Ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ανάμεσα στα πολλά αλλοπρόσαλλα που λέει κάθε φορά που εμφανίζεται κάπου και κάνει δηλώσεις, έχει σταθερά κάποιες αγαπημένες λέξεις για όλες τις χρήσεις. Για παράδειγμα πάντα θα μιλήσει για «συγκάλυψη» ή θα ζητήσει μια «παραίτηση». Η αγαπημένη του όμως λέξη είναι η «ενσυναίσθηση». Επαναλαμβάνει διαρκώς ότι ο πρωθυπουργός στερείται «ενσυναίσθησης».
«Ενσυναίσθηση είναι η συναισθηματική ταύτιση με ένα άλλο άτομο. Η αναγνώριση και η κατανόηση της θέσης, του συναισθήματος, των σκέψεων ή της κατάστασης κάποιου άλλου. Ένα άτομο που χρησιμοποιεί την ενσυναίσθηση μπορεί να αναγνωρίσει, να αντιληφθεί και να αισθανθεί αυτό που αισθάνεται ένα άλλο άτομο» (scienceillustrated, 2010). Με απλά λόγια ο κ. Κασσελάκης μας λέει ότι αυτός, σε αντίθεση με τον ανάλγητο Πρωθυπουργό, κατέχει το πλεονέκτημα της συναισθηματικής κατανόησης. Του πως αισθανόμαστε όλοι εμείς οι απλοί πολίτες. Κι ακριβώς επειδή μας συναισθάνεται και μας καταλαβαίνει είναι ο μόνος που μπορεί να μας λύσει όλα τα προβλήματα.
Αυτή η εμμονή σε αυτό τον (τουλάχιστον) παιδαριώδες δημόσιο λόγο έχει δύο διαστάσεις: πρώτον αποτελεί μια λεκτική προσθήκη στην κλασική λαϊκιστική ρητορική που χρησιμοποιούν όλα τα λαϊκιστικά κόμματα σε όλο τον κόσμο. Οι ανάλγητοι ελιτιστές που καταδυναστεύουν (και δεν συναισθάνονται) τον λαό έναντι των γνήσιων εκφραστών του λαού που (επειδή έχουν ενσυναίσθηση) τον νιώθουν.
Η άλλη διάσταση σχετίζεται με την παντελής απουσία ορθολογικού πολιτικού λόγου και πειστικών εναλλακτικών. Δεν έχει σημασία αν τάζεις πράγματα εκτός πραγματικότητας, ούτε είναι απαραίτητο να έχεις ρεαλιστικές λύσεις, κοστολογημένες προτάσεις κι άλλα τέτοια τεχνοκρατικά που χρησιμοποιούν οι ανάλγητοι ελιτιστές. Σημασία έχει «να νιώθεις τον λαό» και αυτό είναι αρκετό. Η ενσυναίσθηση θα λύσει από μόνη της όλα τα προβλήματα. Διάσταση που επίσης αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό των λαϊκιστικών κομμάτων (εύκολες λύσεις για σύνθετα προβλήματα).
Ο κ. Κασσελάκης εμφανίζεται όπου υπάρχει τραγωδία και καταστροφή. Θα βρεθεί σε πλημμύρες, πυρκαγιές, ακόμη και σε τροχαία δυστυχήματα και το μόνο που δεν λέει είναι ότι θα τα καταργήσει με ένα νόμο και ένα άρθρο. Πάντα με «ενσυναίσθηση» φυσικά. Πρόσφατα έκανε μια παρέμβαση για το πολύνεκρο τροχαίο στον Β.Ο.Α.Κ. Αφού μίλησε για δρόμο καρμανιόλα και έβαλε μέσα λίγο Τέμπη, ζήτησε «να μην υπάρξει καμία συγκάλυψη». Σαν τι συγκάλυψη να υπάρξει άραγε σε ένα από τα αμέτρητα τροχαία δυστυχήματα που γίνονται σ’ αυτόν τον καταραμένο δρόμο;
Ήρθε ο κύριος Κασσελάκης που ανακάλυψε τον Β.Ο.Α.Κ. το 2024 να μας πει ότι είναι δρόμος καρμανιόλα. Να το πει σε όλους εμάς που γράφουμε και φωνάζουμε εδώ και δεκαετίες για το αίσχος και την ντροπή να μην έχει η Κρήτη οδικό δίκτυο. Να το πει σε εμάς που κάθε φορά που βλέπουμε μια είδηση για τροχαίο στον Β.Ο.Α.Κ. αγωνιούμε μήπως πρόκειται για δικό μας άνθρωπο και αναρωτιόμαστε πότε θα έρθει η σειρά μας.
Το κακό βέβαια δεν είναι η άγνοια Κασσελάκη. Ο άνθρωπος ούτε ζούσε εδώ ούτε ασχολούνταν με την πολιτική για να έχει ευθύνη για την κατάσταση του Β.Ο.Α.Κ. Το κακό είναι η υποκρισία. Γιατί την ίδια ώρα που τα λέει αυτά, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στο νησί, τόσο στις τοπικές του κόμματος όσο και στην αυτοδιοίκηση, αρθρογραφούν κατά της νέα χάραξης του Β.Ο.Α.Κ. που θα προσφέρει επιτέλους στην Κρήτη έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο, υποστηρίζουν και υποκινούν τις δικαστικές προσφυγές που προσπαθούν να εμποδίσουν αυτό το τεράστιο έργο. Μήπως στερούνται και αυτοί «ενσυναίσθησης»;
Κάποια στιγμή πρέπει να τελειώνουμε με τις σαχλαμάρες στον πολιτικό λόγο σ’ αυτή τη χώρα. Κι αυτό αφορά τους πάντες. Δεν είναι όλα ρόδινα και άσπρα σ’ αυτή τη χώρα όπως δεν είναι και όλα μαύρα. Αν η ωραιοποίηση δεν βοηθάει μία, ο μηδενισμός δεν βοηθάει δέκα. Και τα προβλήματα δεν λύνονται με καμία ενσυναίσθηση κι άλλες τέτοιες ανοησίες. Λύνονται με ορθολογική παραγωγή πολιτικών. Με κατανόηση των προβλημάτων, συγκεκριμένη στοχοθεσία, στάθμιση εναλλακτικών, αξιοποίηση δεδομένων, επιλογή της καταλληλότερης (όχι απαραίτητα της πιο αρεστής) πολιτικής και ανατροφοδότηση των αποτελεσμάτων για τυχόν διορθώσεις. Αλλά επειδή όλα αυτά απαιτούν δουλειά, είναι ευκολότερο να καταφεύγουμε στην «ενσυναίσθηση».
ΥΓ: το παρόν άρθρο συντάχθηκε πριν από τις εσωκομματικές εξελίξεις στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.