Η Παγκόσμια ημέρα ατόμων με αναπηρία μας υπενθυμίζει την ανάγκη για ισότητα, ενσυναίσθηση και πρακτική αποδοχή της διαφορετικότητας, μέσα από την εκπαίδευση και τη συλλογική ευθύνη. Η καλλιέργεια αξιών ξεκινά από την οικογένεια και ενισχύεται σε κάθε κοινωνικό θεσμό
Η Παγκόσμια ημέρα ατόμων με αναπηρία έρχεται κάθε χρόνο όχι για να λειτουργήσει ως μία εθιμοτυπική και άνευ ουσίας αφορμή εορτασμού, αλλά ως μία υπενθύμιση για την ισότητα, τη συμπερίληψη, τον σεβασμό και την εκπαίδευση, που δεν σταματάει στα όρια του σχολείου, στην αίθουσα με τους τέσσερις τοίχους και στις σελίδες ενός βιβλίου με αναλλοίωτο στην πάροδο των ετών, περιεχόμενο. Όταν γίνεται αναφορά σε ενίσχυση των εκπαιδευτικών αναγκών, ο νους παραπέμπει λανθασμένα και κατ’ αποκλειστικότητα σε μαθητικές κοινότητες και προετοιμασία πολιτών του μέλλοντος, παραβλέποντας συχνά το γεγονός ότι η εκπαίδευση είναι μία αέναη διαδικασία, η οποία συνεχίζεται και μάλλον εντείνεται, όσο οι άνθρωποι μεγαλώνουν, αποκτούν ευθύνες και καθορίζουν καθημερινές, κοινωνικές λειτουργίες. Συχνά και ίσως όχι άδικα, λησμονείται ή αγνοείται ασυνείδητα το γεγονός ότι συμπολίτες μας ζητούν, αλλά κυρίως δικαιούνται τα αυτονόητα και ο μόνος λόγος που τα στερούνται είναι επειδή το σύνολο δεν μερίμνησε αρκετά για ένα κομμάτι του, όχι μικρό και σίγουρα όχι ασήμαντο.
Η προσβασιμότητα με συνθήκες εκπαιδευτικές, εργασιακές, ψυχαγωγικές και κυρίως υγειονομικές βρίσκεται ανάμεσα στα πάγια αιτήματα του 1ου Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Ρεθύμνου και του Μουσικού Γυμνασίου της πόλης, όπως εκφράστηκαν και επικοινωνήθηκαν χθες κατά τη διάρκεια της διαδραστικής, βιωματικής εκδήλωσης που οργανώθηκε στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη. Μέσα από μουσικοχορευτικές δράσεις, το εκπαιδευτικό εργαστήριο έστειλε εκ νέου τα μηνύματα της ισότητας, της ενσυναίσθησης και της αλληλεγγύης, υπερβαίνοντας τη διαφορετικότητα.
«Να σκεφτούμε την ισότητα πρακτικά και όχι θεωρητικά»
Οι ατομικές διεργασίες στις οποίες προβαίνει ο καθένας μας, βασισμένες στην προσπάθεια για καλλιέργεια και αυτοβελτίωση αποτελούν τη βάση της αντιμετώπισης και της διαχείρισης της διαφορετικότητας, με όρους σεβασμού, όπως ανέφερε στα «Ρ.Ν.», η Αναστασία Παστουρματζή, διευθύντρια του 1ου Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Ρεθύμνου: «Εμείς βλέπουμε την παγκόσμια ημέρα ατόμων για αναπηρία, ως ένα καμπανάκι. Θέλουμε να υπενθυμίσουμε στους πολίτες ότι είναι καλό να αρχίσουμε να βλέπουμε ο ένας τον άλλον, με περισσότερη συμπάθεια και ενσυναίσθηση και επίσης να σκεφτούμε την ισότητα σε πρακτική και όχι μόνο θεωρητική βάση, δηλαδή να οδηγηθούμε στην αποδοχή. Η αληθινή σύζευξη των ανθρώπων, είτε ονομάζονται άτομα με ειδικές ανάγκες, είτε άτομα με τυπικές ανάγκες, επειδή υπάρχει έτσι και αλλιώς μία ευρεία προβληματική προσέγγιση μεταξύ των ανθρώπων, που δεν αφορά μόνο την ανισότητα, σχετίζεται με την εσωτερική καλλιέργεια του κάθε ανθρώπου. Αν ο καθένας ατομικά μπορέσει, με τα όπλα που θεωρεί κατάλληλα, πεποιθήσεις επιστημονικές, θρησκευτικές ή και ανθρωπιστικές να καλλιεργήσει στον μικρόκοσμό του, στον πυρήνα της οικογένειάς του για παράδειγμα, να βλέπει τα διαφορετικά άτομα, με τους διαφορετικούς ρόλους, με τον ίδιο σεβασμό, τότε η κοινωνία θα γίνει καλύτερη».
Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία δεν θεσπίστηκε για να κερδίσει τις εντυπώσεις, ούτε για να ανακυκλώσει επαναλαμβανόμενα μηνύματα και να αναπαράγει εκκλήσεις βοήθειας. Αντίθετα, αποτελεί μία υπενθύμιση ότι ο σεβασμός δεν είναι κοινώς αποδεκτός από όλους, όπως σημείωσε η κ. Παστουρματζή: «Όπως μας έχει αποδείξει τα τελευταία χρόνια και η κατάσταση με τα περιστατικά έμφυλης βίας, ο σεβασμός δεν είναι αυτονόητος και εκεί δεν πρόκειται για άτομα με αναπηρία, απλά είναι άτομα με διαφορετικά φύλλα. Αν ο καθένας επιδιώκει μία καλλιέργεια και κυρίως στον πυρήνα της δικής του ζωής, μπορούμε να ονειρευτούμε και κάτι ευρύτερο, ειδάλλως οι υπενθυμίσεις που γίνονται από τους φορείς προς την κοινωνία, κινδυνεύουν να γίνουν απλά χριστουγεννιάτικα καμπανάκια, που μόλις σβήσουν τα φώτα ξεχνάμε τους ήχους τους. Ο προβληματισμός που υπάρχει είναι ότι οι παγκόσμιες ημέρες μπορεί να καταντήσουν να έχουν φολκλορικό, εθιμοτυπικό χαρακτήρα, λίγο για το φαίνεσθαι και το θεαθήναι».
«Η οικογένεια είναι ο πυρήνας, και μετά το σχολείο έρχεται να συμπληρώσει λίγα πράγματα»
Η κ. Παστουρματζή τόνισε την προτεραιότητα που πρέπει να δοθεί στην εκπαίδευση των γονιών: «Σύμφωνα με την επιστήμη της ψυχολογίας, στα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής του ανθρώπου εγκαθιδρύεται η προσωπικότητά του, η οποία χρωματίζεται και στη συνέχεια, αλλά εκεί μπαίνουν τα θεμέλια, η εκπαίδευση πρέπει να γίνει πρωτίστως προς τους ενήλικες και τους γονείς, οι οποίοι θα φέρουν στον κόσμο παιδιά. Θα είναι ενδεχομένως καλό, μέσα από σχολές γονέων, να αναδειχθούν απαραίτητες εκπαιδευτικές πτυχές για τη διαχείριση των ατόμων με ειδικές ανάγκες και δεξιότητες».
Η οικογένεια είναι η αφετηρία και η μεγαλύτερη επιρροή για τον καθορισμό της συμπεριφοράς ενός ανθρώπου, με αποτέλεσμα να αποτελεί και την πρώτη εκπαιδευτική βαθμίδα για τον άνθρωπο, υιοθετώντας πρότυπα και αποτυπώνοντας υγιή συμπεριφορικά μοτίβα. Η κ. Παστουρματζή σημείωσε: «Όπως για κάθε επάγγελμα χρειάζεται μία προετοιμασία, μία εκπαίδευση για να ανταπεξέλθεις, έτσι ισχύει και με τη γονεϊκότητα, αλλά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, γιατί ουσιαστικά βάζεις τον σπόρο για την επόμενη κοινωνία. Όλα ξεκινάνε από την οικογένεια, το σχολείο έρχεται να συμπληρώσει και μπορεί να το κάνει πολύ καλά, όταν και οι εκπαιδευτικοί είναι επίσης εκπαιδευμένοι. Η ενσυναίσθηση, η κατανόηση των ανθρώπων, η αποδοχή, η μη ρατσιστική αντίληψη δεν είναι πράγματα που στα μαθαίνουν εγκυκλοπαιδικά, αλλά είναι κάτι που στο μαθαίνει κατά κύριο λόγο ο πατέρας σου και η μητέρα σου. Να μη βλέπεις ένα διαφορετικό παιδάκι στο δρόμο και να δείχνεις με το δάχτυλο και να γελάς. Ο εκπαιδευτικός επίσης δεν πρέπει να νιώθει αμηχανία και απόσταση απέναντι σε αυτά τα παιδιά, αλλιώς δεν μπορεί να περάσει και τα κατάλληλα μηνύματα που χρειάζεται».
Η ποιότητα της σημερινής εκπαίδευσης αρκείται στη χορήγηση εργαλείων για επαγγελματική κατάρτιση, αγνοώντας το ανθρωπιστικό παραγοντικό πλαίσιο, μέσα από το οποίο προκύπτουν άνθρωποι, ικανοί να στελεχώσουν μία κοινωνία σε όλες της, τις βαθμίδες και όχι άκριτους επιστήμονες. Η κ. Παστουρματζή σχολίασε: «Η οικογένεια είναι ο πυρήνας, δημιουργώντας παιδιά που μπορούν να συμπεριφέρονται με ανοιχτά μυαλά και ανοικτή ψυχή και μετά το σχολείο έρχεται να συμπληρώσει με τους εκπαιδευτικούς λίγα πράγματα. Το σχολείο έχει μία αγοραία κατεύθυνση σήμερα, ετοιμάζει επιστήμονες και όχι ανθρώπους. Δεν είναι παιδεία, αλλά εκπαίδευση. Όταν γίνονται συζητήσεις και μιλάνε για το ρόλο της εκπαίδευσης, δεν βλέπουν τη βασική γραμμή της εκπαίδευσης, η οποία είναι πραγματικά προσανατολισμένη προς την επαγγελματική κατάρτιση κάποιου και όχι προς την παίδευση του ανθρώπου ως οντότητα».
«Τα μεγάλα λόγια περισσεύουν και οι μεγάλες πράξεις είναι ανύπαρκτες»
Η εκπαίδευση μπορεί να αποτελεί τη βάση, αλλά η νομική θωράκιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία είναι επίσης ένα ζήτημα, που δεν θα έπρεπε να παραβλέπεται, όπως ανέφερε η κ. Παστουρματζή: «Θα έπρεπε να γίνει μία νομικά αυτοματοποιημένη διαδικασία. Ένας άνθρωπος ο οποίος δεν σέβεται τη θέση πάρκινγκ ενός αναπήρου και πάει και παρκάρει, γιατί έχει μία δουλειά πέντε λεπτά, στη δική μου αντίληψη έχει έναν υπερφίαλο εγωισμό και φιλοτομαρισμό και θα είναι σε θέση να καταπατήσει τα δικαιώματα οποιουδήποτε άλλου συμπολίτη του. Νομικά θα είναι καλό να υπάρχει μία αυστηρότητα και όχι μία χαλαρότητα, γιατί όλα αυτά είναι μία μικρή ένδειξη του πόσο μεγάλο κακό μπορεί να κάνει κάποιος που σκέφτεται μόνο τον εαυτό του, σε μία κοινωνία άκρως ατομικιστική, όπου τα μεγάλα λόγια περισσεύουν και οι μεγάλες πράξεις είναι ανύπαρκτες».
Τέλος, η κ. Παστουρματζή θέλησε να ευχαριστήσει όλους τους συμμετέχοντες και τους ανθρώπους που συνέβαλαν στην οργάνωση της χθεσινής δράσης: «Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον διευθυντή του Μουσικού Σχολείου, κ. Ραφτάκη, τον πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων του Μουσικού Σχολείου Πατέρα Κωνσταντίνου Χανιωτάκη και το σύνολο των γονέων των παιδιών, που με χαρά δέχτηκαν τα παιδιά τους να βρίσκονται σε αυτό το πολύ ωραίο συμπεριληπτικό δρώμενο».
