Ε. Λέκκας: «Ο κίνδυνος και τα φαινόμενα στην Κρήτη είναι διαχρονικά, απλά τώρα ενισχύονται με την κλιματική κρίση»
Με κύριο στόχο τη μείωση του σεισμικού κινδύνου υπεγράφη χθες μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του δήμου Ρεθύμνης και του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Τη σύμβαση υπέγραψε ο καθηγητής Ευθύμης Λέκκας και ο δήμαρχος Ρεθύμνης Γιώργης Μαρινάκης. Ο κ. Λέκκας γνωρίζει καλά το Ρέθυμνο αφού τη δεκαετία του 1990 η πόλη ήταν η πρώτη περιοχή στην οποία εκπονήθηκε μελέτη αντισεισμικής θωράκισης σε επίπεδο χώρας.
«Ήταν μία μεγάλη προσπάθεια που είχε γίνει, για έξι χρόνια περίπου σε διάφορα στάδια, αξιοποιώντας και το επιστημονικό δυναμικό του Ρεθύμνου, μία προσπάθεια η οποία απέδωσε πάρα πολύ σημαντικά και καινοτόμα αποτελέσματα για την εποχή της δεκαετίας του ’90. Έτσι λοιπόν 25 χρόνια μετά επανεκκινούμε τη συνεργασία του ΕΚΠΑ, του Οργανισμού Αντισεισμικού σχεδιασμού και προστασίας και του Δήμου Ρεθύμνης στα θέματα της αντισεισμικής θωράκισης», ανέφερε χθες σε δηλώσεις του ο κ. Λέκκας διευκρινίζοντας ότι με το πέρασμα των 25 ετών έχουν μεταβληθεί τα πάντα και ο οικιστικός ιστός είναι πολύ διαφορετικός. Αυτή τη φορά το αντικείμενο της μελέτης δεν αφορά μόνο την πόλη αλλά το σύνολο του μητροπολιτικού δήμου. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στο ιστορικό κέντρο, στα μνημεία, στα ρέματα, στις περιοχές κοντά στη θάλασσα και φυσικά στις περιοχές υπό πολεοδόμηση.
«Έχουν μεταβληθεί τα πάντα μέσα σε αυτά τα 25 χρόνια, ο οικιστικός ιστός μέσα στην πόλη δεν είναι ο ίδιος, έχει επεκταθεί φοβερά. Ο ίδιος ο Δήμος έχει επεκταθεί με τον Καλλικράτη, έχει περιέλθει και καινούργιες περιοχές και βέβαια τα επιστημονικά δεδομένα έχουν αλλάξει και έχουν επικαιροποιηθεί. Με βάση λοιπόν αυτά τα στοιχεία και με βάση την παρακαταθήκη της συνεργασίας που είχαμε πριν 25 χρόνια με το Δήμο Ρεθύμνης, θα επανεκκινήσουμε, έτσι ώστε ο κύριος στόχος που είναι σαφής, δηλαδή η μείωση της σεισμικής διακινδύνευσης στον Δήμο Ρεθύμνης να φτάσει στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα. Θα αναλύσουμε σεισμικά την περιοχή με βάση τα καινούργια δεδομένα, θα αναλύσουμε γεωδυναμικά την περιοχή, θα δούμε ουσιαστικά τι έχουμε καινούργιο στην περιοχή και στην περιβάλλουσα ζωή με τον Καλλικράτη και στη συνέχεια θα πάμε στη διαμόρφωση των επιχειρησιακών σχεδίων, ούτως ή άλλως τα παλιά δεν ίσχυαν γιατί έχουμε την αλλαγή του νόμου, θα προσαρμόσουμε και θα εξειδικεύσουμε τα σχέδια με βάση το καινούργιο θεσμικό πλαίσιο και βέβαια θα συνεργαστούμε στο πλαίσιο της εκπόνησης του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου, έτσι ώστε τα όσα προβλέπονται σε αυτό να εναρμονίζονται πλήρως με τις συνθήκες ασφάλειας. Έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε μπροστά μας, τον επόμενο χρόνο θα είμαστε εδώ συνέχεια για να συνεργαστούμε με όλους τους φορείς και να κάνουμε και τις εργασίες πεδίου και τις μετρήσεις και πιστεύω ότι του χρόνου τέτοιο καιρό να είμαστε σε θέση να αποδώσουμε μία έρευνα, μία μελέτη, ένα σχέδιο, το οποίο να πληρεί τις διεθνείς προδιαγραφές, να είναι σύγχρονο σχέδιο για τον Δήμο Ρεθύμνης, ένα επιχειρησιακό σχέδιο το οποίο θα μειώνει σε πολύ μεγάλο βαθμό, τη σεισμική διακινδύνευση που υπάρχει στον Δήμο», ανέφερε ο κ. Λέκκας.
Η μελέτη με βάση το χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να παραδοθεί σε 18 μήνες, διάστημα το οποίο επαρκεί και θε περιλαμβάνει, όπως είπε ο καθηγητής, το επιστημονικό και τεχνικό σκέλος, που είναι η περιγραφή της σεισμικότητας, έτσι όπως διαμορφώθηκε τα τελευταία 25 χρόνια, με βάση τα καινούργια τα επιστημονικά δεδομένα, καθώς επίσης ανάλυση – εκτίμηση κινδύνων, συνοδών γεωδυναμικών φαινομένων «και στη συνέχεια θα πάμε στον πολεοδομικό ιστό, θα δούμε τον πολεοδομικό ιστό, τι ακριβώς έχει μεταβληθεί, γιατί μέσα στα 25 χρόνια αυτά, η πόλη έχει μεταβληθεί, υπάρχουν καινούργια δεδομένα και ο Δήμος έχει επεκταθεί.
Έτσι θα δούμε τις συνθήκες διακινδύνευσης μέσα σε όλο τον χώρο του Δήμου, έτσι ώστε να μπορέσουμε μέσα και από υποδείξεις και παρεμβάσεις στο πολεοδομικό σχέδιο, με το καινούργια τοπικό πολεοδομικό σχέδιο που διαμορφώνεται, μέσα σε υποδείξεις που θα γίνουν στο Δήμο, στις τεχνικές υπηρεσίες, για τα σχολεία, για τα δημόσια κτίρια, για τα κτίρια με ιδιαίτερο ενδιαφέρον», πρόσθεσε.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα δεδομένα όπως διευκρίνισε θα συνταχθεί ένα σχέδιο επιχειρησιακό έκτακτων αναγκών, το οποίο θα είναι σύγχρονο σχέδιο με βάση τις καινούργιες προδιαγραφές «και με βάση τα όσα είδαμε να συμβαίνουν, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, σε μεγάλες σεισμικές καταστροφές, δηλαδή η εμπειρία αυτή θα μεταφερθεί στην υλοποίηση των σχεδίων».
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο κ. Λέκκας στην εκπαίδευση όχι μόνο των εκπαιδευτικών των σχολείων αλλά και υπαλλήλων του δήμου: «Μία επίσης σημαντική παράμετρος είναι να εκπαιδεύσουμε και τους εκπαιδευτικούς και στα σχολεία, αλλά και τα στελέχη του δήμου και των εθελοντικών οργανώσεων, έτσι ώστε να έχουν τα καινούργια δεδομένα που υπάρχουν, για να μπορέσουμε όλοι μαζί να πετύχουμε τον τελικό στόχο, που είναι η μείωση της διακινδύνευσης, δηλαδή των επιπτώσεων που μπορεί να έχει ένα μεγάλο σεισμικό γεγονός στον Δήμο Ρεθύμνης. Είναι έργο το οποίο στοχεύει και στον προγραμματισμό και στην διαμόρφωση σχεδίων και στην αντιμετώπιση σε περίπτωση έκτακτων αναγκών», ανέφερε.
«Τα φυσικά φαινόμενα, τα κάναμε φυσικούς κινδύνους»
«Τα φυσικά φαινόμενα τα κάναμε φυσικούς κινδύνους», τονίζει ο Ευθύμης Λέκκας αναφερόμενος στις ανθρώπινες παρεμβάσεις και τη δόμηση που αυξάνει τη σεισμική επικινδυνότητα με δεδομένες και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
«Η Κρήτη χαρακτηρίζεται από φυσικά φαινόμενα τα οποία εξελίχθηκαν τα τελευταία δύο εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή σεισμοί, τσουνάμι, κατολισθήσεις, δασικές πυρκαγιές, έντονα καιρικά και πλημμυρικά φαινόμενα κ.λπ., όλα αυτά είναι μέσα στην ιστορία της Κρήτης. Αυτά τα φυσικά φαινόμενα ουσιαστικά διαμόρφωσαν και την Κρήτη. Η Κρήτη είναι ένα μοναδικό μέρος στον κόσμο, η διαμόρφωση που υπάρχει, η μορφολογική, οι ακτογραμμές, η κατακόρυφη και οριζόντια διάταξη είναι μοναδική και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι αναπτύχθηκε και ένας μοναδικός πολιτισμός. Οι πολιτισμοί αναπτύσσονται εκεί που υπάρχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα. Άρα η Κρήτη οφείλει τη γέννησή της και την ομορφιά της σε αυτά τα φαινόμενα. Τώρα εμείς με την ανάπτυξη που κάναμε την πρόσφατη χρονική περίοδο, αυτά τα φυσικά φαινόμενα, τα κάναμε φυσικούς κινδύνους. Χτίζουμε σε περιοχές που δεν θα έπρεπε να χτίζουμε, δίπλα στην θάλασσα, σε περιοχές δίπλα στα δάση κλπ. Η έντονη αυτή ανάπτυξη έχει και τα αρνητικά της. Άρα λοιπόν ο κίνδυνος και τα φαινόμενα στην Κρήτη είναι διαχρονικά, απλά τώρα ενισχύονται με την κλιματική κρίση».
Ο στόχος, όπως προσθέτει, είναι να υπάρξουν υποδομές ανθεκτικές: «Στόχος μας είναι αυτά τα φαινόμενα, που είναι κίνδυνοι πια, να τα μειώσουμε. Να μειώσουμε τη διακινδύνευση, την έκθεση σε κίνδυνο, να κάνουμε υποδομές τέτοιες, έτσι ώστε να είναι υποδομές ανθεκτικές, γιατί το κυριότερο είναι ότι και με βάση τη συνθήκη του Σεντάι, του ΟΗΕ, το κρισιμότερο είναι να αποδώσουμε ανθεκτικότητα, σε όλες τις δομές, σε όλα τα συστήματα, που τα συστήματα είναι ο οικονομικός ιστός, το κοινωνικό πλαίσιο, οι υποδομές, τα δίκτυα. Σε αυτά να μπορέσουμε να αποδώσουμε ανθεκτικότητα, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης. Και αυτό μπορεί να γίνει, γίνεται βέβαια σε κεντρικό και σε περιφερειακό επίπεδο, πέρυσι κάναμε τη μεγάλη άσκηση του Μίνωα σε όλη την Κρήτη, αλλά βεβαίως και σε τοπικό επίπεδο, πρέπει να κάνουμε αυτά τα πράγματα που αφορούν τον χώρο του Δήμου, τον κόσμο που υπάρχει μέσα στον Δήμο, τις υποδομές και όλα τα συστήματα».
«Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να θωρακίσουμε τον δήμο από σεισμικά φαινόμενα»
«Η μελέτη αυτή θα αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο και εμείς ως δήμος θα κάνουμε ό,τι καλύτερο δυνατό για την αντισεισμική θωράκιση του δήμου μας», τόνισε ο δήμαρχος Ρεθύμνης Γ. Μαρινάκης που σε δηλώσεις του υπογράμμισε ότι θα δοθεί προτεραιότητα στα μνημεία, στην παλιά πόλη και στις περιοχές υπό πολεοδόμηση, ενώ για πρώτη φορά η μελέτη θα συμπεριλάβει το σύνολο των οικισμών του μητροπολιτικού δήμου.
«Η Κρήτη είναι μία περιοχή που δημιουργήθηκε από τους σεισμούς, είναι ένα φαινόμενο το οποίο προφανώς μας απασχολεί. Είναι δεδομένο ότι κάποιες περιοχές είναι πιο ευάλωτες από τις άλλες, όπως επίσης έχουμε δεδομένες τις ήδη δομημένες περιοχές και προσπαθούμε να δημιουργήσουμε τα κατάλληλα σχέδια διαφυγής και προστασίας του πληθυσμού, που διαβίει εκεί. Δεν μπορούμε να πούμε ότι θα κατεδαφίσουμε την Παλιά Πόλη ή όλο το Ανατολικό μέτωπο, το οποίο βρίσκεται υπό τη θάλασσα και σε περίπτωση τσουνάμι ίσως διατρέξει κινδύνους, πρέπει να το κάνουμε από τώρα ακατοίκητο. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτά είναι επιστημονικά εργαλεία, θα έχουμε γνώση και στα πλαίσια της πολιτικής προστασίας και της συνεργασίας των φορέων, θα κάνουμε το καλύτερο δυνατό, έτσι ώστε να μην υπάρχει διακινδύνευση για τους πολίτες που προέχει πάντα ο κίνδυνος ζωής και μετά των περιουσιών τους».
Αναφερόμενος στη συνεργασία με το ΕΚΠΑ για τη μείωση των σεισμικών κινδύνων ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιώργος Σκορδίλης σημείωσε ότι: «Συνεχίζουμε την προσπάθεια που είχαμε ξεκινήσει το 2023 με τον Εγκέλαδο 2, το σχέδιο Πολιτικής Προστασίας που έχει σχέση με τους σεισμούς. Θέλαμε την άποψη της επιστημονικής κοινότητας για τους κινδύνους και τον μετριασμό των επιπτώσεων από τυχόν σεισμικές δραστηριότητες. Θεωρώ ότι έχει την εμπειρία το ΕΚΠΑ, για να μας δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές, πληροφορίες προς το προσωπικό του Δήμου και στις εθελοντικές ομάδες, αλλά και την ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού, για να μπορούμε να ανταποκριθούμε σε τυχόν γεγονότα. Θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη αυτή η μελέτη, επικαιροποιούμε τη μελέτη που είχε γίνει το 2007 και είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ό,τι μπορούμε να κάνουμε περισσότερο, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του Δήμου, να θωρακίσουμε την πόλη του Ρεθύμνου, από τέτοιου είδους φαινόμενα.
Το σημαντικό είναι ότι η επικαιροποίηση της μελέτης θα πιάσει όλα τα όρια του Δήμου, του ευρύτερου Δήμου Ρεθύμνης και θεωρώ ότι δεν θα μείνουν περιοχές που δεν θα έχουν ελεγχθεί. Όλες θα έχουν ελεγχθεί, θα υπάρχει αποτύπωση των δεδομένων που υπάρχουν και χρειάζονται στις μελέτες, έτσι ώστε να είμαστε σίγουροι για τα αποτελέσματα της μελέτης».
