωνικά ζητήματα, σε θέματα υγείας, να τους κατευθύνει ,πολλές φορές και να τους συνοδεύσει», αναφέρει χαρακτηριστικά η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου Ρεθύμνου.

Ερωτηθείσα για το πόσος κόσμο εξυπηρετεί κατά μέσο όρο καθημερινά η δομή, η Άννα Ελεθεριάδου – Γκίκα, εξηγεί πως τα αντανακλαστικά της δομής είναι αυξημένα, ώστε να προσφερθεί βοήθεια όπου χρειαστεί, πράγμα που καθιστά μεταβλητό τον αριθμό των ωφελούμενων που εξυπηρετεί τελικά η δομή: «Δεν είναι σταθερό αυτό. Είναι ανάλογα με την περίοδο. Έχουμε πάνω από εκατό σταθερούς ωφελούμενους εγγεγραμμένους άλλα η δομή εξυπηρετεί και άλλες ανάγκες. Εξυπηρετούμε και ανθρώπους που είναι μοναχικοί και μέσω του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι», τους στέλνουμε μερίδες φαγητό. Επίσης, κατά περιόδους υπάρχουν και διαφορετικά πράγματα που προκύπτουν. Θυμάμαι ότι μια περίοδο στηρίζαμε οικογένειες παιδιών από το ειδικό επαγγελματικό γυμνάσιο – λύκειο. Μπορεί να προσφέρουμε φαγητό σε μετανάστες. Όταν τους έχουμε στο Ρέθυμνο πάντα θα τους στείλουμε φαγητό. Αυτό είναι και το νόημα, της κοινωνικής υπηρεσίας. Να είναι σε εγρήγορση και να αφουγκράζεται γρήγορα τέτοιες ανάγκες για αυτό ο αριθμός αλλάζει κάθε φορά», ενώ η κ. Αποστολάκη συμπληρώνει: «Η δομή παρέχει επικουρική υποστήριξη σε έκτακτες περιπτώσεις και όταν κάθε φορά που κρίνεται απαραίτητο π.χ άφιξη προσφύγων, περιπλανώμενοι, περιπτώσεις πανδημίας, αποκλεισμός λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων κ.λπ.».

Καταλήγοντας, η κοινωνική λειτουργός της δομής Παροχής Συσσιτίου, Νικολέτα Αποστολάκη, επισημαίνει: «Οι υπηρεσίες της δομής προσφέρονται σε κάθε συνάνθρωπό μας ανεξαρτήτου θρησκευτικών πεποιθήσεων, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, αναπηρίας ή χρόνιας ασθένειας, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, φυλής ή χρώματος, γενεαλογικών καταβολών, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό φύλου. Όλοι οι συνάνθρωποι μας οι οποίοι βρίσκονται σε αποδεδειγμένη ανάγκη είναι ευπρόσδεκτοι στο Συσσίτιο του Δήμου», ενώ η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής στέλνει το μήνυμα: «Για τη δομή να πούμε ότι όποιος νομίζει ότι τη χρειάζεται και τη δομή και το παντοπωλείο πρέπει να μη διστάσει να απευθυνθεί. Υπάρχουν δυο υπέροχες κοινωνικοί λειτουργοί, μια σε κάθε δομή, που θα τους βοηθήσουν, θα τους συμβουλεύσουν, θα τους κατευθύνουν και θα πρέπει να νιώθουν και πάρα πολύ άνετα και πάρα πολύ εύκολο το να απευθυνθούν εκεί».

Α. Ελευθεριάδου – Γκίκα: «Η αύξηση στις εισαγγελικές παραγγελίες και εντολές από μόνη της μιλάει»

Δεδομένου ότι η πανδημία και η σημερινή οικονομική πραγματικότητα έχουν φέρει τους πολίτες αντιμέτωπους με σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις, η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής αναγνωρίζει ότι η ανάγκη για σίτιση έχει αυξηθεί σημαντικά. Ωστόσο, τονίζει πως αυτή η ανάγκη δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή τροφίμων, καθώς η κοινωνία αντιμετωπίζει πλέον πιο σύνθετα προβλήματα: «Βέβαια υπάρχει αύξηση για ανάγκη για σίτιση. Όπως υπάρχει αύξηση και στους ωφελούμενους του κοινωνικού παντοπωλείου. Αυτό είναι γεγονός. Η πανδημία όντως τσάκισε πάρα πολύ κόσμο και δεν μπορεί ακόμα να ορθοποδήσει, δεν είναι μόνο αυτό όμως. Είναι κι άλλα που συμβαίνουν. Κοινωνικά προβλήματα. Υπάρχουν πάρα πολλά οικογενειακά θέματα. Δε είναι ασήμαντο να πούμε ότι οι εισαγγελικές εντολές που έρχονται στην κοινωνική υπηρεσία για έρευνες, έχουν διπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια σε σχέση με παλαιότερα. Αυτό υπονοεί ανθρώπινο πόνο, οξυμένα κοινωνικά ζητήματα, εγκαταλείψεις, κακοποιήσεις, παραμελήσεις. Οπότε όλοι αυτοί οι άνθρωποι που εμπλέκονται σε τέτοιες υποθέσεις είναι άνθρωποι που χρειάζονται πολλαπλών ειδών στήριξη. Οι λόγοι είναι πολύ σύνθετα κοινωνιολογικά θέματα για να τα προσεγγίσει κανείς επιπόλαια. Όμως, νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό στοιχείο ότι έχει εκλείψει η συνοχή της πυρηνικής κλασικής οικογένειας που στήριζε τους ανθρώπους. Πράγμα που στις ευρωπαϊκές, αντίστοιχες, κοινωνίες είχε γίνει νωρίτερα. Ενώ σε εμάς υπήρχε ακόμα ένα σταθερό κύτταρο. Αρχίζει και αυτό να χαλαρώνει και αυτό αντικατοπτρίζεται πια στα οξυμένα κοινωνικά ζητήματα. Οι άνθρωποι γίνονται όλο και πιο μοναχικοί, εγωιστές και απαθείς και δίνεται σημασία σε στοιχεία του φαίνεσθαι και χάνονται άλλα όπως είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, η επαφή με τη φύση, η επαφή με τις τέχνες».

Καταλήγοντας, η κ. Ελευθεριάδου – Γκίκα, αναγνωρίζει τον ρόλο των κοινωνικών υπηρεσιών, τώρα αλλά και για τα επόμενα χρόνια: «Είναι ήδη πρωταγωνιστικός. Ο κόσμος το βλέπει και το ζει στο πετσί του, σε κάποια έκφανση της ζωής, η μέση οικογένεια στο Ρέθυμνο έχει επωφεληθεί, γιατί ανοίξαμε τα τρία ΚΔΑΠ, είτε γιατί θα φέρει το παιδί σε έναν ποιοτικό παιδικό σταθμό είτε γιατί έχει έναν ηλικιωμένο συγγενή που μένει στο χωριό και θα πάμε να τον συνδράμουμε, είτε γιατί έχει οικονομικές δυσκολίες και θα έρθει στο κοινωνικό παντοπωλείο να πάρει τρόφιμα που τα δικαιούται, είτε γιατί έχει και ένα παιδί που ζορίζεται στις πανελλήνιες και του προσφέραμε συνεδρίες ψυχολογικής υποστήριξης από τους ψυχολόγους μας είτε γιατί ήρθε σε μια ομάδα που οργανώσαμε π.χ. διαχείρισης άγχους, διαχείρισης θυμού είτε γιατί ήρθε έναν χειμώνα και έκανε λίγα γερμανικά για τον τουρισμό που τα χρειαζόταν στη δουλειά του. Είναι πάρα πολλά αυτά που κάνει η κοινωνική υπηρεσία. Όποτε νομίζω, ναι, είναι πρωταγωνιστής τα κοινωνικά θέματα, και σας λέω και μόνο η αύξηση στις εισαγγελικές παραγγελίες και εντολές από μόνη της μιλάει και οι αριθμοί είναι ο πιο σίγουρος προγνωστικός παράγοντας για το τι μέλει γενέσθαι. Εμάς ο ρόλος μας δεν είναι να κάνουμε για να κάνουμε, αλλά να υπάρχει ουσιαστική παρέμβαση στην κοινότητα».