Έχουν εντοπιστεί απολιθώματα από οκτώ διαφορετικούς τύπους ελαφιών
Μερικά από τα σημαντικότερα σπήλαια της Ελλάδας φιλοξενεί το Ρέθυμνο, όπου έχουν εντοπιστεί απολιθώματα θηλαστικών που ρίχνουν φως σε πτυχές της ζωής πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια.
Τη σημασία αυτών των απολιθωμάτων παρουσίασε στο Παλαιοντολογικό Μουσείο Ρεθύμνου το απόγευμα της Πεμπτης ο γεωλόγος – παλαιοντολόγος της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας του υπουργείου Πολιτισμού Αθανάσιος Αθανασίου στην ομιλία του με θέμα «Τα απολιθωμένα θηλαστικά των σπηλαίων».
Όπως ανέφερε ο κ. Αθανασίου, εκτιμάται ότι πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια σχηματίστηκε η γη, ενώ τα πρώρα ίχνη ζωής εντοπίζονται πριν από 3,3 δισ. χρόνια, με την εξέλιξη των ζώων που οδήγησε στην εμφάνιση των θηλαστικών περίπου 210 εκ. χρόνια πριν.
Αυτή η τεράστια πορεία ζωής αφήνει τα ίχνη της και στο υπέδαφος της Κρήτης, μέσα σε σπηλιές που λειτουργούν ως φυσικά «αρχεία» του χρόνου.
Τα σπήλαια αποτελούν έναν σημαντικό χώρο μελέτης, όπως επεσήμανε στην ομιλία του ο κ. Αθανασίου, καθώς υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες απολίθωσης. Είναι προστατευμένοι χώροι με σταθερό περιβάλλον, που συχνά λειτουργούν ως παγίδες ή καταφύγια για τα ζώα. Εκεί συσσωρεύονται λείψανα από οργανισμούς που είτε έχασαν τη ζωή τους λόγω ατυχήματος, είτε κατέφυγαν σε αυτά για προστασία. Σε πολλές περιπτώσεις τα νερά που εισχωρούν στις σπηλαιώδεις κοιλότητες μεταφέρουν μαζί τους ιζήματα και υπολείμματα ζώων, τα οποία με την πάροδο του χρόνου απολιθώνονται.
Στην παρουσίαση έγινε εκτενής αναφορά στα σπήλαια όλης της Ελλάδας όπου έχουν βρεθεί απολιθώματα θηλαστικών, με ιδιαίτερη έμφαση στην Κρήτη και κυρίως στο Ρέθυμνο. Ο κ. Αθανασίου αναφέρθηκε στο σπήλαιο Ελεφάντων στον Βάμο, ένα υποθαλάσσιο σπήλαιο στο οποίο έχουν εντοπιστεί απολιθώματα ελεφάντων και ελαφιών. Παράλληλα αναφέρθηκε στο σπηλαίου που βρίσκεται κάτω από το Πεδίο Βολής στο Ρέθυμνο, καθώς και του σπηλαίου στη Ζουρίδα, όπου έχουν βρεθεί απολιθώματα ελεφάντων. Επίσης παρουσίασε ευρήματα από το σπήλαιο Simonelli, το σπήλαιο Μεγάλος Περιστερές – στο οποίο βρέθηκαν απολιθώματα ελαφιών, αρχαιολογικά ευρήματα και ανθρώπινα λείψανα ιστορικών χρόνων – και το σπήλαιο Γερανίου, που είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε απολιθώματα ελαφιών.
Από τον Κουμπέ μέχρι το Γεράνι υπάρχει μια πυκνή συστάδα σπηλαίων που αποκαλύπτει την εικόνα της πανίδας του παρελθόντος, καθώς έχουν εντοπιστεί ίχνη από οκτώ διαφορετικές μορφολογίες ελαφιών, εύρημα που πιθανώς υποδεικνύει την ύπαρξη οκτώ ξεχωριστών ειδών στην περιοχή.
Ο κ. Αθανασίου σημείωσε χαρακτηριστικά μιλώντας στα «Ρ.Ν.»: «Βλέπουμε ορισμένες θέσεις με απολιθώματα σπηλαίων κατά μήκος της βόρειας ακτής του Ρεθύμνου, όπου έχουμε απολιθώματα ελαφιών και ελεφάντων κυρίως, ηλικίας μερικών δεκάδων χιλιάδων ετών. Οι πληροφορίες που μας δίνονται δείχνουν ότι είχαμε οχτώ μορφοτύπους ελαφιών, δηλαδή οχτώ διαφορετικά ελάφια που μπορεί να αντιστοιχούν σε οχτώ είδη. Έχουμε και έναν ελέφαντα που ήταν μεγάλος σαν τον ινδικό ελέφαντα».
Όπως επεσήμανε στις τελευταίες ανασκαφές που γίνονται στο σπήλαιο του Μεγάλου Περιστερέ και στο σπήλαιο Γερανίου τα ευρήματα είναι μερικών δεκάδων χιλιάδων ετών, ενώ ίχνη ζωής και απολιθώματα υπάρχουν από δισεκατομμύρια χρόνια πριν στη γη.
