Ένα πλέγμα δράσεων με εξετάσεις προληπτικού χαρακτήρα που αφορούν στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού και του τραχήλου της μήτρας, αλλά και την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων και του καρκίνου του παγκρέατος περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων στο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Προστασίας και Προαγωγής της δημόσιας υγείας με τίτλο «Υγεία μπροστά».
Το Εθνικό Πρόγραμμα παρουσιάστηκε χθες το απόγευμα στο Σπίτι του Πολιτισμού στο Ρέθυμνο από την γενική γραμματέα του Δ.Υ. υπ. Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, στο πλαίσιο εκδηλώσεων που διοργανώνει η 7η Υγειονομική Περιφέρεια, στην Κρήτη.
Όπως ανέφερε από τότε που ξεκίνησαν οι δωρεάν προληπτικές εξετάσεις για την Πρόληψη του Καρκίνου του Μαστού και του Τραχήλου της Μήτρας και μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 75.000 ψηφιακές μαστογραφίες και έχουν εντοπιστεί εγκαίρως με ευρήματα πάνω από 4.500 γυναίκες.
Σε λίγες εβδομάδες ξεκινάει και το πρόγραμμα της πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το οποίο έχει και αυτό διενέργεια δωρεάν εξετάσεων, hpv, τεστ ΠΑΠ, κολποσκόπηση και βιοψία εάν χρειαστεί. Ανεξάρτητα από το εάν μια γυναίκα είναι ασφαλισμένη ή ανασφάλιστη οι εξετάσεις αυτές για όλα τα προγράμματα είναι δωρεάν. Παράλληλα, σύμφωνα με την ίδια τον Φεβρουάριο ξεκινά το πρόγραμμα για την πρόληψη των καρδιακών νοσημάτων που αφορά 5.500.000 πολίτες άντρες και γυναίκες, ηλικίας 30 έως 70 ετών, ενώ θα ακολουθήσει και πρόγραμμα για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, επίσης για άτομα 50 με 70 ετών, καθώς και το πιλοτικό πρόγραμμα για τον έγκαιρο εντοπισμό του καρκίνου του πνεύμονα. «Όλα αυτά τα προγράμματα είναι μια τεράστια επένδυση που κάνει η χώρα μας στην πρόληψη. Είναι ένας τομέας που έχουμε διαχρονικά έλλειψη, δεν είχαμε τέτοια πληθυσμιακά προγράμματα και λόγω αυτού είχαμε προβλήματα υγείας στους δείκτες υγείας του πληθυσμού. Γιατί όταν πάμε στον γιατρό, δηλαδή η τακτική που είχαμε μέχρι τώρα όλοι, πάμε συνήθως όταν έχουμε εντοπίσει κάποιο σύμπτωμα. Εδώ μιλάμε για προσυμπτωματικό έλεγχο, που όπως λέει και η λέξη είναι πριν το σύμπτωμα. Άρα λοιπόν έχουμε καλύτερες πιθανότητες και προοπτική θεραπείας, έγκαιρης παρέμβασης. Γι’ αυτό και όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, το είπε και η κ. Κυριακίδου, πρέπει να κάνουν τέτοια προγράμματα ειδικά μετά την πανδημία, γιατί έχουμε και πολλές καθυστερημένες διαγνώσεις. Τρία χρόνια φοβόμασταν όλοι μην κολλήσουμε κόβιντ, ξεχάσαμε όλα τα υπόλοιπα, αλλά αυτά δεν εξαφανίστηκαν. Πρέπει λοιπόν τώρα με αυτά τα προγράμματα να συμμετέχουμε όλοι, για να μπορέσουμε να έχουμε έγκαιρο, προσυμπτωματικό έλεγχο».
Στόχος η βελτίωση των δεικτών υγείας του πληθυσμού της χώρας
Όπως εξήγησε η κυρία Αγαπηδάκη ο στόχος είναι η βελτίωση των δεικτών υγείας του πληθυσμού της χώρας: «Οι δείκτες υγείας του πληθυσμού βελτιώνονται μόνο με τέτοια προγράμματα πληθυσμιακά, και όχι όταν ατομικά κάθε γυναίκα πάει μόνη της στον γιατρό. Έχει, λοιπόν, φανεί ότι αυτά είναι τα προγράμματα που βελτιώνουν τη πρώιμη θνησιμότητα. Κατά μέσο όρο στην Ελλάδα χάνουμε από τα καρδιαγγειακά και τον καρκίνο 10 χρόνια από τη ζωή μας. Πεθαίνουμε 10 χρόνια νωρίτερα επειδή δεν έχουμε τέτοια οργανωμένα προγράμματα πρόληψης και ισχυρή πρωτοβάθμια. Άρα λοιπόν έχει τεράστια σημασία αυτό το βήμα που γίνεται. Για κάθε 45 γυναίκες που συμμετέχουν σε αυτό το πρόγραμμα, ηλικίας 45-65 ετών, κερδίζουν όλες αυτές οι γυναίκες στη χώρα μας ένα έτος ζωής. Αυτό δεν μπορείς να το πετύχεις όταν απλώς πάς μόνη σου στον γιατρό».
Το κόστος σύμφωνα με την ίδια είναι ένας ανασταλτικός παράγοντας για τις προληπτικές εξετάσεις του πληθυσμού τονίζοντας πως: «Με τη δυνατότητα που έχουμε έως τώρα μέσω ΕΟΠΥΥ, έχουμε μεν δωρεάν ή με μικρή συμμετοχή τις εξετάσεις μας, όμως σκεφτείτε μια γυναίκα από ένα ορεινό χωριό του Ρεθύμνου, η οποία πρέπει να μετακινηθεί 3-4 φορές για να κάνει όλες αυτές τις εξετάσεις. Το κόστος μετακίνησης για πολλούς ανθρώπους είναι ανασταλτικός παράγοντας, γι’ αυτό έχουμε βάλει δωρεάν όλες τις εξετάσεις ούτως ώστε να μην σκεφτεί η γυναίκα ότι θα κάνει τη μαστογραφία, αλλά εάν χρειαστεί κάτι παραπάνω πρέπει να βάλει το χέρι στην τσέπη. Έχουμε πάνω από 400 κέντρα δημόσια και ιδιωτικά σε όλη τη χώρα ακριβώς για να διευκολύνουμε τις γυναίκες να μην χρειάζεται να μετακινηθούν και πρόσθετο σχεδιασμό, θα έρθουμε και στην Κρήτη με κινητές μονάδες για τις δυσπρόσιτες περιοχές για να κάνουν οι γυναίκες τις εξετάσεις τους. Το πρόγραμμα με τις κινητές μονάδες είναι μια υπηρεσία που η κυβέρνηση σκοπεύει να την κάνει μόνιμη σε πάρα πολλές περιοχές της χώρας, για να μπορέσουν οι πολίτες όπου και να βρίσκονται να έχουν ισότιμη πρόσβαση στην υγεία».
Όπως ανέφερε στους πολίτες, όπου έχουν άυλη συνταγογράφηση, το παραπεμπτικό φτάνει σε αυτές ηλεκτρονικά μέσω γραπτού μηνύματος. Οι γυναίκες, οι οποίες δεν έχουν άυλη συνταγογράφηση, το παραπεμπτικό έχει εκδοθεί, υπάρχει στο σύστημα ήδη ηλεκτρονικά και πρέπει και οι μεν και οι δε να μπουν στο mastografia.gov.gr. «Υπάρχει ένα πεδίο που είναι τα συνεργαζόμενα κέντρα που είναι στην περιοχή τους και κλείνουν ραντεβού δίνοντας απλώς το ΑΜΚΑ τους. Παίρνουν τηλέφωνο στα διαγνωστικά που είναι στην περιοχή τους συνδεδεμένα με το πρόγραμμα δημόσια και ιδιωτικά, είτε είναι μια γυναίκα ανασφάλιστη είτε όχι, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση κλείνουν το ραντεβού και κάνουν τις εξετάσεις τους» σημείωσε.
Για τη σημασία της πρόληψης μίλησε η Δέσποινα Παπαδάκη, διευθύντρια του Κέντρου υγείας Περάματος τονίζοντας ότι η πρόληψη είναι υπεύθυνη επιλογή του καθενός: «Η πρόληψη, όσον αφορά τους συγκεκριμένους καρκίνους του τραχήλου της μήτρας και του μαστού, είναι πάρα πολύ σημαντική. Γνωρίζουμε ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας οφείλεται στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων, οπότε έχοντας αυτήν τη γνώση και γνωρίζοντας ποιοι άλλοι παράγοντες συμβάλλουν στο να δημιουργηθεί ο καρκίνος αυτός, μπορούμε να τους αντιμετωπίσουμε με έναν πάρα πολύ εύκολο τρόπο που είναι το τεστ ΠΑΠ. Το τεστ ΠΑΠ του Έλληνα γιατρού που έχει σώσει διαπιστωμένα χιλιάδες ζωές. Ως τώρα, όσον αφορά την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, το σημαντικότερο είναι η μαστογραφία. Η μαστογραφία αναφέρεται σε όλες τις γυναίκες, πρέπει να ξεκινάει μετά την ηλικία των 35 ετών εφόσον υπάρχουν άλλες περιπτώσεις. Οι γυναίκες θεωρώ ότι δεν πρέπει να φοβούνται να κάνουν μαστογραφία. Η σύγχρονη μαστογραφία δεν έχει ούτε πόνο, ούτε κάτι άλλο» ανέφερε μεταξύ άλλων.
«Να μην φοβάστε τον καρκίνο, η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές»
Μέσα από τη δική της βιωματική εμπειρία και τη μάχη που έδωσε με τον καρκίνο του μαστού η δημοσιογράφος, Αντιγόνη Ανδρέακη, έστειλε το δικό της μήνυμα αισιοδοξίας και ελπίδας καλώντας όλες τις γυναίκες να μην αμελούν αφενός τον προληπτικό έλεγχο και αφετέρου, όπως είπε με έμφαση να μη φοβούνται τον καρκίνο, αλλά να εμπιστευτούν την επιστήμη και την ιατρική κοινότητα και να δώσουν γενναία τη μάχη τους.
«Η εξέταση είναι η πιο σημαντική και αυτή που θα έπρεπε να είναι στην ατζέντα μας κάθε χρόνο. Σε μια περίοδο που η έναρξη της μεγάλης αυτής εκστρατείας, της μεγάλης αυτής καμπάνια ξεκινάει από την Κρήτη για ένα πρόγραμμα που δίνει πλέον τη δυνατότητα στις γυναίκες να εξεταστούν δωρεάν, όχι μόνο στη μαστογραφία τους, αλλά και στον υπέρηχό τους σε δημόσια, αλλά και σε ιδιωτικά εργαστήρια έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών σε μια εξέταση που είναι ουσιαστική για την υγεία τους. Διότι, έτσι όπως λένε η επιστήμη και η ιατρική, η έγκαιρη διάγνωση ενός καρκίνου γυναικολογικού είτε στον μαστό, είτε στον τράχηλο της μήτρας βγαίνει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό επιτυχίας από τις θεραπείες τις οποίες ακολουθούν. Επομένως, θεωρώ ότι είναι αδιανόητο να έχουμε μια τόσο σημαντική πληροφορία και πλέον ένα τόσο σημαντικό όπλο στη φαρέτρα μας ο γυναικείος πληθυσμός σε όλη την Ελλάδα, που δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε».
Αναφερόμενη στην ευαισθητοποίηση του πληθυσμού μέσα από εκδηλώσεις όπως η χθεσινή είπε ότι είναι σημαντικό για να καταλάβουν όλοι οι πολίτες ότι το προλαμβάνεις είναι καλύτερο του θεραπεύειν τονίζοντας πως: «οι βιωματικές αφηγήσεις, οι δικές μας εμπειρίες δημιουργούν ένα έντονο ενδιαφέρον από την πλευρά των γυναικών, διότι οι απαρίθμηση απλά και μόνο των στοιχείων και των γεγονότων απωθητικά για τη συμμετοχή σε αυτές τις εκδηλώσεις. Όμως, από την άλλη θέλω να τονίσω ένα μοναδικό πράγμα. Σε αυτές τις εκδηλώσεις, όσο και σε άλλες που έχω κληθεί να συμμετάσχω, δεν έχω αρνηθεί καμία πρόσκληση. Θέλω να δώσω αυτήν την έννοια, ότι δεν είναι κλειστές εκδηλώσεις που αφορούν μόνο αυτούς που έχουν νοσήσει. Εμείς που νοσήσαμε τις έχουμε μάθει αυτές τις πληροφορίες, με τον άσχημο, τον κακό ή τον καλό τρόπο τις έχουμε πάρει. Η ανάγκη συζήτησης είναι να διαδοθεί αυτό το κάλεσμα και να έρθουν γυναίκες οι οποίες είναι υγιείς, να έρθει κόσμος ο οποίος θέλει να πάρει αυτήν την πληροφορία και να διαχυθεί αυτή η πληροφορία στην κοινότητα από όλους, έτσι ώστε να είναι πλήρως κατανοητή. Η μόνη μου παράκληση και η αποδοχή αυτής της πρόσκλησης να συμμετάσχω είναι αυτό, ελάτε να ακούσετε, να πάρετε την πληροφορία ώστε να μπορέσετε να την αξιοποιήσετε, γιατί το «ραντεβού» με τον καρκίνο δεν είναι ποτέ γνωστό πότε θα έρθει. Δεν ξέρουμε πότε θα έρθουμε αντιμέτωποι με μια ασθένεια, οπότε είναι καλό να ξέρουμε ότι όσο πιο νωρίς τον αντιμετωπίσουμε, τόσο μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας θα έχουμε στη θεραπεία του».
Κλείνοντας, απευθυνόμενη στις γυναίκες που διαγνώστηκαν με καρκίνο είπε: «Να μην το φοβούνται, γιατί ο φόβος είναι εκείνος που στο άγγελμα της είδησης ότι πάσχεις από έναν καρκίνο είναι που κυριαρχεί. Είναι το κυρίαρχο συναίσθημα ο φόβος, η αγωνία για το αύριο και κυρίως το γεγονός ότι η ασθένειά σου έχει μπροστά τη λέξη «καρκίνος». Να μην φοβάται τον καρκίνο, να μην φοβάται να εμπιστευτεί την ιατρική επιστήμη και τους εξειδικευμένους γιατρούς που έχουμε στην Κρήτη και στα νοσοκομεία μας. Να μην φοβάται να μιλήσει δημόσια για την ασθένειά της, διότι παρατήρησα ότι υπάρχει ένα στίγμα που συνοδεύει και την ασθένεια του καρκίνου. Να μην φοβάται να λειτουργήσει στην καθημερινότητά της, εάν αυτό της το επιτρέπει η ίδια η υγεία της, με την κανονικότητα που λειτουργούσε πριν μάθει για αυτό. Να μην φοβάται να μοιραστεί αυτήν την ασθένειά της με το περιβάλλον της και να ζητήσει τη βοήθεια τόσο του φιλικού, κοινωνικού, οικογενειακού της περιβάλλοντος, αλλά και των ειδικών ψυχικής υγείας που θα μπορούσαν να τη βοηθήσουν να έχει μια κανονικότερη, ομαλότερη καθημερινότητα. Στο τέλος να μην φοβάται, γιατί από αυτήν την περιπέτεια θα βγει σίγουρα η νικήτρια, ειδικά εάν και εφόσον το έχει εντοπίσει και το έχει διαγνώσει νωρίς».
Η αυτοδιοίκηση συνδράμει δράσεις πρόληψης και ευαισθητοποίησης
Στο σύντομο χαιρετισμό της η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου, Μαρία Λιονή, μεταξύ άλλων ανέφερε:
«Είμαστε τυχερές ως γυναίκες, τουλάχιστον σε αυτές τις μορφές της νεοπλασματικής αυτής νόσου, όπως είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας και ο καρκίνος του μαστού, που όταν ανιχνευτούν εγκαίρως είναι καθόλα ιάσιμοι νόσοι. Επομένως δεν μιλάμε πια για καρκίνους, για θανάτους ή για οτιδήποτε άλλο. Αρκεί να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος όσο πρέπει. Ως περιφέρεια Κρήτης, έχουμε ένα πρόγραμμα με τον κινητό μαστογράφο, ο οποίος γυρίζει σε όλη την Κρήτη, από το ένα άκρο στο άλλο. Σε συνεργασία με τους δήμους, αλλά και με τις διευθύνσεις της δημόσιας υγείας των περιφερειακών ενοτήτων, προσπαθούμε μέχρι και το πιο απομακρυσμένο χωριό να ευαισθητοποιήσουμε τις γυναίκες, έτσι ώστε να κάνουν την εξέταση και αυτές που δεν μπορούν να κατέβουν από τα χωριά ή δεν έχουν πρόσβαση στα νοσοκομεία για διάφορους λόγους και προσπαθούμε συνέχεια να ευαισθητοποιούμε τον κόσμο. Επίσης, εδώ στην Κρήτη σε συνεργασία της περιφέρειας Κρήτης και του πανεπιστημίου Κρήτης τμήματος Ιατρικής έχουμε συστήσει το αρχείο καταγραφής του καρκίνου. Οι πληροφορίες που έχουμε για όλη την Κρήτη και για όλους τους καρκίνους, πραγματικά είναι πολύτιμες έτσι ώστε να χαράζονται πολιτικές από την κεντρική πολιτεία και από εμάς ως περιφέρεια, αλλά και από τα πανεπιστήμια και κυρίως από τις ιατρικές σχολές, που αυτά τα στοιχεία αποτελούνε εργαλεία στα χέρια ανθρώπων που μπορούν να προλάβουν και να σωθούν ζωές».
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης, ανέφερε: «Είναι πολύ σημαντικό, είναι νομίζω δείγμα της εξέλιξής μας, ότι πλέον επενδύουμε στην πρόληψη και όχι στο θεραπεύειν, το οποίο είναι και μια πανάκριβη διαδικασία χωρίς πολύ σίγουρα αποτελέσματα. Εύχομαι αυτό το πρόγραμμα να «ακουμπήσει» και να νιώσουν την ανάγκη πολλές γυναίκες να το ακολουθήσουν. Καμιά φορά υπάρχει μια φοβία, ακόμα και στην πρόληψη. Αυτό αποτελεί πρόβλημα και εξελίσσεται σε κάτι που είναι πολύ δύσκολο να το αντιμετωπίσεις. Εγώ χαιρετίζω όλους αυτούς τους αγωνιστές της ζωής, που δεν είχαν την τύχη να έχουν τέτοια προγράμματα για βοήθειά τους σε παλαιότερους χρόνους. Σήμερα, αντιμετωπίζουμε με πολύ μεγάλη γενναιότητα και υποδειγματικό θάρρος αυτήν την ασθένεια. Μας δίνουν μηνύματα ζωής και δύναμης. Αποτελούν φάρους για το πως πρέπει κανείς να αντιμετωπίζει γενικότερα τη ζωής και τα προβλήματά της. Εγώ εύχομαι όλοι να είμαστε υγιείς, αλλά για να είμαστε υγιείς πρέπει να φροντίζουμε για αυτό. Είναι πολύ σημαντικό που οι φορείς, το κράτος, οι περιφέρειες, οι αυτοδιοίκηση, οι ιατρικοί σύλλογοι και η κοινωνία φροντίζουν πλέον για αυτό».
Από την πλευρά της η αντιδήμαρχος κοινωνικής πολιτικής, Άννα Ελευθεριάδου – Γκίκα στο χαιρετισμό της τόνισε ότι ο δήμος μέσα από τις δομές του μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες να διαχειριστούν την ηλεκτρονική συνταγογράφηση και να τις κατατοπίσουν για το που πρέπει να κάνουν. «Έχουμε στις δομές προσωπικό που φτάνει στην περιφέρεια, όπως είναι τα «Βοήθεια στο σπίτι», κυρίως όμως έχουμε το κέντρο Κοινότητας που είναι η «καρδιά» της Κοινωνικής Υπηρεσίας. Έχουμε το κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών. Μέσα από αυτές τις δομές θα σας βοηθήσουμε να φτάσει σωστά η πληροφορία, γιατί δεν είναι εύκολο να φτάσει κωδικοποιημένη και να κάνουμε τα βήματα» και τόνισε πως το πρόγραμμα αυτό είναι πολύ σημαντικό με δεδομένο ότι την περίοδο της πανδημίας πολύ κόσμος αμέλησε την επίσκεψή του σε γιατρό με ότι αυτό συνεπάγεται για την δημόσια υγεία».
Την εκδήλωση χαιρέτισε η πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Ρεθύμνου, ενώ παρόντες ήταν ο υποδιοικητής ΥΠΕ Δημήτρης Αγαπίου, ο διοικητής του νοσοκομείου Ρεθύμνου, η αντιπεριφερειάρχης, ο δήμαρχος, η πρόεδρος του Λ.Τ., ο αντιπρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου, γιατροί, αλλά και πολίτες.
