Οριστική είναι η απένταξη του έργου του δημοτικού πάρκινγκ των Τεσσάρων Μαρτύρων από το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, όπως ανέφεραν σε ρεπορτάζ τους τα «Ρ.Ν.», στο φύλλο του Σαββάτου (Σελ. 3). Η σχετική είδηση έχει προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια στον δήμο Ρεθύμνης, με δεδομένη τη σημασία του έργου, που θα έδινε μια μικρή ανάσα στο οξύ κυκλοφοριακό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η πόλη, ελλείψει θέσεων στάθμευσης. Ο δήμος Ρεθύμνου είχε επενδύσει στο έργο αυτό για το οποίο, μάλιστα, είχε εξασφαλίσει χρηματοδότηση από τρεις διαφορετικές πηγές: ΕΣΠΑ – 10 εκ. ευρώ, Ταμείο Ανάκαμψης – 10 εκ. ευρώ, Πόροι Δήμου: 5 εκ. – ευρώ. Υπενθυμίζουμε ότι το έργο εξασφάλισε την ένταξή του στο ΕΣΠΑ στις 14 Μαρτίου του 2023 στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014- 2020» με τίτλο «Παρεμβάσεις Αστικής Αναζωογόνησης στην περιοχή Τεσσάρων Μαρτύρων».
Ωστόσο, με απόφαση που υπογράφει ο γενικός γραμματέας Διαχείρισης Τομεακών Προγραμμάτων ΕΤΠΑ, ΤΣ και ΕΚΤ Γεώργιος Ζερβός και δημοσιεύτηκε στις 11 Δεκεμβρίου του 2024 το έργο απεντάσσεται από το πρόγραμμα. Χαρακτηριστικά η απόφαση αναφέρει: «Ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Τομεακών Προγραμμάτων ΕΤΠΑ, ΤΣ και ΕΚΤ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ την ανάκληση της με αριθ. πρωτ. 2784 14/03/2023 Απόφασης Ένταξης της πράξης «Παρεμβάσεις Αστικής Αναζωογόνησης στην περιοχή Τεσσάρων Μαρτύρων» με κωδικό ΟΠΣ «5179166» διότι, δεν ενεργοποιήθηκε η πράξη εντός χρονοδιαγράμματος της Προγραμματικής Περιόδου του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014- 2020».
Τι συνέβη όμως; Ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν τη Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος στην ανάκληση της απόφασης ένταξης; Τα «Ρ.Ν.» συνομίλησαν με τον Γιώργο Ζερβό, γενικό γραμματέα Διαχείρισης Τομεακών Προγραμμάτων ΕΤΠΑ,ΤΣ και ΕΚΤ, ο οποίος μας εξηγεί αναλυτικά τις διαδικασίες που προηγήθηκαν και οδήγησαν στην απένταξη του έργου. Ο κ. Ζερβός δίνει απαντήσεις σαφείς και ξεκάθαρες, σύμφωνα με τις οποίες είναι σαφές ότι το έργο του δημοτικού πάρκινγκ δεν πληρούσε τους όρους και τις προδιαγραφές του Ευρωπαϊκού Προγράμματος.
Αναλυτικότερα, ο κ. Ζερβός επισημαίνει ότι το έργο εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ τον Μάρτιο του 2023. Στο τέλος Δεκεμβρίου του 2023 απεστάλη, όπως τονίζει, από τον δικαιούχο (Δήμο) αίτημα για να δοθεί προέγκριση και να δημοπρατηθεί το έργο. Ουσιαστικά δηλαδή, όπως εξηγεί ο Γ.Γ. Τομεακών Προγραμμάτων, δεν υπήρχε χρόνος για να δοθεί εντολή δημοπράτησης τον Δεκέμβριο για ένα έργο που δεν θα προλάβαινε καν τον διαγωνισμό να έχει ολοκληρώσει μέσα σε είκοσι μέρες, οπότε και έληγε η προθεσμία για το πρόγραμμα στο οποίο είχε ενταχθεί, πόσο μάλλον να έχει υπογράψει σύμβαση.
«Η προέγκριση εστάλη στο τέλος Δεκέμβρη του 2023, για ένα έργο που ήταν σαφές ότι έπρεπε να υλοποιηθεί εν μέσω δύο προγραμματικών περιόδων.
Εμείς δεν δώσαμε εντολή δημοπράτησης, γιατί αυτό το έργο στις 31 Δεκεμβρίου έπρεπε να έχει σύμβαση. Άρα πως θα δινόταν εντολή δημοπράτησης; Δεν υπήρχε χρόνος. Την εντολή δημοπράτησης θα την έδινε η Διαχειριστική Αρχή, όπως προβλέπει το θεσμικό πλαίσιο. Ο δήμος κατέθεσε αίτημα στις 19 Δεκεμβρίου, οπότε μέσα σε 12 μέρες ήταν φύσιν αδύνατο να προκηρυχθεί το έργο, όχι να υπάρχει σύμβαση. Ένα έργο με τέτοιο προϋπολογισμό, που μετά τη διαγωνιστική διαδικασία, η σύμβαση έπρεπε να περάσει και Ελεγκτικό Συνέδριο, θεωρητικά ούτε σήμερα που μιλάμε δεν θα υπήρχε σύμβαση.
Αυτός είναι ο κανονισμός. Δεν μπορεί κάποια υπηρεσία ή παράγοντες να μην προχωρήσουν στις δέουσες ενέργειες και να αναλάβουν τις ευθύνες. Εκεί που χάσαμε το παιχνίδι είναι στο ότι υπήρξε ένα κενό εννέα μηνών, από την απόφαση ένταξης μέχρι το να έρθει η προέγκριση για τη δημοπράτηση του έργου. Έπρεπε με βάση τον κανονισμό να έχουμε σύμβαση μέχρι το τέλος του 2023. Δεν είχαμε και εκεί προέκυψαν τα προβλήματα», τονίζει.
Διευκρινίζει, επίσης, ότι σε ό,τι αφορά την προϋπόθεση του προγράμματος για την εκτέλεση δαπάνης 5%, ότι αυτή αφορά τροποποίηση του προγράμματος που γίνει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάρτιο του 2024, και όχι από την γενική γραμματεία και αφορούσε στα έργα που είχαν τη δυνατότητα να μεταφερθούν από τη μια προγραμματική περίοδο στην άλλη: «Η εγκύκλιος με το 5%, δεν είναι δική μου, αλλά έγγραφο της ευρωπαϊκής επιτροπής, που έχει έρθει αργότερα, τον Μάρτιο του 2024 και εξηγεί με βάση τον κανονισμό, ότι για να μπορεί να μεταφερθεί ένα έργο από τη μία προγραμματική στην άλλη, έπρεπε να έχει οπωσδήποτε σύμβαση και μία δαπάνη. Το ποσοστό της δαπάνης εξειδικεύτηκε με μεταγενέστερο έγγραφο των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής επιτροπής στο 5%, αλλά αυτό (το έργο του δημοτικού πάρκινγκ) δεν είχε καν σύμβαση, άρα αυτό δεν μπορούσε να μεταφερθεί στην επόμενη προγραμματική περίοδο», ανέφερε ο κ. Ζερβός, ο οποίος συμπλήρωσε ότι ο δήμαρχος Ρεθύμνης έθεσε το ζήτημα του πάρκινγκ ενώπιον των κοινοτικών στην επιτροπή παρακολούθησης: «Οι κοινοτικοί δεν διατύπωσαν άλλη άποψη, ο δήμος γνώριζε ότι το συγκεκριμένο έργο δεν μπορεί να μεταφερθεί, γιατί δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο ευρωπαϊκός κανονισμός. Αν δεν εξευρεθεί χρηματοδοτικό μέσο, η διαδικασία θα ξεκινήσει από την αρχή, δηλαδή θα βγει πλαίσιο και θα ξανά υποβάλλει τις χρηματοδοτήσεις ο δήμος για να βγει καινούργια απόφαση ένταξης. Επομένως, γίνεται σαφές ότι στο διάστημα μεταξύ Μαρτίου – οπότε και το έργο έλαβε απόφαση ένταξης – μέχρι και τον Δεκέμβριο, χάθηκε πολύτιμος χρόνος».
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τον κ. Ζερβό, στην ίδια κατηγορία (με το δημοτικό πάρκινγκ) βρίσκονται ακόμα 115 έργα τα οποία έχασαν την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, επειδή δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις και τις προδιαγραφές του προγράμματος: «Υπάρχουν 115 έργα δήμων, τα οποία έχουν απενταχθεί. Ούτε ένα, ούτε δύο. Δεν αφορά το θέμα μόνο τον δήμο Ρεθύμνης. Ούτε κατηγορούμε κανέναν. Υπάρχουν έργα, τα οποία ήταν ενταγμένα στο πρόγραμμα το 2019 και δεν είχαν αυτήν την προϋπόθεση, δηλαδή σύμβαση και δαπάνη.
Στην Κρήτη υπάρχουν ακόμα πέντε με έξι έργα που βρίσκονται στον ίδιο παρονομαστή. Το τι θα ακολουθούσε ήταν γνωστό από 1η Γενάρη του 2024 .Η διοικητική πράξη βγήκε τώρα, αλλά ήταν γνωστό ότι είχε απενταχθεί το έργο. Δεν γίνεται η υπηρεσία να κάνει μία παράνομη πράξη».
«Πρέπει να εξεταστούν άλλες χρηματοδοτικές δυνατότητες για το δημοτικό πάρκινγκ»
Σύμφωνα με τον κ. Ζερβό, ο οποίος δείχνει να αντιλαμβάνεται πλήρως τη σημασία του έργου για το Ρέθυμνο, πλέον πρέπει να αναζητηθούν άλλες χρηματοδοτικές δυνατότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν για την υλοποίηση του έργου: «Επειδή είναι ένα κρίσιμο έργο και αυτό είναι ξεκάθαρο, πρέπει να δούμε τι άλλες χρηματοδοτικές δυνατότητες υπάρχουν και αν υπάρχουν, να αξιοποιηθούν. Το να παλαιοντολογούμε τώρα για κάτι στο οποίο εμείς δεν έχουμε ευθύνη και δεν έχει ούτε ο δήμαρχος, ο οποίος απλά εκφράζει την πικρία του γιατί χάνει μία χρηματοδότηση, είναι ανούσιο. Πρέπει να δούμε την επόμενη μέρα και πώς μπορεί να εξευρεθεί χρηματοδότηση για να υλοποιηθεί ένα έργο το οποίο είναι πολύ σημαντικό».
Ο κ. Ζερβός απαντά και για το αν τα χρήματα το πάρκινγκ πήγαν στην Περιφέρεια Αττικής, τονίζοντας ότι κάτι τέτοιο δεν συνέβη: «Για το Φαληρικό Δέλτα έτερον εκάτερον. Δεν κατέληξαν τα χρήματα ούτε στο Φαληρικό Δέλτα, ούτε τίποτα τέτοιοι συνέβη. Το Φαληρικό έχει ένα χαώδη προϋπολογισμό, κάπου στα 370 εκ. ευρώ. Πιστεύει κάποιος ότι ένα τόσο μεγάλο, σύνθετο έργο, τέτοιου προϋπολογισμού, που θα προκηρυχθεί αρχές του 2025 και θα τελειώσει μέχρι το 2029;».
