Με τη συμμετοχή πολλών φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, ανθρώπων των γραμμάτων και του πολιτισμού και πλήθους κόσμου πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης στο Σπίτι του Πολιτισμού στο Ρέθυμνο η παρουσίαση του τρίτου βιβλίου του Μίμη Ανδρουλάκη «Ποιος το ξέρει; Ποιος το ξέρει;».
Σε μια πνευματική εμπειρία εξελίχθηκε η εκδήλωση, που η προσωπική αφήγηση του συγγραφέα συνυφάνθηκε με τη συλλογική μνήμη της πρόσφατης πολιτικής ιστορίας. Ο συγγραφέας συνομίλησε με τον δήμαρχο Ρεθύμνης Γιώργη Μαρινάκη, ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Γιάννης Καλαϊτζάκης.
Το βιβλίο δεν είναι απλώς μια αυτοβιογραφία, αλλά μια πολιτική και κοινωνική τοιχογραφία που καταγράφει χωρίς φίλτρα τις κρίσιμες στιγμές που καθόρισαν τη χώρα και τον κόσμο τις τελευταίες δεκαετίες. Ένα βιβλίο που, όπως επισημαίνει ο συγγραφές, δεν αφήνει κανέναν ανεπηρέαστο και οδηγεί τον αναγνώστη σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας και αναστοχασμού.
Το συγγραφικό έργο «Ποιος το ξέρει; Ποιος το ξέρει;» είναι το τρίτο μέρος της αυτοβιογραφικής τριλογίας του Μίμη Ανδρουλάκη, μετά το «Πριν σβήσουν τα φώτα» και το «Κάτω από τις στάχτες».
Όπως αναφέρει ο ίδιος, μέσα από αυτές τις σελίδες ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με τον ίδιο του τον εαυτό, σε διαφορετικές ηλικίες, μέσα από τις συμπληγάδες της ιστορίας.
Στο επίκεντρο αυτού του βιβλίου βρίσκεται η «Μεγάλη Καταιγίδα», η οικονομική κρίση που συγκλόνισε την Ελλάδα, την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο.
«Ο αναγνώστης της αυτοβιογραφίας μου γίνεται αναγνώστης του ίδιου του εαυτού του και συναντά τον εαυτό του σε διαφορετικές ηλικίες στις τρεις διαφορετικές εποχές που πραγματεύονται τα βιβλία της αυτοβιογραφίας μου», ανέφερε σε δήλωσή του ο κ. Ανδρουλάκης.
Στο νέου του βιβλίο που παρουσιάστηκε στο Σπίτι του Πολιτισμού υπάρχει μια «τρυφερότητα» και μια «συγκίνηση», όπως τόνισε ο ίδιο, αλλά και ένας «πόνος» για τα τραύματα και τα ανεκπλήρωτα με τις ατομικές του και συλλογικές αποτυχίες.
«Ενώ στα δύο προηγούμενα βιβλία είχαμε μια βύθιση στο απύθμενο πηγάδι της μνήμης, στο τρίτο όλα είναι πρόσφατα. Στο επίκεντρο του βιβλίου είναι όπως τα έζησαν σαν μυθιστόρημα, η Μεγάλη Καταιγίδα, η μεγάλη κρίση που έπληξε τον κόσμο, την Ευρώπη και κυρίως τη χώρα μας, ισοδύναμη πολεμικής καταστροφής που χτύπησε ιδιαίτερα τη νέα γενιά, τη γενιά της χιλιετίας».
Δεν πρόκειται όμως απλώς για ένα χρονικό της οικονομικής κατάρρευσης, αλλά είναι ένα βιβλίο που αγγίζει την ίδια την ουσία των πολιτικών και κοινωνικών συγκρούσεων. Ο κ. Ανδρουλάκης περιγράφει τις αποφάσεις, τα διλήμματα, τις ψευδαισθήσεις και τα λάθη των πρωταγωνιστών της κρίσης – Σημίτης, Καραμανλής, Παπανδρέου, Παπαδήμος, Τσίπρας, Βαρουφάκης – χωρίς διάθεση καταδίκης ή αθώωσης, αλλά με μια ματιά που αναζητά την αλήθεια πίσω από τα γεγονότα.
«Είναι ένα βιβλίο που λέει τα πάντα χωρίς περιορισμούς και σκοπιμότητες με τον πιο αμερόληπτο τρόπο πιστεύω, αυτό δείχνει μέχρι σήμερα και η αντίδραση όλων των παραγόντων που με τον πιο αμερόληπτο τρόπο περιγράφει τη συμπεριφορά προσώπων και πραγμάτων μέσα στην κρίση», επεσήμανε ο κ. Ανδρουλάκης, ενώ σε έναν συσχετισμό της ιστορίας με το παρόν ανέφερε: «Στο υπέδαφος της σημερινής πραγματικότητας βρίσκεται η λάβα αυτή, η κρίση εμπιστοσύνης, κρίση εκπροσώπησης που προκάλεσε αυτή η μεγάλη κρίση. Σε ολόκληρο τον πλανήτη το παγκόσμιο σοκ του 2008-2010 είναι η μεγάλη μήτρα από την οποία ξεπήδησε η κρίση της Ευρωζώνης, η τραγωδία της Ελλάδας, το brexit, ο Τραμπισμός, η άνοδος τη ακροδεξιάς. Δηλαδή μια σειρά φαινόμενα που βλέπουμε σήμερα».
«Αστείρευτη πηγή γνώσης»
Ο δήμαρχος Ρεθύμνης Γιώργης Μαρινάκης μίλησε για έναν συγγραφέα που «Είναι αστείρευτη πηγή γνώσης, φοβερά μεθοδικός, γεμάτος ανθρωπιά, ακόμα και απέναντι σε όσους δεν θα έπρεπε», ενώ υπογράμμισε ότι το βιβλίο του δίνει στον αναγνώστη το δικαίωμα να γίνει θεατής και ταυτόχρονα διαμορφωτής της ιστορίας.
Είναι η τρίτη φορά που παρουσιάζει ο δήμαρχος βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη, ενώ επεσήμανε σε δήλωσή του: «Κάθε φορά νιώθω ότι δεν ξέρω τίποτα και ότι περιμένω έναν σοφό άνθρωπο να φωτίσει όλες τις φωτεινές γωνιές της μνήμης και της ιστορίας του τόπου μου και όχι μόνο. Καταγράφει με απόλυτη αυστηρότητα τα γεγονότα, δίνοντας σε όλους μας το δικαίωμα να γίνουμε θεατής τους, ακροατής τους και συγχρόνως διαμορφωτής τους, γιατί η ιστορία δεν τελειώνει ποτέ, συνεχίζεται και εξελίσσεται, αρκεί να κρατάμε τα διδάγματα της μνήμης».
O δήμαρχος Ρεθύμνης Γ. Μαρινάκης στην ομιλία του κατά τη συζήτηση – βιβλιοπαρουσίαση επισήμανε ότι σε όλα τα βιβλία του Μίμη Ανδρουλακη και ειδικότερα στο «Ποιος το ξέρει;», είναι διάχυτη η ψυχραιμία, ο σεβασμός στον άλλο, η έγνοια, η αυτοκριτική τονίζοντας μεταξύ άλλων όπως ισχυρίζεται, «… η ανερμάτιστη αρνητικότητα, εξαφανίζει την κριτική σκέψη, την επιστημονική ακρίβεια την τραγική γνώση και το ψυχικό σθένος με διάρκεια…».
Έχοντας περάσει λοιπόν «…από το πάθος στη συμπάθεια και από τους υψηλούς πυρετούς στα δέκατα…», θέτει στη διάθεση μας μια αυτοβιογραφία, η οποία εξελίσσεται στα τρία τελευταία βιβλία του, που απέχει κατά τι από τον ορισμό της αυτοβιογραφικής αναφοράς, όπως την αντιλαμβανόμαστε.
Η δική του παρουσία στις σελίδες των βιβλίων είναι διακριτή πλην όμως διακριτική. Η χώρα πρωταγωνιστεί και τα πρόσωπα που καθόρισαν την πορεία της. Ταυτόχρονα, είναι μια πρόκληση αυτοκριτικής, δικής του και των αναγνωστών, μια πρόσκληση γνωριμίας με τον εαυτό μας, συμφιλίωσης μαζί του. «…Οι αυτοβιογραφίες λειτουργούν ως διάδρομοι κατόπτρων…» μας λέει.
«Είμαι βέβαιος ότι μέσα στις σελίδες τους, όλοι μας θα συναντήσουμε μια εκδοχή τους εαυτού μας. Ίσως την πιο καλή, την πιο ευγενική, την πιο ρομαντική.
Ίσως εκείνη που ακόμη αποζητά να ασκηθεί στην «ηθική και διανοητική μετριοπάθεια», σε κείνη που ατενίζει τον νέο κόσμο με την αισιοδοξία που προσφέρει η εμπιστοσύνη σε ανοιχτόμυαλους ανθρώπους, όπως ο Μίμης Ανδρουλάκης, οι οποίοι παρά την αγωνιώδη μέχρι και σήμερα απορία τους, τελικά, ναι! κατάφεραν να υπερασπιστούν, να αναπτύξουν και να καλλιεργήσουν τον πρωταρχικό ζωτικό πυρήνα που διαμόρφωσαν στο γενέθλιο τόπο τους.
Να ξεχωρίσουν, να κάνουν τη διαφορά, να προσφέρουν, να μοιραστούν, να βοηθήσουν, να αναδείξουν τη δύναμη της ψυχής και του μυαλού, να εμπνεύσουν.
Από προσωπική εμπειρία επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω πως πρόκειται για μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα καταγραφή των πολιτικών και κοινωνικών γεγονότων των τελευταίων δεκαετιών που σημάδεψαν τη ζωή μας. Θα αντιληφθείτε πολλά, θα ξεκαθαρίσετε ακόμη περισσότερα, θα αναθεωρήσετε και θα επανακαθορίσετε την άποψη σας για αυτά και τους πρωταγωνιστές τους.
Για όλα αυτά, αξίζει να διαβαστεί απ΄ όλους μας.
Διότι είναι μια παρακαταθήκη γνώσης που όλοι πρέπει να έχουμε στο αποθετήριό μας.
Για να μην συνεχίσουμε να επαναλαμβάνουμε τα λάθη του παρελθόντος λόγω ανεπαρκούς ιστορικής μνήμης» ενώ απευθυνόμενος στον Μίμη Ανδρουλάκη κλείνοντας την εισήγησή του ο κ. Μαρινάκης τόνισε.
«Αγαπητέ φίλε Μίμη
Στον επίλογο του βιβλίου σου λες πως νοιώθεις ότι χρωστάς σε αμέτρητους ανθρώπους.
Εμείς σου χρωστάμε φίλε Μίμη.
Εσύ την ηθική οφειλή σου απέναντι στους συνανθρώπους σου την έχεις ξεπληρώσει. Με τον ατελεύτητο αγώνα σου.
Με τα λάθη και τα σωστά σου.
Με τη γνώση σου, την τόλμη σου, την ασύγκριτη μνήμη σου.
Την αποπληρωμή της οφειλής σου, την κρατάμε στα χέρια μας.
Την ξεφυλλίζουμε και σκεφτόμαστε πως ο νέος κόσμος που ανατέλλει, ίσως θα είναι χωρίς εμάς, αλλά μπορεί να γίνει καλύτερος μέσα από μας και την παρακαταθήκη μας. Γι’ αυτό θα συνεχίσουμε ν’ αγωνιζόμαστε.
Σ’ ευχαριστώ πολύ κι εύχομαι ν’ αξιωθούμε να σμίξουμε και στην παρουσίαση του επόμενου βιβλίου σου.
Να είσαι καλά».
