Εντυπωσίασε με τη σεμνότητά του ο συγγραφέας κ. Χαρ. Αποστολάκης
Όταν για πρώτη φορά ζητήσαμε από τον καθηγητή κ. Χαράλαμπο Αποστολάκη, όταν ακόμα υπηρετούσε στη Β/θμια Εκπαίδευση του νομού μας, να μας μιλήσει για τη συμμετοχή του στην επιχείρηση «Νίκη» μια κορυφαία στιγμή για την Ελλάδα (21-22 Ιουλίου 1974), μας έκανε την μεγάλη τιμή να καταθέσει τις απόψεις του σε μια αναφορά που στάθηκε πολύτιμη για το δημοσιογραφικό μας έργο, κάθε φορά που θα αναφερόμαστε στην επέτειο της εισβολής του Αττίλα.
Κι όσο περνούσαν τα χρόνια και νεότερα στοιχεία αποκάλυπταν τα γεγονότα εκείνης της περιόδου στην Κύπρο, είχαμε πάντα μέτρο σύγκρισης αυτές τις σημειώσεις του κ. Αποστολάκη, που άντεχαν σε κάθε ενδελεχή έλεγχο, χάρις στην ακρίβεια των στοιχείων που περιείχε εκείνη η ιδιόγραφη εργασία του.
Μέχρι που πείστηκε ο συγγραφέας να προχωρήσει στην έκδοση βιβλίου, γύρω από αυτά τα γεγονότα που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «ΛΕΙΜΩΝ», και έτυχε θερμής υποδοχής από το αναγνωστικό κοινό.
Αυτό διαπιστώθηκε το βράδυ της Παρασκευής που παρουσιάστηκε το βιβλίο αυτό, με τίτλο «Επιχείρηση Νίκη» -Αποστολή Καταδρομέων της Α΄ Μοίρας Καταδρομών, στην Κύπρο το 1974, στο Σπίτι του Πολιτισμού με την οργανωτική φροντίδα του Συνδέσμου Εφέδρων Αξιωματικών.
Πριν ακόμα αρχίσει η εκδήλωση επικρατούσε το αδιαχώρητο στην αίθουσα κάτι που σπάνια πια παρατηρείται σε παρόμοιες εκδηλώσεις. Και κάτι ακόμα αξιοσημείωτο. Επικρατούσε στην ατμόσφαιρα μια αίσθηση αλλιώτικη, όπως συμβαίνει σε κάθε συναπάντημα μνήμης που σμίγουν οι ενδιαφερόμενοι και μοιράζονται τις αναμνήσεις τους. Διακρίναμε ένα πατριωτικό παλμό, μια μέθεξη του κοινού που με τη στάση του στο τρίωρο που κράτησε η εκδήλωση έδειχνε πως δεν ήταν η κοινωνική υποχρέωση που τους έφερε στην αίθουσα, αλλά η ανάγκη να μνημονεύσουν κι αυτοί στιγμές από τη νεότερη τραγωδία του μαρτυρικού νησιού.
Εκλεκτές παρουσίες
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση ο γενικός γραμματέας του Συνδέσμου κ. Ιωάννης Αποστολάκης, αναφέρθηκε στις εκλεκτές παρουσίες που τιμούσαν την εκδήλωση όπως ο παν. Άνθιμος εκπροσωπώντας τον απουσιάζοντα Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. κ. Πρόδρομο, ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Γιάννης Κεφαλογιάννης, ο πρώην υπουργός κ. Νίκος Σηφουνάκης, ο εντεταλμένος περιφερειακός σύμβουλος κ. Μιχάλης Σαρρής, ο δήμαρχος Ρεθύμνου κ. Γιώργος Μαρινάκης, ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού του δήμου κ. Μάνος Τσάκωνας, η εκπρόσωπος της μείζονος μειοψηφίας του δημοτικού συμβουλίου κ. Ρένα Κουτσαλεδάκη, Διοικητές μονάδων με επικεφαλής τον διοικητή της 5ης Μεραρχίας Κρητών, πρόεδροι εφεδροπολεμιστικών οργανώσεων και από την άλλη Κρήτη, πρόεδροι πολιτιστικών συλλόγων της πόλης. Και κλείνοντας το καλωσόρισμά του έδωσε το στίγμα της βραδιάς μέσα από την ποίηση του εφέδρου γνωστού δικηγόρου και λογοτέχνη κ. Κωστή Καλλέργη που έγραψε:
«Τη Κύπρο έχω στη καρδιά, μα ο καημός με τρώει,
γιατί από την Αμμόχωστο, γροικώ το μοιρολόι.
Για να αγαπάς τη Κύπρο μας, θες και καρδιά ν´αντέχει,
για να χωρεί τα βάσανα και τους καημούς πού έχει.
Στο πληγωμένο σώμα της, παίζονται τα παιγνίδια,
γιαυτό και η κατάσταση, μένει ακόμη ίδια.
Η Κύπρος κείτεται μακριά μα είναι πάντα Ελλάδα,
κι αστράφτει κι ακτινοβολεί σαν αναμμένη δάδα.
Μέσα μου πάντα μια πληγή, Ορθάνοιχτη θα μένει,
όσο η Κύπρος βρίσκεται, στα δύο χωρισμένη.
Μισός Αιώνας, κι η καρδιά της Κύπρου ακόμα κλαίει
και για τα Κατεχόμενα μέσα στο δάκρυ πλέει.
Ψηφίσματα τού ΟΗΕ; Μηδέν εις το πηλίκον,
αφού υπερτερούσανε Κραυγές των Γκρίζων Λύκων».
Κι ενώ το ακροατήριο χειροκροτούσε παρατεταμένα ο κ. Αποστολάκης κάλεσε τον συντονιστή δρα Σπύρο Δημητρίου να πάρει τον λόγο. Κι εκείνος μετά από μια θερμή προσλαλιά από πλευράς Κύπρου κάλεσε για χαιρετισμό τον υφυπουργό κ. Κεφαλογιάννη, τον δήμαρχο Ρεθύμνου κ. Μαρινάκη και τον εντεταλμένο αντιπεριφερειάρχη κ. Μιχάλη Σαρρή που εκπροσώπησε επάξια την Περιφέρεια λόγω απουσίας της κας Μαρίας Λιονή για θέματα του νομού εκτός Κρήτης.
Ακολούθησε χαιρετισμός από τον εκδότη κ. Γ. Φραγκούδη, που με ιδιαίτερη συγκίνηση αναφέρθηκε στην έκδοση και έφθασε η σειρά του Στρατηγού – Επίτιμου Αρχηγού ΓΕΕΘΑ κ. Μανούσου Παραγιουδάκη που για μια ακόμα φορά καθήλωσε το ακροατήριό του.
Η παρουσίαση που έκανε στο βιβλίο του κ. Χ. Αποστολάκη ήταν μια ανάλυση από έναν καθ’ ύλην αρμόδιο αφού έζησε εκ του σύνεγγυς στη δική του μονάδα τα γεγονότα εκείνου του Ιουλίου, έναν έμπειρο σχολιαστή στρατιωτικών θεμάτων, έναν βαθύ γνώστη της Ιστορίας, έναν φλογερό πατριώτη, έναν αντικειμενικό πάντα σκεπτόμενο άνθρωπο.
Βήμα-βήμα ο κ. Παραγιουδάκης ανέλυσε, επιβεβαίωσε και επεσήμανε τα γεγονότα που αναφέρονταν στο βιβλίο. Κι ενώ το θέμα δεν ήταν τόσο προσιτό για όλο το ακροατήριο, εν τούτοις ο Επίτιμος Αρχηγός μετέβαλε την παρουσίαση σε μυσταγωγία με το κοινό να παρακολουθεί απνευστί και να σχηματίζει εικόνες στο άκουσμα των κορυφαίων στιγμών.
Να σημειώσουμε για τους νεότερους αναγνώστες μας ότι Επιχείρηση Νίκη είναι η κωδική ονομασία που δόθηκε σε μυστική στρατιωτική αποστολή της Ελλάδος την 21η προς 22η Ιουλίου 1974 προς την Κύπρο με σκοπό την αερομεταφορά καταδρομέων στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Η αποστολή ήταν μερικώς επιτυχής και χαρακτηρίσθηκε από τον διεθνή τύπο ως «αποστολή αυτοκτονίας».
Όλα ξεκίνησαν μετά την έναρξη της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974, η άμυνα της Κύπρου ήταν σε δύσκολη θέση, όσες κινήσεις έγιναν για την απόκρουση των τουρκικών δυνάμεων εισβολής από ένοπλα τμήματα της ελληνοκυπριακής πλευράς, είχαν αρνητική εξέλιξη. Η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα παρουσίαζε σημάδια διάλυσης στη στρατιωτική ηγεσία και ήδη είχε χαθεί πολύτιμος χρόνος. Παρ’ όλα αυτά, οι στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς Κύπρου είχαν περιορίσει τα αρχικά σχέδια του Τουρκικού στρατού.
Την 21η Ιουλίου του 1974, αποφασίσθηκε στρατιωτική επιχείρηση ενίσχυσης της άμυνας του αεροδρομίου της Λευκωσίας με την κωδική ονομασία «Νίκη». Το σχέδιο της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά και απόβαση καταδρομέων με αεροσκάφη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η προετοιμασία έγινε στην αεροπορική βάση της Σούδας.
Η αφήγηση του κ. Παραγιουδάκη ανέδειξε το μεγαλείο της ψυχής εκείνων των νέων της εποχής που χωρίς ικανή καθοδήγηση, χωρίς επαρκή στρατιωτική υποδομή με μόνο εφόδιο το υψηλό πατριωτικό φρόνημα μεγαλούργησαν.
Και από την όλη παρουσίαση έδωσε ακόμα ένα κίνητρο για να μελετήσουν οι πάντες αυτό το βιβλίο του κ. Χ. Αποαστολάκη που λίαν επιτυχώς ο κ. Παραγιουδάκης χαρακτήρισε εμβληματικό.
Νέα συγκίνηση περίμενε το ακροατήριο όταν έλαβε το λόγο ο αγέρωχος Πτέραρχος κ. Ευάγγελος Πετρουλάκης, ο γενναίος αξιωματικός που είχε το ψυχικό σθένος να αντιταχθεί στις άνωθεν στείρες εντολές και να δώσει υπόσταση στο καθήκον κάθε στρατιώτη να υπηρετεί την πατρίδα του όσες αντίξοοες συνθήκες κι αν αντιμετωπίσει.
Με σεμνότητα αλλά και χιούμορ ο κ. Ευάγγελος Πετρουλάκης, ανέφερε τη δική του ηρωική συμμετοχή ως πιλότος πολεμικού αεροσκάφους που παρατύπησε στις εντολές και προσγειώθηκε για να ξεφορτώσει ο ίδιος με το μοναδικό πλήρωμά του τα απαραίτητα για τη γνωστή μάχη πολεμοφόδια. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Πτέραρχος διακόπηκε πολλές φορές από τα χειροκροτήματα των πάμπολλων ακροατών. Ακολούθησε η παρουσίαση του τελευταίου ομιλητή κ. Γρίβα καθηγητή Γεωπολιτικής και Σύγχρονων Στρατιωτικών Τεχνολογιών της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, ο οποίος πολύ παραστατικά και ουσιαστικά ανέφερε τα Γεωπολιτικά ισχύοντα εκείνη την συγκυρία, αλλά και τη συνέχεια, καθώς και τα πολιτικά και στρατηγικά λάθη, που αν δεν γινόταν τότε, η κατάσταση σήμερα θα ήταν τελείως διαφορετική και χωρίς Κατοχή του 34% της Κύπρου.
Ο κ. Γρίβας στη χειμαρρώδη ομιλία του επισήμανε τα σφάλματα κάθε ηγεσίας που ενώ είχε περιθώρια να ανακόψει τις υπερφίαλες αξιώσεις των γειτόνων άφησε να αιωρείται πάντα ένας κίνδυνος που αν υπήρχε τότε η σωστή ηγεσία σήμερα θα είχαμε και την Κύπρο ακέραιη.
Η εκδήλωση έκλεισε με τον κ. Χαράλαμπο Αποστολάκη, φαινόμενο σεμνότητας και ψυχικού μεγαλείου Ο κ. Αποστολάκης αναφέρθηκε χαρακτηριστικά και ουσιαστικά χωρίς υπεκφυγές στους λόγους που τον οδήγησαν στη συγγραφή αυτού του πονήματος, χωρίς να είναι ούτε συγγραφέας, ούτε ιστορικός και καταχειροκροτήθηκε από τους συμμετέχοντες στην εκδήλωση. Τελειώνοντας η παρουσίαση, ο γ. γραμματέας του Σ.Ε.Α.Ν. Ρεθύμνου εκ μέρους του Δ.Σ. παρέδωσε τιμητική πλακέτα, στον συνάδελφο συγγραφέα του πανομολογουμένως καταπληκτικού πολυσέλιδου βιβλίου, Χαράλαμπο Ε. Αποστολάκη. Στη συνέχεια προσφέρθηκαν από το ΣΕΑΝ με χορηγία της Αντιπεριφέρειας, μια τσικουδιά και τα σχετικά εδέσματα για τελειώσει ευχάριστα η εκδήλωση.
«Μια σημαντική εκδήλωση»
Σε δηλώσεις του μετά την εκδήλωση ο υφυπουργός κ. Γιάννης Κεφαλογιάννης τόνισε μεταξύ άλλων: «Ήταν μία πολλή σημαντική εκδήλωση, καθώς ο συγγραφέας ήταν αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων και επίσης είναι ιδιαίτερο ότι 50 χρόνια μετά είναι ανοιχτή η πληγή του Κυπριακού δράματος. Τέτοιου είδους μαρτυρίες φωτίζουνε μία σειρά από πτυχές που μέχρι και σήμερα δεν έχουν έρθει στην επιφάνεια. Γι’ αυτό τον λόγο συγχαίρω τόσο τον συγγραφέα, όσο και τους φορείς της σημερινής εκδήλωσης, γιατί πραγματικά δεν μας δείχνουν μόνο το παρελθόν, αλλά αναδεικνύουν και το μέλλον. Αυτό πρέπει να ακολουθήσουμε και εμείς ως πολιτεία».
«Ιερό τάμα»
Βαθειά συγκινημένος και ο συγγραφέας κ. Χαράλαμπος Αποστολάκης δήλωσε με τη σειρά του στα «Ρ.Ν»: «Αυτό το βιβλίο είναι ένα τάμα ιερό, ένα χρέος για την επιχείρηση Νίκη, τους νεκρούς, τους τραυματίες και τους επιζήσαντες, αεροπόρους και μη, οι οποίοι σήκωσαν το μεγάλο βάρος της τιμής των ενόπλων δυνάμεων εκείνη την εποχή. Επίσης, παράλληλα ένα μεγάλο χρέος στη βασανισμένη μας Κύπρο, που για 50 χρόνια είναι όμηρος των κατοχικών στρατευμάτων και οι συνέπειες αυτής της εισβολής συνεχίζονται ακόμα και σήμερα.
Η σημασία του βιβλίου έγκειται στο ότι θέλει να αναδείξει το στρατιωτικό πλαίσιο, εντός του οποίου έγινε αυτή η επιχείρηση με πάρα πολλές δυσκολίες, τόσο στον αέρα όσο και όταν φτάσαμε εκεί. Δεχθήκαμε σφοδρά αντιαεροπορικά πυρά και από φίλιες και από εχθρικές δυνάμεις, με αποτέλεσμα να έχουμε απώλειες, ενώ περιμέναμε μία υποδοχή στρατιωτική έτσι ώστε να ανασυγκροτηθούμε. Θέλαμε να επιχειρήσουμε εναντίον των προγεφυρωμάτων που είχαν ήδη προ διημέρου σχηματίσει οι Τούρκοι και στον θύλακα Λευκωσίας Αγύρτας με τους αλεξιπτωτιστές και τους καταδρομείς.
Δεν καταφέραμε επειδή είχαμε απώλεια από το πρώτο βράδυ να επιχειρήσουμε, αλλά το καταφέραμε τη δεύτερη μέρα της άφιξής μας στο αεροδρόμιο, το οποίο προσπάθησαν να καταλάβουν οι Τούρκοι.
Εκεί τους αντιμετωπίσαμε με σθένος, μαχητική ικανότητα και αποφασιστικότητα, τέτοια, που τους προκαλέσαμε πολλές απώλειες και βρέθηκε το αεροδρόμιο υπό τον έλεγχό μας. Όμως, πολύ σύντομα οι στρατιωτικές δυνάμεις του ΟΗΕ ζήτησαν να τους το παραδώσουμε. Δεν το παραδώσαμε και επενέβησαν η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία μας η οποία μετά από ασφυκτική πίεση μας ανάγκασε ως ηγεσία να το παραδώσουμε στις στρατιωτικές δυνάμεις του ΟΗΕ και να είναι σήμερα στη λεγόμενη νεκρή ζώνη.
Ο Επίτιμος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, ο οποίος έχει κάνει το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα Ελλάδας-Κύπρου και μας τίμησε με την παρουσία του. Έχει αναγνωριστεί και από την Κύπρο και από την Ελλάδα, εκείνος ο αγώνας που δώσαμε τότε για να κρατήσουμε ελεύθερα ορισμένα εδάφη. Δεν τα καταφέραμε σε όλα γιατί ήμασταν μόνο 300 μπροστά σε 40.000 στρατό εισβολέων, που αριθμούσε 500 άρματα μάχης και ένα μεγάλο αριθμό αεροσκαφών βομβαρδιστικών…».
Κάθε λάτρης της ιστορίας χαιρετίζει αυτή τη συλλογή αναμνήσεων ενός εφέδρου ανθυπολοχαγού που χωρίς συγγραφικές φιλοδοξίες θέλησε να καταθέσει αυτούσια την ιστορική μνήμη. Και είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό.
