Άρωμα Αιγαίου, θύμησες από αλλοτινές εποχές, πινελιές σε χρυσοκεντημένο καμβά, ιστορίες μοναδικές κι ανεπανάληπτες περιλαμβάνει το καινούργιο βιβλίο του ακαταπόνητου εκλεκτού συναδέλφου Στρατή Μπαλάσκα, που μας ξεναγεί στο όμορφο νησί του τη Μυτιλήνη και τη μαγεία της Μικρασίας.
Με ιδιαίτερη χαρά λάβαμε το άλμπουμ των αναμνήσεων με τον τίτλο «GΕΟΓΡΑΦΟΝΤΑΣ» μια καλαίσθητη έκδοση με 28 ταξίδια μέσα από τις σελίδες του περιοδικού «ΓΕΩ και γεωτρόπιο» της άλλοτε κραταιάς και εμβληματικής εφημερίδας «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» στην οποία ο Στρατής υπήρξε ανταποκριτής με σημαντικές επιτυχίες.
Από τον αγαπημένο προορισμό του συγγραφέα το Αϊβαλί μέχρι το καμένο Πύργο στη Χίο, τη Λήμνο μια τη μοναδική τον Αϊ Στράτη το νησί των εξόριστων, τα πληγωμένα Χιώτικα μαστιχόδεντρα, οι διηγήσεις και οι αφηγήσεις ευωδιάζουν από θυμίαμα νόστου για όσους η ζωή τα’ φερε να ζουν μακριά.
Οι περιγραφές δεν αφορούν μόνο τον τρόπο ζωής των ηρωικών κατοίκων που φυλάττουν Θερμοπύλες σε παραμεθόριες περιοχές, αλλά διεισδύουν και αναλύουν την ψυχοσύνθεση, την κοινωνική διαστρωμάτωση, τα ήθη, τα έθιμα, τις ιδιορρυθμίες και γενικά ένα τρόπο ζωής που αφήνει το δικό του ανεξίτηλο στίγμα στη διαχρονική πορεία κάθε τόπου.
Χαρακτηριστικό, όσο και ενδεικτικό των όσων αναφέραμε είναι και το αφιέρωμα στην «Τήλον το μικρό χωριό» «Το φάντασμά μου τώρα αναζητώ κλεμμένο απ’ το σκελετό μου το φάντασμα που πέταγε με τ’ ασημένια φτερά, γέμιζε τη φωνή μου αίμα έσερνε λίμνες μαγνήτιζε πουλιά…»
Σπονδή για Αϊ Στράτη και Γυάρο
Ο Αϊ Στράτης των εξορίστων, έχει να διηγηθεί πολλά. Σπαρακτική η αναφορά για το χαμό του κρατούμενου Γαβριηλίδη που βρέθηκε όπως καταγράφει ο συγγραφέας ξαπλωμένος στη μέση του θαλάμου, στο απλό κρεββάτι της εξορίας του. Συγκλονιστικό το μοιρολόγι του Μενέλαου Λουντέμη που τον αποχαιρέτησε κλαίγοντας και γράφοντας στο καφενεδάκι της παραλίας σ’ ένα βασανισμένο μπλοκάκι, λερωμένο από την πολυκαιρία. Ολόρθος ήταν ο τίτλος του.
«Ολόρθος στη μνήμη μας θα μείνεις το φέρετρό σου το κρατήσαμε με τα δόντια ορκισμένοι υπήκοοι της καρδιάς σου. Σ’ ένα διάβα σπαρακτικό μες τα δρομάκια. Τα μουσκεμένα απ’ τα δάκρυα του χωριού».
Κι’ ύστερα η αναφορά στον άλλο τόπο μαρτυρίου, τη Γυάρο. Ενδεικτικός ο χαρακτηρισμός, όπως γράφει ο Στρατής. «καλώς ήλθατε σε γη μαρτυρική, όπου ο ποιητής ο Σοφοκλής, σήκωσε κι ας μην την ήξερε ακόμα – αιώνες πριν τα χέρια του ψηλά στη σκέψη του που θα στέγαζε «Ακατανόητο μυστήριο που με διχάζει βλέπω……». Καλώς ήλθατε στη Γυάρο. Στη Βαστίλη του Αιγαίου. Στο νησί του διαβόλου. Γιατί πραγματικά τέτοιο ήταν. Να θυμίσουμε μόνο ότι στο ξερονήσι αυτό το 1950 το στρατόπεδο πολιτικών προσφύγων, αριθμούσε 5.500 ψυχές. Χιλιάδες συνάνθρωποί μας άφησαν εκεί την τελευταία τους πνοή.
Στο εξαίρετο βιβλίο, ο συγγραφέας στρέφει το βλέμμα του στις χαμένες πατρίδες, όπως η Ίμβρος, που ευτυχώς λόγω της γενέθλιας γης του Πατριάρχη, διασώζεται ακόμη το Ελληνικό στοιχείο, καθώς επίσης στην άπαρτη Τροία, το Μοσχονήσι, την Πέργαμο κ.α.
Καλοτάξιδο πραγματικά το νέο πόνημα του συναδέλφου και καλό θα ήταν κατά την ταπεινή μου άποψη να ληφθεί μια απόφαση για την ανάγνωσή του στα σχολεία, ιδίως των ακριτών μαθητών μας.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΠΑΜΠΑΝΕΒΑΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΕΑΣ της ΕΣΗΕΠΗΝ
