Είναι πραγματικά απίστευτο ως που μπορεί να φτάσει η υποτίμηση της νοημοσύνης των πολιτών από έναν πολιτικό. Ο Αλέξης Τσίπρας ζητάει «μια πρώτη ευκαιρία» για να κυβερνήσει χωρίς την εξωτερική πίεση των μνημονίων. Σε ποιο μνημόνιο αναφέρεται, μήπως στο δικό του;
Το κόμμα του κ. Τσίπρα (μαζί με τις ψήφους της Χρυσής Αυγής) έριξε την τότε κυβέρνηση ΝΔ-ΚΙΝΑΛ με αφορμή την εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας, σε μια περίοδο που ολοκληρώνονταν το 2ο πρόγραμμα στήριξης. Η Ελλάδα λίγους μήνες αργότερα, μετά από ένα πρόγραμμα γέφυρα (το περιβόητο mail Χαρδούβελη), θα ξεμπέρδευε οριστικά από τα μνημόνια. Ήταν η καταστροφική πολιτική των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (με τον κ. Βαρουφάκη Υπ. Οικονομικών) του πρώτου εξαμήνου του 2015 που οδήγησε στο 3ο αχρείαστο μνημόνιο με την αυστηρή εξωτερική εποπτεία, χωρίς την οποία ο κ. Τσίπρας ζητάει τώρα μια «πρώτη ευκαιρία» για να κυβερνήσει.
Παρόλα αυτά, εκτός από το μνημόνιο του κ. Τσίπρα, που εξακολουθούσε να βαραίνει τις πλάτες μας την περίοδο της διακυβέρνησής του, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είχε όλες τις ευκαιρίες να ξεδιπλώσει τις πολιτικές ικανότητες της. Οι «αγωνιστές» των δρόμων σφύριζαν αδιάφορα, ενώ η τετραετία κυλούσε υπό καθεστώς ευρωπαϊκής οικονομικής ανάκαμψης. Η Ευρώπη είχε αφήσει πίσω της την οικονομική κρίση και τα κράτη μέλη είχαν επιστρέψει στην ανάπτυξη.
Μια κρίση που πραγματικά «έσκασε» στα χέρια του κ. Τσίπρα ήταν η μεταναστευτική κρίση του 2015-2016. Και με τη διαχείρισή της διαπίστωσαν όλοι τις ικανότητες της κυβέρνησης του να αντιδρά σε κρίσεις. Μήπως φταίει και γι’ αυτές τις πολιτικές του κ. Τσίπρα το μνημόνιο και η «εξωτερική επιτήρηση»;
Ή μήπως ο κ. Τσίπρας ισχυρίζεται ότι αυτός τα βρήκε σκούρα από τις συνθήκες, σε αντίθεση με τους «τυχερούς» που τον διαδέχθηκαν; Υπάρχει σοβαρός άνθρωπος που να πιστεύει ότι τα τελευταία τρία χρόνια ήταν βελούδινα για οποιαδήποτε κυβέρνηση σε οποιαδήποτε χώρα; Η μεγαλύτερη υγειονομική κρίση του τελευταίου αιώνα, μια εμπόλεμη σύρραξη σε ευρωπαϊκό έδαφος, η μεγαλύτερη ενεργειακή κρίση των τελευταίων 40 ετών, τα ρεκόρ πληθωρισμού στην Ευρωζώνη, η έξαρση του τουρκικού αναθεωρητισμού τι ήταν; Μικροπράγματα που για τον κ. Τσίπρα αποτελούν παιχνιδάκι που θα αντιμετώπιζε με ένα νόμο και ένα άρθρο;
Αποτελεί πρώτη και κύρια υποχρέωση της κάθε κυβέρνησης να προστατεύει την ευημερία των πολιτών της από κάθε κρίση, όπως και να πραγματοποιεί αυτά που υποσχέθηκε και για τα οποία ψηφίστηκε από τους πολίτες. Οι οποίοι πρέπει συνεχώς να απαιτούν καλύτερα αποτελέσματα και λύσεις στα πολλά προβλήματα, γιατί ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς και δύσκολος. Όμως δεν πρέπει τα όποια θετικά βήματα να θεωρούνται δεδομένα.
Το 2019 ο Αλέξης Τσίπρας παρέδωσε πλήρη επενδυτική άπνοια με δημόσιο χρέος στο 181,9% του ΑΕΠ (το οποίο έφτασε στο 206% το 2020 λόγω της πανδημικής κρίσης). Το ληξιπρόθεσμο ιδιωτικό χρέος (για το οποίο τόσο κόπτεται σήμερα) ως προς το ποσοστό του ΑΕΠ ήταν 133%. Η ανεργία ήταν στο 19,2% και ο κατώτατος μισθός στα 650 Ευρώ. Το 2023, μετά από τέσσερα χρόνια αλλεπάλληλων κρίσεων, η επόμενη κυβέρνηση θα παραλάβει ρεκόρ επενδύσεων και ρυθμών ανάπτυξης, μειωμένο δημόσιο χρέος κατά 40 περίπου μονάδες (μέσα σε τρία χρόνια), ιδιωτικό χρέος στο 120,7%, ανεργία στο 10,8% και κατώτατο μισθό στα 780 ευρώ.
Θα μπορούσαν να ειπωθούν πολλά ακόμη προς σύγκριση (μείωση φορολογίας, ψηφιοποίηση του κράτους, στρατιωτικοί εξοπλισμοί, μείωση της παράνομης μετανάστευσης κ.ά.). Στοιχεία που φυσικά δεν πρέπει να αναλύονται μεμονωμένα αλλά συγκριτικά με το ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον στο οποίο λαμβάνουν χώρα. Που ήταν η Ελλάδα ουραγός στην ΕΕ, που παραμένει ακόμα και που πρωτοπορεί σήμερα; Είναι όσα έγιναν αρκετά; Έχουμε λύσει τα προβλήματα μας; Σαφώς και όχι. Είναι όμως δεδομένα; Γίνανε στον αυτόματο; Είναι μη αναστρέψιμα; Επίσης σαφέστατα όχι.
Το να ζητάει ο Αλέξης Τσίπρας να επανεκλεγεί για τρίτη φορά βαφτίζοντας την πρώτη, είναι σα να ζητούσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεύτερη επανεκλογή για να κυβερνήσει χωρίς κρίσεις. Οι κρίσεις όμως έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτικής παγκοσμίως. Κι όποιος ζητάει από τους πολίτες να του εμπιστευτούν το τιμόνι της χώρας, θα πρέπει να το κάνει με αυτό ως δεδομένο κι όχι με παραμύθια. Να μπορεί να ανταπεξέλθει σε κρίσεις, προχωρώντας παράλληλα το πρόγραμμα του. Και όχι να χρησιμοποιεί τις κρίσεις ως άλλοθι για τις αποτυχίες του.
* Ο Γεώργιος Νάστος είναι πολιτικός επιστήμονας
