Τα προβλήματα του μελισσοκομικού κλάδου στην Κρήτη από την κλιματική αλλαγή και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, αναδείχτηκαν σε ημερίδα που πραγματοποίησε την περασμένη Κυριακή ο Μελλισοκομικός σύλλογος Ρεθύμνης «Μελιττεύς» με θέμα «Κλιματική αλλαγή και επιπτώσεις στη Βιολογική Μελισσοκομία», την οποία παρακολούθησαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον πολλοί μελισσοκόμοι του νομού.
Σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο του συλλόγου, κοινή διαπίστωση, όπως προέκυψε από τις ομιλίες των ειδικών του κλάδου, είναι ότι λόγω της κλιματικής αλλαγής, αλλά και των άλλων παραγόντων όπως: η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, οι εντατικές καλλιέργειες και η αποψίλωση της γης καθώς και η ρύπανση του περιβάλλοντος, υφίστανται σοβαρές επιπτώσεις στη μελισσοκομία, όπως: Απώλεια οικοτόπων, έλλειψη τροφής και ενδιαιτημάτων για όλα τα είδη μελισσών, αλλαγές στην ανάπτυξη των φυτών στο χρόνο άνθησης και στην παραγωγή νέκταρος. Και επισημάνθηκε χαρακτηριστικά ότι τα φυτά τώρα πλέον ανθίζουν ένα μήνα νωρίτερα σε σχέση με 45 χρόνια πριν ενώ η μείωση του βάρους της γύρης ανά ανθό φτάνει και το 50%, γεγονός που σημαίνει ότι τα φυτά που ανθίζουν νωρίτερα δεν επικονιάζονται και οι μέλισσες μένουν χωρίς τροφή, κάτι που επιφέρει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγή μελιού και την Κρητική μελισσοκομία.
Σύμφωνα με τους ομιλητές, στην Κρήτη και όχι μόνο, οι εποχές έχουν εξισωθεί σε δύο κλιματικές εναλλαγές, τις ψυχρές και τις θερμές εποχικές περιόδους. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα (κυρίως οι φωτιές και οι πλημμύρες) αναμένεται να γίνονται ολοένα και πιο έντονα να αυξάνουν τη συχνότητα τους, να εμφανίζονται σε νέες περιοχές να παρουσιάζουν άλλο χρόνο εμφάνισης και να εμφανίζονται σε νέους συνδυασμούς.
Επισημάνθηκε επίσης ότι σημαντική είναι και η ανοχή στην θερμοκρασία. Το σώμα των επικονιαστών έχει κάποια ανοχή στη θερμοκρασία και προσπαθώντας να προσαρμοστούν μετακινούνται σε ψυχρότερες περιοχές ή διαταράσσεται ο βιολογικός τους κύκλος ενώ νέα χωροκατακτικά είδη εισβάλουν στη δική μας περιοχή.
Οι ανθοφορίες και κατ’ αντιστοιχία οι μελιτοεκκρίσεις, τονίστηκε ότι έχουν σημαντικά μειωθεί με αποτέλεσμα κατ’ αντιστοιχία τη μειωμένη μελισσοκομική παραγωγή. Παρατηρείται επίσης 60% αύξηση του ιξώδους του νέκταρος και του μελιτώματος με συνέπεια οι μέλισσες να μην μπορούν να το συλλέξουν, ενώ η μείωση του βάρους της γύρης ανά ανθός φτάνει και το 50%.
Η κλιματική αλλαγή, έχει όμως επιπτώσεις, εκτός από την παραγωγή, και στο ίδιο το ζωικό κεφάλαιο του μελισσοκόμου. Έχουμε επίδραση (θερμοκρασία) στην παραγωγικότητα των βασιλισσών, στη βιωσιμότητα του γόνου, στη δύναμη των αποικιών, στη διαχείμαση, μπορεί να παρατηρηθεί αποδυνάμωση ή αυξημένη απώλεια αποικιών. Συμπερασματικά: α)Η ψύξη μιας αποικίας μελισσών, σε περιόδους ασύμβατης εξωτερικής θερμοκρασίας, κατά 1oC απαιτεί 1,4 φορές περισσότερη εργασία από τη θέρμανση της αποικίας κατά 1oC και β) Υπάρχει αύξηση διαλειμμάτων γόνου στη μέση της περιόδου, ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών, αυξημένη προσβολή από βαρρόα, κ.ά.
Ενέργειες που μπορεί να κάνει ο μελισσοκόμος για να μειώσει τις απώλειές του, όπως συμβουλεύουν οι ειδικοί, είναι:
• Καλύτερη μόνωση, μείωση μεταφορών, σωστότερη διαχείριση μελισσών.
• Εναλλακτικά σχέδια και επι πλέον κυψέλες με πληθυσμό, υγιή και δυνατά μελίσσια, μελίσσια που επιζούν με τη λιγότερη φροντίδα, ενδυνάμωση της χλωρίδας, καλύτερα προσαρμοσμένες μέλισσες, ντόπιο γενετικό υλικό, βελτίωση.
• Γρήγορη αντίδραση στις μεταβολές, ικανότητα ευελιξίας στις αποφάσεις, συχνή παρακολούθηση των μελισσιών, λιγότερες επεμβάσεις.
• Συχνός έλεγχος των παθογόνων, όχι προληπτική χρήση χημικών, αποτελεσματική αντιμετώπιση του βαρρόα, σωστές και λίγες επεμβάσεις πριν τον χειμώνα.
Συμπεράσματα σχετικά με την Βιολογική Μελισσοκομία
Σύμφωνα με τους ειδικούς ομιλητές της ημερίδας,εκτός από τις παραπάνω επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ο ίδιος ο κανονισμός εφαρμογής της Βιολογικής μελισσοκομίας απαιτεί ιδιαίτερα αυξημένες διαδικασίες όπως:
• Προδιαγραφές σχετικά με τη χωροταξική τοποθέτηση των μελισσών, σε ακτίνα τουλάχιστον τριών χιλιομέτρων από τη θέση εγκατάστασης μελισσοκομείου να υπάρχουν εκτάσεις με πηγές νέκταρος και γύρης καθώς και είδη που καλλιεργούνται μόνο βιολογικά η και αυτοφυής βλάστηση.
• Κυψέλες αποκλειστικά ξύλινες (μπορεί να έχουν πάτο ή καπάκι πλαστικό).
• Το κερί για τις νέες κηρήθρες πρέπει να προέρχεται από τον ίδιο τον μελισσοκόμο ή μονάδες βιολογικής παραγωγής
• Τροφοδοσία ( τάισμα) μόνον από το ίδιο το μέλι του μελισσοκόμου.
• Χρήση μόνον εγκεκριμένων κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων για την βιολογική μελισσοκομία, κ.ά.
Επισημάνθηκε επίσης ότι μεγάλος αριθμός μελισσοκόμων του νησιού εντάχθηκε στη Βιολογική Μελισσοκομία χωρίς να γνωρίζει ή να έχει αξιολογήσει τις δυσκολίες των απαιτήσεων του κανονισμού με αποτέλεσμα να έχουν αρχίσει οι δυσκολίες από τις επιπτώσεις των ελέγχων εφαρμογής του κανονισμού με ότι αυτό συνεπάγεται.
Η ημερίδα συνδιοργανώθηκε με την υποστήριξη της Περιφέρεια Κρήτης, ενώ βρίσκεται υπό την αιγίδα του δήμου Ρεθύμνης, της Ιεράς Μητρόπολης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου και του Επιμελητηρίου Ρεθύμνης.
Μετά το τέλος της ημερίδας έγινε η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Μελισσοκομικού συλλόγου Ρεθύμνης και η αδελφοποίησή του με τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Μελισσοκόμων.
Την ημερίδα τίμησαν με την παρουσία τους, ο ιερομόναχος Θεολόγος ο οποίος μετέφερε τον χαιρετισμό του Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. κ. Πρόδρομου, η κ. Μαρία Λιονή, αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνης μεταφέροντας τους χαιρετισμούς του περιφερειάρχη κ. Αρναουτάκη και της κυρίας Ειρήνης Χουδετσανάκη, θεματική αντιπεριφερειάρχης πρωτογενή τομέα, ο κ. Μανώλης Χνάρης, περιφερειακός σύμβουλος, ο δήμαρχος κ. Γιώργης Μαρινάκης, ο κ. Ζαφείρης Κωνσταντίνου, διοικητής στρατοπέδου Ρεθύμνης, ο κ. Μιχάλης Σαρρής γ. γραμματέας ΠΑΣΟΚ, ο κ. Κουλεντάκης Νικολαος, πρόεδρος του Συλλόγου “Δότες Ζωής”, ο κ. Στέλιος Μανωλίτσης, πρόεδρος Μελισσοκομικού Συνεταιρισμού Ηρακλείου, ο κ. Μιχάλης Τσιγγένης, πρόεδρος ΣΠΕΒ, ο κ. Ηλίας Χαλακατεβάκης μέλος ΔΣ ΣΠΕΒ, ο κ. Μανώλης Μαυροπουλάκης πρώην πρόεδρος Μελισσοκομικού συλλόγου Λασιθίου και αντιπρόσωπος ΟΜΣΕ και ο κ. Πολύδωρος Κώστα, πρόεδρος Παγκύπριου Συνδέσμου Μελισσοκόμων με το ΔΣ και αρκετά μέλη του συνδέσμου που επισφράγισαν την αδελφοποίηση των δύο συλλόγων.
Από τον Μελισσοκομικό σύλλογο Ρεθύμνου
