Οι ενεργειακές κοινότητες αποτελούν έναν όχι και τόσο γνωστό για τα ελληνικά δεδομένα θεσμό που ανοίγουν τον δρόμο για την ενεργειακή μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Πρόκειται για συνεταιρισμούς στους οποίους μπορούν να ενταχθούν πολίτες, συλλογικότητες, δήμοι αλλά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για: Να παράγουν ενέργεια από κάποιο συλλογικό έργο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και να καλύπτουν τις δικές τους ανάγκες. Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο οι κοινότητες έχουν ως βασικό σκοπό την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, την καταπολέμηση της ενεργειακής ένδειας, την προώθηση της καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα.
Οι ενεργειακές κοινότητες δίδουν τη δυνατότητα στον πολίτη να περάσει από τον ρόλο του απλού καταναλωτή σε αυτοπαραγωγό πράσινης ενέργειας και βασικό συνδιαμορφωτή της ενεργειακής μετάβασης.
Στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδιασμού της η περιφέρεια, με σαφή προσανατολισμό στον άξονα της ενεργού περιβαλλοντικής διαχείρισης, διοργάνωνε δράσεις ανά νομό της Κρήτης προκειμένου να υπάρξει ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, σε θέματα που αφορούν στην Ενεργειακή Μετάβαση.
Η πρωτοβουλία χρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΠΠΑ) και υλοποιείται από επιστήμονες του χώρου της ενέργειας και μέλη της Μινώα Ενεργειακής Κοινότητας, με την τεχνική και διοικητική υποστήριξη του Αναπτυξιακού Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Δαίδαλος Α.Ε.».
Χθες στο δημαρχείο Ρεθύμνου πραγματοποιήθηκε σχετική εκδήλωση ώστε να ενημερωθούν οι πολίτες για τις ευκαιρίες αξιοποίησης και τα πλεονεκτήματα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, τον τρόπο λειτουργίας των Ενεργειακών Κοινοτήτων ευρείας βάσης και τη συμβολή αυτών στο κοινωνικό σύνολο.
Παράλληλα, η δράση στοχεύει να αποτελέσει κίνητρο για τη συνειδητή εμπλοκή του κάθε πολίτη στην ενεργειακή μετάβαση προς τις καθαρές πηγές ενέργειας, την ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας και της αλληλέγγυας οικονομίας. Με αυτόν τον τρόπο οι επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας γίνονται με αρωγό την κοινωνία, ενώ τα οφέλη επιστρέφουν στις τοπικές οικονομίες.
Στην Κρήτη λειτουργεί η ενεργειακή κοινότητα «Μινώα Ενεργειακή» που είναι ένας συνεταιρισμός από ιδιώτες και τοπικές επιχειρήσεις, ο οποίος με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και πολλών δήμων που είναι μέλη του, διεκδικεί να έχει ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ΑΠΕ, προωθώντας ταυτόχρονα την αειφορία και την αλληλέγγυα οικονομία.
«Ο θεσμός των ενεργειακών κοινοτήτων ξεκίνησε ως ενεργειακοί συνεταιρισμοί στην Ευρώπη με πολύ επιτυχημένο τρόπο. Υπάρχουν τεράστιες κοινότητες στην Ευρώπη με 20 χιλιάδες, 30 χιλιάδες ή και 100.000 μέλη. Ένα μεγάλο ποσοστό της ενέργειας της Γερμανίας αξιοποιείται μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων και τελευταία ήρθε στη χώρα μας με τον νόμο 4513/2018. Από εκεί και πέρα καρκινοβατεί γιατί δεν δόθηκαν τα κίνητρα που υποσχέθηκε το κράτος από την αρχή. Δεν είναι και στη νοοτροπία μας να συναιτεριζόμαστε και να λειτουργούμε ομαδικά. Ωστόσο υπάρχουν πολλά δείγματα της αξίας του θεσμού.
Η κοινότητά μας η Μινώα Ενεργειακή, είναι η μεγαλύτερη στην χώρα καθώς έχει πάνω από 1.100 μέλη» ανέφερε ο πρόεδρος της Μινώα Ενεργειακής Χαράλαμπος Γιαννόπουλος.
Όπως είπε η Μινώα Ενεργειακή, έχει κατασκευάσει ήδη δύο έργα και τελειώνει τώρα το τρίτο ενώ αναμένονται οι εγκρίσεις για τα επόμενα τρία τα οποία θα είναι έργα ενός MW.
Το πρώτο έργο, όπως πρόσθεσε είναι της τάξης των 405 kW στο Αρκαλοχώρι και εξυπηρετεί 105 παροχές. Μέσα σε αυτές είναι και μία παροχή της περιφέρειας Κρήτης, η οποία έδωσε ένα παράδειγμα στους πολίτες της Κρήτης αλλά και στους άλλους θεσμούς ότι υπάρχει ο δρόμος της εξοικονόμησης και ο δρόμος της αλήθειας ακόμα και στον ενεργειακό τομέα.
Το δεύτερο έργο με ένα περίπου μεγαβάτ με 300 παροχές έγινε και πάλι στο Αρκαλοχώρι, ενώ το τρίτο γίνεται στην Πάτρα, στα όρια Αχαΐας και Ηλείας, στα οποία είναι πάλι 300 οικογένειες, εκ των οποίων οι 280 είναι από την Κρήτη. «Πήγαμε εκεί γιατί το κράτος δεν εξετάζει ακόμη τις αιτήσεις που έχουμε κάνει για έργο ξανά στην Κρήτη» σημειώνει ο κ. Γιαννόπουλος.
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Ενεργειακής Κοινότητας Μινώα Ενεργειακής, η κοινότητα είναι ένα σύνολο ανθρώπων που συνασπίζονται για να πετύχουν οικονομική αυτάρκεια, οικονομική αυτοδυναμία και εξοικονόμηση. Είναι ένας θεσμός που ασχολείται με τις ήπιες μορφές ενέργειας και αξιοποιεί τον φυσικό ενεργειακό πλούτο της χώρας. «Όλοι έχουμε σκεφτεί να κάνουμε ένα φωτοβολταϊκό στη στέγη μας για να απαλλαγούμε από τις δαπάνες της Δ.Ε.Η. Πολλοί άνθρωποι που σκέφτηκαν αυτό το απλό πράγμα, σκέφτηκαν να κάνουν ένα βήμα παρακάτω και είπαν ότι αν όλοι μαζί κάνουμε ένα έργο και μοιράσουμε την ενέργεια στα σπίτια μας θα έχουμε μεγαλύτερο συμφέρον, αφού το κόστος θα μπορεί να είναι λιγότερο ως και 560% από το αν κάνει καθένας μεμονωμένα το ίδιο έργο» τόνισε.
Η εξοικονόμηση χρημάτων από τις ενεργειακές κοινότητες
Εκτός όμως από την ενεργειακή αυτάρκεια σημαντικός είναι ο ρόλος των ενεργειακών κοινοτήτων στην εξοικονόμηση χρημάτων. Ο πρόεδρος της Μινώα Ενεργειακής αναφέρεται στην εξοικονόμηση χρημάτων αλλά και πως μπορούν οι ενδιαφερόμενοι πολίτες να συμμετέχουν στις ενεργειακές κοινότητες: «Για παράδειγμα μία τετραμελής οικογένεια που μένει σε ένα σπίτι 100-120 τετραγωνικά χρειάζεται από 2 έως 4 kW ισχύ περίπου για να αντιμετωπίσει τις ενεργειακές της ανάγκες. Ας πούμε ότι θέλει κατά μέσο όρο 3 kW, το οποίο σημαίνει ότι έχει ένα κοστολόγιο γύρω στα 3.300 ευρώ. Τα πληρώνει για μία φορά αυτά στην κοινότητα και έπειτα για 25 χρόνια δεν πληρώνει ρεύμα. Υπήρχε μία δυσπιστία ότι είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό, αλλά τώρα δεν υπάρχει πια. Οι κοινότητες είναι ευρείας βάσης ανοιχτές στους πολίτες. Δεν εμποδίζει τον πολίτη να συμμετέχει. Αρκεί να συμμετέχει όπως όλοι. 100€ είναι η συμμετοχή για να αποκτήσει μία ενεργειακή μερίδα και μετά φέρνει τον αριθμό της παροχής του. Γίνεται μία ανάλυση και προχωράμε. Έχουμε μέλη από όλη την Κρήτη και όλα τα μέλη είναι ίσα μεταξύ τους είτε είναι από το Ηράκλειο είτε από το Ρέθυμνο είτε από αλλού. Ο ενδιαφερόμενος στέλνει τα στοιχεία του, ο ειδικός επιστήμονας επεξεργάζεται τα στοιχεία και λέμε ότι ο συγκεκριμένος πολίτης έχει μία κατανάλωση «χ» κιλοβατώρες. Επομένως βγαίνει το κοστολόγιο για τις κιλοβατώρες που αναλογούν στην κατανάλωση του συγκεκριμένου πολίτη. Στο συμφωνητικό θα γραφτούν πόσες κιλοβατώρες αναλογούν και τα 1.000 ευρώ θα δοθούν αμέσως και τα υπόλοιπα χρήματα θα δοθούν σε ένα χρόνο μέσα με όποιον τρόπο θέλει το μέλος. Μετά δεν έχει καμία υποχρέωση το μέλος. Όλα γίνονται από την κοινότητα. Το μέλος πληρώνει μία φορά. Η συντήρηση, οι επισκευές, η λειτουργία, η ασφάλιση ανήκουν στην κοινότητα» ανέφερε.
«Στόχος μας να προωθήσουμε την ενεργειακή δημοκρατία»
Από τη πλευρά του ο περιφερειακός σύμβουλος και πρόεδρος του Αναπτυξιακού Οργανισμού «Δαίδαλος» Κώστας Φασουλάκης επεσήμανε ότι στόχος είναι η προώθηση της ενεργειακής δημοκρατίας, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Στόχος μας είναι να προωθήσουμε την ενεργειακή δημοκρατία, την ενεργό δηλαδή συμμετοχή των πολιτών, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στην παραγωγή της δικής τους ενέργειας, τόσο για ιδιοκατανάλωση όσο και για την ενίσχυση των οικονομικών τους.
Ήδη τα πρώτα ενεργειακά έργα της Κοινότητας βρίσκονται σε εξέλιξη. Είναι καιρός να αξιοποιήσουμε οι ίδιοι τον ήλιο και τον άνεμο του τόπου μας, εξασφαλίζοντας αποδόσεις άνω του 25%».
