Εβδομάδα… ανάτασης για τον τουρισμό στην Κρήτη, μετά τη σύντομη «κάμψη»

Παραμένουν χιλιάδες οι κενές θέσεις προσωπικού στις ξενοδοχειακές μονάδες της Κρήτης. Όσο … ανοίγει η σεζόν και οι πληρότητες και οι αφίξεις θα είναι μεγαλύτερες, το πρόβλημα θα διογκώνεται. Οι επιχειρηματίες του τουρισμού προσπαθούν να βρουν διέξοδο, ωστόσο η υπόθεση είναι σύνθετη, αποδεικνύεται κιόλας και δυσεπίλυτη. Επιπρόσθετο βάρος αποτελεί το αυξημένο κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων: Από τη μία το ρεύμα, από την άλλη τα καύσιμα και το συνεχές ράλι ανόδου στις πρώτες ύλες, η κερδοφορία προμηνύεται μειωμένη σημαντικά, παρότι οι πιο ψύχραιμοι υπενθυμίζουν ότι «το ταμείο γίνεται στο τέλος».

Την ίδια στιγμή, πάντως, οι αριθμοί φέρνουν… αέρα αισιοδοξίας, μετριάζοντας εν μέρει την παραπάνω αγωνία των παραγόντων του κλάδου: Οι κρατήσεις αγγίζουν τα επίπεδα του 2019, της τελευταίας προ covid χρονιάς. Βεβαίως, εδώ τίθεται το σοβαρό ερώτημα εάν και κατά πόσο η υποστελέχωση των ξενοδοχείων πλήξει τις προσφερόμενες υπηρεσίες, αν όχι και το κύρος της πιο βαριάς οικονομικής βιομηχανίας της πατρίδας μας. Κι επίσης, εάν η Ευλογιά των Πιθήκων πάρει ανεξέλεγκτες κι εκρηκτικές διαστάσεις, πράγμα που όλοι απευχόμαστε…

Περιορισμένες επιλογές (εργαζομένων), μεταγραφές και «μη υγιής ανταγωνισμός»

«Είναι δύσκολο να καλυφθούν οι κενές θέσεις προσωπικού» παραδέχθηκε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» o πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διευθυντών Ξενοδοχείων Γιώργος Πελεκανάκης. «Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα κυρίως σε ειδικότητες κουζίνας και στο σέρβις, αλλά και στις καμαριέρες. Κανείς δεν ξέρει πώς θα καλυφθούν αυτά τα κενά, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα θέμα σωστής λειτουργίας των ξενοδοχείων, ιδιαίτερα όσο περνάει ο καιρός. Οι κρατήσεις θα ανεβαίνουν, δεν υπάρχει προσωπικό και τα πράγματα (θα) γίνονται πάρα πολύ δύσκολα. Είναι πραγματικά ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Και το 2019, αν αναλογιστεί κανείς, δεν είχαν καλυφθεί όλες οι θέσεις όχι όμως τόσο πολύ όσο τώρα, διότι τώρα έχει παραγίνει η κατάσταση».

Οι αιτίες, γνωστές: Γενικώς παρατηρείται απροθυμία (ιδίως) από νεαρής ηλικία άτομα να εργαστούν (για τους δικούς τους λόγους) αυτούς τους μήνες στον τουρισμό. Επιπλέον, μεγάλη διαρροή εργαζομένων δημιουργήθηκε την περασμένη διετία εξαιτίας του κορονοϊού: Αρκετοί είτε στράφηκαν σε άλλα επαγγέλματα, είτε έφυγαν για το εξωτερικό αναζητώντας και βρίσκοντας κάτι καλύτερο. Αυτόν τον δρόμο ακολούθησε κι ένας αξιοσημείωτος αριθμός μεταναστών που επί χρόνια ζούσε κι εργαζόταν στην Ελλάδα.

«Δεν υπάρχει μετακίνηση από την υπόλοιπη Ελλάδα, ο ένας προσπαθεί να πάρει προσωπικό από τον άλλο, οπότε αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα» είπε επ’ αυτού ο κ. Πελεκανάκης. «Έφυγαν αρκετοί αλλοδαποί από την Ελλάδα λόγω του κορονοϊού, άρα δημιουργήθηκε μεγάλο θέμα. Αλλά το πρόβλημα είναι παντού: και σε όλη την τουριστική Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη υπάρχει έλλειψη εργατικών χεριών».

Παρόμοια είναι η εικόνα που έχει και μας περιγράφει ο πρόεδρος του Παγκρήτιου Συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων, Γιώργος Σφακιανάκης: «Έχουν καλυφθεί πάρα πολλές θέσεις σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες, σίγουρα όμως υπάρχουν αρκετά κενά. Κι όσο ανεβαίνει η πληρότητα αυτό θα φαίνεται περισσότερο». Ο ίδιος μάλιστα παρατήρησε πώς «Στη δυτική Κρήτη το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο», αφού στα ανατολικά του νησιού «είναι λιγότερες οι κενές θέσεις».

Για «συνθήκες κανιβαλισμού» στην λειψή (από προσωπικό) αγορά έκανε λόγο ο πρόεδρος του συλλόγου ξενοδόχων Ρεθύμνου Μανόλης Τσακαλάκης, εννοώντας προφανώς ότι επιχειρήσεις προσπαθούν να αποδυναμώσουν η μία την άλλη, κάνοντας δελεαστικές προτάσεις σε υπαλλήλους, ώστε να τους αποκτήσουν με… μεταγραφή.

«Δεν είμαστε σε υγιή ανταγωνισμό και υγιή επιχειρηματικότητα» σχολίασε ο κ. Τσακαλάκης, ευχόμενος ότι «Την επόμενη χρονιά θα διορθωθεί το θέμα. Γίνονται όλες αυτές οι προσπάθειες αλλά δεν βλέπω να καρποφορούν γρήγορα».

Στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων παρέστησαν μεταξύ άλλων ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης και η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, υπεύθυνη για την Ένταξη, Σοφία Βούλτεψη. Προτάθηκε ξανά να αναζητηθούν λύσεις στελέχωσης των ξενοδοχειακών μονάδων από ανθρώπους που θα προέρχονται από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 «Πάγιο αίτημα των ξενοδόχων ήταν και είναι να επιδοτείται η εργασία και όχι η ανεργία» τόνισε ο κ. Τσακαλάκης, διαπιστώνοντας πως επειδή «Ευρωπαίοι υπάλληλοι και εργάτες δεν υπάρχουν», θα πρέπει «υποχρεωτικά» να γίνει στροφή και αναζήτηση προσωπικού σε χώρες εκτός Ευρώπης. Ο πρόεδρος του συλλόγου ξενοδόχων Ρεθύμνου επιδοκίμασε ακόμη την κυβέρνηση, που «Σωστά νομοθέτησε ότι μετά από την τρίτη προσφορά εργασίας σε κάποιον που βρίσκεται στους καταλόγους των ανέργων και της απόρριψής της (προσφοράς) να του διακόπτεται το Ταμείο Ανεργίας».

Η (δεδομένη) ζημιά

Ο πρόεδρος του Παγκρήτιου Συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων Γιώργος Σφακιανάκης είναι συμβιβασμένος με την ιδέα ότι λόγω της ακρίβειας και των ανατιμήσεων «Δυστυχώς, θα υποστούμε πτώση στην κερδοφορία. Το ρεύμα δυστυχώς είναι κοντά στο 60% πάνω, τα τρόφιμα και τα ποτά 25-30% πάνω. Σίγουρα, επηρεάζεται πάρα πολύ η κερδοφορία. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αντιμετωπιστεί, γιατί οι τιμές δεν αλλάζουν, ειδικά όταν μιλάμε για τα τουριστικά πακέτα με συμβόλαια από πέρυσι».

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διευθυντών Ξενοδοχείων Γιώργος Πελεκανάκης ανέφερε πώς οι επιπτώσεις του αυξημένου ενεργειακού κόστους θα φανούν στο τέλος, «Όταν θα κάνουμε το ταμείο, τον απολογισμό». Ως τότε, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διευθυντών Ξενοδοχείων ευελπιστεί ότι το κράτος θα έχει προχωρήσει και σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις ενίσχυσης και ελάφρυνσης των τουριστικών επιχειρήσεων: «Η ενέργεια, το υψηλό κόστος της, καθώς επίσης και το κόστος των τροφίμων και των πρώτων υλών που έχει εκτοξευθεί στα ύψη αν μέχρι τότε (σ.σ. το τέλος της σεζόν) δεν έχουν παρθεί ορισμένα μέτρα από την κυβέρνηση, θα μιλάμε ότι πολλές επιχειρήσεις θα βρεθούν σε ένα πολύ κακό οικονομικό αποτέλεσμα με ό,τι αυτό συνεπάγεται» προειδοποίησε ο κ. Πελεκανάκης καλώντας την κυβέρνηση «να λάβει αυστηρά και στοχευμένα μέτρα με μείωση του ΦΠΑ, μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα ώστε να μπορέσουν οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι που μετακινούνται με αυτοκίνητο να έχουν βιωσιμότητα».

Η… χασούρα, πάντως, είναι ήδη ορατή και δεδομένη. «Από τον επόμενο μήνα προδιαγράφονται πολύ καλά τα πράγματα. Αυτόν τον μήνα, όπως και τον προηγούμενο, σχεδόν όλα τα ξενοδοχεία που άνοιξαν μπήκαν… μέσα. Δούλεψαν με χασούρα» υποστήριξε ο πρόεδρος του συλλόγου ξενοδόχων Ρεθύμνου Μανόλης Τσακαλάκης. «Οι τιμές του Μαΐου και του Απριλίου είναι ούτως ή άλλως κατά κανόνα χαμηλές – γι’ αυτό και τον Απρίλιο δεν άνοιγαν πολλά ξενοδοχεία τον Απρίλιο. Οι συνετοί θα ανοίξουν τέλος Μαΐου, λίγοι. Για να μπουν όσο το δυνατόν λιγότερο μέσα» εξήγησε.

Τα επίπεδα 2019 και οι επιφυλάξεις

Και μετά την αναμενόμενη… κοιλιά, από την Πρωτομαγιά ως το πρώτο εικοσαήμερο του Μάη, οι ρυθμοί των αφίξεων και των κρατήσεων ξαναβρήκαν τη δυναμική τους.

«Έχει προχωρήσει η σεζόν και φαίνεται ακριβώς τι έχει γίνει. Μετά το Πάσχα, από την πρώτη εβδομάδα του Μαΐου μέχρι και τώρα, υπήρχε μία μικρή κοιλιά – σε άλλα ξενοδοχεία λιγότερο σε άλλα περισσότερο, και ειδικότερα σε μικρές μονάδες που δεν είχαν αξιόλογη κίνηση το διάστημα αυτό. Από αυτή την εβδομάδα αρχίζει και ανεβαίνει και πάλι η κίνηση. Τις πρώτες μέρες του Ιούνη οι πληρότητες θα είναι αρκετά υψηλά και ο (επόμενος) μήνας θα πάει έτσι» εκτιμά ο κ. Σφακιανάκης, κάνοντας έναν μίνι απολογισμό για το προηγούμενο διάστημα: «Τον Απρίλιο οι αφίξεις που είχαμε στα αεροδρόμια της Κρήτης ήταν γύρω στο 5% κάτω από το 2019, άρα πολύ κοντά. Τον Μάιο ήμασταν κοντά. Ακόμα μπαίνουν κρατήσεις για τον Ιούνιο. Πάντως, σε γενικές γραμμές φαίνεται ένας καλός μήνας».

Σχεδόν όλα τα ξενοδοχεία της Κρήτης έχουν ανοίξει, με τους Γερμανούς και τους Άγγλους να πλειοψηφούν.

«Οι αφίξεις πάνε πολύ καλά, είμαστε μια χαρά. Προσεγγίζουν το 90% του 2019. Νομίζω ότι θα πάμε αρκετά καλά» λέει ο κ. Πελεκανάκης, επαναφέροντας το μείζον ζήτημα: «Το μόνο αγκάθι είναι η εξεύρεση προσωπικού, κι είναι πραγματικά πάρα πολύ δύσκολο να καλυφθούν αυτές οι θέσεις. Χρειάζεται και μία σχετική εκπαίδευση».

Από τον Ιούνιο …βλέπει να έρχεται η ουσιαστική οικονομική άνθιση ο κ. Τσακαλάκης: «Ευελπιστώ τον Ιούνιο να ισοφαρίσουμε τη χασούρα κι αν τα πράγματα συνεχιστούν με την ίδια ροή και δεν έχουμε παρατράγουδα, όπως αυτό που έγινε στο Βέλγιο (με την επιβολή καραντίνας 21 ημερών σε κρούσματα Ευλογιάς των Πιθήκων). Διότι και με το Βέλγιο και με την Ολλανδία έχουμε γκαραντί συμβόλαια» κατέληξε ο ίδιος.