Η μεγαλύτερη πολεμική μηχανή του πλανήτη πάγωσε τις πιστώσεις στην Ουκρανία! Εντελώς τυχαία το «κλαμπ των προθύμων» ενέπλεξε την ΕΕ, και εντελώς τυχαία αυτομάτως η Κομισιόν, ως μη όφειλε, παρουσίασε σχέδιο για 800 δισ. € που θα πληρώσουν οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι για ένα σχέδιο αμφίβολης αξίας και μηδενικής προστατευτικότητας. Αυτό μας διδάσκουν τα αποτελέσματα της έκτακτης συνόδου κορυφής των βασικών παικτών της ΕΕ που τυχαία, μάλιστα, δεν έχουν και την πλειοψηφία των λαών τους! Μέσα σε αυτούς και η χώρα μας βρίσκεται στη μέγγενη να πληρώσει σοβαρά κονδύλια. Ο πρωθυπουργός της χώρας δήλωσε έτοιμος και δίνει την ευκαιρία να κάνουν μια συζήτηση όλες οι πολιτικές δυνάμεις του Κοινοβουλίου για ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα 12ετίας. Μια πρώτη στα ελληνικά δεδομένα.
Το «ReArm Europe» είναι μια στρατηγική αμυντική πρωτοβουλία που παρουσιάστηκε από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στις 4 Μαρτίου 2025, με στόχο την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως απάντηση στις κλιμακούμενες γεωπολιτικές απειλές, ιδίως τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία και τις ανησυχίες για την αξιοπιστία της στρατιωτικής υποστήριξης των ΗΠΑ, η οποία ως γνωστό σταμάτησε με εντολή Τραμπ.
Βασικά στοιχεία του σχεδίου:
1. Δημοσιονομική ευελιξία: Η πρόταση προτείνει την αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ για να δοθεί στα κράτη μέλη μεγαλύτερο περιθώριο στις αμυντικές δαπάνες, ενδεχομένως ξεκλειδώνοντας έως και 650 δισεκατομμύρια ευρώ σε διάστημα τεσσάρων ετών.
2. Αμυντικά Δάνεια: Περιλαμβάνει την προσφορά δανείων ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για κοινά αμυντικά έργα, όπως η ανάπτυξη συστημάτων αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας, πυροβολικού, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυρομαχικών.
3. Αναπροσαρμογή προϋπολογισμού: Το σχέδιο προτείνει την ανακατεύθυνση των υφιστάμενων κονδυλίων της ΕΕ, όπως τα ταμεία συνοχής, προς αμυντικές επενδύσεις για την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων.
4. Ρόλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ): Στοχεύει στην άρση των περιορισμών δανεισμού στην ΕΤΕπ για τη στήριξη αμυντικών εταιρειών, διευκολύνοντας την αύξηση των επενδύσεων σε αμυντικές τεχνολογίες.
5. Αποταμιευτική Ένωση: Η πρωτοβουλία περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός μηχανισμού για την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων για την άμυνα, ενισχύοντας τις επενδύσεις στον τομέα.
Ο πρωταρχικός στόχος του ReArm Europe είναι να ενισχύσει την αυτοδυναμία της Ευρώπης στην άμυνα, να διασφαλίσει τη συνεχή υποστήριξη προς την Ουκρανία εν μέσω συνεχιζόμενων συγκρούσεων και να προετοιμαστεί για πιθανές αλλαγές στις διατλαντικές σχέσεις. Το σχέδιο δίνει έμφαση στις συλλογικές προμήθειες και επενδύσεις σε κρίσιμες τεχνολογίες όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και το πυροβολικό για την ενίσχυση της αμυντικής υποδομής της ΕΕ.
Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων (650 δισ. ευρώ) θα προέλθει από τα εθνικά δημόσια ταμεία, τα οποία θα ξεκλειδωθούν αφήνοντας τις χώρες να ξεφύγουν από τους κανόνες της ΕΕ για το χρέος και το έλλειμμα, εάν ενισχύσουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς κατά 1,5% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Στην ορολογία της ΕΕ, αυτό σήμαινε «ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής στο σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στις Βρυξέλλες την Τρίτη (4 Μαρτίου).
Επιπλέον 150 δισ. ευρώ θα προέλθουν από κοινά δάνεια της ΕΕ προς τα κράτη για να αγοράσουν «πανευρωπαϊκό» υλικό, πρόσθεσε, απαριθμώντας στοιχεία όπως «αεροπορική και πυραυλική άμυνα, πυροβολικό, συστήματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αντι-drones, κυβερνοχώρο και ηλεκτρονικό πόλεμο».
Ο «δημοσιονομικός χώρος» των 650 δισ. ευρώ θα καλύψει «μακροπρόθεσμες» ανάγκες για την ασφάλεια της ίδιας της Ευρώπης, ενώ τα δάνεια σημαίνουν ότι «τα κράτη μέλη μπορούν να αυξήσουν μαζικά τις προμήθειες στην Ουκρανία», σε ένα πιο «επείγον» χρονικό πλαίσιο, πρόσθεσε.
Άλλα στοιχεία του σχεδίου της φον ντερ Λάιεν περιελάμβαναν το να επιτραπεί στις χώρες της ΕΕ να δαπανήσουν «χρηματοδότηση συνοχής» για την άμυνα, αναφερόμενοι σε ένα μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ που ιστορικά προοριζόταν για να βοηθήσει τις φτωχότερες περιφέρειες να καλύψουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ο προϋπολογισμός συνοχής ανέρχεται σε περίπου 10 δισ. ευρώ ετησίως και καλύπτει τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Κύπρο, την Τσεχική Δημοκρατία, την Εσθονία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, τη Μάλτα, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα εμπλακεί επίσης περισσότερο στην ενίσχυση της ιδιωτικής αμυντικής βιομηχανίας της Ευρώπης, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.
Η αμυντική βιομηχανία ξοδεύει μεγάλα ποσά για την άσκηση πίεσης στις Βρυξέλλες. Με τις Βρυξέλλες να αναλαμβάνουν όλο και περισσότερο την αμυντική ατζέντα της Ευρώπης, οι κατασκευαστές όπλων ενισχύουν την επιρροή τους στα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Οι προϋπολογισμοί λόμπι των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών αμυντικών εταιρειών αυξήθηκαν περίπου 40% μεταξύ 2022 και 2023, σύμφωνα με έρευνα δεδομένων του POLITICO.
Με αυτές τις προοπτικές πήγαμε στην Έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 6 Μαρτίου 2025, οι ηγέτες των κρατών μελών επικεντρώθηκαν σε δύο κύρια θέματα: την ενίσχυση της υποστήριξης προς την Ουκρανία και την ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής άμυνας.
Υποστήριξη προς την Ουκρανία: Χρηματοδοτική Στήριξη: Η ΕΕ δεσμεύθηκε να παράσχει συνολικά 30,6 δισ. ευρώ στην Ουκρανία για το 2025. Παράλληλα θα συνεχίσει να παρέχει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων αεράμυνας, πυρομαχικών και πυραύλων.
Αμυντική Ετοιμότητα: Η ΕΕ θα ενισχύσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα, μειώνοντας τις στρατηγικές εξαρτήσεις και αντιμετωπίζοντας τα κρίσιμα κενά στις αμυντικές δυνατότητες, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες σε εξοπλισμό με την απαιτούμενη ποσότητα και ταχύτητα, συμβάλλοντας παράλληλα στην ενίσχυση της βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Έτσι συμφώνησαν να εξετάσουν την ευελιξία του Συμφώνου Σταθερότητας, ώστε να επιτραπούν αυξημένες δαπάνες για την άμυνα, χωρίς να επηρεαστεί το δημοσιονομικό έλλειμμα των κρατών μελών.
Τα όσα περιγράψαμε συνοπτικά στο σημείωμα αυτό εγκυμονούν ένα σοβαρό κίνδυνο για όλες τις οικονομίες της ΕΕ, που οφείλεται στις απαραίτητες περικοπές των κρατικών προϋπολογισμών για την κοινωνική οικονομία. Αυτό μεταφράζεται ως μια ανελέητη λιτότητα για όσους γνωρίζουν να διαβάζουν πίσω από τις γραμμές.
