Η αίθουσα κατάμεστη. Ο καλλιτέχνης έχει το δικό του κοινό χρόνια τώρα. Διαχρονικός και ιδιαίτερος στον ήχο και κυρίως στον στίχο. Ξέρω εκ των προτέρων ότι η αίθουσα θα είναι κατάμεστη, έστω κι αν η εκδήλωση είναι σε δύο ημέρες. Βλέπω κόσμο ετερόκλητων ηλικιών, γυναίκες, άντρες, νέες και νέους, μεγαλύτερους, αρκετούς μεσήλικες, πολλά ζευγάρια και γενικά όλα προμηνύουν μια ακόμα δικαίωση από τον καλλιτέχνη ο οποίος έχει δώσει το στίγμα του, τόσο ως ένας από τους σπουδαιότερους τραγουδιστές της γενιά του, όσο και ένας άνθρωπος με κρίση και άποψη που εκφράζεται με παρρησία με συγκροτημένο και ευθύ λόγο, όχι μόνο μέσω της μουσικής αλλά και μέσω του γραπτού λόγου!
Η ατμόσφαιρα ιδεατή για εκείνους που επέλεξαν να νιώσουν την χαρά και την πληρότητα της μουσικής τέχνης, μιας μουσικής διαφορετικής από τις τηλεοπτικές ηχορυπάνσεις, μια μουσική πλαισιωμένη από λόγια που δεν μιλούν για απατημένους κι απατημένες, για χτυποκάρδια στα θρανία, για γκόμενες, ναρκωτικά, βία, λουλούδια σε αγρούς ή γυαλιστερές λιμουζίνες με επιβάτες απαστράπτοντες αστέρες της γυαλιστερής επικαιρότητας.
Αν μη τι άλλο το κοινό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «ψαγμένο» και ο καλλιτέχνης επιπέδου, από κείνους που κοσμούν κυριολεκτικά τον χώρο.
Κι εκεί που όλα βαίνουν καλώς, εντελώς αυτόματα και απρογραμμάτιστα ένα υβριστικό σύνθημα δονεί τον χώρο. Η συμμετοχή καθολική, το ξάφνιασμα για μένα μεγάλο. Δεν είναι σίγουρα υποκινούμενο, δεν είναι κατευθυνόμενο από κόμματα ή πολιτικά πρόσωπα, φαίνεται να είναι εντελώς αυθόρμητες αντιδράσεις, άκρως ανησυχητικές για το πού βαδίζουμε ως κοινωνία. Ουδέποτε και σε περιόδους μεγάλης πολιτικής έντασης δεν θυμάμαι τέτοιες αντιδράσεις του κόσμου. Ουδέποτε υβριζόταν εν χορώ εν ενεργεία ή εν αποστρατεία πολιτικό πρόσωπο και εδώ γεννιούνται ποικίλοι προβληματισμοί. Πώς γίνεται χωρίς την παραμικρή πυροδότηση αντιδράσεων από τον καλλιτέχνη, μετά το τραγούδι, όλοι να υβρίζουν έναν εκλεγμένο πρωθυπουργό; Και αυτό πού μπορεί να οδηγήσει εν όψει εκλογών; Σε κάθε αθλητική ή καλλιτεχνική εκδήλωση το ίδιο σκηνικό.
Κατανοεί καθένας την σωρευμένη οργή, τον θυμό, την αντίδραση της κοινωνίας απέναντι στην κρατική αμέλεια για το τραγικό συμβάν συνδυασμένη με την κρατική «επιμέλεια» για εκκόλαψη των Πάτσηδων και την προαγωγή των Λιγνάδηδων. Αλλά αλήθεια μπορούμε να ηγηθούμε της … τέταρτης Βιομηχανικής επανάστασης, όπως αυτάρεσκα δηλώνει ο πρωθυπουργός, ή να βρισκόμαστε στη «σωστή πλευρά της Ιστορίας», όταν ο επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας καθυβρίζεται από μέρος της κοινωνίας; Βέβαια είναι προφανές ότι στην δημοκρατία οι μειοψηφίες οφείλουν να συμμορφώνονται στις «πλειοψηφίες» αλλά μήπως στην ελληνική κοινωνία έχει ανοίξει ένα βαθύ χάσμα, όπου οι πολιτικοί αντί να το γεφυρώνουν το καθιστούν ακόμα πιο βαθύ, ακόμα πιο επικίνδυνο; Έχουν αναρωτηθεί αν για αυτό το βαθύ χάσμα ευθύνονται και οι ίδιοι; Μήπως το «ύφος» και το «ήθος» πολλών εξ αυτών που ασκούν την εκτελεστική εξουσία και αρθρώνουν ολημερίς κι ολονυχτίς κομματικές υλακές έχουν γίνει ανυπόφοροι για τον απλό πολίτη, χωρίς βεβαίως ο ίδιος να νομιμοποιείται να υβρίζει χυδαία τον πρωθυπουργό ή οποιοδήποτε άλλο πολιτικό πρόσωπο με τον κίνδυνο της «ζουγκλοποίησης» της πολιτικής και κοινωνικής μας ζωής;
Ωστόσο, αδυνατώ να δεχτώ ότι, όπως συμβαίνει σε όλα, μα όλα, την απόλυτη και αποκλειστική ευθύνη φέρουν οι «ανώριμοι» και «ανεύθυνοι» πολίτες που δεν συναινούν και δεν συμμορφώνονται προς «τας υποδείξεις»!
* Ο Μιχάλης Τζανάκης είναι φιλόλογος-συγγραφέας
