Η βραβευμένη με Πούλιτζερ Anne Applebaum στο τελευταίο της βιβλίο «Απολυταρχία Α.Ε» (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος) αποτυπώνει το προφίλ των σύγχρονων αυταρχικών και ανελεύθερων καθεστώτων ανά τον κόσμο.
Βασικό της επιχείρημα είναι ότι σε αντίθεση με τον 20ο αιώνα, όπου τα αυταρχικά καθεστώτα ήταν λιγότερο συμπαγή και ενωμένα, σήμερα συνεργάζονται έχοντας συστήσει, εκτός από τα παραδοσιακά δίκτυα στρατιωτικής και πολιτικής συνεργασίας, ισχυρά σκοτεινά δίκτυα και υπόγειες διαδρομές ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, παραπληροφόρησης και υβριδικών επιθέσεων εναντίον ενός κοινού εχθρού: των φιλελεύθερων δημοκρατιών της Δύσης, οι αξίες των οποίων απειλούν την κυριαρχία τους.
Οι επιδιώξεις ενός συγκεκριμένου πυρήνα απολυταρχιών, με εξέχουσες την Ρωσία, την Κίνα, τη Λευκορωσία, το Ιράν, τη Βενεζουέλα και άλλες χώρες δεν θα είχαν καμία τύχη αν δεν υπήρχε η ανοχή, αν όχι η υποστήριξη, που λαμβάνουν αυτές οι χώρες από ορισμένες δημοκρατίες. Από τη μία ανελεύθερες δημοκρατίες, όπως η Τουρκία και η Ουγγαρία, οι οποίες θεωρούνται από την Δύση σύμμαχες χώρες την ώρα που απροκάλυπτα υποστηρίζουν, εχθρικά προς την Δύση, αυταρχικά καθεστώτα και από την άλλη ορισμένες φιλελεύθερες δημοκρατίες που συνδιαλέγονται απευθείας με απολυταρχίες.
Επί δεκαετίες η Δύση ζούσε με την ψευδαίσθηση ότι η οικονομική συνεργασία με απολυταρχίες, όπως η Ρωσία, θα οδηγούσε σε αμοιβαία οικονομική ανάπτυξη κι ότι αυτοί οι δεσμοί οικονομικής αλληλεξάρτησης θα προκαλούσαν διάχυση των φιλελεύθερων ιδεών προς τα αυταρχικά κράτη. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κατέρριψε βίαια όχι μόνο την ιδέας της φιλελευθεροποίησης των απολυταρχιών μέσω της οικονομικής συνεργασίας αλλά και την ψευδαίσθηση της αλληλεξάρτησης η οποία, με την ενεργειακή κρίση που ακολούθησε, αποδείχθηκε ότι ήταν εξάρτηση. Ίσως να μην υπάρχει πιο σκανδαλώδες υπόθεση στην Ευρώπη από την πρόσληψη του πρώην καγκελάριου της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ στη ρωσική Gazprom, αφού πρώτα είχε καταστήσει την χώρα του και μια ολόκληρη ήπειρο ενεργειακούς ομήρους της Ρωσίας του Πούτιν.
Την ώρα που η Δύση συνεργάζονταν με τις απολυταρχίες, τα καθεστώτα αυτά λειτουργούσαν σταθερά και μεθοδικά εις βάρος της. Ο Πούτιν στηρίζει και χρηματοδοτεί εξτρεμιστικά κινήματα και φιλορωσικά κόμματα στην Ευρώπη ενώ το Ιράν πράττει το ίδιο σε Λίβανο, Παλαιστίνη, Υεμένη και Ιράκ. Μέσα σε δύο χρόνια η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία ενώ οι πληρεξούσιοι του Ιράν επιτίθονταν στο Ισραήλ και σε πλοία δυτικών συμφερόντων στην ερυθρά θάλασσα.
Αυτό που σίγουρα υποτιμήθηκε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο όμως είναι η δημιουργία δικτύων παραπληροφόρησης με σκοπό την διάβρωση των φιλελεύθερων δημοκρατιών εκ των έσω. Η Δύση θεωρούσε λανθασμένα ότι ο ορθολογισμός, ο τεκμηριωμένος λόγος και η επιστημοσύνη πάντα θα επικρατούσαν των έμμισθων και άμισθων δικτύων fake news. Παράβλεπαν το γεγονός ότι αρκετός κόσμος ελκύεται από την τοξικότητα και την συνωμοσιολογία.
Και να λοιπόν που αυτός ο βαθύς λήθαργος της Δύσης οδήγησε σε κάτι που ούτε οι πιο απαισιόδοξοι δεν μπορούσαν να προβλέψουν: ένα ηγετικό κράτος των φιλελεύθερων δημοκρατιών να συμμαχεί ανοιχτά με ένα ηγετικό κράτος των απολυταρχιών. Η συμπεριφορά του προέδρου Τραμπ και του αντιπροέδρου Βανς απέναντι στον Ζελένσκι και συνολικά προς την Ευρώπη κατέστησε σαφές κάτι που πριν μερικά χρόνια θα θεωρούνταν αδιανόητο: οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν τους συμμάχους τους, απορρίπτουν τον κόσμο που εκείνες δημιούργησαν και συντάσσονται με την Ρωσία του Πούτιν.
Τι να λένε άραγε εκεί στην Αμερική οι υπερπατριώτες του κινήματος MAGA (Make America Great Again) βλέποντας τον πρόεδρο τους να γίνεται υποχείριο του διαχρονικού εχθρού τους; Εδώ στη χώρα μας τι έχουν να πουν, μετά το επεισόδιο με τον Ζελένσκι, όσοι είναι «με τον άνθρωπο», οι οποίοι αν ο Τραμπ είχε μιλήσει έτσι σε Παλαιστίνιο ηγέτη θα είχαν πλημμυρίσει το διαδίκτυο με πύρινους λόγους; Όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, το μόνο που ξεπερνάει την εκκωφαντική σιωπή τους είναι η απύθμενη υποκρισία τους.
