Έτοιμα για δημοπράτηση είναι έργα ύδρευσης και αποχέτευσης συνολικού ύψους 47 εκ. ευρώ, που περιλαμβάνονται στον ολιστικό σχέδιο της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. που αφορά στη διαχείριση υδάτων και αστικών λυμάτων, στο οποίο έχουν υποβληθεί προτάσεις στο πρόγραμμα «Περιβάλλον και κλιματική αλλαγή» συνολικού ύψους 95 εκ. ευρώ. Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά σε επίπεδο χώρας και για το οποίο πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο δήμος Ρεθύμνης και η Δ.Ε.Υ.Α.Ρ., το σχέδιο και το όραμα των οποίων έγινε αποδεκτό από υπηρεσιακούς παράγοντες της Κομισιόν και πλέον αποτελεί ένα σχέδιο πιλότο για τον σχεδιασμό έργων στη χώρα.
Το ολιστικό πρόγραμμα αφορά σε πέντε άξονες:
α) Ύδρευση.
β) Αποχέτευση, όμβρια.
γ) Αντιπλημμυρική προστασία.
δ) Ψηφιακός μετασχηματισμός.
ε) και ενεργειακή ουδετερότητα.
Το ολιστικό πρόγραμμα της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. έχει υποβληθεί από 14 Αυγούστου 2024 στο πρόγραμμα «Περιβάλλον και κλιματική αλλαγή 1021-2027» του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και βρίσκεται στο στάδιο της προενταξιακής αξιολόγησης.
Στην παρούσα χρονική στιγμή η Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. διεκδικεί εκ των 95 εκατομμυρίων ευρώ του συνολικού προϋπολογισμού, την άμεση έναρξη των διαδικασιών δημοπράτησης έργων ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία είναι απολύτως ώριμα προς ένταξη, χρηματοδότηση και υλοποίηση.
Για το σκοπό αυτό βρίσκεται στο Ρέθυμνο η ομάδα της Διαχειριστικής Αρχής του ΠΕΚΑ, που αποτελείται από τον προϊστάμενο της κ. Νίκο Μαμαλούγκα, την προϊσταμένη της Ομάδας Αξιολόγησης κ. Νανά Κολοκοτρώνη και του στελέχους του τμήματος αξιολόγησης κ. Βασίλη Κλωτσοτήρα. Για τον ίδιο σκοπό βρίσκονται στο Ρέθυμνο και μετέχουν στις διαδικασίες η εκπρόσωπος της κεντρικής διαχειριστικής αρχής υποστήριξης του ΕΣΠΑ κ. Χρυσούλα Κουτσαυτάκη, καθώς επίσης η ομάδας των τεχνικών συμβούλων της Κομισιόν, οι λεγόμενοι «Τζάσπερς» που θα στηρίξουν την Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. για τον σωστό σχεδιασμό και την υλοποίηση της ενιαίας ολιστικής πολιτικής διαχείρισης του νερού, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο τομεακό χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
Οι τρεις τεχνοκράτες θα αναλύσουν το σχεδιασμό των έργων του ολιστικού προγράμματος της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ., ώστε να προβούν σε παρατηρήσεις με στόχο να προκύψει ένα ποιοτικό και βιώσιμο αποτέλεσμα.
Στις εργασίες της διημερίδας συμμετέχουν επίσης μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας τηλεδιάσκεψης οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ.κ. Παναγιώτης Θάνου, Νίκος Κουντούρογλου και η κα Εύα Καζίλα.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας της ημερίδας ο πρόεδρος της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ., δήμαρχος Ρεθύμνης κ. Γιώργης Χ. Μαρινάκης καλωσόρισε τους τεχνοκράτες της Ε.Ε. και του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, κάνοντας λόγο για ένα έργο, το οποίο έρχεται να ανοίξει σημαντική αναπτυξιακή προοπτική, όχι μόνο ως προς την υλοποίηση ενός πραγματικά πρωτότυπου σχεδιασμού αλλά και γιατί απαντά σε σύγχρονους προβληματισμού της κοινωνίας.
«Το ολιστικό πρόγραμμα είναι όραμα και σχεδιασμός της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ., φέρει την σφραγίδα της προσπάθειας πολλών ανθρώπων και προφανώς της γενικής διευθύντριας κ. Βέτας Γεωργιάδου» είπε ο κ. δήμαρχος για να τονίσει, ότι «εμείς έχουμε σαν όραμα στο τέλος αυτής της διαδρομής να μπορούμε να παρέχουμε στους κατοίκους και τους επισκέπτες του δήμου μας καθαρό, πόσιμο νερό, να υπάρχει επεξεργασία των λυμάτων τέτοια που να εξασφαλίζει την ποιότητα των θαλασσών μας και την προστασία του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής μας και να έχουμε δημιουργήσει υποδομές, με τις οποίες θα παρέχεται προστασία από τις έκτακτες καταστάσεις που προκαλεί η κλιματική αλλαγή».
Ο ίδιος συμπλήρωσε, ότι πρόκειται για ένα σχεδιασμό ολιστικής παρέμβασης που έρχεται να απαντήσει όχι μόνο στα σύγχρονα προβλήματα και ζητήματα αλλά κυρίως να προβλέψει και να αντιμετωπίσει καταστάσεις σε ένα μέλλον αβέβαιο και γεμάτο προκλήσεις.
«Οι πολίτες δεν ξέρουν, και δεν είναι υποχρεωμένοι να ξέρουν, ούτε να κατανοούν το σύνολο των γραφειοκρατικών προβλημάτων και των τεχνοκρατικών διαδικασιών για να μπορέσουν να καταλάβουν το μέγεθος αυτού του εγχειρήματος» είπε ο κ. Μαρινάκης για να συμπληρώσει «αυτό που θέλουν να δουν την επόμενη ημέρα είναι το αποτέλεσμα στην βρύση τους, στο περιβάλλον, στην ποιότητα ζωής τους. Και αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Επιπλέον ο κ. δήμαρχος τόνισε με την ευκαιρία ότι «Πρέπει να πείσουμε τους πολίτες ότι νοιαζόμαστε για αυτούς. Η αντισυστημικότητα που παρατηρείται ως πολιτικό φαινόμενο σε όλη την Ευρώπη με πολύ ανησυχητικά μηνύματα και κρούσματα είναι απόρροια της ανεπάρκειας των πολιτικών συστημάτων να πείσουν τους Ευρωπαίους πολίτες ότι νοιαζόμαστε για αυτούς και αντιμετωπίζουμε τα πραγματικά τους προβλήματα με τρόπο μεθοδικό, αποτελεσματικό και ολιστικό. Αυτό είναι το μεγάλο μας στοίχημα. Να ξανακερδίσουμε τις νέες γενιές που ανατράφηκαν μέσα σε συνθήκες παρατεταμένης οικονομικής, κοινωνικής και ενεργειακής κρίσης».
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο πολιτικής αντίληψης παρουσίασε το ολιστικό έργο της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. ο δήμαρχος Ρεθύμνου, ενώ ακολούθησε η τεχνική παρουσίαση του από την γενική διευθύντρια της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. κ. Βέτα Γεωργιάδου.
Οι τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρακολούθησαν με προσοχή την παρουσίαση της ολιστικής πρότασης, συμμετέχοντας με ερωτήσεις και παρατηρήσεις. Αίσθηση προκάλεσαν οι τοποθετήσεις των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ.κ. Παναγιώτη Θάνου και Νίκου Κουντούρογλου που υποστήριξαν πως ο συγκεκριμένος σχεδιασμός έργων της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. λειτουργεί ως «πιλότος» κάθε άλλου «πιλοτικού έργου» που σχεδιάζεται στην Ελλάδα με αντίστοιχη πολιτική λογική και στόχευση εκσυγχρονισμού υποδομών. «Είναι έργο πιλότος για κάθε άλλο έργο πιλότος» είπαν χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του ο Νίκος Μαμαλούγκας, προϊστάμενος Υποδιεύθυνσης τομέα Περιβάλλοντος της ΕΥΔ ΥΜΕΠΕΡΑΑ μιλώντας για τα χαρακτηριστικά του ολιστικού προγράμματος τόνισε ότι: «Η βασική λογική του ολιστικού σχεδίου είναι ουσιαστικά να υλοποιήσουμε ό,τι δράση έχει σχέση με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, ταυτόχρονα με προτεραιότητες και συγκεκριμένες προδιαγραφές, ώστε να έχουμε στο τέλος της ημέρας εκτός από την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και της κλιματικής αλλαγής και πολύ καλό αποτέλεσμα και στον πολίτη και στον καταναλωτή, ο οποίος θα έχει 24ωρη κάλυψη και ταυτόχρονα θα έχει μια ορθολογική διαχείριση νερού, αλλά και ορθολογική τιμολόγηση του νερού».
Όπως πρόσθεσε σε συνεργασία με τους Jaspers «μετά από ένα μικρό χρονικό διάστημα εγκρίθηκε επιτυχώς και υλοποιήθηκε ένας οδηγός πιλοτικά, διότι εμείς αυτήν τη στιγμή ξεκινάμε με μια πιλοτική εφαρμογή, που θα βοηθήσει να υλοποιηθούν στο μέλλον όλα τα επιχειρησιακά σχέδια των περιφερειακών προγραμμάτων. Πριν από λίγο καιρό υποβλήθηκε η πρώτη πρόταση που είναι στη διαδικασία της αξιολόγησης και ερχόμαστε για να μπορέσουμε να την αξιολογήσουμε, να συνεργαστούμε με τους Jaspers, να μας πουν σε αυτήν την πρόταση τι βλέπουν, που χρειάζεται να διευκρινιστεί, να διορθωθεί, να συμπληρωθεί ή κάτι το οποίο έχουμε δει εμείς διαφορετικά, να μας πουν την άποψή τους. Από εκεί και πέρα εάν το τελικό σχέδιο φτάσει σε ένα σημείο που «υιοθετηθεί», δηλαδή να πάρουμε το πράσινο φως ότι είμαστε σύμφωνοι να προχωρήσουμε, θα μπορέσουμε έπειτα να εντάσσουμε και τα έργα και να υλοποιούνται ανάλογα με την ωριμότητα και προτεραιότητά τους από τη μεριά του δήμου. Αυτό που είναι κρίσιμο είναι να εγκριθεί το master plan, το οποίο ουσιαστικά θα ακολουθεί τον δήμο στον επόμενο κύκλο ζωής. Προφανώς, επειδή βλέπουμε ότι τα προβλήματα λειψυδρίας, διαχείρισης νερού και της κλιματικής αλλαγής θα είναι τεράστια την επόμενη περίοδο. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε αυτήν τη στιγμή και προφανώς αυτό το σχέδιο στη διάρκεια των ετών θα μπορεί να αναθεωρηθεί πολλές φορές και να κινηθεί σε άλλες προτεραιότητες μελλοντικά, οι οποίες θα είναι εκείνη τη στιγμή μείζονες. Αυτήν τη στιγμή ξεκινάμε όπως το βλέπουμε. Τα επόμενα βήματα είναι τεχνικά, να δούμε εάν το master plan εάν χρειάζεται να συμπληρωθεί, τι ανάγκες υπάρχουν κ.λπ. για να πάρουμε και εμείς το πράσινο φως και να μπορέσουμε να ενεργοποιήσουμε όλα τα έργα τα οποία προτείνονται στην πρόταση που έχει υποβληθεί».
Η διευθύντρια της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. Βέτα Γεωργιάδου μιλώντας στη χθεσινή συνάντηση για τον σχεδιασμό στον οποίο και η ίδια είχε πρωταγωνιστικό ρόλο είπε: «Άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά η νέα ματιά για τον σχεδιασμό των επενδύσεων. Όλο αυτό το διάστημα εμείς φτάσαμε σε ένα σημείο να παρουσιάζουμε ένα μοντέλο ανάλυσης σχεδιασμού και υλοποίησης των δημοσίων επενδύσεων. Νομίζω ότι έχουμε πετύχει ένα ικανοποιητικό επίπεδο. Ξέρουμε ότι πιθανότητα υπάρχουν βελτιώσεις και μερικές παρατηρήσεις, διότι σε όλο αυτό το διάστημα τα διάφορα ζητήματα διαχειριστικά που αντιμετωπίσαμε, τα απαντούσαμε και μόνοι μας. Αυτός ο σχεδιασμός περιέχει και ένα ρίσκο και γι’ αυτό είμαστε ανοιχτοί σε παρατηρήσεις περιεχομένου, έτσι ώστε να βελτιώσουμε ακόμη παραπάνω αυτό που καταθέσαμε και υλοποιήσαμε. Η Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. Ρεθύμνου είναι μια μεσαία Δ.Ε.Υ.Α. σε επίπεδο χώρας. Διαχειριζόμαστε 44.000 υδρόμετρα. Η αρμοδιότητά μας επεκτείνεται στην ύδρευση, αποχέτευση και πολιτική προστασία. Έχουμε βέβαια ως κληρονομιά από τη διοικητική μεταρρύθμιση και το κομμάτι της άρδευσης. Η Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. στις διοικητικές μεταρρυθμίσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης δέχτηκε διευρύνσεις και αυτό την οδήγησε στο να έχει δεχτεί από μια καθαρά αστική Δ.Ε.Υ.Α. να βρίσκεται την τελευταία 15ετία να διαχειρίζεται αχαρτογράφητη ενδοχώρα, με δίκτυα παλαιωμένα που εμείς δεν ξέρουμε που βρίσκονται, τα οποία είναι πολύπλοκα μεταξύ τους και σε αρκετά μεγάλη έκταση. Αυτό είναι ένας δύσκολος και επιβαρυντικός παράγοντας στη λειτουργία της ίδιας της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. Πήραμε χώρα, πήραμε αρμοδιότητα, πήραμε βυτία, δεν πήραμε ανθρώπους και στελέχη με αυτήν τη μεταρρύθμιση, όπως επίσης δεν πήραμε και πόρους, κάτι το οποίο ήταν επιβεβλημένο για να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της υπηρεσίας μας. Η Δ.Ε.Υ.Α. Ρεθύμνου είναι μια πληττόμενη Δ.Ε.Υ.Α. από τον υπερτουρισμό. Έχει μια σοβαρή διακύμανση πληθυσμιακή. Κοντά 56.000 είναι η επίσημη απογραφή, αλλά ένα 6μηνο υπερδιπλασιάζεται ο πληθυσμός αυτός. Οπότε αυτό είναι ένα πλήγμα ως προς τις υποδομές, οι οποίες πρέπει να συντηρούνται σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο για να αντιμετωπίσουν την αιχμή καθόλη τη διάρκεια του χρόνου».
Οι εργασίες της διημερίδας θα συνεχιστούν αύριο Τετάρτη στο δημαρχείο της πόλης, όπου θα ολοκληρωθούν οι διαδικασίες παρουσίασης, θα τεθούν επί τάπητος τεχνικά ζητήματα και θα υπάρξει διάλογος με στόχο την ένταξη και χρηματοδότηση των έργων.
