Απάντηση στην επικεφαλής της αντιπολίτευσης του δήμου Ρεθύμνης Ρ. Κουτσαλεδάκη στις αναφορές της για τα αιτήματα των εργαζομένων του δήμου Ρεθύμνου με κυριότερο τη χορήγηση των μέσων ατομικής προστασίας έδωσε ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Δημήτρης Λαχνιδάκης. Σε μακροσκελή και αναλυτική απάντηση εξηγεί τις διαδικασίες που προβλέπονται και πως αυτές ακολουθήθηκαν από τη δημοτική αρχή.
Αναλυτικά αναφέρει:
«Για ακόμη μια φορά η Επικεφαλής της Μείζονος Μειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Ρεθύμνης κ. Ρένα Κουτσαλεδάκη, απέδειξε πως δεν την απασχολεί τίποτα περισσότερο πέρα της πρόκλησης εντυπώσεων.
Αν οι παρεμβάσεις της ήταν επί της ουσίας, θα φρόντιζε πριν τις δημόσιες τοποθετήσεις της να ήταν τουλάχιστον ενημερωμένη από την Δημοτική Αρχή και τις αρμόδιες Δημοτικές Υπηρεσίες για το κάθε θέμα, για το οποίο επιθυμεί να δείξει πως ενδιαφέρεται.
Σε απάντηση της από 21 Μαρτίου 2025 δήλωσης της, για τα αιτήματα των εργαζομένων του Δήμου Ρεθύμνης που προέβησαν σε κινητοποιήσεις την Πέμπτη 20 Μαρτίου 2025, θα θέλαμε να ενημερώσουμε τους πολίτες του Δήμου Ρεθύμνης αλλά και την ίδια την κ. Κουτσαλεδάκη για τα εξής:
Α. ως προς την καταβολή σε χρήμα των Μέσων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) των ετών 2023 και 2024:
ι. Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο (άρθρο 97 του Ν. 4483/2017 και ΚΥΑ 43726/2019 – ΦΕΚ Β 2208/8.6.2019) ο εκάστοτε ΟΤΑ οφείλει να παρέχει (χωρίς να ορίζεται συγκεκριμένη χρονική προθεσμία) στις ειδικά οριζόμενες κατηγορίες εργαζομένων δωρεάν τα ΜΑΠ, εφόσον οι κίνδυνοι στο χώρο εργασίας δεν μπορούν να αποφευχθούν ή να περιοριστούν με άλλα μέσα. Η χορήγηση των ΜΑΠ πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εργασίας και να παρέχονται μόλις εντοπισθεί η ανάγκη. Και αυτό γιατί η χορήγηση τους γίνεται για την διαφύλαξη της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους και οφείλει ο εκάστοτε ΟΤΑ να εκκινεί έγκαιρα τη διαδικασία ανάθεσης της σχετικής σύμβασης βάσει της κείμενης νομοθεσίας.
ιι. Με γνώμονα τις ανωτέρω επιταγές του νόμου ο Δήμος Ρεθύμνου για το έτος 2023 προχώρησε στον προγραμματισμό για την διενέργεια του διαγωνισμού ««Προμήθεια Μέσων Ατομικής Προστασίας και Ειδών Ατομικής Προστασίας για τους Δικαιούχους Εργαζομένους των Υπηρεσιών του Δήμου Ρεθύμνης». Η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στον οριστικό ανάδοχο έγινε εντός του έτους 2023 αλλά κατά της απόφασης κατακύρωσης ασκήθηκαν προδικαστικές προσφυγές στην ΕΑΔΗΣΥ και Αιτήσεις Αναστολής και Ακύρωσης στο αρμόδιο Διοικητικό Εφετείο Χανίων, με αποτέλεσμα έως και σήμερα να μην υπάρχει οριστική απόφαση για τη συνέχιση και ολοκλήρωση της διαδικασίας. Ομοίως για το έτος 2024 ο προγραμματισμός για τη διενέργεια του Διαγωνισμού «Προμήθεια Μέσων Ατομικής Προστασίας και Ειδών Ατομικής Προστασίας για τους Δικαιούχους Εργαζομένους των Υπηρεσιών του Δήμου Ρεθύμνης» ξεκίνησε ήδη από τον Νοέμβριο του 2023 και το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε στον οριστικό ανάδοχο. Και πάλι όμως κατά της απόφασης κατακύρωσης ασκήθηκαν προδικαστικές προσφυγές στην ΕΑΔΗΣΥ, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση και ολοκλήρωση της διαδικασίας. Σήμερα η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί και η σύμβαση είναι προς άμεση υπογραφή και εκτέλεση.
Από τα ανωτέρω καθίσταται απόλυτα σαφές ότι και για τα δύο έτη (2023 -2024) ο Δήμος μας έχει εκκινήσει έγκαιρα όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την προμήθεια των Μέσων Ατομικής Προστασίας και Ειδών Ατομικής Προστασίας για την χορήγηση τους στους εργαζομένους των υπηρεσιών του και η όποια καθυστέρηση οφείλεται σε δικαστική εμπλοκή της διαγωνιστικής διαδικασίας και όχι σε υπαιτιότητα του Δήμου και των αρμόδιων υπηρεσιών του. Πρέπει δε να επισημανθεί ότι τα προβλεπόμενα ένδικα μέσα ασκούνται μετά την κοινοποίηση της κατακυρωτικής απόφασης στον ανάδοχο με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατό να εξεταστεί το ενδεχόμενο μερικής ή ολικής ματαίωσης της σύμβασης ή του διαγωνισμού και ως εκ τούτου να μπορεί να γίνει (για ένα τέτοιο λόγο) αποδέσμευση των πιστώσεων του προϋπολογισμού για το σκοπό αυτό.
Από τη στιγμή λοιπόν που ξεκίνησε η νόμιμη διαδικασία προμήθειας των ΜΑΠ, ο Δήμος Ρεθύμνου οφείλει να εκτελέσει τη σύμβαση που θα υπογραφεί με τον οριστικό ανάδοχο και να παράσχει κατόπιν αυτού τα ΜΑΠ σε είδος και όχι σε χρήμα τόσο για το έτος 2023 όσο και για το έτος 2024. Άλλωστε και οι κωδικοί και οι πιστώσεις στον προϋπολογισμό του Δήμου των ετών 2023 και 2024 ήταν δεσμευμένα για την τρέχουσα κατά τα έτη 2023 και 2024 διαγωνιστική διαδικασία και δεν υπήρχαν πιστώσεις πλέον αυτών. Πέραν αυτού ο Δήμος Ρεθύμνου (και κανένας ΟΤΑ) δεν θα μπορούσε να επιβαρυνθεί με διπλή δαπάνη για την ίδια αιτία.
Ο νόμιμος τρόπος των ενεργειών του Δήμου Ρεθύμνου επιβεβαιώνεται άλλωστε και από την πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση του άρθρου 15 του Ν. 5143/2024 «Ρυθμίσεις για το προσωπικό των ΟΤΑ» όπου στην παράγραφο 3 αυτού προβλέπει ρητά την εναλλακτική δυνατότητα εκάστου ΟΤΑ για την χορήγηση γάλατος στους δικαιούχους, αν έχει ήδη προκηρυχθεί διαγωνισμός και δεν έχει κατακυρωθεί οριστικά σε μειοδότη, είτε να προχωρήσει στη σύναψη της σύμβασης είτε αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις να ματαιώσει το διαγωνισμό και να καταβάλλει την αναλογία του ετήσιου χρηματικού ποσού για το γάλα για το εναπομείναν χρονικό διάστημα.
Εκτός των ανωτέρω, μέρος των αναγκών των ΜΑΠ για τα έτη 2023 και 2024 έχει ικανοποιηθεί από αποθέματα που ο Δήμος είχε στη διάθεσή του από την εκτέλεση της τελευταίας σύμβασης προμήθειας, σύμφωνα με καταστάσεις που τηρούνται στην αποθήκη υλικών και αποθεμάτων του Δήμου μας.
Κατόπιν των ανωτέρω είναι σαφές ότι σε εκτέλεση των συμβάσεων που θα εκτελεστούν άμεσα τα Μέσα Ατομικής Προστασίας των εργαζομένων στο Δήμο Ρεθύμνου για τα έτη 2023 και 2024 θα χορηγηθούν στο προβλεπόμενο ανά ειδικότητα είδος και όχι σε χρήμα.
Β. ως προς την καταβολή της υπερωριακής εργασίας στους εργαζόμενους του Δήμου Ρεθύμνου:
Όπως προκύπτει από τις διατάξεις του Ν. 3584/2007 (άρθρο 48 παρ. 2 και 3 και του άρθρου 16 του ν. 3205/2003 (ως ισχύει σήμερα) οι υπάλληλοι των Ο.Τ.Α. επιτρέπεται να παρέχουν υπερωριακή εργασία με αμοιβή, μετά από απόφαση του αρμόδιου για το διορισμό τους οργάνου, με τους ίδιους όρους, προϋποθέσεις και περιορισμούς που ισχύουν κάθε φορά για τους δημοσίους υπαλλήλους. Οι εργαζόμενοι λοιπόν στους Δήμους, δικαιούνται αμοιβή για υπερωριακή εργασία πέρα από το κανονικό τους ωράριο, όταν η παροχή της εργασίας αυτής επιβάλλεται για την αντιμετώπιση έκτακτων, εποχιακών ή όλως απρόβλεπτων υπηρεσιακών αναγκών, οι οποίες απαιτείται να αποδεικνύονται από σαφή και συγκεκριμένα στοιχεία, που μνημονεύονται υποχρεωτικά στην απόφαση του Δημάρχου περί έγκρισης της εργασίας αυτής.
Στα πλαίσια αυτά υποβλήθηκαν αιτήματα από δύο Διευθύνσεις του Δήμου μας για την καταβολή υπερωριών που θα μπορούσαν να προκύψουν, ζητώντας πρώτα (ως προβλέπεται) από την αρμόδια οικονομική υπηρεσία ανάληψη υποχρέωσης για την πραγματοποίηση δαπάνης «αποζημίωση υπερωριακής εργασίας». Η οικονομική υπηρεσία αρνήθηκε την έγκριση της ανάληψης υποχρέωσης κρίνοντας (εγγράφως και αιτιολογημένα) ότι η πάγια νομολογία του Ελεγκτικού Συνέδριου ερμηνεύει στενά την έννοια των έκτακτων και απρόβλεπτων αναγκών και δέχεται ότι αυτές συντρέχουν μόνο όταν οφείλονται σε απολύτως εξαιρετικά αίτια και μόνο όταν έχει γίνει εκ των προτέρων σχεδιασμός για την αντιμετώπιση τους και ταυτόχρονα προκαλούνται (από τις έκτακτες ανάγκες) πρόσθετα κατά ποσότητα καθήκοντα για το προσωπικό της οικείας υπηρεσίας, τα οποία δεν μπορούν να εκτελεστούν μέσα στο τακτικό ωράριο εργασίας και δεν ανήκουν στη συνήθη εργασία τους. Η αιτιολογημένη αυτή άρνηση της Οικονομικής Υπηρεσίας εξαιτίας της παγιωμένης άποψης του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως προς το θέμα αυτό δεν άφησε κανένα περιθώριο στις εκάστοτε Διευθύνσεις να επανέλθουν και να κινήσουν την διαδικασία καταβολής υπερωριών.
Για το λόγο λοιπόν αυτό, δεν μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία καταβολής τυχόν υπερωριών και όχι γιατί ο Δήμος Ρεθύμνου αρνείται να τις καταβάλλει.
Γ. ως προς την ανάθεση εργασιών και υπηρεσιών σε τρίτα πρόσωπα με σύναψη δημόσια σύμβασης:
Στο άρθρο 61 παρ. 1 του ν. 3979/2011, ως αυτό ισχύει σήμερα, προβλέπεται η δυνατότητα της δημοτικής επιτροπής να αναθέτει την εκτέλεση υπηρεσιών καθαριότητας (δημοτικών κτιρίων, συντήρησης χώρου πρασίνου, ηλεκτροφωτισμού κλπ) σε εξωτερικό φορέα με σύναψη δημόσιας σύμβασης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4412/2016. Ο χαρακτήρας της ανωτέρω διάταξης δεν είναι η πάγια οργάνωση της δημόσιας υπηρεσίας καθαριότητας του ΟΤΑ, αλλά η ρύθμιση τρόπου παροχής συγκεκριμένων υπηρεσιών καθαριότητας, υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στον νόμο, μέσω σύναψης δημοσίων συμβάσεων, όταν υπάρχει αδυναμία εκτέλεσης συγκεκριμένων υπηρεσιών.
Πρόκειται λοιπόν για αποφασιστική αρμοδιότητα που ανατίθεται στο αρμόδιο για τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων όργανο του Δήμου, κατά το άρθρο 102 του Συντάγματος, το οποίο μπορεί να αποφασίζει νόμιμα για την ανάθεση σε τρίτο των προαναφερομένων υπηρεσιών εκτιμώντας ελεύθερα όλες τις περιστάσεις και τα πραγματικά περιστατικά, σε συνάρτηση με την εξυπηρέτηση του δημοτικού, αλλά και του δημοσίου συμφέροντος. Οι ΟΤΑ άλλωστε είναι υποχρεωμένοι, σύμφωνα και με το άρθρο 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006)) να διευθύνουν και να ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας.
Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα ο Δήμος Ρεθύμνου δια των αρμόδιων οργάνων του έλαβε υπόψη του τις σχετικές εισηγήσεις του Τμήματος Καθαριότητας και Πρασίνου της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, στις οποίες καταγράφονται τα σοβαρά προβλήματα στην παροχή υπηρεσιών καθαριότητας και πρασίνου, λόγω της υποστελέχωσης σε ανθρώπινο δυναμικό παρά το γεγονός ότι η αρμόδια υπηρεσία προκήρυξε θέσεις για κάλυψη εποχιακών αναγκών, οι οποίες δεν καλύφθηκαν. Και όλα αυτά συντρέχουν μαζί με την ανάγκη διαχείρισης συνεχώς αυξανόμενων ποσοτήτων απορριμμάτων και την ανάγκη περιποίησης πρασίνου σε κοινόχρηστους χώρους σε όλη την εδαφική περιφέρεια του Δήμου Ρεθύμνου κυρίως τους θερινούς μήνες που υπάρχει μεγάλη τουριστική κίνηση και επισκεψιμότητα, όπως επίσης είναι γνωστό στους εργαζόμενους στην Καθαριότητα και στο Πράσινο.
Είναι λοιπόν απόλυτα σαφές ότι η ανάθεση με δημόσια σύμβαση σε τρίτο πρόσωπο υπηρεσιών που προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 61 παρ. 1 του ν. 3979/2011, υπό τους όρους που τάσσονται με τις διατάξεις αυτές, είναι απόλυτα σύννομη και δεν υποκρύπτει καμία «ιδιωτικοποίηση» αλλά αντίθετα ενισχύει δημοσίου συμφέροντος σκοπούς που κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα και δη ενισχύει την προστασία της δημόσιας υγείας και του φυσικού περιβάλλοντος. Η απόλυτη νομιμότητα της ανωτέρω διαδικασίας αποδεικνύεται άλλωστε από σειρά αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως την πρόσφατη 1715/2023 καθώς την με αριθμό 1938/2022 απόφαση του ίδιου δικαστηρίου».
Από το Γραφείο Τύπου
