Η σκοτεινή ύλη πρόκειται για κάτι το οποίο γνωρίζουμε πως υπάρχει, αλλά δεν μπορούμε να το αγγίξουμε με κανένα όργανο. Οι αποδείξεις για την ύπαρξη της σκοτεινής ύλης ανιχνεύονται σαφώς μέσα από πολύπλοκους υπολογισμούς, και μαθηματικά αποτελέσματα μαρτυρούν την παρουσία της. Όλα υποδεικνύουν πως γεμίζει τα τρία τέταρτα του σύμπαντος. Η δική μας ύλη, η φωτεινή ύλη την οποία γνωρίζουμε και από την οποία αποτελείται ο κόσμος μας, είναι κατά πολύ σπανιότερη. Η σκοτεινή ύλη, αντιθέτως, βρίσκεται παντού. Είναι εδώ κοντά μας, δίπλα μας. Το χειρότερο είναι πως δεν ξέρουμε τι είναι, και για ποιο λόγο υπάρχει.
Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν την σκοτεινή ύλη μέσω των βαρυτικών αλληλεπιδράσεών της με τη συνηθισμένη ύλη, υποδηλώνοντας ότι αυτός είναι ο τρόπος να κάνει γνωστή την παρουσία της στο σύμπαν. Στη δεκαετία του 1930 ένας Ελβετός αστρονόμος ονόματι Φριτς Τσουίκι παρατήρησε ότι οι γαλαξίες σε ένα μακρινό σμήνος περιφέρονταν ο ένας γύρω από τον άλλο πολύ πιο γρήγορα από ό,τι θα έπρεπε, βάσει της ορατής μάζας που είχαν. Πρότεινε ότι μια αόρατη ουσία, την οποία ονόμασε σκοτεινή ύλη, μπορεί να έλκεται βαρυτικά σ’ αυτούς τους γαλαξίες.
Οι ερευνητές σήμερα έχουν εντυπωσιακά λίγο προχωρήσει στην κατανόηση της φύσης της σκοτεινής ύλης.
Όπως όταν θέλουμε να χαρακτηρίσουμε ένα απρόσιτο και ίσως επικίνδυνο άνθρωπο λέγοντας ότι πρόκειται για «σκοτεινό» άτομο, έτσι φαίνεται ότι η σκοτεινή ύλη παραμένει απρόσιτη, απροσδιόριστη, και αποτελεί ένα αναπάντητο αίνιγμα για τους επιστήμονες.
* Ο Αριστείδης Αρχοντάκης είναι συγγραφέας, φυσικός
