Η όποια διαπραγμάτευση και επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στον τόπο τους θα πρέπει να λάβουν χώρα μόνο με ταυτόχρονη δήλωση από το Βρετανικό Μουσείο περί ανυπαρξίας οποιουδήποτε δικαιώματος πάνω τους (μετά την αλλαγή, εννοείται, του σχετικού απαγορευτικού νόμου).
Κάτι που επιβάλλεται να επιδιώξουμε οπωσδήποτε, μια και οι πιθανότητες επιτυχίας είναι με το μέρος μας, πράγμα που και η διεθνής κοινότητα σίγουρα κατανοεί, με συνέπεια, αν το παραλείψουμε, να μας καταλογίσει (με το δίκιο της) ηθική ήττα.
Oι πιθανότητες, τώρα, είναι με το μέρος μας, αφενός επειδή μας είναι ανεπίτρεπτο, τόσο από την ιστορία μας όσο και την παγκόσμια συνείδηση, να τα διαπραγματευτούμε σαν να ήταν δικά τους, αφετέρου διότι, πέραν της ηθικής και πολιτισμικής επιταγής, για να συμμορφωθούν τους πιέζει και το ισχυρότατο κίνητρο για εμπλουτισμό της εκθεματικής ποικιλίας τους μέσα από τη δανειακή παραχώρηση άλλων ελληνικών αρχαιοτήτων. Και μπορούν να είναι βέβαιοι ότι μια τέτοια συνεργασία μας θα είναι εξασφαλισμένη για κείνους στο διηνεκές, για τους επόμενους λόγους:
Πρώτο, γνωρίζουν καλά ότι η έκθεση των Μαρμάρων στο Βρετανικό Μουσείο αποτελεί την καλύτερη δυνατή, την ιδανική διαφήμιση για την Ελλάδα, τη γη και το ελληνικό φως, της θάλασσας του πρωινού και του ανέφελου ουρανού τα λαμπρά μαβιά, την κίτρινη όχθη, όλα ωραία και μεγάλα φωτισμένα. Τις αμμουδιές του Ομήρου, εκεί ’που σπάροι και πέρκες, ανεμόδαρτα ρήματα, ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια, σφουγγάρια, μέδουσες, όστρακα ρόδινα.
Δυνατότητα που, σίγουρα, μας συμφέρει να διατηρήσουμε και να έχουμε στο διηνεκές, δίνοντας (δανείζοντας) άλλες αρχαιότητες να εκτίθενται στη θέση των Γλυπτών.
Δεύτερο, με την επανένωσή τους και τη συγκέντρωση, πια, μεγαλύτερου αριθμού ποιοτικών αρχαιοτήτων στην πρωτεύουσα, ο κίνδυνος του «υπερτουρισμού» θ’ αρχίσει να γίνεται απειλητικός (ήδη τον περασμένο Αύγουστο ο αριθμός των επισκεπτών στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης άγγιζε τους 16.000 ημερησίως).
Άρα θα μας συμφέρει, για τους πιο πάνω λόγους, να «ελαφρώνουμε», μάλιστα σε σταθερή βάση. Και οι Βρετανοί θα κοιμούνται ήσυχοι, διότι πάντα θα μπορούν να έχουν ποικιλία από ελληνικά εκθέματα στο Μουσείο τους (από κάποιο σημείο και μετά, και κάποιων από τα Γλυπτά μη εξαιρουμένων).
Αρκεί, όπως είπαμε, πρώτα να επιστρέψουν τα Μάρμαρα δηλώνοντας ότι δεν έχουν ούτε διεκδικούν κανένα δικαίωμα πάνω τους. Αυτή να είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε περαιτέρω πολιτιστική συνεργασία μας με δανειστικές παραχωρήσεις.
Για μας είναι μονόδρομος, εύκολα κατανοητό. Τους συμφέρει και κείνους.
Ώστε θα το πετύχουμε.
*Ο Παρασκευάς Μαμαλάκης είναι συγγραφέας
