Τι σημαίνει ηθοποιός; Ποιώ ήθος, βιώνω μέσα μου την κατάσταση (ήθος) που θέλω να μεταδώσω, και με τον τρόπο αυτόν γίνομαι φορέας και μεταδότης αξιών. Ο ρόλος δηλαδή του ηθοποιού ως διακινητή και (συν)διαμορφωτή αξιών μέσα στην κοινωνία είναι ο πλέον επιδραστικός και σημαντικός, συγκρινόμενος με τον αντίστοιχο ρόλο των καλλιτεχνών των άλλων κατηγοριών και των διανοουμένων.
Πραγματικά, οι τελευταίοι επηρεάζουν τον κόσμο έμμεσα, με τα έργα τους, ενώ ο ηθοποιός άμεσα, αφού ο θεατής γίνεται άμεσα αποδέκτης της κατάστασης που εκείνος βιώνει, δίχως μεσολάβηση της νοητικής λειτουργίας είτε άλλων δεδομένων, και έτσι το ήθος-αξία, που ο ηθοποιός βιώνει και ενσαρκώνει, μεταδίδεται και ριζώνει στον αποδέκτη – κοινή γαρ η εσωτερική ανθρώπινη υπόσταση- και συντελείται αυτό που λέμε «ταύτιση».
Κορυφαίος, λοιπόν, ο ρόλος του ηθοποιού στη διακίνηση των αξιών.
Γιατί όλη αυτή η συζήτηση; Διότι ζούμε στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, όπου στη ζωή μας έχουν εισδύσει και την επηρεάζουν καθοριστικά οντότητες στερούμενες της εσωτερικής (ψυχικής) ανθρώπινης υπόστασης – και που κανείς ηθοποιός, κατά συνέπεια, δεν θα μπορούσε να επηρεάσει – εποχή φτωχή, συνακόλουθα, σε ανακίνηση αξιών, όπου αυτές βαίνουν σπανίζουσες με όλα τα επακόλουθα για την ποιότητα της ζωής μας (ας ελπίσουμε και ευχηθούμε η έξαρση της εγκληματικότητας να είναι κάτι όλως περιστασιακό και παροδικό, να μην εντάσσεται σε κείνα τα επακόλουθα. Ας το ελπίσουμε…).
Συνεπώς, ενόψει της παρούσας συγκυρίας – «όταν βήματα σιδερένια τραντάζουν τα σκαλιά…» – ο ρόλος των αξιών και των άμεσων υπηρετών τους, των ηθοποιών, επιβάλλεται να τύχει ουσιαστικής αναβάθμισης και, πάντως, όχι υποβάθμισης… Ακριβώς στο σημείο αυτό θα έπρεπε να εστιάσουμε, και όλα τα νομοθετικά μέτρα κάτω από αυτό το ουσιαστικό πρίσμα να τα βλέπουμε και να τα εξετάζουμε. Επειδή οι ηθοποιοί είναι οι κύριοι εκφραστές και πρεσβευτές του ανθρώπινου ψυχισμού και των αξιών. Μάλιστα, με απροσμέτρητη βαρύτητα σήμερα…
*Ο Παρασκευάς Μαμαλάκης είναι συγγραφέας