Για μια εβδομάδα, από 3 μέχρι 8 Μαρτίου, τρεις καθηγήτριες και δώδεκα μαθητές και μαθήτριες από το σχολείο μας ταξιδέψαμε στο Αμβούργο και μαζί με μαθητές/τριες και καθηγήτριες από τη Γερμανία και την Πολωνία υπήρξαμε συνοδοιπόροι σε ένα ενδιαφέρον ταξίδι στο παρελθόν και συγκεκριμένα στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τις ημέρες της παραμονής μας εκεί ξεναγηθήκαμε στο Αμβούργο και με οδηγούς τις Γερμανίδες συναδέλφους μας ερευνήσαμε τα ίχνη του παρελθόντος που εξακολουθούν να υπάρχουν στη σύγχρονη πόλη και μαρτυρούν πολλά για την ιστορία.
Επισκεφτήκαμε το παλιό ισραηλινό σχολείο θηλέων στο οποίο μάθαμε ιστορίες για μαθήτριες που είχαν την ατυχία να βρεθούν στη δίνη του πολέμου και των διώξεων κατά των Εβραίων.
Ξεναγηθήκαμε στο κτίριο όπου στεγάζονταν το αρχηγείο της Γκεστάπο και μελετήσαμε μαρτυρίες ανθρώπων που βασανίστηκαν εκεί· ξαφνιαστήκαμε δυσάρεστα από τη διαπίστωση της ευκολίας με την οποία αρκετοί άνθρωποι κατέδιδαν τους συμπολίτες τους με διάφορες προσχηματικές κατηγορίες.
Συζητήσαμε για την ιδεολογία του εθνικοσοσιαλισμού όπως αυτή διαμορφώθηκε και εκφράστηκε από το ναζιστικό κόμμα του Χίτλερ και μάθαμε για τη ζωή στη ναζιστική Γερμανία, τη δικτατορία, τις διώξεις των αντιφρονούντων.
Επισκεφτήκαμε το στρατόπεδο συγκέντρωσης Neuengamme, το οποίο βρίσκεται στα περίχωρα του Αμβούργου, και σήμερα αποτελεί τόπο μνήμης και ιστορίας. Εκεί γνωρίσαμε τον σκοπό και τον τρόπο λειτουργίας ενός στρατοπέδου καταναγκαστικής εργασίας και τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης των τροφίμων. Μελετήσαμε μαρτυρίες και εξετάσαμε αντικείμενα και κειμήλια των ανθρώπων που μαρτύρησαν εκεί. Με συγκίνηση διαπιστώσαμε ότι υπήρχε μνημείο για τους Έλληνες φυλακισμένους εκεί, οι οποίοι ήταν κυρίως αντιστασιακοί. Με την παρότρυνση των ξεναγών/παιδαγωγών προβληματιστήκαμε σχετικά με την πρωτοφανή βαρβαρότητα των εθελοντών SS, αλλά και με την εθελοτυφλία των απλών ανθρώπων απέναντι σε όσα εκτυλίσσονταν δίπλα τους.
Από την άλλη πλευρά, μας δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφθούμε την έκθεση στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και αποτελεί σημαντικό ιστορικό μνημείο, όπου ξεναγηθήκαμε και γνωρίσαμε τις παραμέτρους της καταστροφής του Αμβούργου από τους βομβαρδισμούς των συμμάχων το 1943. Εντύπωση προκάλεσε στους μαθητές/τριες το γεγονός ότι βομβαρδισμοί τέτοιου τύπου δεν είχαν κάποιο στρατιωτικό στόχο, αντίθετα στόχευαν τον άμαχο πληθυσμό επιδιώκοντας το «σπάσιμο του ηθικού» και τις μαζικές απώλειες.
Όλες οι επισκέψεις στα πολύ σημαντικά μέρη ιστορικού ενδιαφέροντος μας πρόσφεραν πολύτιμες γνώσεις, συγκλονιστικές εμπειρίες αλλά και αφορμή για προβληματισμό και σύγκριση με το σήμερα. Οι μαθητές/τριες δουλεύοντας συνεργατικά σε μεικτές ομάδες όλες τις μέρες, παρουσίασαν τις εργασίες τους την τελευταία ημέρα του προγράμματος στο σχολείο.
Δόθηκε βέβαια και η ευκαιρία να γνωριστούμε όλοι μεταξύ μας, να παίξουμε γλωσσικά παιχνίδια, να μοιραστούμε στοιχεία του πολιτισμού μας, να φάμε και να διασκεδάσουμε παρέα, καθώς και να γνωρίσουμε όψεις του σύγχρονου Αμβούργου με το εντυπωσιακό λιμάνι και τη μοντέρνα αρχιτεκτονική. Δε θα ξεχάσουμε την μοναδική πανοραμική θέα από την περιβόητη Elbphilharmonie αλλά και από το καμπαναριό της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, την περιήγηση στο αρχιτεκτονικό project της Hafencity αλλά και το «ταξίδι» με καραβάκι στον ποταμό Έλβα, το οποίο λειτουργεί ως δημόσιο μεταφορικό μέσο!
Συνοψίζοντας, το πρόγραμμά μας με τίτλο «connected memories», το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας, μας έδωσε την ευκαιρία να γνωριστούμε με τους ξένους εταίρους μας, να εργαστούμε μαζί, να συζητήσουμε, να προβληματιστούμε και όσο είναι δυνατόν, να απαντήσουμε μαζί στα δύσκολα αναπάντητα ερωτήματα που ταλανίζουν μέχρι σήμερα τη γερμανική αλλά και όλη την ευρωπαϊκή κοινωνία. Ο σκοπός του προγράμματος μας είναι η γνωριμία με ανθρώπους από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η συνεργασία, η βιωματική μάθηση και η οικοδόμηση νέας γνώσης για τους μαθητές και τις μαθήτριές μας. Η γνώση είναι δύναμη και γνωρίζοντας το παρελθόν, μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα το παρόν και να προχωρούμε με περισσότερα εφόδια προς το μέλλον.
Από την Διεύθυνση του 2ου Γυμνασίου Ρεθύμνου
