Εργαζόμενοι φοιτητές μιλούν για τις αυξημένες οικονομικές απαιτήσεις και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν για να ανταποκριθούν στα υψηλά έξοδα της καθημερινότητας και πως συνδυάζουν «σχολή και δουλειά»
Οι αυξημένες οικονομικές απαιτήσεις των καιρών έχουν οδηγήσει ένα μεγάλο κομμάτι της φοιτητικής κοινότητας του Πανεπιστημίου Κρήτης του Ρεθύμνου στην παράλληλη με τις σπουδές τους εργασία. Οι φοιτητές έχουν προσαρμοστεί στις νέες οικονομικές συνθήκες και θεωρούν τον συνδυασμό ακαδημαϊκών και εργασιακών υποχρεώσεων, απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωσή τους στις πόλεις που σπουδάζουν. Οι γονείς και οι οικογένειες στηρίζουν όσο μπορούν, ωστόσο τα αυξημένα ενοίκια και η ευρύτερη ακρίβεια στα τρόφιμα και το βιοτικό επίπεδο, οδηγούν τους νέους σε μία αναζήτηση βελτίωσης των συνθηκών ζωής τους. Η νέα αυτή πραγματικότητα δημιουργεί προβλήματα στις ακαδημαϊκές υποχρεώσεις των φοιτητών, οι οποίοι πολλές φορές αδυνατούν να παρακολουθήσουν μαθήματα, ή ακόμα και ολόκληρες εξεταστικές.
Η κούραση, η έλλειψη ελεύθερου χρόνου και η συγκέντρωση που απαιτείται για υψηλές αποδόσεις στο επίπεδο των πανεπιστημιακών μαθημάτων αποτελούν καθημερινό άγχος για τους φοιτητές, οι οποίοι συχνά αναγκάζονται να βάλουν σε δεύτερη μοίρα το πτυχίο τους. Φοιτητές της πόλης επιβεβαιώνουν τη φθορά που τους προκαλεί η εργασία σε καταστήματα εστίασης και εμπορικά, καθώς έχει ως αποκλειστικό στόχο τις απολαβές και όχι την επαγγελματική ανέλιξη ή την ανάπτυξη δεξιοτήτων. Οι φοιτητές παρατούν χόμπι και συνήθειες και αναλώνονται σε μία επαναλαμβανόμενη ρουτίνα που επιβραδύνει την επίτευξη των στόχων τους και τους απομακρύνει από τα ενδιαφέροντά τους.
«Υποτίθεται ότι τα φοιτητικά χρόνια είναι τα καλύτερα της ζωής σου»
Η Δήμητρα Μιχαηλίδου, φοιτήτρια Φιλολογίας στο Ρέθυμνο, κατάγεται από την Πάτρα και εργάζεται σε καφετέρια ως σερβιτόρα τα τελευταία τρία χρόνια. Μιλώντας στα «Ρ.Ν.» η Δήμητρα αναφέρεται στην οικονομική ανάγκη που την οδήγησε στο να αναζητήσει εργασία παράλληλα με το πανεπιστήμιο: «Δουλεύω από το δεύτερο έτος της σχολής μου σε καφέ, κυρίως γιατί πλέον τα έξοδα είναι πάρα πολλά. Αν σκεφτείς ότι τα ενοίκια στο Ρέθυμνο έχουν φτάσει να καλύπτουν σχεδόν μισό και ένα μηνιάτικο, αν θες να ζεις λίγο φυσιολογικά, δεν γίνεται να μην δουλεύεις. Δεν νομίζω ότι υπάρχει νέος – φοιτητής στην Ελλάδα που να μην έχει οικονομική υποστήριξη από την οικογένειά του ή έστω ένα νοίκι από κάτι περιουσιακό. Η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη διαφορετικά, υποτίθεται ότι τα φοιτητικά σου χρόνια είναι τα καλύτερα της ζωής σου. Κανείς δεν θέλει να μην μπορεί να παραγγείλει δεύτερο ποτό ή να βγει έξω να διασκεδάσει, να πάει στον ψυχολόγο ή ένα γυμναστήριο. Πολλά παιδιά βγαίνουν έξω μόνο σαββατοκύριακα και μαζεύονται κυρίως σπίτι, γιατί δεν έχουν λεφτά για να κάνουν εξόδους κάθε μέρα. Ακόμα και για τον καφέ κάνεις δεύτερες σκέψεις κάθε μέρα, όχι αυτόν που θα κάτσεις στο μαγαζί να πιες, ακόμα και αυτόν που παίρνεις στο χέρι για να πας πανεπιστήμιο».
Παράλληλα, η φοιτήτρια σημειώνει τις εκτεταμένες απαιτήσεις του συνδυασμού δουλειάς και σχολής, καθώς και τις προσαρμογές που καλείται να κάνει στο πρόγραμμά της σε περιόδους εξετάσεων: «Γενικά το να συνδυάζεις σχολή και δουλειά είναι από τα πιο απαιτητικά πράγματα που έχω κάνει και πολλές φορές έχω δεύτερες σκέψεις. Η κούραση συχνά είναι μεγάλη και προφανώς σε κρατάει πίσω από τα ακαδημαϊκά, από το πιο απλό που είναι να πας στο μάθημα, μέχρι το πιο μεγάλο που είναι να δουλέψεις μία εργασία ή μία εξεταστική. Στις εξεταστικές συνήθως μειώνω λίγο τα μεροκάματα για να προλαβαίνω να διαβάσω, αλλιώς δεν βγαίνει. Αν δίνω μάθημα πρωί, δεν μπορώ να είμαι στη δουλειά πριν ή να δουλεύω το προηγούμενο βράδυ. Όχι ότι δεν το έχω κάνει, αλλά ακόμα και αυτός είναι λόγος που με πηγαίνει πίσω. Ούτε μπορώ να διαβάσω και να αποδώσω όπως θα ήθελα, ούτε βοηθάει και σε βάθος χρόνου».
Ο Κωνσταντίνος Πιλιτσίδης, φοιτητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας εργάζεται τα τελευταία δύο χρόνια στην εστίαση και προβληματίζεται, επίσης, για τα αυξημένα έξοδα που έχει στο Ρέθυμνο καθώς και για την οικονομική επιβάρυνση της οικογένειάς του στην προσπάθεια της να τον στηρίξει. «Φτιάχνω καφέδες κάθε μέρα, ξεκίνησα να δουλεύω σεζόν από τα 18 μου και πλέον δουλεύω χειμώνα από το δεύτερο έτος της σχολής μου. Αν είμαι απόλυτα ειλικρινής, η δουλειά σε απορροφάει λίγο από όλα τα υπόλοιπα και τραβάει πίσω και την προσωπική σου ζωή και αυτή στο πανεπιστήμιο. Ωστόσο, είναι μονόδρομος, γιατί αλλιώς τα ενοίκια, το σούπερ μάρκετ και γενικά όλα τα πράγματα που πρέπει να πληρώνουμε κάθε μέρα δεν βγαίνουν. Δίνω 370 ευρώ στο ενοίκιο για το σπίτι που μένω στην παλιά πόλη και πρέπει να βάλω μέσα λογαριασμούς, τροφή για το σκύλο, ίντερνετ και μία σειρά από έξοδα. Οι γονείς μου, μου δίνουν κάποια χρήματα αλλά δεν θέλω να τους ζορίζω πάρα πολύ. Προφανώς όλοι έτσι σκέφτονται, κανείς δεν θέλει να παίρνει 500 ευρώ το μήνα και απλά να κάθεται. Αντικειμενικά, αν ασχολείσαι μόνο με το πανεπιστήμιο υπάρχει πολύς χρόνος να κάνεις πράγματα. Όταν μπαίνει και η δουλειά στο παιχνίδι, δεν υπάρχει καθόλου χρόνος να κάνεις πράγματα».
Η Ιωάννα Νικολουδάκη, δουλεύει σε κατάστημα με ρούχα και παράλληλα σπουδάζει στο Φιλοσοφικό τμήμα του Πανεπιστημίου. Οι ξέφρενοι ρυθμοί της καθημερινότητάς της και η παραμέληση της προσωπικής της ζωής προκαλούν σύγχυση στην Ιωάννα, η οποία μιλώντας στα «Ρ.Ν.» δήλωσε: «Όσα προβλήματα σου λύνει η δουλειά στο οικονομικό, σου δημιουργεί σε όλα τα άλλα. Προσωπική ζωή και υποχρεώσεις στο πανεπιστήμιο. Αν δουλεύεις πέντε μέρες τη βδομάδα και έχεις έξι μαθήματα, σκέψου πότε θα μπορέσεις να βρεις χρόνο για να κάνεις κάτι για εσένα, ή ακόμα και να διαβάσεις. Κάποιες φορές τα παίρνεις όλα σερί, φτάνει βράδυ, είσαι στο Γάλλο και συνειδητοποιείς ότι αύριο πρέπει να το ξανακάνεις από την αρχή και δεν έχεις προλάβει να κάνεις ούτε τα βασικά, να συμμαζέψεις το σπίτι σου ή να πεις μια κουβέντα με τους φίλους σου».
«Όταν μπαίνεις σε πρόγραμμα δουλειάς, αρχίζεις να προσαρμόζεις τη σχολή στη δουλειά και όχι το ανάποδο»
Η Σταυρίνα Ευαγγελινού, φοιτήτρια στη Φιλοσοφική σχολή και εργαζόμενη σε εστιατόριο-καφέ στην παλιά πόλη, αναφέρεται στις πρακτικές δυσκολίες που της έχει δημιουργήσει η δουλειά της στην ακαδημαϊκή της ζωή: «Εγώ από όταν ξεκίνησα τις σπουδές, άρχισα αμέσως να δουλεύω. Τα πρώτα δύο χρόνια μόνο το καλοκαίρι και μετά ξεκίνησα να δουλεύω και χειμώνα, από το 2020 δηλαδή. Στην αρχή δουλειά ημι-απασχόληση και σταδιακά άρχισα να δουλεύω κανονικά και πλήρη ωράρια. Εκεί άρχισα να τα χάνω με τη σχολή, σταμάτησα να πηγαίνω σε μαθήματα και άρχισε να χάνω εξεταστικές. Όταν μπαίνεις σε πρόγραμμα δουλειάς, αρχίζεις να προσαρμόζεις τη σχολή στη δουλειά και όχι το ανάποδο. Και αφήνω μαθήματα που θα ήθελα να πάρω, αλλά και παίρνω μαθήματα που υπό άλλες συνθήκες δεν θα έπαιρνα. Όταν έχω υποχρεωτικές παρουσίες, το προγραμματίζω συνήθως για να «μην πέφτει το μεροκάματο» πάνω στο σεμινάριο. Λόγω δουλειάς έχω χάσει τουλάχιστον δύο εξεταστικές όλα αυτά τα χρόνια. Κάποιες φορές μπορείς να μειώνεις τα μεροκάματα στις περιόδους των εξετάσεων, αλλά δεν είναι πάντα εύκολο. Αν για ένα μάθημα δεν είμαι σίγουρη, δεν θα πάω να το δώσω», δήλωσε.
Παράλληλα, η Δήμητρα Μιχαηλίδου σημειώνει: «Η δουλειά στην εστίαση, προφανώς γίνεται μόνο για να βγάζεις λεφτά, σου στερεί και χρόνο για να κάνεις άλλα πράγματα. Από το να μάθεις μία ξένη γλώσσα, μέχρι να προσπαθήσεις να ασχοληθείς με το αντικείμενο της σχολής σου. Γενικά, η φοιτητική ζωή σήμερα δεν έχει καμία σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Πλέον, το κομμάτι των υποχρεώσεων σε κατακλύζει και σε αναγκάζει να είσαι συνέχεια στα κόκκινα. Είτε ζεις ως φοιτητής με βασικές στερήσεις, είτε ζεις ως φοιτητής-εργαζόμενος και στερείσαι χρόνου και ενέργειας».
