Η «Ημέρα Καριέρας» στο Ρέθυμνο ανέδειξε τη σημασία της προσαρμοστικότητας και των μαλακών δεξιοτήτων, που απαιτούνται στη διαρκώς μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας
Η προσαρμοστικότητα, το ομαδικό πνεύμα και η δυνατότητα ανεξάρτητης λήψης αποφάσεων είναι μερικά από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά που αναζητούν σήμερα οι εργοδότες στα βιογραφικά των υποψήφιων εργαζομένων, με τις συνθήκες και τις απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς εργασίας να μεταβάλλονται διαρκώς και να στρέφονται σε δεξιότητες που αξιοποιούνται ακόμα και σε διαφορετικά επαγγελματικά περιβάλλοντα. Οι τεχνικές προσέγγισης των εργοδοτών, οι τρόποι εύρεσης εργασίας και η ανάπτυξη απαραίτητων, ανανεωμένων ικανοτήτων, που θα ενισχύουν το βιογραφικό σημείωμα των εργαζομένων αποτυπώθηκαν χθες κατά τη διάρκεια της «Ημέρας Καριέρας», που διοργάνωσε το Κέντρο Κοινότητας της Διεύθυνσης Κοινωνικών Υπηρεσιών του Δήμου Ρεθύμνης, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Ξενοδόχων Ν. Ρεθύμνου, το Γραφείο Διασύνδεσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και το δίκτυο Κρήτης του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΣΕ.
Με συμμετοχή μαθητών από γενικά και τεχνικά λύκεια του νομού, η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Συλλόγου Ξενοδόχων Νομού Ρεθύμνης, με παρουσία ξενοδοχειακών φορέων και εκπροσώπων από εταιρίες, με τους οποίους οι νεαροί μαθητές είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν και να αντλήσουν πληροφορίες για τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας και για την ένταξη των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. Η χρήση νέων τεχνολογιών, αλλά και η διαμόρφωση επαγγελματικής ανθεκτικότητας είναι, επίσης, δύο χαρακτηριστικά που αναζητούνται στην αγορά εργασίας, την ώρα που ο εργαζόμενος καλείται να γνωρίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του στον χώρο εργασίας, προκειμένου να μπορεί να εξασφαλίσει την επαγγελματική και προσωπική του ευημερία. Παρά τη ζήτηση και το ενδιαφέρον που αναπτύσσεται στην Κρήτη για τις υπηρεσίες του τουρισμού, η αναζήτηση χαμηλής ειδίκευσης εργατικού δυναμικού αποθαρρύνει τους εργαζόμενους από την εποχική απασχόληση, την ώρα που τα ξενοδοχεία «ιδρώνουν», προκειμένου να στελεχωθούν με κατάλληλα εργατικά χέρια.
«Δεν ξεκινάμε και τελειώνουμε με ένα επάγγελμα στη ζωή μας»
Ο Μάνος Πετράκης, σύμβουλος απασχόλησης στο Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ, Παράρτημα Κρήτης, παραχώρησε ομιλία με τίτλο «Προκλήσεις και μεταβάσεις στην αγορά εργασίας: Τάσεις και προοπτικές επαγγελμάτων και δεξιοτήτων», ενώ σε δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.», αναφέρθηκε τόσο στην ανάγκη για αυτογνωσία, όσο και στην αποδοχή των προκλήσεων: «Αυτό που πρέπει να λάβει κανείς υπόψιν, όταν προσπαθεί να μπει στην αγορά εργασίας, είναι να γνωρίζει πολύ καλά το τι θέλει ο ίδιος να ακολουθήσει. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γνωρίσει την αγορά εργασίας και να εξετάσει τις προσφερόμενες θέσεις και ταυτόχρονα να μπορέσει να αξιολογήσει με τιμιότητα τον ίδιο του τον εαυτό, τις ικανότητες και τις δεξιότητές του. Έτσι θα μπορέσει να πετύχει όσο το δυνατόν καλύτερες αποφάσεις για το επαγγελματικό του μέλλον. Επομένως, επειδή η τρέχουσα αγορά εργασίας αλλάζει διαρκώς και οι απαιτήσεις είναι κάθε φορά και πολύ διαφορετικές, θα πρέπει να έχουμε ανοιχτό το βλέμμα μας και την προοπτική μας στο πώς μπορούμε επίσης να εξελιχθούμε, να αναπτύξουμε δηλαδή διαρκώς δεξιότητες, τις οποίες ζητάει η αγορά εργασίας».
Οι νέες τεχνολογίες και οι μαλακές δεξιότητες μονοπωλούν το ενδιαφέρον των σύγχρονων εργοδοτών, καθιστώντας σαφές ότι τα χαρακτηριστικά του εργαζομένου πλέον πρέπει να ταιριάζουν σε ένα προφίλ ατόμου, που να μπορεί να προσαρμοστεί σε διαφορετικά περιβάλλοντα και συνθήκες. Ο κ. Πετράκης σημείωσε: «Αυτό το χρονικό διάστημα, η αγορά εργασίας δίνει πολύ μεγάλη βάση στη χρήση νέων τεχνολογιών, αλλά και σε μία σειρά από δεξιότητες, οι οποίες δεν αποκτώνται μέσα από τυπικούς κλάδους και κύκλους σπουδών, δηλαδή οι λεγόμενες μαλακές δεξιότητες (soft skills), τις οποίες μπορεί να αντιμετωπίσει κανείς σε πολλά και διαφορετικά επαγγέλματα. Αυτό που αποδεικνύει η σύγχρονη αγορά εργασίας είναι ότι δεν πρόκειται για μία σταθερή, μονόδρομη αγορά, όπου ξεκινάμε και τελειώνουμε με ένα επάγγελμα στη ζωή μας. Θα χρειαστεί να μετακινηθούμε σε πολλούς και διαφορετικούς κλάδους και εκεί μπορούμε να μεταφέρουμε ικανότητες από όλα τα πεδία, όπως είναι η ικανότητα να συνεργαζόμαστε και να παίρνουμε αποφάσεις».
«Η προσαρμοστικότητα συνδέεται με την επαγγελματική ανθεκτικότητα»
Ομαδικότητα, ανεξαρτησία και πρωτοβουλία συμπληρώνονται από την επαγγελματική θωράκιση που θα πρέπει να έχει ο σύγχρονος εργαζόμενος, προκειμένου να μπορεί να ανταπεξέλθει σε δυσμενείς ψυχολογικές και συναισθηματικές συνθήκες που ενδέχεται να προκύψουν, σύμφωνα με τον κ. Πετράκη: «Η λήψη επαγγελματικών αποφάσεων βασίζεται σήμερα σε μεγάλο βαθμό στην αυτενέργεια του ίδιου του εργαζομένου. Δεν περιμένουμε υποδείξεις, εργαζόμαστε σε επίπεδο ομάδας, άρα θα πρέπει να πάρουμε από κοινού αποφάσεις και με άλλους συναδέλφους και φυσικά πρωτοβουλίες. Ταυτόχρονα, το ζήτημα της προσαρμοστικότητας συνδέεται και με κάτι άλλο, το οποίο είναι η επαγγελματική ανθεκτικότητα. Επειδή οι μεταβολές είναι πολλές, υπάρχει και ψυχολογική πίεση και συναισθηματική, άρα είναι σημαντικό να αναπτύξουμε δεξιότητες διαχείρισης όλης αυτής της πίεσης, που προκύπτουν από την υψηλή ανταγωνιστικότητα στις θέσεις εργασίας. Εδώ χρειαζόμαστε να έχουμε τις ικανότητες να διαχειριστούμε ορθά, με ψύχραιμο βλέμμα και με ορθή γνώση, τόσο του περιβάλλοντος, όσο και του ίδιου μας του εαυτού».
Επιπλέον, ο κ. Πετράκης ανέφερε: «Για να αναπτύξει κανείς μαλακές δεξιότητες, είναι αρχικά ξεκάθαρο ότι πρόκειται για μία διαδικασία που δεν αποκτάται αποκλειστικά μέσω των σπουδών, αλλά κυρίως από την εμπειρία, είτε επαγγελματική, είτε προσωπική. Μας ενδιαφέρει η ποιότητα εργασίας, δηλαδή το τι συνθήκες εργασίας επικρατούν μέσα σε εργασιακούς χώρους, να γνωρίζει το άτομο υποχρεώσεις και δικαιώματα που έχει, έτσι ώστε όταν πάει να αναζητήσει, να ενταχθεί και να σταδιοδρομήσει σε μία εργασία, να έχει τη δυνατότητα να διεκδικήσει, ώστε ο βίος του να είναι ομαλός και να ολοκληρώνεται τόσο σαν επαγγελματίας, όσο και σαν άνθρωπος».
Η καθοδήγηση από το Κέντρο Κοινότητας του δήμου
Η Σοφία Αναγνώστου, κοινωνιολόγος και υπάλληλος του Κέντρου Κοινότητας της Διεύθυνσης Κοινωνικών Υπηρεσιών του δήμου Ρεθύμνης, μιλώντας στα «Ρ.Ν.» επεσήμανε: «Ο επαγγελματικός προσανατολισμός και η ημέρα καριέρας δεν απευθύνεται μόνο στα παιδιά και τους μαθητές, απλά αυτοί ανταποκρίνονται περισσότερο από τους ανέργους της πόλης. Το θέμα είναι να μάθουν καλύτερους τρόπους των εργοδοτών, τεχνικές εύρεσης εργασίας και διαχείριση των έντονων συναισθημάτων που βιώνει κανείς μέχρι να βρει εργασία. Οι άνεργοι πρέπει να είναι έτοιμοι απέναντι στις προκλήσεις των θέσεων εργασίας, οι οποίες είναι πολλές, θα πρέπει να δείχνουν προσαρμοστικότητα και ετοιμότητα. Από την πλευρά των εργοδοτών, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι μερικές φορές πρέπει να παρέχουν χρόνο προσαρμογής στους εργαζομένους. Αυτό που προτείνουμε εμείς γενικά στον εργασιακό κόσμο είναι η ενίσχυση των μαλακών δεξιοτήτων, δηλαδή την προσαρμοστικότητα, το ομαδικό πνεύμα και την προετοιμασία».
Η Γεωργία Χαρκιανάκη, Συντονίστρια στο Κέντρο Κοινότητας συμπλήρωσε: «Το Κέντρο Κοινότητας ξεκίνησε τη λειτουργία του από το 2017, υπάγεται στην υπηρεσία της διεύθυνσης κοινωνικών υπηρεσιών του δήμου Ρεθύμνης, εξυπηρετεί αποκλειστικά τους Δημότες Ρεθύμνου και υποστηρίζει τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Μεταξύ των παρεχόμενων υπηρεσιών, πολλές εκ των οποίων είναι δωρεάν, είναι και η εργασιακή συμβουλευτική, μέσω της οποίας παρέχουμε στους ενδιαφερόμενους πληροφορίες και τρόπους διασύνδεσης με υπηρεσίες και φορείς. Στο κέντρο απευθύνονται πολλά άτομα και ζητούν την καθοδήγησή μας, ακόμα και για την ψηφιακή εξοικείωση».
«Ο τουρισμός ψάχνει χαμηλής εξειδίκευσης θέσεις εργασίας»
Η έλλειψη εργατικών χεριών είναι ένα ζήτημα που προβλημάτισε τις ξενοδοχειακές μονάδες κατά τη διάρκεια της θερινής σεζόν, με το «καμπανάκι ανησυχίας» να συνεχίζει να χτυπάει ενόψει και του 2025. Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντίνο Γασπαράκη, εντεταλμένο δημοτικό σύμβουλο Τουρισμού, η χειρωνακτική εργασία δεν μοιάζει ελκυστική για τους Έλληνες, την ώρα που η εποχικότητα της απασχόλησης στα ξενοδοχεία δεν δημιουργεί συνθήκες βιωσιμότητας. «Τα ξενοδοχεία δεν ψάχνουν μόνο εξειδικευμένα χέρια, αλλά γενικά προσωπικό όλων των καθηκόντων. Αυτό το φαινόμενο είναι αποτέλεσμα της τεράστιας κατάρτισης που υπάρχει πλέον, που οδηγεί τους νέους και τον κόσμο στο εξωτερικό, σε εργασία σε πολυεθνικές και κυρίως σε δωδεκάμηνη εργασία. Τα εργατικά χέρια έχουν εξαφανιστεί, δεν μπορούμε να βρούμε κάποιον Έλληνα που να είναι πρόθυμος να κάνει χειρωνακτική εργασία. Μιλάμε για μία εξάμηνη-επτάμηνη εργασία, η οποία με το υπάρχον κόστος ζωής, δεν μπορεί ο εργαζόμενος να καλύψει τα έξοδα όλου του χρόνου, όπως δεν μπορούν και τα ξενοδοχεία να δώσουν πολύ μεγαλύτερους μισθούς. Αυτό το χάσμα είναι που δημιουργεί και το πρόβλημα».
Με την σειρά του, ο κ. Πετράκης επιβεβαίωσε ότι ο τουρισμός προσφέρει θέσεις εργασίας, αλλά χαμηλής ειδίκευσης και τεχνογνωσίας: «Στην Κρήτη υπάρχει μία έμφαση στον τουρισμό, αλλά οι θέσεις εργασίας που ζητούνται δεν είναι υψηλής ειδίκευσης. Έχουμε μορφές εργασίες με ειδικότητες, όπως είναι η εστίαση, άρα το στοίχημα για εμάς είναι να παραχθεί ένα αναπτυξιακό μοντέλο και ένα μοντέλο εργασίας, το οποίο να επενδύει περισσότερο στη γνώση και την ειδίκευση και όχι στο τρέχον μοντέλο, το οποίο στηρίζεται κυρίως στην ανειδίκευτη και με ένταση εργασία. Επίσης, πρέπει να δοθεί μεγάλη εστίαση στη διασύνδεση της αγοράς εργασίας με τα Πανεπιστημιακά ιδρύματα, όπου εκεί παράγεται υψηλού επιπέδου γνώση, κάτι το οποίο, δυστυχώς, δεν παρατηρείται όταν έχουμε μονοκαλλιέργεια της απασχόλησης σε κλάδους, όπως είναι ο τουρισμός».
