Με αφορμή τη διαβούλευση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021-2030, ο Σύλλογος Οικογενειών και Φίλων Ψυχικής Υγείας (Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ.) νομού Ρεθύμνου, κατέθεσε τις παρακάτω προτάσεις:
- Κρίνεται αναγκαία η άμεση ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων των εργαζομένων στο χώρο ψυχικής υγείας στο δημόσιο τομέα, ώστε να βελτιωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες στους λήπτες/λήπτριες των υπηρεσιών τους, αλλά και οι εργασιακές συνθήκες των ιδίων.
- Κρίνονται αναγκαία⁚
- Με άμεση νομοθετική ρύθμιση η κατάργηση και πλήρης απαγόρευση των μηχανικών καθηλώσεων (και των απομονώσεων και όλων γενικά των κατασταλτικών πρακτικών) και άμεση εφαρμογή του νόμου στην πράξη, ενώ για τις χημικές καθηλώσεις να εφαρμόζεται πρωτόκολλο και συγχρόνως εναλλακτικές πρακτικές διαχείρισης οξέων περιστατικών
- Η απλοποίηση της διαδικασίας μεταφοράς, με απόλυτο σεβασμό των δικαιωμάτων των φερόμενων ως ψυχικά ασθενών και νοσούντων συνανθρώπων μας, στο πλαίσιο της ακούσιας νοσηλείας. Ανάθεση σε Δημόσια Κοινοτική Μονάδα Ψυχικής Υγείας σε κάθε περιφέρεια, η ορθή μεταφορά και διαχείριση των φερόμενων ως ψυχικά ασθενών και νοσούντων, εξοπλισμένη με εξειδικευμένο προσωπικό και ειδικό μέσο μεταφοράς γι αυτό το σκοπό, χωρίς την παρέμβαση-συνοδεία των αστυνομικών αρχών.
- Η ανάπτυξη προγράμματος με ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας στους χρονίως πάσχοντες για κατ’ οίκον νοσηλεία. Η ψυχολογική υποστήριξη, που είναι απαραίτητο να εμπεριέχεται σε ένα τέτοιο πρόγραμμα, των ασθενών και των μελών της οικογένειας-φροντιστών, θα λειτουργήσει εκτός των άλλων και ως μέτρο για την πρόληψη των ακούσιων μεταφορών και των υποτροπών.
- Με άμεση νομοθετική ρύθμιση η λειτουργία επιτροπών ελέγχου προστασίας των δικαιωμάτων των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, με αυτοεκπροσώπηση των ληπτών και εκπροσώπηση των συλλόγων για την ψυχική υγεία.
- Η δημιουργία και λειτουργία γραφείων ευρέσεως εργασίας ανά περιφέρεια, με την υποστήριξη των κοινωνικών υπηρεσιών των δήμων και των ΚοιΣΠΕ, για την ένταξη ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας στην αγορά εργασίας-απασχόλησης στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
- Η δημιουργία και λειτουργία δικτύου συνηγορίας και αυτοεκπροσώπησης εργαζομένων και μη ληπτών Ψ.Υ, με σκοπό την ενίσχυση της φωνής και της εκπροσώπησής τους, με έμφαση σε θέματα εργασίας και βελτίωσης πρόσβασης στα κοινωνικά αγαθά.
- Η άμεση υποστήριξη των οικογενειών-φροντιστών με εκπαίδευση και οικονομική ενίσχυση.
- Η συνεχής διασύνδεση και επαφή των οικογενειών-φροντιστών των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας με τις δομές ψυχικής υγείας.
- Η συνεργασία, επικοινωνία, συνοχή, συνέχεια και δικτύωση των δομών Ψ.Υ σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας, για την καλύτερη υποστήριξη και εξυπηρέτηση των ωφελούμενων στην κοινότητα.
- Η ανάπτυξη προγραμμάτων ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, με σκοπό την καταπολέμηση του στίγματος, την πρόληψη και την σωστή ενημέρωση για τις ψυχικές νόσους.
- Σε τοπικό επίπεδο, άμεσα και όχι σε πλάνο δεκαετίας (στο οποίο αναφέρεται το εθνικό σχέδιο δράσης) κρίνεται αναγκαία η συνέχιση, η άμεση ανάπτυξη, βελτίωση, ενίσχυση της λειτουργίας των υπαρχόντων δομών ψυχικής υγείας σε όλη την Ελλάδα και των ακόλουθων δομών ψυχικής υγείας που υπάρχουν στο Νομό Ρεθύμνου⁚
- Ψυχιατρικής Κλινικής Ενηλίκων του Γενικού Νοσοκομείου Ρεθύμνου
- Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου
- Κοινοτικού Κέντρου Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων Ρεθύμνου
- Μετανοσοκομειακού ξενώνα βραχείας παραμονής «Ηλιοτρόπιο»
- Ξενώνα «Ψυχαργώ»
- Κοι.ΣΠΕ του ΤΟΨΥ Ρεθύμνου «Αρωδαμός»,
οι οποίες λόγω της υποχρηματοδότησης και της υποστελέχωσης, παρουσιάζουν προβλήματα στέγασης, έλλειψης επιστημονικού και βοηθητικού προσωπικού, συντήρησης υπαρχόντων κτιρίων, ελλείψεις υλικοτεχνικής υποδομής, επιμόρφωσης προσωπικού, διασύνδεσης μεταξύ τους , κ.ά. Το Κ.Ψ.Υ και το ΚΟΙ.ΚΕ.ΨΥ.ΠΕ φιλοξενούνται σε χώρους ακατάλληλους και με μειωμένο κατά πολύ προσωπικό. Άμεση και υπαρκτή ανάγκη, η στέγασή τους σε κατάλληλους χώρους για την ανάπτυξη των προγραμμάτων τους και η στελέχωσή τους. Αναγκαία επίσης είναι η άμεση επαναλειτουργία της Κινητής Μονάδας του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου.
Ακόμα, κρίνεται αναγκαία η άμεση ίδρυση και λειτουργία των κάτωθι δομών:
- Τριών (3) τουλάχιστον Προστατευόμενων Διαμερισμάτων για λήπτες ψυχικής υγείας
- Ενός (1) τουλάχιστον Δημοσίου Κέντρου Ημέρας, ανά δήμο στην Περιφέρεια Ρεθύμνου σε συνεργασία με δημόσιες δομές(Νοσοκομείο, Κ.Ψ.Υ), Δήμους και τον Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ Ρεθύμνου
- Ενός (1) τουλάχιστον Δημοσίου Κέντρου Ημέρας, για θεραπευτική φροντίδα ασθενών με Αλτσχάιμερ και άλλες συναφείς διαταραχές, ανά δήμο στην Περιφέρεια Ρεθύμνου σε συνεργασία με δημόσιες δομές(Νοσοκομείο, Κ.Ψ.Υ), Δήμους και τον Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ Ρεθύμνου.
Επιπρόσθετα, κρίνεται απαραίτητη η υποστήριξη της λειτουργίας -όχι μόνο του Συλλόγου Οικογενειών και Φίλων για την Ψυχική Υγεία (Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ) Ρεθύμνου- αλλά και όλων των αντίστοιχων Συλλόγων της χώρας. Η μόνιμη στέγαση του Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ σε δημόσιο-δημοτικό χώρο και η χρηματοδότησή του, θα συμβάλλουν στο σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων για την ψυχολογική υποστήριξη των ληπτών και των οικογενειών-φροντιστών και για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, με στόχο την αποστιγματοποίηση της ψυχικής ασθένειας.
Με την υποστήριξη της λειτουργίας του Συλλόγου Οικογενειών και Φίλων για την Ψυχική Υγεία (Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ) Ρεθύμνου θα μπορέσουμε⁚
- Να δημιουργήσουμε υποδομές και δράσεις που να έχουν διάρκεια, ποιότητα και θα απευθύνονται στους λήπτες/λήπτριες σύμφωνα με τις ανάγκες και τις δυνατότητές τους
- Να στηρίζουμε με διάφορους τρόπους τις οικογένειες των ληπτών στον δια βίου αγώνα τους (ψυχολογική στήριξη σε συνεργασία με τους ειδικούς ψυχικής υγείας, κ.ά.)
- Να επικοινωνούμε τις θέσεις μας, την εμπειρία μας σε ζητήματα που σχετίζονται με την παροχή υπηρεσιών, στους λήπτες/λήπτριες ψυχικής νόσου μέσω του συλλογικού μας οργάνου
- Να συνεισφέρουμε σε επίπεδο πρόληψης, προαγωγής της υγείας σε τοπικό επίπεδο
- Να συνεισφέρουμε στο πεδίο της κοινοτικής υποστήριξης και προσαρμογής, ειδικά στις περιπτώσεις που η οικογένεια αδυνατεί
- Να συνεργαστούμε μαζί με τους ειδικούς, τους πάσχοντες, τις οικογένειες, τους φροντιστές, στην κατεύθυνση της εδραίωσης λειτουργίας ανοικτών δομών αποασυλοποίησης, στη συνέχεια της φροντίδας των πασχόντων, της επικοινωνίας με τους γονείς, τους φροντιστές, μετά το εξιτήριο των πασχόντων από το νοσοκομείο, από κάποια μετανοσοκομειακή ή άλλη δομή, κ.ά.
- Να διεκδικήσουμε την προάσπιση των δικαιωμάτων των πιο ευάλωτων κοινωνικά συνανθρώπων μας που ακόμη και σήμερα διαβιούν εσώκλειστοι σε δομές (δημόσιες ή ιδιωτικές), ενώ θα μπορούσαν με την κατάλληλη αντιμετώπιση και στήριξη να ζουν ανάμεσα μας, λειτουργικοί και αυτόνομοι.
Σύμφωνα με δεδομένα Ερευνών για άτομα με αναπηρίες της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου (γεωγραφική κάλυψη: Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου) για το προφίλ της αναπηρίας και τα χαρακτηριστικά που αυτό εμφανίζει τις τετραετίες 2010 – 2014 και 2015 – 2018 παρατηρήθηκε αύξηση των ψυχικών και ψυχιατρικών νοσημάτων και μάλιστα σε μικρές ηλικίες, από 19 ως 46 ετών, άκρως «ανησυχητικό» εύρημα.
Τα σημερινά δεδομένα που κανείς μπορεί να διερευνήσει μέσω στοιχείων της Ψυχιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου Ρεθύμνου, του Κέντρου Ψυχικής Υγείας (Κ.Ψ.Υ.) Ρεθύμνου και του Κοινοτικού Κέντρου Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων Ρεθύμνου, είναι ανησυχητικά και η Πολιτεία είναι υποχρεωμένη να δώσει άμεσες λύσεις εδώ και τώρα.
Ρέθυμνο, 3-03-2023
Από το Δ.Σ.
