Toυ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΤΣΟΒΙΛΗ*
Εισαγωγή
Η ζωγραφική με καλειδοσκόπιο, είναι μια μορφή τέχνης εμπνευσμένη από τις παραδοσιακές εγκαταστάσεις καλειδοσκοπίων. Σε αυτό το είδος ζωγραφικής, οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν μια ποικιλία από πολύχρωμα υλικά, λεπτομερή μοτίβα, κυκλικά γεωμετρικά σχήματα και έντονες χρωματικές αντιθέσεις για να δημιουργήσουν συναρπαστικές εικόνες και εφέ. Θα μπορούσαμε άραγε, να φανταστούμε ένα εκπαιδευτικό ρομποτικό σύστημα το οποίο θα δημιουργούσε τέτοια μοτίβα σε χαρτί και θα μας έδινε σαν αποτέλεσμα έναν χαοτικό ή μη, καλειδοσκοπικό πίνακα;
Η Εκπαιδευτική Ρομποτική είναι ένα καινοτόμο διδακτικό εργαλείο, το οποίο μετατρέπει την αίθουσα διδασκαλίας σε δυναμικό χώρο μάθησης. Αρκετές έρευνες στο πεδίο αυτό, αναφέρουν ότι οι δραστηριότητες εκπαιδευτικής ρομποτικής προωθούν την ανάπτυξη δεξιοτήτων στους μαθητές και μπορούν να οδηγήσουν σε υψηλού επιπέδου μαθησιακά αποτελέσματα. Η εκπαιδευτική ρομποτική θεωρείται μια διαθεματική δραστηριότητα, η οποία βασίζεται κυρίως στην επιστήμη, τα μαθηματικά, την πληροφορική και την τεχνολογία και προσφέρει σημαντικά οφέλη σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Προκειμένου να εμπλέξουμε τους μαθητές σε δραστηριότητες σχεδίασης και κατασκευής πραγματικών αντικειμένων, δηλαδή ρομποτικών κατασκευών που έχουν νόημα για τους ίδιους και τους γύρω τους, θα πρέπει να επινοήσουμε δραστηριότητες που θα προτρέπουν τους μαθητές να κατασκευάσουν αλλά συγχρόνως να τους ενθαρρύνουμε και να τους υποστηρίξουμε κατάλληλα ώστε να πειραματιστούν και να διερευνήσουν ιδέες που διέπουν τις κατασκευές τους.
Το ρομποτικό καλειδοσκόπιο
Στα πλαίσια του Ομίλου Αριστείας, Δημιουργικότητας και Καινοτομίας Πληροφορικής, που υλοποιούν οι εκπαιδευτικοί Άννα Πατεράκη και Θεόδωρος Τσοβίλης στο Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο, θέσαμε τον προβληματισμό, «Πώς θα ήταν αν δημιουργούσαμε ένα αυτόνομο ρομπότ που θα ζωγραφίζει με τυχαίο τρόπο καλειδοσκοπικά σχέδια στο χαρτί; Αν δημιουργούσαμε κάτι τέτοιο, πως θα λειτουργούσε και τι είδους σχέδια θα παρήγαγε;». Έτσι μαζί με τις υπόλοιπες επιστήμες, εμπλέξαμε και τα Εικαστικά στον όμιλό μας. Με οδηγό το βιβλίο της STEM Education, «Nezha Inventor’s Kit for Microbit» και εργαλεία τα ΚΙΤ Ρομποτικής Nezha STEM Education for Microbit, τα οποία έλαβε σαν δωρεά το σχολείο μας από τη συμμετοχή του στο Πρόγραμμα «1821 – Μικρή Επανάσταση στην εκπαίδευση: Αναδεικνύουμε τις ψηφιακές δεξιότητες των Ελλήνων του Αύριο…» και το εργαστήριο Πληροφορικής του Πειραματικού Γυμνασίου, οι μαθητές που συμμετέχουν στον Όμιλο Πληροφορικής κλήθηκαν να σχεδιάσουν, να κατασκευάσουν και να προγραμματίσουν αυτόνομα ρομπότ που θα δημιουργούν καλειδοσκοπικά σχέδια με τη βοήθεια ενός μαρκαδόρου πάνω σε χαρτί. Για να υλοποιήσουν τις δραστηριότητες αυτές, οι μαθητές χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους καθώς και τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και την εφευρετικότητα που διαθέτουν. Ο έλεγχος και η επανασχεδίαση χρειάστηκε να γίνει αρκετές φορές μέχρι οι μαθητές να είναι ικανοποιημένοι από τη μορφή και την ποιότητα των έργων που δημιουργούσαν τα ρομπότ τους. Το τελικό αποτέλεσμα τους άφησε όλους ικανοποιημένους, ενώ τα οφέλη μιας τέτοιας εκπαιδευτικής δραστηριότητας είναι πολλαπλά.
Τα ρομπότ που δημιούργησαν οι μαθητές, ζωγράφισαν, έπεσαν, σηκώθηκαν, βγήκαν εκτός πορείας, έκαναν μη αναμενόμενες κινήσεις και οι μαθητές ήταν συνεχώς εκεί, παρατηρούσαν, χαίρονταν, απογοητεύονταν, επανασχεδίαζαν και προγραμμάτιζαν ξανά, δοκίμαζαν και εξήγαγαν συμπεράσματα. Τα έργα που δημιούργησαν τα ρομπότ συλλέχθηκαν και φυλάχτηκαν στο εργαστήριο πληροφορικής, και βρίσκονται εκεί ως τρόπαια των γνώσεων και των εμπειριών που οι μαθητές κατέκτησαν.
Συμπεράσματα
Ο βασικός στόχος της δημιουργίας του Ομίλου Αριστείας, Δημιουργικότητας και Καινοτομίας Πληροφορική στο Πειραματικό Γυμνάσιο Π.Κ. Ρεθύμνου, ήταν να δημιουργηθεί μια μικρή κοινότητα μάθησης, που θα αποτελείται από μαθητές και εκπαιδευτικούς οι οποίοι θα ασχοληθούν εθελοντικά, με κέφι και όρεξη, με μοντέρνα και καινοτόμα θέματα πληροφορικής, προγραμματισμού και ρομποτικής. Μέσα από δράσεις όπως αυτή που παρουσιάστηκε πιο πάνω, επιτυγχάνεται πλήρως και ο στόχος αυτός και οι επιμέρους στόχοι που τέθηκαν κατά τη διάρκεια του Ομίλου Πληροφορικής. Οι μαθητές ενεπλάκησαν ενεργά, χρησιμοποίησαν τις γνώσεις και τις εμπειρίες του από πολλά πεδία, χρησιμοποίησαν τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και τα ταλέντα τους, και έτσι απέκτησαν νέες εμπειρίες, κατέκτησαν γνώσεις και ανέπτυξαν δεξιότητες και μεταγνώση επάνω στα πεδία με τα οποία ασχολήθηκαν.
Ευχαριστίες
Ευχαριστούμε πολύ όλους τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και εργάστηκαν στη συγκεκριμένη εργασία στα πλαίσια του Ομίλου Αριστείας, Δημιουργικότητας και Καινοτομίας Πληροφορικής στο Πειραματικό Γυμνάσιο Π.Κ. Ρεθύμνου, τους γονείς των μαθητών που μας εμπιστεύθηκαν, τη STEM Education και τη διεύθυνση του Πειραματικού Γυμνασίου Ρεθύμνου για τα μέσα που μας παρείχαν.
* Ο Θεόδωρος Τσοβίλης είναι εκπαιδευτικός Πληροφορικής MSc
