Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκε το διαδικτυακό επιστημονικό συνέδριο, με τον τίτλο «Easter in Late Antiquity and the Middle Ages» (Πάσχα στην Ύστερη Αρχαιότητα και τον Μεσαίωνα), το οποίο διεξήχθη την 1η Απριλίου 2023. Το συνέδριο οργανώθηκε από την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης (ΟΑΚ), το περιοδικό After Constantine και το διεθνές ιστορικό δίκτυο μεσαιωνικής ιστορίας Medievalists.net.
Κατά την έναρξη του συνεδρίου, χαιρετισμό απηύθυναν η Ζωή Τσιάμη, συντονίστρια του περιοδικού, ο Peter Konieczny, ιδρυτής και υπεύθυνος των Medievalists.net και ο Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς, γενικός διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, ο οποίος μετέφερε και τις ευχές του Μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλοχίου. Ο κ. Ζορμπάς ευχαρίστησε όλους τους ομιλητές και τους συμμετέχοντες, σημειώνοντας ότι η περίοδος του Πρώιμου Χριστιανισμό – και την Ύστερη Αρχαιότητα, ευρύτερα – έχει εμπλουτιστεί με σημαντικές μελέτες τα τελευταία χρόνια, πράγμα πολύ καλό στο μέτρο που η συγκεκριμένη περίοδος συνιστά μια καθοριστική τομή στην ιστορία, η οποία επηρεάζει ακόμη και τα πράγματα της σημερινής εποχής – πολλές φορές, μάλιστα, με εξαιρετικά δραστικό τρόπο, ώστε να προσεγγίσουμε τον Χριστιανισμό που διαμόρφωσε επί 2000 και πλέον χρόνια την ανθρώπινη ιστορία.
Ο Andrien Queret-Podesta (Γαλλία), παρουσίασε την θεματική των πασχαλινών ημερομηνιών και τον ρόλο τους στην ευρωπαϊκή ιστοριογραφία. Στη συνέχεια, οι Anastasija Ropa και Edgars Rops (Ρωσία) μίλησαν για την Σαρακοστή, τη νηστεία και τις σαρακοστιανές τροφές των Ρως, κατά τον ύστερο μεσαίωνα (15ος -16ος αιώνας) και η Nadezda Gayevskaya (Ρωσία) παρουσίασε τα θανατολογικά μοτίβα στα κείμενα των χριστιανών του Βορρά κατά τον ύστερο μεσαίωνα.
Η Ιωάννα Σκούρα, παρουσίασε τις ημερομηνίες του Πάσχα στο Βυζάντιο, σύμφωνα με τον σεληνιακό κύκλο, καθώς και τις προτάσεις για αλλαγές που τέθηκαν την περίοδο εκείνη, ενώ η Eka Tchkoidze (Γεωργία) αναφέρθηκε στον βίο του Πατριάρχη Ευθύμιου και τη σημαντικότητα του Πάσχα που αναδείχθηκε μέσα από αυτή, υπογραμμίζοντας ιστορικά και την Ανάσταση του Θεανθρώπου. Από την πλευρά του ο John J. Gallagher (Ιρλανδία) μίλησε για τον πρώιμο χριστιανικό κόσμο της Δύσης, από τη βιβλική αρχαιότητα μέχρι τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, και στις ημερομηνίες του Πάσχα που τέθηκαν προς συζήτηση/αμφισβήτηση την περίοδο εκείνη.
Τέλος, η Medea Abulashvili (Γεωργία) μίλησε για τα κοινά ήθη και έθιμα μεταξύ Γεωργίας και Ελλάδας κατά τη βυζαντινή περίοδο, ενώ, στη συνέχεια, η Hagith Sivan (Αμερική) παρουσίασε την Κυριακή των Βαΐων και το πώς αυτή εορταζόταν στον Μεσαίωνα, κυρίως από την πλευρά των παιδιών. Τέλος, ο Χρήστος Τσατσούλης παρουσίασε μία ενδιαφέρουσα μελέτη σχετικά με τις βυζαντινές σφραγίδες και τα μοτίβα του Πάσχα και της Ανάστασης που εμφανίζονται σε αυτές.
Το συνέδριο έληξε με μία γόνιμη συζήτηση μεταξύ των ομιλητών και των συμμετεχόντων, ενώ εκφράστηκε και η επιθυμία για τη διοργάνωση παρόμοιου συνεδρίου, το οποίο θα ασχοληθεί ιδιαίτερα με την ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα, όπως καθορίστηκε από την Α’ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας (325) και θα αποτελέσει το επίκεντρο ενός γενικότερου προβληματισμού τόσο με αφορμή τον κοινό εορτασμό του Πάσχα (το 2025 συμπίπτει ο εορτασμός του Πάσχα κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο), όσο και με τον εορτασμό της 1700ής επετείου της Συνόδου της Νίκαιας.
Από τη Γραμματεία της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης
