Συγγράμματα των μεταπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Φιλολογίας από τη σειρά «Αναψηλαφήσεις» των εκδόσεων Σοκόλη
Μία εκδήλωση με λογοτεχνικό πρόσημο και τίτλο «Εκδόσεις, ιστορία και κριτική της λογοτεχνίας» πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας στο Πολιτιστικό Κέντρο «Ξενία» από το τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, κατά τη διάρκεια της οποίας παρουσιάστηκαν τα βιβλία «Ανέκδοτα διηγήματα και ποιήματα του Ηλία Βενέζη» και η Εκάτη του Κοσμά Πολίτη από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του τμήματος, Κωνσταντίνο Καλαϊτζάκη και Ειρηάνα Ρουσογιαννάκη. Τα βιβλία ανήκουν στη σειρά «Αναψηλαφήσεις» από τις εκδόσεις Σοκόλη και εκδόθηκαν υπό την καθοδήγηση της Αγγέλας Καστρινάκη, καθηγήτριας Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, ενώ η ημερίδα ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του σπουδαίου φιλολόγου και λογοτέχνη Αλέξη Πολίτη, ο οποίος έφυγε πρόσφατα από τη ζωή. Ο Αλέξης Πολίτης είχε ενεργό ρόλο τόσο στην εκπόνηση της συγγραφής των βιβλίων, όσο και στην έκδοσή τους, καθότι αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους δασκάλους και καθοδηγητές των νέων και των φοιτητών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Στο δεύτερο κομμάτι της εκδήλωσης παρουσιάστηκε επίσης το βιβλίο Διαδρομές της σκέψης του Κ. Θ. Δημαρά από τον Γιάννη Δημητρακάκη, αναπληρωτή καθηγητή, ο οποίος συζήτησε με τους συναδέλφους του Δημήτρη Πολυχρονάκη και Αγγέλα Γιώτη για τον μεγάλο ιστορικό της λογοτεχνίας Κ. Θ. Δημαρά. Η εκδήλωση διεξήχθη σε συγκινησιακό φορτισμένο κλίμα, στη μνήμη του Αλέξη Πολίτη, ο οποίος μάλιστα ήταν προγραμματισμένο να παρευρεθεί σε αυτήν.
Ο δήμαρχος Ρεθύμνης, Γιώργος Μαρινάκης συμμετείχε στην εκδήλωση και στον χαιρετισμό του μεταξύ άλλων ανέφερε: «Είμαστε συγκινημένοι που αυτή η εξαιρετική εκδήλωση είναι αφιερωμένη σε ένα μεγάλο δάσκαλο, ο οποίος νομίζω ότι ήταν και θα είναι υπερήφανος από εκεί που είναι, γιατί τα παιδιά μας, οι φοιτητές μας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης προοδεύουν, αναπαράγουν και διασώζουν κείμενα, τα οποία έχουν χαθεί μέσα στον χρόνο και αποδεικνύεται για ακόμα μία φορά ότι η προσέγγιση των δασκάλων με τους φοιτητές τους, μόνο καλούς καρπούς έχουν ως προϊόν. Δεν είναι πολλοί εκείνοι οι άνθρωποι που έμειναν επί δεκαετίες σταθεροί και στήριξαν το Πανεπιστήμιο και αυτοί είναι και ο Αλέξης, αλλά και η Αγγέλα, οι οποίοι πραγματικά έχουν σφραγίσει με την παρουσία τους, την ιστορία αυτού του Πανεπιστημίου».
Χαιρετισμό απέστειλε η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνης, Μαρία Λιονή, τον οποίο ανέγνωσε η Αναστασία Νάτσινα, πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας και αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και στον οποίο μεταξύ άλλων ανέφερε: «Η εκδήλωση είναι μία πρωτοβουλία με ουσιαστικό πνευματικό και πολιτιστικό αποτύπωμα για τον τόπο μας, αφιερωμένη στη μνήμη του Αλέξη Πολίτη. Νιώθω την ανάγκη να εκφράσω τη στήριξή μου, σε κάθε δράση που προάγει τη γνώση, τη μελέτη της λογοτεχνίας και την ιστορική αναψηλάφηση του βιβλίου ως μέσου πολιτιστικής μνήμης και δημιουργίας. Η απουσία σήμερα του κορυφαίου φιλολόγου και μελετητή της νεοελληνικής λογοτεχνίας Αλέξη Πολίτη, λόγω του πρόσφατου θανάτου σκιάζει την εκδήλωση, αλλά μας υπενθυμίζει και το βάθος της συνεισφοράς του στα ελληνικά γράμματα. Ο Αλέξης Πολίτης υπήρξε φάρος για την ελληνική φιλολογική έρευνα, με έργο πολυσχιδές, βιοηθικό και πάντοτε ειλικρινές. Η σκέψη του, τα κείμενά του και η παρουσία του στις ακαδημαϊκές αίθουσες θα συνεχίσουν να εμπνέουν».
Οι φοιτητές εξέδωσαν παλαιότερα κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας, υπό την καθοδήγηση της κ. Καστρινάκη, η οποία μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε: «Το πρώτο κείμενο είναι η Εκάτη του Κοσμά Πολίτη, η πρώτη της έκδοση, πολύ σπάνια και τώρα μπορεί να βρίσκεται στα χέρια του καθενός, χάρη στην εργασία της Ειρηάνας Ρουσογιαννάκη και το δεύτερο είναι τα πρωτόλεια κείμενα του Ηλία Βενέζη, που τον ξέρουμε από «το νούμερο 31328» και την καταγραφή της εμπειρίας στα τάγματα της Ανατολής, όταν πιάστηκε αιχμάλωτος το 1922. Το δεύτερο βιβλίο ακολουθείται από μία πολύ μεγάλη μελέτη, πλούσια και πολύ ενδιαφέρουσα, του Κωνσταντίνου Καλαϊτζάκη, ο οποίος ουσιαστικά βρήκε τα κείμενα, τα εντόπισε σε περιοδικά και τα εξέδωσε, με τη βοήθειά μου και τη βοήθεια του Αλέξη Πολίτη, στη μνήμη του οποίου αφιερώνεται η εκδήλωση». Σχολιάζοντας τα λογοτεχνικά είδη που αναδύονται μέσα από τα βιβλία που παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση, η κ. Καστρινάκη συμπλήρωσε: «Έχουμε ένα μεγάλο μυθιστόρημα, που είναι η Εκάτη, έχουμε επίσης τα πρώτα κείμενα του Βενέζη, δηλαδή τα πρώτα κείμενα που έγραψε πριν το «Νούμερο», που είναι και πεζά και ποιητικά και τέλος ένα δοκίμιο για τον περίφημο ιστορικό της λογοτεχνίας, Κωνσταντίνο Δημαρά».
Η Αθηνά Σοκόλη, υπεύθυνη στις εκδόσεις Σοκόλη αναφέρθηκε στη συνεργασία των εκδόσεων με το μεταπτυχιακό πρόγραμμα της εκδοτικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, μέσω της οποίας επιχειρείται η ανάσυρση κειμένων από τη λήθη και η επανέκδοσή τους, προκειμένου να καταστούν προσβάσιμα στο αναγνωστικό κοινό. Η κ. Σοκόλη εκπόνησε ομιλία με θέμα «Το βιβλίο σε έναν κόσμο που αλλάζει», αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Κάναμε μία περιήγηση στο πως ξεκινήσαμε με τα ebooks, τα audiobooks, πώς φτάνουμε στο σήμερα, ποιες είναι οι αναγνωστικές τάσεις ανά τον κόσμο, ποια είναι η απειλή της τεχνητής νοημοσύνης για το βιβλίο και προς τα που πηγαίνουμε. Οι αναγνωστικές τάσεις στην Ελλάδα είναι πάνω κάτω οι ίδιες παγκοσμίως, από ό,τι φαίνεται τα ebooks έπιασαν ένα ταβάνι το 2017 και μέχρι το 2030 φαίνεται να μένουν στάσιμα. Αυτά που έχουν κατακόρυφη έκρηξη είναι τα ηχητικά βιβλία, οι αυτοεκδόσεις και βιβλία φτιαγμένα μέσω τεχνητής νοημοσύνης».
Ο Κωνσταντίνος Καλαϊτζάκης, υποψήφιος διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και γραμματέας του «Ομίλου Φίλων του Ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη» αναφέρθηκε στο βιβλίο του «Ηλίας Βενέζης: Ανέκδοτα, διηγήματα και ποιήματα του 1920-1922», σημειώνοντας στα «Ρ.Ν.»: «Στην ουσία το έργο αυτό αποτελούσε τη διπλωματική μου εργασία για να πάρω το μεταπτυχιακό μου δίπλωμα και υπό την εποπτεία με την κ. Καστρινάκη, σε συνεργασία με τις εκδόσεις Σοκόλη, οδηγηθήκαμε στην έκδοση του βιβλίου αυτού. Στις πρώτες σελίδες του βιβλίου έχουμε τα κείμενα του Βενέζη, τα οποία δεν έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα και στο υπόλοιπο μισό του βιβλίου είναι μία μελέτη που πλαισιώνουμε αυτά τα διηγήματα και ποιήματα εξηγώντας για ποιο λόγο επέλεξε να τα γράψει με αυτόν τον τρόπο ο Βενέζης, από που επηρεάστηκε και πώς. Η εκδήλωση τυγχάνει να έχει ως επίκεντρο τη λογοτεχνία του 20ου αιώνα, γιατί και οι τρεις συγγραφείς που εκδίδουν, τόσο ο Δημαράς, όσο και ο Βενέζης και ο Πολίτης είναι στον 20ο αιώνα και είναι μάλιστα η συγκυρία τέτοια, που ανήκουν και οι τρεις στη γενιά του 30». Επιπλέον, ο κ. Καλαϊτζάκης κάνοντας ειδική μνεία στον Αλέξη Πολίτη συμπλήρωσε: «Θέλω να εστιάσω περισσότερο στον άνθρωπο Αλέξη Πολίτη, ο οποίος αρχικά βοήθησε τα μέγιστα για να εκδοθεί το δικό μου βιβλίο, με βοήθησε να βελτιώσω τα κείμενα και τη μελέτη μου. Ήταν ένας άνθρωπος, ο οποίος παρά τη φήμη του ήταν πάντα δίπλα στον φοιτητή και στον νέο, ούτως ώστε να μπορέσει να ακολουθήσει αυτός τα βήματά του και να γίνει ο επόμενος μεγάλος νεοελληνιστής. Τον ευχαριστούμε πάρα πολύ και μακάρι να ήταν εδώ».
Με τη σειρά της η Ειρηάνα Ρουσογιαννάκη, απόφοιτος του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία» σχολιάζοντας την παρουσίαση του βιβλίου της για την Εκάτη του Κοσμά Πολίτη, το οποίο μάλιστα χρηματοδοτήθηκε από την Αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου ανέφερε: «Η Εκάτη είναι ένα πολύ σημαντικό βιβλίο γιατί σε αυτό αποτυπώνονται τα ρεύματα του Μεσοπολέμου, λογοτεχνικά και αισθητικά, ιδεολογικά, πολιτικά και γενικότερα η φροντίδα του ανθρώπου για τη σχέση του με τον εαυτό του και με τον άλλον. Σε αντίθεση με την έκδοση, που λόγω περιορισμένου χώρου μίλησα μόνο για τον φεμινισμό και τον κομμουνισμό, στην παρουσίαση μου δόθηκε η δυνατότητα να μιλήσω για τη γυναικεία μορφή στο βιβλίο του Κοσμά Πολίτη». Παράλληλα, η κ. Ρουσογιαννάκη μιλώντας για τον Αλέξη Πολίτη ανέφερε: «Ο Αλέξης Πολίτης ήταν ο πρώτος που οδήγησε στον μαγικό χώρο των εκδόσεων, πριν εργαστώ με την κ. Καστρινάκη, η οποία με καθοδήγησε πλέον επιστημονικά σε μία δική μου έκδοση. Τον σκέφτομαι με αγάπη και ευγνωμοσύνη». Ο κ. Δημητρακάκης τέλος ανέφερε στα «Ρ.Ν.»: «Το βιβλίο Διαδρομές στις σκέψεις του Κωνσταντίνου Δημαρά είναι μία συναγωγή μελετών για τον ιστορικό της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, μία πολύ σημαντική μορφή των γραμμάτων μας. Εγώ μελετώ τα χρόνια της πνευματικής του συγκρότησης στον Μεσοπόλεμο, στα χρόνια 1927-1940 και εξετάζω τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώθηκε μέσα στις συνθήκες τις πνευματικές του Μεσοπολέμου».
