Την τραγική κατάσταση που επικρατεί στον χώρο της αυτοδιοίκησης Α’ βαθμού δηλαδή στους δήμους της χωράς περιέγραψε ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης και δήμαρχος Ρεθύμνης, Γιώργης Μαρινάκης, μιλώντας το βράδυ της Τρίτης στην Τηλεόραση Creta και την εκπομπή De facto του Σωτήρη Μεταξά εν όψει και του ετήσιου τακτικού συνεδρίου της ΚΕΔΕ που ξεκινά σήμερα στην Αλεξανδρούπολη.
Εκεί θα συμμετέχουν σύσσωμοι οι αυτοδιοικητικοί της Κρήτης προκειμένου να διεκδικήσουν πόρους και προσωπικό για να μπορέσουν να είναι χρήσιμοι και αποτελεσματικοί προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, τις οποίες υπηρετούν.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γ. Μαρινάκης η αυτοδιοίκηση έχει «αφυδατωθεί»: «Αυτήν τη στιγμή η αυτοδιοίκηση, -αν θα ήθελα να το αποδώσω παραστατικά-, είναι ένα μπουκάλι, που το πρόβλημά της έχει φτάσει στο στόμιό του. Δεν έχει άλλο περιθώριο να μην φαίνεται. Φτάνουμε στο ξεχείλισμα.
Δεν έχουμε τα μέσα να κάνουμε πάρα πολλά πράγματα, γιατί έχουμε αφυδατωθεί, δεν έχουμε πόρους. Έχουμε εισπράξει ανατιμήσεις, ακρίβεια και από την άλλη μεριά στασιμότητα στις χρηματοδοτήσεις, πέρα από το Σύνταγμα και πέρα από τον νόμο».
Για να εξηγήσει με αριθμούς την εικόνα που επικρατεί στους δήμους σε ό,τι αφορά τα οικονομικά δεδομένα έφερε το παράδειγμα του κόστους της ναυαγοσωστικής κάλυψης των παραλιών. «Ακόμα και το ναυαγοσωστικό, που εκ του νόμου έχουμε το 60% επί των νόμιμων συμβάσεων, έχουν δύο χρόνια να μας δώσουν τα λεφτά μας. Εμείς πληρώσαμε ναυαγοσώστες φέτος, 650.000 ευρώ, στον Δήμο Ρεθύμνης και είχαμε ξεκινήσει πληρώνοντας περίπου 100.000 ευρώ στα πρώτα χρόνια. Ξέρετε τι καταφέραμε; Να μειώσουμε τους πνιγμούς, σύμφωνα με το Υπουργείο, κατά 2,5%, δεκαπλασιάζοντας το κόστος».
Καταλήγοντας ο δήμαρχος Ρεθύμνης υπενθύμισε ότι πριν το Καλλικράτη, ο Καποδιστριακός δήμος στον οποίο περιλαμβάνονταν καμιά δεκαριά χωριά του Βρύσινα και την «πόλη με τα προάστια, ελάμβανε από το κράτος 2,7 εκ. ευρώ το 2008-2009». Σήμερα η πόλη, όπως είπε, η οποία πολλαπλασιάζεται σε πληθυσμό κάθε καλοκαίρι, και στον δήμο περιλαμβάνονται συνολικά 101 χωριά, και λαμβάνει μόλις 760.000 ευρώ. «Είναι θλιβερό όταν κάνουμε τη διαίρεση και δούμε τι αναλογεί σε κάθε χωριό», κατέληξε.
«29 εκ. ευρώ οι εισπράξεις από το τέλος ανθεκτικότητας που αποδίδονται στο κράτος – Μόνο στην Ελλάδα αυτόν τον φόρο δεν τον παίρνει η αυτοδιοίκηση»
Μέσα σε αυτό το οικονομικό αδιέξοδο η αυτοδιοίκηση βλέπει την αναλγησία του κράτους που δεν ικανοποιεί πάγια αιτήματα των αυτοδιοικητικών τα οποία αφορούν στην οικονομική τους ενίσχυση μέσα από το τέλος ανθεκτικότητας.
Τον Ιανουάριο του 2024, η Ελλάδα αντικατέστησε τον φόρο διανυκτέρευσης με ένα τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση. Οι ταξιδιώτες πληρώνουν πλέον από 0,50 έως 10 ευρώ ανά διανυκτέρευση, ποσό που διαφοροποιείται ανάλογα με την κατηγορία του εκάστοτε καταλύματος και την εποχή.
Το περιβαλλοντικό τέλος εισπράττει εξολοκλήρου το κράτος, κάτι που βρίσκει κάθετα αντίθετη την αυτοδιοίκηση που είναι αυτή που υποδέχεται τους χιλιάδες επισκέπτες. Ο δήμαρχος Ρεθύμνου ανέφερε μάλιστα ότι για τον νομό Ρεθύμνης οι εκτιμήσεις των ξενοδόχων για φέτος αναφέρονται σε 29 εκ. ευρώ που είναι το ποσό των εισπράξεων από το τέλος ανθεκτικότητας που πλήρωσαν οι επισκέπτες του Ρεθύμνου: «Μιλώντας προχθές με έναν σοβαρό άνθρωπο από τους ξενοδόχους, τον ρώτησα πόσο υπολογίζει ότι φέτος πήρε το ελληνικό δημόσιο, από το τέλος ανθεκτικότητας, από τους επισκέπτες που ήρθαν στο Νομό Ρεθύμνης. Μου είπε ότι είναι περίπου 29 εκατομμύρια, η αυτοδιοίκηση παίρνει 0 ευρώ από αυτό. Δεν πήραμε τίποτα. Πήραμε όμως μήπως ένα τρομακτικό κόστος, πολλαπλασιάστηκαν τα απορρίμματα, το νερό μας λιγοστεύει, το κυκλοφοριακό μας οξύνεται, η ακρίβεια επειδή είμαστε πλέον τουριστικός προορισμός διογκώνεται και ο απλός νοικοκύρης, ο άνθρωπος του μισθού δεν μπορεί πλέον να επιβιώσει και δεν μπορεί πλέον να βρει ούτε σπίτι να κοιμηθεί και να νοικιάσει και δεν μπορεί ο δάσκαλος και ο γιατρός να έρθουν στην πόλη μας. Αυτά όλα, αν είχαμε ένα σοβαρό ποσοστό από όλα αυτά τα χρήματα, θα μπορούσε ο Δήμος να κάνει πολλές πολιτικές σε πολλές κατευθύνσεις και να ελαφρύνει εκείνους που υπέρμετρα επιβαρύνονται, γιατί ο τουρισμός προφανώς είναι ο πυλώνας της οικονομίας μας, πολύ σοβαρός, αλλά δεν είναι ισοκατανεμημένο το εισόδημα, κάποιοι επωφελούνται μάλιστα πολύ και κάποιοι είναι στην απέξω από αυτήν την ιστορία.
Όλα αυτά θα μπορούσαμε να τα εξισορροπήσουμε με ένα ποσοστό από τα χρήματα, που οι τουρίστες καταβάλλουν στο ελληνικό δημόσιο. Μόνο στην Ελλάδα αυτόν τον φόρο δεν τον παίρνει η αυτοδιοίκηση. Σε όλο τον κόσμο είναι του Δήμου. Όσο το ονομάζαμε τοπικό φόρο, φοβήθηκαν μην κάνουμε προσφυγή και το ονόμασαν «τέλος ανθεκτικότητας». Και έτσι λοιπόν να είναι, ας βάλουν λοιπόν τα μισά χρήματα να πάνε στα αντιπλημμυρικά έργα που χρειάζεται κάθε περιοχή και τα υπόλοιπα να πάνε στους Δήμους.
Πάντως το τέλος ανθεκτικότητας είναι ένα από τα θέματα που με πολλή ένταση και έμφαση θα διεκδικήσουμε».
«Η αυτοδιοίκηση κάνει τη δουλειά του κράτους»
Συνεχίζοντας ο δήμαρχος αναφέρθηκε σε μια σειράς κρατικών αρμοδιοτήτων τις οποίες στην πραγματικότητα υλοποιεί η αυτοδιοίκηση προκειμένου να καλύπτει την κρατική απουσία προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Ειδική αναφορά έκανε στους εκπαιδευτικούς, στις δημόσιες δομές υγείας, για τα οποία μεριμνά η Περιφέρεια Κρήτης. Ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Μέχρι τώρα νόμιζαν ότι είμαστε ο σάκος του μποξ, εγώ θα τους πω όμως ότι είμαστε αερόσακος και άμα σκάσουμε δεν πρόκειται να ξαναχρησιμοποιηθούμε. Την αυτοδιοίκηση πρέπει να την δουν με περισσότερη ιδιοτέλεια, κάνουμε τη δουλειά του κεντρικού κράτους, καλύπτουμε τις αδυναμίες του, τις ανεπάρκειές του, την αντι-λειτουργικότητά του. Τα πυροσβεστικά οχήματα δεν έχουν λάστιχα, ασχολείται η αυτοδιοίκηση, δεν έχουμε δασκάλους και καθηγητές, από τα προγράμματα της αυτοδιοίκησης πληρώνει ο Αρναουτάκης και δεν μπορεί να δώσει χρήματα στην αυτοδιοίκηση, γιατί πάνε εκεί. Στα νοσοκομεία καλύπτουμε τις βασικές κεντρικές λειτουργίες του κράτους, που δεν έχει καμία σχέση και καμία ευθύνη η αυτοδιοίκηση. Και φυσικά δεν φταίει ο Ανραουτάκης: σου λέει τι θα κάνουμε, θα αφήσουμε τα νοσοκομεία έτσι, τους γιατρούς, θα αφήσουμε τα σχολεία μας γυμνά; Ποιος πλήρωσε τους αναπληρωτές καθηγητές, αναρωτήθηκε ποτέ η κοινωνία; Από τους πόρους της κοινωνίας πληρώθηκαν. Είναι σωστό αυτό; Όχι. Πρέπει όχι μόνο να είναι διακριτά τα όρια, όταν είμαστε στους χαμένους, αλλά να είναι διακριτά όταν είναι να πάρουμε κάτι, αλλά αυτό δεν το κάνει η Πολιτεία. Και επικαλούμενη τους μνημονιακούς νόμους, τους οποίους τους διασώζει όπου τη βολεύει, έχει βάλει έναν κόφτη για την αυτοδιοίκηση».
Το συνέδριο που ξεκινά σήμερα στην Αλεξανδρούπολη επικεντρώνεται στον νέο εθνικό στόχο της Κ.Ε.Δ.Ε. για την Ελλάδα του 2035, ο οποίος συνοψίζεται σύμφωνα με την ΚΕΔΕ σε «Μια Ελλάδα που θα εξασφαλίζει ίσες ευκαιρίες για πρόοδο, ευημερία, καλύτερη καθημερινότητα σε κάθε πολίτη, ανεξάρτητα σε ποιον τόπο της Πατρίδας μας ζει». Το κλίμα κάθε άλλο παρά θετικό είναι: «Είμαστε θεσμικοί, εμείς δεν μπορούμε να κατεβάσουμε τρακτέρ στην ΚΕΔΕ, ούτε να κλείσουμε δρόμους και αεροδρόμια και ούτε συμφωνούμε με αυτές τις λογικές. Αυτό που μπορούμε να πούμε όμως είναι ότι αυτή είναι η πραγματικότητα και αν δεν το καταλάβετε όπως με τον καλό τρόπο τώρα όπως σας το λέμε, είμαστε υποχρεωμένοι να συνεννοηθούμε με τις κοινωνίες μας και να φερθούμε διαφορετικά. Δεν μπορούμε να είμαστε κάθε φορά ο αμνός που πάει στη σφαγή αδιαμαρτύρητα.
Υπάρχουν προτάσεις. Δεν ξέρω κατά πόσο η ελληνική πολιτεία έχει αυτήν την ευαισθησία να καταλάβει από μία θεσμική διαμαρτυρία ότι πρέπει να το ξανασκεφτεί. Υπάρχει όμως η αλήθεια των αριθμών, όταν αυτό το λένε πολλοί και το λένε περίπου όλοι και αποδεικνύεται με αριθμούς και η κυβέρνηση την ενδιαφέρει ακόμα η δική της πολιτική παρουσία και επιβίωση, θα πρέπει να το ξανασκεφτεί, γιατί αυτήν την στιγμή έχει χάσει την αυτοδιοίκηση, όπως πορευόμασταν μέχρι τώρα».
Σημειώνεται ότι στο συνέδριο της ΚΕΔΕ θα συμμετέχουν όλοι οι δήμαρχοι του νομού, καθώς και οι επικεφαλής της αντιπολίτευσης του δήμου Ρεθύμνης.
Σημειώνεται ότι σήμερα, Πέμπτη 6 Νοεμβρίου, ο δήμαρχος Ρεθύμνης, με την ιδιότητα του προέδρου της ΠΕΔ Κρήτης θα λάβει μέρος ως ομιλητής σε θέματα Αυτοδιοίκησης, στις εργασίες του συνεδρίου.
Με την ιδιότητα του προέδρου της Ε.Δ.Ε.Υ.Α., θα συμμετάσχει στον διάλογο που θα αναπτυχθεί στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «Περιβάλλον, Ενέργεια, Απορρίμματα, Διαχείριση Υδάτων, Χωροταξία», την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2025.
Παράλληλα, ο κ. Μαρινάκης θα κάνει θεσμικές παρεμβάσεις σε ειδικότερα θέματα που θα τεθούν προς συζήτηση στη διάρκεια του συνεδρίου.
Σημειώνεται ότι η παρουσία του δημάρχου Ρεθύμνης στα συνέδρια της ΚΕΔΕ είναι διαρκής, δεδομένου ότι συζητούνται διεξοδικά, κάθε φορά, κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την Αυτοδιοίκηση και επιδιώκεται η επίλυσή τους με γνώμονα πάντοτε τη διασφάλιση των συμφερόντων των πολιτών.
Κατά τη διάρκεια της απουσίας του, θα τον αναπληρώνει στα καθήκοντά του στον δήμο Ρεθύμνου, ο αντιδήμαρχος κ. Στέλιος Σπανουδάκης.
