Οι έμποροι της Κρήτης ζητούν τη στήριξη της πολιτείας για τραπεζικές διευκολύνσεις όσο και τη συνδρομή της προς τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα για την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης που θα βελτιώσει την οργάνωσή τους όσο και την προβολή και προώθηση της ταυτότητάς τους
Απέναντι σε μια μεγάλη πρόκληση βρίσκεται η ελληνική και τοπική μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, ιδιαίτερα το λιανικό εμπόριο. Οι τεχνολογικές εξελίξεις, τους έχουν ξεπεράσει καθώς ελάχιστοι είναι εκείνοι που μπορούν και αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες ή ακόμα και το ηλεκτρονικό εμπόριο για την ενίσχυση των πωλήσεών τους την ιδία στιγμή που μεγάλο μέρος των αγορών γίνεται πλέον μέσα από το διαδίκτυο.
Την ιδία στιγμή πολυεθνικές εταιρίες αλλά και κολοσσοί της λεγόμενης γρήγορης μόδας όχι μόνο ευρωπαϊκοί αλλά και κινεζικοί εμφανίζονται κυρίαρχοι και στην ελληνική αγορά.
Οι κολοσσοί αυτοί – οι οποίοι προσφέρουν προϊόντα σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές – με τον ταχύτατο τρόπο που έχουν διεισδύσει στο ηλεκτρονικό εμπόριο – το οποίο μάλιστα εδραιώθηκε και άνθησε με την ιδανική συνθήκη της πανδημίας- απειλούν σοβαρά τη βιωσιμότητα των τοπικών λιανικών επιχειρήσεων. Η επιθετική στρατηγική μάρκετινγκ που ακολουθούν στο διαδίκτυο, επενδύοντας στη διαφήμιση και τα μέσα κοινωνικής δικτύωση, η χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) και άλλων προαγμένων τεχνολογιών, καθώς και οι καινοτόμες μέθοδοι διανομής που έχουν αναπτύξει, τους επιτρέπουν να κυριαρχούν σε παγκόσμιο επίπεδο.
Για του λόγου το αληθές, σε σχετική ενημέρωση της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), όπως τη μετέφερε η Αθηνά Τσικιτνίκου, πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ρεθύμνου στα «Ρ.Ν.» αναφέρεται: «Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι Ευρωπαϊκές Τελωνειακές Αρχές καταγράφουν πάνω 10 εκ. δέματα ημερησίως δηλαδή κοντά στα 4 δισ. δέματα κάθε χρόνο. Εάν αυτό το στοιχείο πολλαπλασιαστεί με μια μέση αξία των 100€ – 150€, αντιλαμβανόμαστε όλοι την τεράστια σημασία που έχει για το πανευρωπαϊκό εμπόριο. Μόνο η αξία των προϊόντων χαμηλής αξίας, περίπου 9,5€ ανά δέμα για το 2024 υπολογίζεται ότι ξεπέρασε τα 4 δισ. ευρώ».
Οι φορείς τόσο σε εθνικό όσο και τοπικό επίπεδο βρίσκονται πλέον θορυβημένοι με την αλματώδη ανάπτυξη των κινέζικων κολοσσών. Καταγγέλλουν, μάλιστα, την ευνοϊκότερη φορολογική και πολιτική μεταχείριση που έχουν οι αγορές αυτές, γεγονότα που εντείνουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό και ζητούν πλέον ίσους και δίκαιους ορούς από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές.
Πως, λοιπόν, μπορεί η τοπική αγορά να ανταπεξέλθει με φόντο τις παραπάνω εξελίξεις αλλά και σε συνδυασμό με τη γενικότερη οικονομική δυσπραγία; Στα «Ρ.Ν.» οι ειδικοί που μίλησαν αναφέρουν πως η εν λόγω κατάσταση βρίσκεται πια στο μικροσκόπιο και όλοι εργάζονται για το αντίδοτο αυτής της παθογένειας. Την ίδια ώρα όμως «κρούουν» τον κώδωνα και επισημαίνουν πως η προσαρμογή στις τεχνολογικές εξελίξεις όπως η ενσωμάτωση ιδιαίτερα της ΤΝ για τα καταστήματα είναι μονόδρομος, χωρίς την οποία το μέλλον τους, όπως χαρακτηριστικά λένε, είναι καταδικασμένο.
Η γενικότερη φθίνουσα πορεία του λιανικού εμπορίου
Το λιανικό εμπόριο, σύμφωνα με τον κ. Μανόλη Κουμαντάκη, πρόεδρο της Ομοσπονδίας Εμπορικών Συλλόγων Κρήτης, καταγράφει τα τελευταία χρόνια μια γενικότερη φθίνουσα πορεία. Αυτό όπως εξηγεί διαμορφώνεται από πολλούς παράγοντες, ενώ η Αθηνά Τσικιντίκου, μεταφράζει τη στροφή του κοινού στην κινεζική διαδικτυακή αγορά ως την ανάγκη του να ακολουθεί τη μόδα και τις τάσεις που πλέον αυτό μπορεί να ικανοποιηθεί άμεσα αγοράζοντας τις φτηνές απομιμήσεις που προσφέρονται άπλετες στις πλατφόρμες αυτές.
O κ. Κουμεντάκης, αναλυτικά αναφέρει: «Το λιανικό εμπόριο τα τελευταία χρόνια είναι σε μια πορεία που φθίνει. Αυτό καταγράφεται από τις αναλύσεις των τζίρων που κάνουμε. Φέτος, λοιπόν, διαπιστώσαμε ότι υπήρχε πάλι μια πτωτική πορεία και είναι πολλοί οι παράγοντες που την επηρεάζουν. Έχουν να κάνουν με τη ρευστότητα της κοινωνίας η οποία και αυτή τα τελευταία χρόνια είναι σε μια μεγάλη πτώση. Επίσης, οι μεγάλες πολυεθνικές, τα πολυκαταστήματα, οι αγορές τρίτων χωρών που έχουν διεισδύσει μέσα στο ηλεκτρονικό εμπόριο και παίρνουν ένα πολύ μεγάλο μέρος της κίνησης των αγορών επηρεάζουν σημαντικά. Πολυεθνικές και πολυκαταστήματα, τα οποία, μάλιστα, είναι σε μια φορολογική «εύνοια». Το πολιτικό μας σύστημα σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και εδώ στην Ελλάδα εφαρμόζει πολιτικές οι οποίες ευνοούν τις μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτό πραγματικά πιέζει πολύ τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα του λιανικού εμπορίου και πρέπει να αντιδράσουμε».
Από την πλευρά της η κ. Τσικιντίκου σημειώνει: «Ακόμα και τα πιο φτηνά δέματα που έρχονται από την Κίνα, μετριούνται σε εκατομμύρια ημερησίως και δισεκατομμύρια ευρώ που φεύγουν από το ταμείο του κάθε ευρωπαϊκού κράτους. Αυτή η τάση, αυτή η διάβρωση προήλθε ήδη από τη δεκαετία του ’90 όπου μπήκε στη ζωή μας η κουλτούρα του life and style. Τα χρόνια εκείνα που υπήρχαν χρήματα και δουλειές, μπορούσαμε να αγοράσουμε το ακριβό γυναικείο φουστάνι. Τώρα όμως ο πληθωρισμός έχει μια αύξηση σταθερά 35% κάθε χρόνο, που σημαίνει ότι τα χρήματα που λαμβάνεις, το 35% χάνει την αξία του, που είναι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην του αρέσει το ωραίο και το ακριβό, όταν δεν μπορεί όμως να το αποκτήσει και του δίνεται η δυνατότητα να έχει κάτι πολύ κοντά στο παρόμοιο – γιατί όλες αυτές οι πλατφόρμες αυτό προσφέρουν – το κάνει. Όλοι μας θέλουμε να είμαστε μέσα στη μόδα και σε αυτό «πατάνε» αυτές οι πλατφόρμες. Πολλά όμως προϊόντα που βλέπεις εκεί δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα είτε δεν είναι το σωστό νούμερο, είτε είναι κακοραμμένο, αν μιλάμε για ένδυση. Άρα ουσιαστικά πετάς τα λεφτά σου. Θέλει προσοχή που δαπανάμε τα χρήματά μας για να μην πληρώσουμε δύο φορές το ίδιο εμπόρευμα».
Πάντως, σχετικά με το ποια καταστήματα βάλλονται περισσότερο από αυτό το φαινόμενο, ο κ. Κουμεντάκης αναφέρει: «Όλη η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα είναι σε δύσκολη κατάσταση. Ιδιαίτερα όμως έχουν πρόβλημα η ένδυση, η υπόδηση και τα τρόφιμα».
Η αναγκαία ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων
Με φόντο, λοιπόν, τις παραπάνω εξελίξεις, σύμφωνα με όλους τους εκπροσώπους που μίλησαν στα «Ρ.Ν.», η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην αναπτυξιακή στρατηγική των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι μονόδρομος. Η Τεχνητή Νοημοσύνη, είναι το εργαλείο που θα βελτιώσει την οργάνωσή τους όσο και την προβολή και προώθηση της ταυτότητάς τους.
Ωστόσο, για τον κ. Κουμεντάκη καίριο ρόλο παίζει και η πίεση στο τραπεζικό σύστημα το οποίο θα πρέπει να ενισχύσει τις τοπικές επιχειρήσεις οι οποίες αν δεν χρηματοδοτηθούν κατάλληλα δεν θα μπορέσουν να υιοθετήσουν τις καινοτομίες που επιτάσσει η εποχή: «Σαν φορείς πρέπει να δώσουμε κάποιες λύσεις στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, όπως είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη, η οποία έχει διεισδύσει στη διανομή και στην παραγωγή. Μικρές επιχειρήσεις δεν μπορούν εύκολα να ενσωματώσουν αυτή τη δυναμική και πρέπει να τις βοηθήσουμε. Η Ομοσπονδία τέλος Μαρτίου μαζί με την ΕΣΕΕ και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, θα κάνουμε μια ημερίδα – και θα ακολουθήσουν πολλές τέτοιες σε όλη την Κρήτη – που θα δούμε πως μπορεί η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα να συνεργαστεί με την ΤΝ, ώστε να ανταγωνιστεί τις μεγάλες συσσωρεύσεις κεφαλαίου. Να τους δείξουμε δηλαδή πως η ΤΝ συμβάλει στην καλύτερη οργάνωση της επιχείρησης, στην καλύτερη πρόσβαση στις αγορές και στην προώθηση των προϊόντων τους. Από την άλλη, πρέπει να πιέσουμε το πολιτικό σύστημα να αλλάξει στάση γιατί διαλύουν τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Και επιπλέον το τραπεζικό σύστημα πρέπει να συνεργαστεί με τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα για να μπορέσουν και αυτές οι επιχειρήσεις να ανταποκριθούν».
Σχετικά πάντως με την αγορά του Ρεθύμνου η κ. Τσικιντίκου αναφέρει ότι τα καταστήματα προσπαθούν να «κρατήσουν» τις τιμές ενώ διατηρούν μια καλή ποιότητα στα εμπορεύματά τους.
Από την άλλη ο κ. Γιώργος Πολιουδάκης, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορικών Συλλόγων Κρήτης, μέλος του ΔΣ του Επιμελητηρίου Ρεθύμνου και μέλος του ΔΣ του Εμπορικού Συλλόγου Ρεθύμνου, δίνει έμφαση στην ανάγκη επένδυσης από πλευράς επιχειρήσεων στο ηλεκτρονικό εμπόριο: «Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει μπει στη ζωή των επιχειρήσεων και των καταναλωτών και κάθε χρόνο αυξάνονται οι πωλήσεις μέσω αυτού. Οι περισσότερες επιχειρήσεις αν δεν συμμορφωθούν και δεν αναπτύξουν το εμπόριο μέσω διαδικτύου νομίζω θα έχουν πρόβλημα μένοντας πίσω όσον αφορά τις πωλήσεις και την επέκταση της αγοράς. Στο Ρέθυμνο σιγά – σιγά όλο και περισσότεροι ακολουθούν αυτόν τον δρόμο και αρκετές επιχειρήσεις στην πόλη κάνουν ένα μεγάλο τζίρο χάρις αυτό. Οι ΜΜΕ που δεν έχουν τη δυνατότητα ή δεν ξέρουν να αναπτύξουν το ηλεκτρονικό εμπόριο θα πληγούν. Τα υπόλοιπα καταστήματα που θα καταφέρουν να προσαρμοστούν στις εξελίξεις είναι σε καλύτερη μοίρα, κι από κει και έπειτα εξαρτάται από τις τιμές που θα έχουν και την ποιότητα των προϊόντων τους.
«Ανάσα» για το Ρεθεμνιώτικο εμπόριο ο τουρισμός αλλά όχι πανάκεια
Το Ρέθυμνο πάντως πλεονεκτεί ακόμα έναντι των υπόλοιπων εγχώριων αγορών χάρις την υψηλή επισκεψιμότητα που διαγράφει ανοδική πορεία κάθε χρόνο. Οι τουρίστες και οι επισκέπτες, όπως δηλώνει η πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Α. Τσικιντίκου, αποτελούν ένα καταναλωτικό κοινό το οποίο διατηρεί ακόμα τη βιωσιμότητα της Ρεθεμνιώτικης αγοράς παρά τις δύσκολες συνθήκες: «Χάρις τον τουρισμό έχουμε κερδίσει πελατεία που δεν την είχαμε χαρτογραφήσει. Από τον Απρίλιο μέχρι και τον Οκτώβριο γίνεται πληθυσμιακά επταπλάσια η αγορά και είναι πληθυσμός που δεν έχεις προβλέψει ότι θα τον έχεις».
Παρόλα αυτά ο αντιπρόεδρος της Παγκρήτιας Ομοσπονδίας Εμπορικών συλλογών και μέλος του ΔΣ Εμπορικού Συλλόγου Ρέθυμνου Γ. Πολιουδάκης, μιλώντας στα «Ρ.Ν.» σημείωσε ότι: «Αυξημένο τουρισμό έχουμε αλλά ο κόσμος που έρχεται αντιμετωπίζει οικονομική κρίση και αυτός στη χώρα του. Τα περισσότερα χρήματά τους, φεύγουν στα αεροπορικά εισιτήρια και στη διαμονή και αν περισσέψει ένα μικρό ποσό θα το δώσουν στην τοπική αγορά ή για να φάνε έξω».
Κλείνοντας η κ. Τσικιντίκου παρατηρεί: «Το σίγουρο είναι ότι χάνονται χρήματα και στο Ρέθυμνο από την επέλαση των μεγάλων κολοσσών. Τα καταστήματα του Ρεθύμνου, όμως, έχουν τη δυνατότητα να μείνουν ανοικτά γιατί έχουν το πλεονέκτημα της συνεπισκεψιμότητας των τουριστών αρά μπορούν κρατηθούν ακόμα και το δικό μου το μήνυμα είναι όταν συλλογικά αντιμετωπίζουμε κάτι μπορούμε να τα καταφέρουμε».
