Με την παρουσία αρχών, φορέων και πλήθος κόσμου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση τιμής και μνήμης για την 78’ επέτειο ολοκαυτώματος της Κοξαρές από τους Ναζί τη Δευτέρα 29 Αυγούστου στις 19.30 το απόγευμα, την οποία διοργάνωσαν ο δήμος Αγίου Βασιλείου σε συνεργασία με την περιφερειακή ενότητα Ρεθύμνου, την τοπική Κοινότητα Κοξαρέ και τον πολιτιστικό σύλλογο.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο πρόεδρος του περιφερειακού συμβουλίου Κρήτης Παύλος Μπαριτάκης, η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαίρη Λιονή, ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης, η αντιδήμαρχος Ρεθύμνης Θεοπίστη Μπιρλιράκη, ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ και επικεφαλής της Λαϊκής συσπείρωσης περιφερειακός σύμβουλος Νίκος Μανουσάκης, ο εντεταλμένος περιφερειακός σύμβουλος Νίκος Κακογιαννάκης ο περιφερειακός σύμβουλος Κώστας Δανδουλάκης, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Αγίου Βασιλείου Αντώνης Τσουρδαλάκης, οι αντιδήμαρχοι Ελένη Γαραντωνάκη, Βαγγέλης Καπετανάκης, οι εντεταλμένοι δημοτικοί σύμβουλοι Ευαγγελία Γλαμπεδάκη, Βασίλης Θεοδωράκης, Γιάννης Νεκτάριος Χαραλαμπάκης, ο πρώην αντιδήμαρχος και δημοτικός σύμβουλος Μανόλης Βαβουράκης, το μέλος της κεντρικής επιτροπής του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ Στέλιος Βρυλλάκης, ο πρόεδρος της τοπικής Κοινότητας Κοξαρές Παντελής Περαντωνάκης, ο πρόεδρος της Κρητικής Ομοσπονδίας Αυστραλίας – Νέας Ζηλανδίας Αντώνιος Τσουρδαλάκης, από την Αστυνομική διεύθυνση Ρεθύμνου ο αστυνομικός υποδιευθυντής Στυλιανός Σταυρουλάκης, από τη σχολή δοκίμων αστυφυλάκων Ρεθύμνου ο Μανόλης Ξενικάκης, από τη διοίκηση Πυροσβεστικών Υπηρεσιών νομού Ρεθύμνου ο πύραρχος Αντώνιος Πρωτοπαπαδάκης, ο λιμενάρχης Ρεθύμνου Κώστας Καστρινάκης, ο πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Ατσιπάδων Μανόλης Χριστοφοράκης και πλήθος κόσμου.
Στο πρώτο μέρος της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε όπως κάθε χρόνο στο μνημείο Πεσόντων, επιμνημόσυνη δέηση από τον εφημέριο π. Ιωάννη Παπαδογιάννη, κατάθεση Στεφάνων από αρχές και φορείς, και ακολούθησε ομιλία για το ιστορικό της επετείου από τον εντεταλμένο δημοτικό σύμβουλο για θέματα πολιτισμού Γιάννη Νεκτάριο Χαραλαμπάκη ο οποίος ανέφερε: «Μπορεί να κύλησαν τα χρόνια και να άλλαξαν πολλά, άλλα η Κοξαρέ παραμένει έτσι όπως γαλουχήθηκε, περήφανη και αποφασισμένη, ταγμένη σε κοινωνικούς αγώνες για ενότητα και προκοπή και έχει συνδέσει αναπόσπαστα το όνομα της με την έννοια της ελευθερίας και της αλληλεγγύης.
Το ολοκαύτωμα της, εντάσσεται στη μακριά αλυσίδα των δοκιμασιών που σημάδεψαν το αντιστασιακό έπος του ελληνικού λαού και ειδικότερα του κρητικού, στη σκοτεινή περίοδο της κατοχής. Την είπαν ανταρτοφωλιά κι ακόμα ακούγεται ως ανταρτομάνα.
Το ξεθεμελίωμα της Κοξαρέ άρχισε από το σχολείο, την εκκλησία, το σπίτι των Μαθιουθάκηδων και ολοκληρώθηκε με την ισοπέδωση του τελευταίου σπιτιού. Από την επόμενη της ολοκληρωτικής καταστροφής του χωριού οι Κοξαριανοί, πέτρα με την πέτρα, άρχισαν να ξαναχτίζουν τα χαμόσπιτά τους. Από τα ερείπια ξεπετάχτηκαν νέοι πολεμιστές, εκδικητές του φασισμού, αγωνιστές της λευτεριάς. Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας και γειτονικών χωρών μεταφέρθηκαν από την Κοξαρέ:
Οι Γιώργης Αλεβυζάκης, Νίκος Νικητάκης, Νίκος Γεωργακάκης, Γιώργης Βαβουράκης, Βασίλης Δουλγεράκης, Δημήτρης Νινιδάκης, Σήφης Σταυρουλιδάκης, Γιώργης Γιακουμογιαννάκης, Βαγγέλης Παπαδάκης και Μανόλης Πατσάκης.
Στα στρατόπεδα αυτά άφησαν τη ζωή τους οι Γιώργης Βαβουράκης, Γιώργης Γιακουμογιαννάκης, Βασίλης Δουλγεράκης, Βαγγέλης Παπαδάκης και Μανόλης Πατσάκης.
Έτσι λοιπόν με το ολοκαύτωμα της η Κοξαρέ επιβεβαιώνει την οδυνηρή αλλά και μεγαλειώδη αλήθεια, ότι η λευτεριά στον τόπο μας, εξαργυρώθηκε με το ακριβό τίμημα του αίματος και της καταστροφής. Για αυτό λοιπόν δεν πρέπει να προδώσουμε την ιστορική μας μνήμη, ας μην αφήσουμε τους σπόρους της αλήθειας και του ιδεώδους που έσπειραν οι προηγούμενες γενιές να πάνε χαμένοι».
Μετά το πέρας της τελετής στο μνημείο του χωριού, πραγματοποιήθηκε στον υπαίθριο χώρο του πολιτιστικού συλλόγου το δεύτερο μέρος της εκδήλωσης.
Ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης κατά τον χαιρετισμό του ανέφερε: «Το αποψινό μας αντάμωμα είναι αφιερωμένο στη διάσωση της ιστορικής μας μνήμης, στην ανάδειξη των πτυχών της τοπικής μας ιστορίας αλλά και στον διαρκή αγώνα για τις πανανθρώπινες αξίες της αγάπης στον συνάνθρωπο, της αλληλεγγύης, του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της φιλίας που δεν γνωρίζει σύνορα, της ευγνωμοσύνης, της ειρήνης και της ελευθερίας. Ένα από τα συνταρακτικά βιώματα που αναφέρονται στο βιβλίο του Μανώλη είναι η ιστορία του Κοξαριανού Τάκη Νινιδάκη και του Γάλλου Ζακ Ντάρκ οι οποίοι υπήρξαν «σύντροφοι στην μιζέρια» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο συγγραφέας.
Η ιστορία αυτή πραγματικά συγκλονίζει. Αρχικά πρόκειται για μια αφήγηση υπακούοντας στο «χρέος της μνήμης» αλλά προχωρεί και σε έναν αναστοχασμό για την ανθρώπινη φύση και απαντά και σε πολλά σύγχρονα ζητήματα τα οποία θα πρέπει αποτελούν για μας πυξίδα προσανατολισμού, στον θολό ορίζοντα της σημερινής σκληρής πραγματικότητας. Ο Τάκης Νινιδάκης παρά το δικό του μαρτύριο, την αβεβαιότητα και την καθημερινή αγωνία του θανάτου περιέθαλψε και φρόντισε τον ανήμπορο και ημιθανή Ζακ Νταρκ. Πρόκειται για ένα λαμπρό παράδειγμα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης απέναντι σε ένα άνθρωπο που δεν γνωρίζει για το οποίο οι απόγονοι του θα πρέπει να είναι υπερήφανοι. Ήταν μια ουσιαστική πράξη αντίστασης απέναντι στον κοινό εχθρό: Τον φασισμό και την μισαλλοδοξία. Ήταν η απάντηση του Τάκη Νινιδάκη σε ένα παγκόσμιο εχθρό που μπορεί σήμερα να μην καταλαμβάνει χώρες αλλά εισβάλλει στις κοινωνίες, διαβρώνει ψυχές και ορίζει ανθρώπους. Ο Τάκης Νινιδάκης δεν βρισκόταν βαριά οπλισμένος σε ένα απόρθητο οχυρό.
Αλλά αιχμάλωτος και ανήμπορος σε ένα κολαστήριο οπλισμένος όμως με αξίες όπως ο σεβασμός στην ανθρώπινη ύπαρξη και η αγάπη στον συνάνθρωπο ανεξάρτητα με το έθνος, τη φυλή, το χρώμα του δέρματος ή τη γλώσσα».
Ακολούθησε η παρουσίαση του βιβλίου με τίτλο «Άνθρωποι – σαπούνι και λίπασμα» του δημοσιογράφου-συγγραφέα Μανόλη Παντινάκη με παρουσιάστρια την Κωνσταντίνα Ριτσάτου αναπληρώτρια καθηγήτρια θεατρολογίας και ιστορίας του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης η οποία με εξαιρετικό τρόπο παρουσίασε σημαντικά στοιχεία του βιβλίου.
Στην συνέχεια προβλήθηκε βίντεο του μελοποιημένου ποιήματος από τους Magic de Spell «Αν δεν ορίζεις εσένα» σε ποίηση Ζακ Νταρκ, αστικοποίηση από τον σκηνοθέτη Γιάννη Μαράκη, κρητική λύρα Ιάκωβος Πατεράκης, ηχογράφηση – Μίξη Γιώργος Αρχοντάκης, ενώ για την παρουσίαση του ποιήματος μίλησε το μέλος του rock συγκροτήματος Magic de spell Θοδωρής Βλαχάκης.
Στο τελευταίο μέρος της εκδήλωσης έγινε η προβολή του ντοκιμαντέρ «Από την Κρήτη στα στρατόπεδα του θανάτου Άουσβιτς» των δημοσιογράφων Γιάννη Κανελλάκη και Μανόλη Παντινάκη σε σκηνοθεσία Τάσου Μπιρσιμ.
Πριν το τέλος της εκδήλωσης ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης παρέδωσε τιμητική πλακέτα στην οικογένεια του Δημητρίου Νινιδάκη για τη συμμετοχή του στα κολαστήρια συγκέντρωσης του Άουσβιτς ενώ ο πρόεδρος της Κρητικής Ομοσπονδίας Αυστραλίας – Νέας Ζηλανδίας Αντώνιος Τσουρδαλάκης τίμησε τον δημοσιογράφο – συγγραφέα Μανόλη Παντινάκη για τη μεγάλη του συμβολή στην ιστορική βιβλιογραφία της Κρήτης. Στη συνέχεια ο πολιτιστικός σύλλογος Κοξαρέ παρέθεσε γεύμα σε όλους τους παρευρισκόμενους.
Γραφείο τύπου δήμου Αγίου Βασιλείου