«Το πρόβλημα με μια μάσκα είναι ότι ποτέ δεν αλλάζει» είχε πει ο μεγάλος Αμερικανός συγγραφέας Τσαρλς Μπουκόφσκι. Πόσο μάλλον όταν αυτή η μάσκα ακόμη κι αν θεωρηθεί «επιτυχημένη» έχει φορεθεί από άλλους νωρίτερα και τα περιθώρια διαφοροποίησής της, όπως επισημαίνει και η παραπάνω ρήση είναι πολύ μικρά έως ελάχιστα. Ο λόγος για το φετινό Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι που η συμμετοχή σε αυτό και η επισκεψιμότητα στην πόλη αυτές τις τρεις ημέρες έχει κάνει, και λογικά, τον δήμο και τους διοργανωτές να είναι ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα. Ωστόσο, χωρίς μιζέρια και μεμψιμοιρία, σε μια πρόωρη ομολογουμένως αποτίμηση, καλό θα είναι να σκεφτόμαστε και το μέλλον του.
Αν διαβάσει κανείς τα νέα και δει τις εικόνες από τα καρναβάλια της Πάτρας, της Ξάνθης και του Ρεθύμνου θα καταλάβει ότι σε γενικές γραμμές υπάρχει μια ομοιογενοποίηση με κοινό στοιχείο τη μεγάλη συμμετοχή. Αυτό δεν είναι εξ ορισμού αρνητικό αν αναγνωρίσουμε ως συστατικό στοιχείο των αποκριάτικων εκδηλώσεων τη λαϊκότητα και τη διονυσιακή απόδραση από την πραγματικότητα. Άλλο όμως λαϊκότητα και άλλο μαζοποίηση που μιμείται ήδη δοκιμασμένες συνταγές και ακολουθεί στην κατάληξή του τις πιο τυποποιημένες μορφές νόθης ψυχαγωγίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα αλλά και τα πρότυπα που προωθούνται για τους νέους.
Και για να μην παρεξηγηθούμε, θέλουμε να διευκρινίσουμε ότι σκοπός μας δεν είναι να ηθικολογήσουμε ή να εισάγουμε μια νέα πουριτανική ρητορική. Αυτό εξάλλου θα ερχόταν σε αντίθεση με τον ίδιο τον χαρακτήρα του Καρναβαλιού και της Αποκριάς. Δεν μπορούμε όμως να μην διαπιστώσουμε ότι τα περιστατικά μέθης, αν και δεν ήταν τόσο πολλά ή η κυριαρχία στα μαγαζιά της τραπ μουσικής κοκ, πέρα από συνήθειες των καιρών αποτελούν και συμπτώματα παθογένειας. Επιπλέον, δεν μπορούμε να μην αναδείξουμε την αντίφαση ανάμεσα στο παιχνίδι του Κρυμμένου Θησαυρού και άλλων δρώμενων, καθώς επίσης και του ωραίου βίντεο-ντοκιμαντέρ που είδαμε για το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι με κάποια από τα στοιχεία της παρέλασης.
Αυτό που τελικά θέλω να πω ως ένας πολίτης που αγαπάει το Καρναβάλι και έχει ζήσει πολλάκις και αυτό της Πάτρας και του Ρεθύμνου, είναι ότι χρειάζεται ένας πιο αυθεντικός και ταυτόχρονα ποιοτικός προσανατολισμός και χαρακτήρας, που απ’ ό,τι φαίνεται, τουλάχιστον για το Ρέθυμνο, υπάρχει έστω και στο βάθος του μυαλού των διοργανωτών. Το Καρναβάλι της Βενετίας λ.χ. αυτό έχει πρωτίστως επιτύχει. Σε μια πόλη που αποτελεί τον απόλυτο τουριστικό προορισμό, οι συμμετέχοντες και οι επισκέπτες προσαρμόζονται στην ποιοτική και ιστορική παράδοση του. Γι’ αυτό και τέτοιου είδους θεσμοί επιβιώνουν διαχρονικά όταν κινούνται πάνω στις ράγες της ποιότητας, ενσωματώνοντας ταυτόχρονα τις νέες τάσεις. Όχι το αντίστροφο…
*Ο Δημήτρης Στεμπίλης είναι δημοσιογράφος – ιστορικός
